کمبود 2 هزار کلانتری و پاسگاه در کشور /"پلیس 110" دیر می‌رسد؟/ عمر متوسط خودروهای کلانتری چقدر است؟ + فیلم

به گزارش خبرنگار انتظامی باشگاه خبرنگاران پویا؛ "پلیس پیشگیری"؛ بزرگترین پلیس تخصصی در کشور است که یگانهای مختلفی از جمله یگان حفاظت از منابع طبیعی، سازمانهای جنگلها و مراتع آبخیزداری کشور، یگان حفاظت سازمان محیط زیست کشور، پلیس فرودگاه و راه‌آهن، پلیس مترو، کلانتری‌ها و پاسگاه‌ها، یگان حفاظت فیزیکی اماکن عمومی، یگان حفاظت سازمان بنادر و دریانوردی، یگانهای امداد در شهرستانها و مراکز انتظام زیر نظر پلیس پیشگیری قرار دارند.

بیشترین مراجعان نیروی انتظامی به پلیس پیشگیری است و سالانه بیش از 35 میلیون خدمت انتظامی توسط عوامل کلانتری‌ها، پاسگاه‌ها و مراکز انتظامی به مردم و مراجعان ارائه می‌شود همچنین در سال بیش از پنج میلیون پرونده در مراکز انتظامی تشکیل می‌شود و در فرآیند رسیدگی قرار می‌گیرد لذا گسترده فعالیتهای پلیس پیشگیری بسیار زیاد است.

چند روز قبل در خبرگزاری تسنیم میزبان سردار مهدی معصوم‌بیگی؛ رئیس پلیس پیشگیری انتظامی جمهوری اسلامی ایران بودیم و درباره فعالیتهای پلیس پیشگیری و اقدامات صورت گرفته توسط این پلیس در راستای هوشمندسازی، وضعیت و تجهیزات کلانتری‌ها و پاسگاه‌ها و لزوم توجه بیشتر به این پلیس به گفت‌وگو نشستیم.

در ادامه بخش نخست این گفت‌وگو تقدیم مخاطبان ارجمند تسنیم شده است:

تسنیم: می‌توان گفت پلیس پیشگیری، بزرگترین رده در انتظامی کشور است که نیروهای زیادی نیز دارد و یگانهای مختلفی زیر نظر این پلیس فعالیت می‌کنند، قدری درباره گسترده فعالیتهای پلیس پیشگیری توضیح دهید.

پلیس پیشگیری یکی از پلیسهای تخصصی انتظامی کشور، دایره مأموریت آن بسیار گسترده و وسیع و به لحاظ عده و عده تقریبا می‌توان گفت گسترده‌ترین پلیس انتظامی کشور است.

حوزه‌های کلانتری‌ها و پاسگاه‌ها، ایستگاه‌های ایست و بازرسی، یگانهای امداد، فوریتهای 110، پلیسهای فرودگاه، راه‌آهن و یگانهای دستگاه‌های اجرایی در سراسر کشور زیر نظر پلیس پیشگیری قرار دارند همچنین مراکز انتظام که سیاست‌گذاری، راهبری و نظارت بر نگهبانان محله را عهده‌دار هستند و اسم آنها به "پلیس‌یار" تغییر یافت، زیر مجموعه پلیس پیشگیری انتظامی کشور قرار دارند.

تسنیم: ساختار نیروی انتظامی اخیرا به فرماندهی کل انتظامی جموری اسلامی ایران تغییر پیدا کرد، با توجه به این تغییر ساختار و تحولات صورت گرفته، آیا در مجموعه پلیس پیشگیری نیز شاهد تغییر خواهیم بود مانند پلیس اطلاعات و امنیت عمومی ناجا که به دو مجموعه سازمان اطلاعات و پلیس امنیت عمومی تبدیل شده است.

