2 سال دولت رئیسی؛ از توصیه تا توفیق در بیانات رهبر انقلاب

به گزارش مشرق، دولت سیزدهم در این مدت در همه عرصه‌ها پای کار بوده تا ثابت کند در مرحله عمل نیز برای جلب اعتماد عمومی و امیدآفرینی تمامی همت خود را به کار گرفته است.

مردمی بودن، از مردم شنیدن و در میان مردم بودن، شعارهای پرتکرار دولت سیزدهم بوده و هست، موضوعی که رهبر انقلاب نیز در مراسم تنفیذ حکم سیزدهمین دوره ریاست جمهوری اسلامی ایران به آن اشاره و به رئیس جمهور توصیه کردند: «دولت مردمی را که شعار ایشان بود، در واقعیت محقق کنند و به معنای واقعی کلمه با مردم، در کنار مردم، در میان مردم باشند. مردم یعنی همه مردم؛ بدون امتیازهای طبقاتی و گروهی.»

طی 2 سال گذشته رهبر معظم انقلاب در دیدار با مسئولان دولت سیزدهم همواره بر موضوعات مختلفی همچون تبادل نظر با نخبگان، مبارزه با فساد، سیاست خارجی، افزایش تحرک در عرصه دیپلماسی و تجارت خارجی، رشد اقتصادی بدون نفت و جلوگیری از واردات بی رویه، کاهش وابستگی به دلار، توجه به مشارکت های مردمی، کمک به شرکت های دانش‌بنیان، عدالت ورزی، احیای اعتماد و امید مردم، استفاده از خرد جمعی است و تکیه بر عقلانیت تاکید کردند و توصیه هایی داشته اند که چراغ راه دولتمردان در پیشبرد امور بوده است.

رهبر انقلاب در کنار طرح مسائل و مشکلات و توجه دادن مسئولان و ارائه راهکارها برای رفع چالش ها، در دیدار با آیت الله رئیسی و مسئولان دولت سیزدهم به توفیقات این دولت طی 2 سال گذشته هم اشاره کردند که زنده کردن امید و اعتماد در مردم، سفرهای استانی، سرعت عمل، زدودن رقابت های منفی از روابط بین قوا، جوانگرایی، احتراز دولت از فرافکنی و بهانه تراشی، رویکرد خوب در زمینه سیاست خارجی، برجسته شدن شعارهای اسلام همچون عدالت طلبی، پرهیز از اشرافی گری، حمایت از مستضعفان، استکبار ستیزی، بهره وری، کاهش وابستگی به صادرات نفت خام و احیای معادن از جمله این موارد است.

رهبر معظم انقلاب در ابتدای آغاز به کار دولت سیزدهم توصیه هایی بیان کردند و پس از ارزیابی اقدامات انجام شده در دیدارهای بعدی ارزیابی خود از تلاش ها را تشریح کردند.

در ادامه این مطلب گزیده ای از بیانات، توصیه ها، درخواست های رهبر انقلاب از دولت سیزدهم و توفیقات به دست آمده در آستانه سه سالگی فعالیت این دولت را مرور می کنیم، سخنانی که تعمق و تامل در آن بیانگر این است که معظم له همواره فعالیت ها و تلاش های دولت مردمی را رصد کرده و ضمن تبیین نقاط قوت و ضعف، توصیه های هوشمندانه و راهبردی برای کاهش مسائل و مشکلات کشور داشته اند:

***توصیه‌ها

تاکید بر تبادل نظر با نخبگان

- یک توصیه به رئیس‌جمهور محترم این است که در شعارهای ایشان مسئله‌ی مردمی بودن و از مردم شنیدن و در میان مردم بودن تکرار شده؛ این را از دست ندهند؛ این چیز بسیار مهمی است. البته حضور در میان مردم - که سابقه این کار را هم ایشان دارند - نباید افراد را از ارتباط با نخبگان غافل کند. ارتباط با نخبگان هم در جای خود یک حرکت بسیار لازم و مفید است؛ تبادل نظر با نخبگان، و استفاده‌ی از نظر نخبگان.

دولت مظهر وفاق باشد - دولت باید مظهر وفاق باشد. بعضی از این تغایرهای موهومی را که در بین مردم وجود دارد، بایدبا نگاه وفاق‌آمیز و نگاه ملاطفت به عموم مردم این توهمات را تضعیف کرد. حالا ممکن است این نگاه‌ها، این اختلاف نظرها بکلی از بین نرود لکن باید از تأثیرگذاری آنها در حرکت جامعه جلوگیری کرد.

گفت و گوی صادقانه با مردم

- گفت وگوی صادقانه با مردم هم یکی از همین کارهایی است که به مردمی بودن کمک می کند؛ حرف زدن با مردم از روی صداقت، با قطع نظر از پیرایه‌های سیاسی و مانند اینها؛ صادقانه با مردم حرف بزنند، مشکلات را به مردم بگویند، راه‌حل‌ها را به مردم بگویند، توقعات را از مردم ابراز کنند و کمک های لازم را به مردم تقدیم کنند. حرف زدن با مردم یکی از کارهای مهمی است که دولت مردمی باید [به آن] متعهد باشد.

نگاه به ظرفیت‌ها

- یک توصیه دیگر، نگاه به ظرفیت‌ها است. این روزها شما در اظهارات، مقالات، نوشته‌ها، گفته‌ها نگاه می کنید که دائم از کمبودها و مشکلات گفته می شود؛ خب بله، کمبودها زیاد است، مشکلات هم زیاد است، [اما] ظرفیت ها زیادتر از مشکلات است؛ ظرفیت های فراوانی در کشور وجود دارد. ما در بخش آب، در بخش نفت، در بخش معادن، در بازار گسترده داخلی، در مسئله همسایگان، در استعداد و آمادگی‌های حیرت‌آور جوانان ظرفیت های فوق‌العاده‌ای داریم؛ اینها ظرفیت های ما است. بدون تردید این ظرفیت ها می تواند بر مشکلات غلبه کند، به شرط اینکه این ظرفیت ها درست شناخته بشود، به کار گرفته بشود و به آنها پرداخته بشود که تلاش شبانه‌روزی و خستگی‌ناپذیر لازم است؛ و مطمئنا استفاده از این ظرفیت ها به کمبودهای کنونی غلبه خواهد کرد.

مبارزه با فساد

- یک جنبه دیگر از مردمی بودن عبارت است از مبارزه با فساد. اگر ما به معنای واقعی کلمه می خواهیم در کنار مردم باشیم، باید بی‌امان با فساد و مفسد مبارزه کنیم که خب ایشان (آیت الله رئیسی) در مسئولیت قبلی، حرکت مبارزه با فساد را شروع کردند و اقدامات خوبی انجام گرفت؛ لکن اصل قضیه اینجا است، [یعنی] بسترهای فساد، زمینه‌های فساد در قوه مجریه تشکیل می شود؛ اینجا باید با فساد مبارزه کرد. این فرارهای مالیاتی، انحصارهای بی‌دلیل، سوءاستفاده از ارز ترجیحی، فعالیت های ناسالم سوداگرانه، قاچاق و امثال اینها؛ اینها آن فسادهایی است که باید با اینها به معنای واقعی کلمه مواجه شد؛ با برنامه، با پیگیری.

اقتصاد مساله اساسی است - یک نکته مهم دیگر که این هم توصیه ما است، این است که در مساله مهم اقتصاد کشور، که امروز مساله اساسی است، باید با برنامه پیش رفت؛ هر اقدامی که شما می کنید، جزئی از برنامه‌ای باشد که قبلا تنظیم کرده‌اید و آماده کرده‌اید؛ کارهای روزمره و اقدامات پیش‌بینی‌نشده نمی تواند مشکلی را حل کند.

از هر ساعتی و از هر فرصتی استفاده کنید

- زمان شتابان می گذرد و این چهار سال زود تمام می شود؛ از هر ساعتی، از هر فرصتی استفاده کنید و نگذارید وقتی را که متعلق به مردم و متعلق به اسلام است، تضییع بشود و از همه امکانات - از همه امکانات زمانی و وقتی - استفاده کنید.

چند سرفصل برای دولت رئیسی

- چند توصیه اساسی بنده دارم که عرض می کنم؛ چند سرفصل است، درباره هر کدام هم یک کلمه کوتاه توضیح عرض می کنم. این سرفصل‌ها، یکی مردمی بودن است که خب عنوان دولت جناب آقای رئیسی هم مردمی بودن است. عدالت‌ورزی است، فسادستیزی است، احیای اعتماد و امید در مردم بویژه در جوان ها، انسجام دولتی، اقتدار دولتی، اشراف دولتی.