ما اگر امنیت را یکپارچه و حوزه انتظام‌بخشی را به همدیگر متصل ببینیم، حتما حوزه پلیس پیشگیری نیز تقویت خواهد شد زیرا اینها قطعات متصل به یکدیگر هستند و ما اینها را جزیره‌های منفصل و جدا از هم نمی‌بینیم، امکان دارد حوزه پلیس پیشگیری به طور مستقیم تحت تأثیر ساختار جدید قرار نگیرد اما با توجه به پیش‌بینی تشکیل دانشگاه تربیت افسری یا جامع، افسران حوزه پلیس پیشگیری نیز باید از این دانشگاه‌ها فارغ‌التحصیل شوند لذا بر مأموریت پلیس پیشگیری تأثیرگذار است.

همچنین در ساختار جدید، سازمان اطلاعات و پلیس امنیت تشکیل می‌شود، معاونت اجتماعی نیز با عنوان معاونت فرهنگی و اجتماعی ادامه مأموریت می‌دهد و پلیس افتخاری به عنوان یک رده مستقل تحت امر فرمانده کل انتظامی کشور پیش‌بینی شده لذا این موارد بر مأموریت پلیس پیشگیری نیز تأثیرگذار است.

قطعا ساختار جدید در انتظامی کشور که به فرماندهی کل نیز تغییر نام یافت و ایجاد تعدادی از ساختارهای جدید، نقطه عطفی بر مأموریت نیروی انتظامی و سرآغاز جهشی برای خدمت مؤثرتر به مردم عزیز قلمداد می‌شود.

همانطور که مستحضرید نیاز به امنیت، در صدر نیازها قرار می‌گیرد لذا با این ساختار جدید در انتظامی کشور، در آینده ان‌شاءالله شاهد ارتقاء خدمات انتظامی خواهیم بود.

تسنیم: ارتباط عمده مردم با شما در پلیس پیشگیری از طریق کلانتری‌ها است و روزانه افراد زیادی به کلانتری‌ها مراجعه می‌کنند اما از تعداد کم کلانتری‌ها در کشور مخصوصا در تهران گلایه می‌شود. به طور مثال سالهاست که می‌گویند تهران نیاز به احداث 40 کلانتری جدید دارد اما اتفاق خاصی درباره احداث کلانتری‌های جدید روی نداده است، آیا برنامه‌ای برای افزایش تعداد کلانتری‌ها وجود دارد؟ 

به ازای هر هزار نفر جمعیت در کشورمان 2.5 پلیس وجود دارد

در این رابطه باید چند استاندارد و فاصله موجود با استاندارها را تشریح کنم؛ معمولا در دنیا به این شکل تعریف شده که به ازای هر هزار نفر پنج نفر و بیشتر _حتی تا 9 نفر_ پلیس وجود داشته باشد البته تکنولوژی و فناوری نیز جای خود محفوظ است ما با این عدد فاصله معنادار داریم و در کشورمان به ازای هر هزار نفر جمعیت 2.5 پلیس وجود دارد.

استانداردهای دیگری نیز وجود دارد که در آن آمده به ازای هر شهر یک کلانتری و به ازی هر دهستان، یک پاسگاه باید وجود داشته باشد و تقریبا بیش از پنج هزار شهر و دهستان در کشور داریم درصورتیکه عدد کلانتری و پاسگاه حدود سه هزار است یعنی با این استاندارد نیز حدود دو هزار کلانتری و پاسگاه در کشور کم داریم.

اگر صرفا بخشها و شهرهای بزرگ‌تر را نیز درنظر بگیریم، بالغ بر هزار کلانتری در کشور کم داریم، در برنامه ششم توسعه پیش‌بینی شده که به ازای هر هزار نفر، پنج نفر پلیس وجود داشته باشد که این موضوع به دلایل مختلف محقق نشد و امروز مطالبه و نیاز موجود، متفاوت از آنچه است که وجود داریم.