عذرخواهی از مردم

- خب همه ماها اشتباه می کنیم دیگر؛ خطا در کار ماها کم نیست - از مردم عذرخواهی کنید؛ صریحا [بگویید] این اشتباه شده، از مردم عذرخواهی کنید. مردمی بودن این جهات مختلف را دارد. گزارش خدمات خودتان را هم به مردم بدهید؛ گزارش صادقانه، بدون مبالغه، بدون بزرگ‌نمایی؛ صادقانه [بگویید] این کارها را انجام داده‌اید. مردمی بودن اینها است؛ اینها جهات مختلف مردمی بودن است.

تعیین روزشمار برای وعده

- برای وعده روزشمار معین کنید؛ تخمین بزنید یک کاری که می گویید این کار را خواهم کرد چه مدتی طول خواهد کشید و روزشمار معین کنید و دانه‌دانه تعقیب کنید. بنده بارها در مجموعه‌های دولتی این را گفته‌ام که ما قاعده و قانون و مانند این چیزها کم نداریم؛ ما قانون و بنا و قاعده و هر چه طرح و برنامه‌ها و این حرفها بخواهید زیاد [داریم]؛ آنچه کمبود ما است عبارت است از همین که یک پیگیری جدی‌ای انجام بگیرد.

انسجام، اقتدار و اشراف دولت

- انسجام دولت و اقتدار دولت و اشراف دولت چیزهایی است که خیلی مهم است. انسجام دولتی یعنی از درون مجموعه دولت حرف های مختلف درنیاید؛ یکی یک چیزی بگوید، یکی برود خلاف آن را بگوید؛ خب این ذهنیت مردم و افکار عمومی را بکلی خراب می کند؛ این باید یک حالت انسجام [داشته باشد]، وانگهی در عمل هم با همدیگر انسجام داشته باشند.

اختلاف نظر را به میان مردم نیاورید

- اگر چنانچه اختلاف نظری هم هست، من موکدا توصیه می کنم که آقایان اختلاف نظر را به میان مردم نیاورید، چون اختلاف نظر اقتصادی وقتی به مردم منعکس می شود، تأثیرات واقعی خودش را در محیط اقتصادی می گذارد؛ یعنی آن مشکلات توهمی تبدیل می شود به مشکلات واقعی در بازار کار مردم و در محیط اقتصادی مردم. اگر مشکلی، اختلافی وجود دارد، در خود دولت اینها را حل کنند و به مردم منعکس نکنند.

حل مشکلات اقتصادی را موکول به تحریم‌ها نکنید

- به نظر من دو نکته در اینجا مهم است: یکی اینکه در حل مشکلات اقتصادی دنبال راه‌حل‌های موقتی و مسکن و مانند اینها نباید رفت، چون اینها گاهی اوقات مشکل را افزایش می دهد؛ این مسکن ها و علاج های موقت، گاهی مشکل را اضافه می کند؛ باید برای رفع این چالش ها به راه‌حل‌های اساسی پرداخت و شروع کرد به امید خدا، با توکل به خدا و با صحت عمل، با گام های محکم ان‌شاءالله پیش رفت. نکته بعد هم این است که حل این مشکلات اقتصادی را موکول به رفع تحریم ها نکنید؛ رفع تحریم ها در اختیار ما و شما نیست، در اختیار دیگران است. برنامه‌ریزی برای رفع مشکلات را با فرض وجود تحریم انجام بدهید و برنامه‌ریزی کنید که ان‌شاءالله بتوان این کار را پیش برد. اینها با همت و تدبیر خود شما و با کار جهادی خود شما باید ان‌شاءالله حل بشود، و حل هم خواهد شد.

ابزارهای فرهنگی را شکوفا کنید

- ابزارهای فرهنگی از [قبیل] سینما و هنر و رسانه‌های صوتی و تصویری و امثال اینها را باید شکوفا کنید؛ مطبوعات و کتاب و امثال اینها ابزارهای فرهنگی هستند، باید به معنای واقعی کلمه اینها شکوفا بشوند. خب امروز بحمدالله یک لشکر عظیمی از جوان های علاقه‌مند به مسائل فرهنگی مشغول کارند، وجود دارند و تلاش می کنند و کار می کنند.

با فساد اخلاقی و فرهنگ مبارزه کنید

- با فساد اخلاقی و فساد در زمینه‌ی فرهنگ هم بی‌رودربایستی مقابله کنید و مبارزه کنید؛ یعنی واقعاً این جوری باید برخورد بشود. راه اصلی مواجهه و مقابله با جنگ نرم دشمن هم همین است که ما از حرکت صحیح در زمینه فرهنگ حمایت کنیم و آن را تشویق کنیم، [از آن] تقدیر کنیم و در مقابل حرکت های غلط بایستیم.

باید تحرک ما در عرصه دیپلماسی افزایش پیدا کند

- سیاست خارجی خیلی مهم است، در مسائل کشور خیلی تأثیرگذار است. باید تحرک ما در عرصه دیپلماسی افزایش پیدا کند و مضاعف بشود. باید در دیپلماسی، جنبه اقتصادی تقویت بشود؛ دیپلماسی اقتصادی یک چیز بسیار مهمی است. امروز انسان مشاهده می کند که خیلی از کشورها وزیرخارجه هم دارند اما خود رئیس‌جمهور در زمینه مسئله اقتصادی با کشورهای مختلف یا با فلان کشور خاص، بخصوص وارد می شود و [مسئله را] دنبال می کند؛ یعنی ارتباط با کشورهای مختلف در زمینه اقتصادی خیلی مهم است. این جنبه اقتصادی دیپلماسی را باید تقویت کرد. و خب تجارت خارجی خیلی مهم است، به طور ویژه با همسایگان. ما چهارده پانزده همسایه داریم که یک جمعیت عظیمی را تشکیل میدهند، بازار وسیعی را به وجود می‌آورند لکن به اینها منحصر نباید بود و [ارتباط با] دیگر کشورها هم همین جور است؛ حدود دویست و خرده‌ای کشور در دنیا هست؛ ما بنا نداریم با تعداد خیلی معدودی، با یکی دو کشور ارتباط داشته باشیم، با بعضی‌ها هم امکانش شاید نیست اما با اکثر اینها امکان ارتباطات خوب و روان وجود دارد؛ تلاش لازم است.

دیپلماسی را تحت تاثیر مساله هسته‌ای نباید قرار داد

- دیپلماسی را تحت تأثیر مسئله‌ی هسته‌ای هم نباید قرار داد؛ یعنی این جور نباشد که دیپلماسی کشور متصل به قضیه هسته‌ای باشد؛ نه، قضیه هسته‌ای یک قضیه جداگانه‌ای است که آن را باید به یک شکل مناسب و شایسته کشور حل کنند، اما دایره دیپلماسی خیلی وسیع‌تر است. در قضیه هسته‌ای، آمریکایی‌ها انصافا وقاحت را از حد گذرانده‌اند؛ واقعا وقاحت را از حد گذرانده‌اند: جلوی چشم همه از برجام خارج شدند، حالا جوری حرف می زنند انگاری که ایران از برجام خارج شده، و جوری طلبکاری می کنند که انگار ما تعهدات را به هم زده‌ایم! مدت ها در مقابل این حرکت آمریکایی‌ها هیچ حرکتی از طرف ایران انجام نگرفت؛ بعد از گذشت مدتی، با اعلام، با توجه، برخی از تعهدات کنار گذاشته شد؛ برخی، نه همه. آنها به تعهدشان عمل نکردند.

توجه به برنامه هفتم توسعه

- یکی از مسائل مهم کشور که به مسئولان [گفته‌ایم] مساله برنامه هفتم توسعه است که این برنامه البته بایدسال گذشته تصویب می شد و امسال منشأ برنامه سالیانه 1401 قرار می گرفت که خب سال گذشته نشد. امسال این را به یک جایی برسانید ان‌شاءالله؛ همت کنید تا بر اساس سیاست های کلی، این برنامه تنظیم بشود و در دولت و مجلس ان‌شاءالله این مساله به اتمام برسد.

مهمترین مساله مردمی بودن، مردمی ماندن است

- یک مسئله‌ی مهم، مسئله مردمی بودن است که آقای رئیس‌جمهور اشاره کردند و درست هم هست؛ این حضور در بین مردم و این سفرهای استانی یک کار بسیار باارزشی است، کار خوبی است و گره‌گشا است. یک چیزهایی هست که انسان تا در عرصه میدانی مشاهده نکند یا انسان خودش نبیند یا از مردمی که در عرصه حضور دارند نشنود یا اخبار موثقی را کسانی که می روند و می‌بینند به انسان منتقل نکنند تا این نباشد نمی شود واقعیات را فهمید و بر اساس آنها برنامه‌ریزی کرد. مردمی بودن خیلی مهم است، منتها یکی از مهم‌ترین مسائل مردمی بودن، مردمی ماندن است؛ مردمی بمانید، خسته نشوید. صبری که عرض کردیم، یکی از مواردش اینجا است. این جور نباشد که ما اول کار مردمی باشیم، بعد بتدریج خسته بشویم، نه؛ واقعا مردمی بمانید.