باید پشتیبانی از طریق نظامات موجود مانند دولت و مجلس محترم صورت گیرد، شاید کمتر جلسه‌ای وجود دارد که درباره احداث کلانتری یا پاسگاه مطالبه ایجاد نشود اما برای پاسخگو بودن به نیاز موجود، باید اعتبار مربوط برای احداث کلانتری و پاسگاه پیش‌بینی شود، جمع‌بندی ما نیز این است که تعداد کلانتری‌ها و پاسگاه‌ها متناسب با استاندارها شود، به طور مثال در تهران 84 کلانتری وجود دارد که کفایت نمی‌کند و باید افزایش پیدا کند اما باید بگویم این کمبودها باعث ایجاد اشکال و اخلال اساسی در مأموریتهای انتظامی کشور نمی‌شود، کمبودها وجود دارد اما با مجاهدتها، برنامه‌ریزی‌ها و کار شبانه‌روزی، تلاش می‌شود این کمبودها جبران شود.

امنیت مانند اکسیژن در هوا می‌ماند و در صورت قطع شدن در حیات انسان ایجاد اشکال می‌کند لذا امنیت نیز تعطیل‌بردار نیست و امری جاری و مستمر است، پلیس نیز در راستای برقراری امنیت، در گرما و سرما اقدامات خود را انجام می‌دهد و شهدای زیادی تقدیم می‌کنیم که مبین این است پلیس عاشقانه در خدمت مردم عزیز قرار دارد.

تسنیم: برخی از کلانتری‌ها به طور مثال ویژه یا الف هستند و باید تعدادی نیرو داشته باشند، درصورتیکه اکنون شاید با نیمی از ظرفیت فعال هستند، از طرفی فشار مضاعفی به نیروهای آن کلانتری وارد می‌شود و ممکن است این فشار، بر عملکرد کیفی آنها تأثیر بگذارد، درباره حل این معضل چه برنامه‌ای در نظر دارید؟

بخشی از کمبودها را با کیفی‌سازی نیروی انسانی و افزایش بهره‌وری سازمانی پاسخ می‌دهیم، بخشی از کمبودها در این حوزه را نیز با بکارگیری فناوری و بخشی از آن را با مجاهدت و کار شبانه‌روزی جبران می‌کنیم اما این کمبود وجود دارد.

تسنیم: با توجه به قرارگرفتن در فصل بودجه، درباره افزایش بودجه پلیس پیشگیری متناسب با خدمات ارائه شده توسط این پلیس، تعاملی با نمایندگان مجلس شورای اسلامی داشته‌اید؟

برنامه هفتم توسعه اندک اندک در حال نهایی شدن است، یک‌سری احکام در آنجا برای انتظامی کشور پیش‌بینی شده، پلیس پیشگیری نیز احکامی را فرستاده که جمع‌بندی آنها از طریق انتظامی کشور دنبال شود، در برنامه 1401 نیازهای انتظامی کشور از جمله نیازهای پلیس پیشگیری جمع‌بندی شده و ان‌شاءالله از مسیر خودش دنبال می‌شود، جلساتی نیز در کلان انتظامی کشور با نمایندگان محترم، مجمع نمایندگان و رئیس محترم مجلس برگزار شده است و واقعا همراهی نیز وجود دارد.

قریب به اتفاق مسئولان کشور قبول دارند که انتظامی کشور باید تقویت شود، این واقعیتی انکارناپذیر است اما مقدورات کشور شاید اجازه ندهد که این اتفاق خیلی محسوس و ملموس روی دهد اما این تقویت در سالهای اخیر از طرف دولت، مجلس و ستاد کل نیروهای مسلح صورت گرفته که باید تقویت مضاعف‌تر و متفاوت‌تر انجام شود تا شرایط مناسب‌تر از گذشته شود.

انتظامی کشور از جمله دستگاه‌هایی است که اعتباربخشی به آن، پاسخ‌دهی به فوریت خواهد داشت یعنی مردم این موضوع را در امنیت، آرامش و احساس امنیت آنها حس خواهند کرد.

این امکانات و اعتبارات نیز تبدیل به نیروی انسانی، خودرو، موتورسیکلت، پاسگاه، کلانتری و تجهیزات می‌شود تا نهایتا خدمات انتظامی ارتقاء پیدا کند بنابراین مانع جدی نداریم که اعتبارات و بودجه انتظامی کشور افزایش داده شود، همه بر این باورند اما شاید مقدورات کشور خیلی اجازه ندهد که خواسته‌های ما محقق شود.