تاکید بر سیاست های اصل 44

- یک نکته دیگر که سفارش موکد می کنم، مساله سیاست های اصل 44 است که چند سال قبل از این ابلاغ شد و همه هم تمجید کردند و تعریف کردند که چه سیاست های خوبی است، لکن عمل نشده. واقعا به دولت های مختلف دائما تأکید شده، آنها هم گفته‌اند که می خواهیم عمل کنیم یا داریم عمل می کنیم، لکن به معنای واقعی کلمه سیاست های اصل 44 عمل نشده. باید به معنای واقعی کلمه اقتصاد کشور بیاید روی دوش مردم و دولت [فقط] نقش ویژه دولتی خودش را ایفاء کند و متصدی نباشد؛ این خیلی مهم است.

رشد اقتصادی بدون نفت

- یک مساله دیگری که باز این هم خیلی مهم است و البته بلندمدت است، مساله رشد اقتصادی بدون نفت است؛ مثل این کشورهایی که نفت ندارند، رشد اقتصادی هم دارند، پیشرفت اقتصادی هم دارند، کم هم نیستند. این ماده‌ی مخدر نفت از صد سال پیش تا حالا متأسفانه ما را معتاد کرده؛ یعنی واقعاً یک اعتیاد بسیار سختی است. این البته در کوتاه‌مدت ممکن نیست و در بلندمدت محقق میشود، و کار امروز و فردا و کار یک دولت هم نیست؛ یعنی اگر دولتها همت کنند، ممکن است مثلاً در طولِ دو دولتِ هشت‌ساله این کار تحقق پیدا کند. البته بنده یک روزی سالها پیش این را مطرح کردم؛(32) اگر از آن روز شروع میشد، امروز بدون شک وضع کشور وضع دیگری بود؛ دنبال نشد.

منابع ارزی صرف واردات بی رویه نشود

- یک مساله دیگر هم مساله منابع ارزی است که ما این منابع ارزی را کجا مصرف می کنیم و چه جوری مصرف می کنیم. مراقب باشیم که اگر چنانچه یک گشایش ارزی‌ای مثلا حالا از یک ناحیه‌ای به وجود می‌آید، این منابع ارزی صرف واردات بی‌رویه نشود، صرف کارهای زیربنایی کشور بشود؛ کشور به کارهای زیربنایی احتیاج دارد. مساله حمل و نقل، مساله حمل و نقل ریلی، مسائل گوناگون مربوط به همین شرکت های دانش‌بنیان، مساله راه‌های ارتباطی با کشورهای همسایه، اینها کارهای زیربنایی است که باید انجام بگیرد، کشور هم احتیاج دارد به اینها.

پرهیز از کار نمایشی، غرق نشدن در کارهای روزمره و توجه به کارهای اولویت دار

- کار را یعنی همین کارهایی را که دارید می کنید با نیت [برای] خدا انجام بدهید. کار نمایشی که مردم بدانند، مردم ببینند، مردم از ما تعریف کنند کار را بی‌برکت می کند.. و البته این اخلاص که گفتیم، منافات ندارد با اینکه به مردم اطلاع‌رسانی کنید؛ اطلاع‌رسانی منافات با اخلاص ندارد.

- توصیه دیگر همین مساله رفتن به میان مردم است؛ این را از دست ندهید. بعضی‌ها جوسازی می کنند و یک اسم هایی رویش می گذارند که حالا بنده نمی خواهم تکرار کنم؛ اسیر این جوسازی‌ها نشوید؛ بروید با مردم روبه‌رو بشوید، حرف مردم را بشنوید، حلم به خرج بدهید.

- توصیه بعدی ما مساله عمل به وعده‌ها است؛ این را یک فریضه بدانید، مثل نماز. اگر یک کاری را شک دارید که می شود کرد یا نمی شود کرد، حتما وعده ندهید؛ آن چیزی را وعده بدهید که می دانید می توانید انجام بدهید، و حتما انجام بدهید.