تسنیم: به‌روزرسانی خودرو، موتورسیکلتها و تجهیزات چه زمانی در کلانتری‌ها صورت خواهد گرفت؟ اکنون در کلانتری‌ها بیشتر از خودروهای سمند و موتورسیکلتهای قدیمی استفاده می‌شود و با توجه به مأموریتهای روزمره کلانتری مانند تعقیب و گریز با متهمان، شاید این خودروها کارایی آنچنانی نداشته باشند لذا آیا زمان آن نرسیده که خودرو و موتورسیکلتهای مورد استفاده در کلانتری‌ها نیز مانند پلیسهای دیگر همچون راهور و یگان امداد، به‌روز شوند؟

سیاست کلانی مبنی بر استفاده از تولیدات داخلی وجود دارد، پلیس نیز در راستای تقویت تولیدات داخلی، عمدتا از خودروهای داخلی استفاده می‌کند.

عمر متوسطی برای خارج شدن خودروهای انتظامی از چرخه، پیش‌بینی شده که این طول عمر در کلانتری‌ها کاهش پیدا کرده و میانگین طول عمر خروج خودروها از مأموریت کلانتری، کمتر از میانگین کل رده‌های انتظامی کشور و به آن عمل شده است.

تسنیم: آیا این موضوع بروز و ظهور دارد؟ چون اکنون بعضا شاهدیم همچنان از همان خودروهایی استفاده می‌شود که وضعیت مناسبی ندارند.

عمر خدمتی این خودروها بالا نیست و میانگین زیر 6 سال باید باشند اما به دلیل استفاده به اصلاح "سوئیچ به سوئیچ" از آنها، استهلاک این خودروها بالا است؛ از این خودروها برای برقراری امنیت مردم، به صورت شبانه‌روزی استفاده می‌شود.

وقتی زیاد از یک خودرو استفاده شود، استهلاک آن بالا می‌رود اما این طور می‌توانم بگویم که کلانتری و پاسگاه‌ها در اولویت تأمین قرار دارند و این تدبیر سردار فرماندهی انتظامی و سیاستهای کلان بر انتظامی کشور است که تأمین نیازهای کلانتری و پاسگاه‌ها از جمله نیاز خودرویی در اولویت قرار دارد، با توجه به بررسی درصدهایی که در بانکهای اطلاعاتی ما وجود دارد، کسری درباره ساختار خودرویی کلانتری و پاسگاه‌ها نداریم اما اصطحلاک این خودروها جدی است.

تسنیم: مدتی هشتگی با عنوان "پلیس بنزین ندارد" راه افتاده بود، آیا کمبود بنزین و سوخت خودروهای کلانتری حل شده است؟

این موضوع کلا حل شده است؛ برنامه‌ای درباره مرتفع شدن این مشکل طراحی شد و در سال جاری ما مشکلی برای بنزین خودروها یا موتورسیکلتهای کلانتری‌ها و پاسگاه‌ها نداریم.

تسنیم: اکنون میانگین حضور مأموران پلیس 110، در صحنه مأموریت کاهش پیدا کرده است؟ برخی گلایه دارند و می‌گویند پلیس 110 پس از تماس آنها، یا در صحنه حاضر نمی‌شود یا آنقدر دیر در صحنه حاضر می‌شود که به طور مثال یک نزاع خاتمه یافته یا سارق فرار کرده، آیا این موضوع برطرف شده است؟

پیش از پاسخ به این سؤال باید توضیحاتی ارائه کنم؛ ما از فوریتهای پلیسی یا اورژانس پلیسی سخن به میان می‌آوریم، باید این فرهنگ جا بیفتد که چه موضوعی اورژانس پلیسی محسوب می‌شود، به طور مثال از اورژانس پزشکی سخن می‌گوییم آیا تمام موضوعات اورژانس پزشکی است؟ اگر به تمام موضوعات به مانند اورژانس پزشکی بنگیریم، آیا اصلا امکان رسیدگی به تمام آنها وجود دارد؟

به طور مثال اگر پای فردی درد کند، این موضوع اورژانس پزشکی نیست و باید این فرد به مطب پزشکان مراجعه کند اما اگر قلب کسی درد کند، این موضوع جزو اورژانس پزشکی محسوب می‌شود یا موضوعات اینچنینی که اگر پزشک به فوریت بر بالین بیمار نرسد و امر انتقال و درمان صورت نگیرد، برای جان آن شهروند خطر ایجاد می‌کند.

در حوزه پلیسی نیز باید این فرهنگ ایجاد شود ما باید درباره فوریتهای پلیسی از انتظامی کشور انتظار داشته باشیم که به فوریت در صحنه حاضر شود، خب وقتی همه مسائل فوریت پلیسی شود، اشکال ایجاد می‌شود.

تسنیم: شما درباره فوریتهای پلیسی دسته‌بندی ایجاد کرده‌اید؟

بله، در این رابطه دقیقا دسته‌بندی و سطح‌بندی صورت گرفته که چه موضوعاتی فوریت پلیسی و غیرفوریت پلیسی است.

تسنیم: از دید پلیس 110 چه موضوعاتی دارای اهمیت بیشتری است؟

اگر بخواهم مفهومی بگویم، موضوعاتی جزو فوریت پلیسی محسوب می‌شوند که اگر پلیس به صحنه برسد، باعث عدم وقوع جرم و سرقت یا کاهش شدت سرقت و جرم می‌شود یا اینکه شرایطی روی داده که در صورت عدم حضور پلیس، احساس ناامنی در آنجا گسترش پیدا می‌کند.

به عنوان مثال اگر فردی خودرواش را در مکانی پارک کرده و پس از 24 ساعت مراجعه به محل کار متوجه سرقت شده، این موضوع دیگر شامل فوریت پلیسی نمی‌شود، به لحاظ اینکه حالت وقوع نیست که پلیس بخواهد با حضور در آنجا، سارق را بازداشت کند لذا به دلیل عدم رعایت این دسته‌بندی توسط مردم، این گله‌مندی وجود دارد و می‌گویند با پلیس 110 تماس گرفته‌اند و پلیس به موقع در صحنه حاضر نشده است.

موردی دیگری است که ترافیک موجود در کلانشهرها مانند تهران، مشهد، اصفهان، تبریز و اهواز مانع می‌شود که بعضا گشت خودرو یا موتوری پلیس 110 به موقع بتواند در صحنه حاضر شود.

باید از پلیس آنچه را انتظار داشته باشیم که مربوط به فوریتهای پلیسی است و اگر این موضوع رعایت شود و درباره موارد غیرفوریتی با پلیس 110 تماس حاصل نشود، میانگین زمان 10 و 15 دقیقه پلیس 110 در شهرها و میانگین حضور 25 دقیقه‌ای در خارج از شهرها حتما کاهش پیدا می‌کند.

اکنون گفته شده پلیس 110 باید در شهرها در مدت 10 دقیقه، در کلان‌شهرها در مدت 15 دقیقه و در بیرون از شهرها بین 20 تا 25 دقیقه به صحنه برسد.

تسنیم: امکان دارد از ظرفیت سایر رده‌های انتظامی مانند گشتهای یگان امداد برای کمک به پلیس 110 برای اعزام به محل حادثه استفاده شود؟

هر رده انتظامی مأموریتی دارد، یگان فوریتی پلیس 110 در برخی از استانها به ویژه مراکز استانها وجود دارد و بخش قابل توجهی از کار پلیس 110 توسط کلانتری‌ها انجام می‌شود اما یگانهای امداد پشتیبانی‌کننده هستند.

گشت انتظامی در صحنه‌ای حاضر می‌شود که در آن نزاع جمعی روی داده و گشت از یگان امداد پشتیبانی می‌خواهد یا اینکه اتفاق خاصی روی داده که باید گشت انتظامی صحنه را مدیریت کند یعنی یک پیوستگی بین مأموریت کلانتری، فوریتهای پلیسی و یگان امداد وجود دارد وگرنه هر کدام مأموریت خاص خودشان را دارند و برای هر کدام مأموریت خاصی تعریف شده است.