- مراقب باشید کارهای روزمره شما را غرق نکند در خودش! یک طرح کلی عملیاتی برای مجموعه مسائل کشور در مقابل دولت باید وجود داشته باشد لابد وجود دارد کار را بر اساس طرح پیش ببرید، بر اساس نقشه کلی پیش ببرید، جوری کنید که مخالفان شما نتوانند بگویند دولت طرح کلی ندارد؛ یعنی واقعا یک طرح کلی روشنی که قابل توضیح برای مردم هم باشد، در مقابل شما باید وجود داشته باشد در زمینه مسائل کلان کشور و بر اساس آن طرح پیش بروید.

- توصیه بعدی ما این است که اولویت ها را رعایت کنید؛ بالاخره توان دولت محدود است، به همه کار که نمی شود رسید؛ باید ببینیم کارهای اولویت‌دار کدام است.

***توفیقات

- به نظر من مهم‌ترین توفیق این دولت، زنده کردن امید و اعتماد در مردم است؛ این بزرگ‌ترین توفیق شما است. مجموع عملکرد دولت چه شخص رئیس‌جمهور محترم، چه مسئولان در بخش های مختلف به مردم این احساس را داد که دولت وسط میدان است، مشغول کار است، دارد تلاش می کند و برای آنها خدمت می کند، می خواهد خدمت‌رسانی بکند؛ این [کار]، امید مردم را و اعتماد مردم را تا حدود زیادی احیا کرد. در مواردی، این تلاشها نتایج محسوسی هم داشت که مردم به چشم دیدند، مثل بخش سلامت، بخش های دیپلماسی، بعضی بخش های فرهنگی و غیره که نتایج روشن و مشخصی هم داشته؛ بعضی از آنها هم نتایجی داشته است لکن برای مردم باید این نتایج نشان داده بشود؛ نتایجی وجود داشته، منتها باید به مردم گفته بشود که این نتیجه حاصل شد، این اتفاق افتاد. در بعضی از کارها هم هنوز تلاش ها به نتیجه نرسیده، لکن احساس می شود که کار دارد انجام می گیرد. این به نظر من بزرگ‌ترین توفیق شما است. - یک توفیق دیگری که شما پیدا کردید، این سفرهای استانی است؛ این خیلی حادثه درخشانی است، حادثه مهمی است. اینکه 31 سفر در 11 ماه انجام بگیرد به سرتاسر کشور، نقاط محروم، دورافتاده، صحنه‌های کم‌نظیری اتفاق بیفتد و دیده بشود از همدلی صادقانه با مردم و نظارت میدانی به مسائل گوناگون مردم، خیلی چیز مهمی است. - توفیق دیگری که شما داشتید، سرعت عمل شما است در قبال حوادث پیش‌بینی‌نشده مثل سیل، مثل حوادثی که اتفاق می‌افتد. این سرعت عمل خیلی چیز مهمی است. اینکه یک جایی زلزله بشود، سیل بیاید، بلافاصله مسئولان خودشان را برسانند آنجا و بالای سر کار بایستند و کار را سامان بدهند، این خیلی چیز باارزشی است. رئیس‌جمهور محترم از سفر خارجی برگشتند، بلافاصله رفتند کرمان سراغ سیل‌زده‌ها؛ یا وزیر محترم چند روز می رود بالای سر یک کاری می‌ایستد؛ اینها مهم است. این یکی از توفیقات شما است که نشان‌دهنده همدرد بودن دولت با مردم و در میدان بودن دولت است؛ این هم یک توفیق است. - توفیق دیگر، زدودن رقابت های منفی از روابط بین قوا است؛ به نظر من این یکی از مسائل مهم است. اینکه دولت، مجلس و قوه قضائیه دائما با هم مناقشه داشته باشند و حرف و گفت و گله و شکایت داشته باشند، چیز بدی است، ذهن مردم را آشفته می کند. امروز احساس می شود که یک توافقی، یک همدلی‌ای وجود دارد. البته این بخش، این کار، از جمله چیزهایی است که هم دولت، هم مجلس، باید مراقبش باشند، باید حفظش کنند؛ این شکننده است. این از جمله چیزهایی است که خیلی در اختیار شما نیست، به تنهایی در اختیار شما یا مجلس نیست؛ افراد می‌آیند وسط و غوغاسازی و فتنه‌سازی می کنند. باید سعی کنید این همدلی را، همفکری را حفظ کنید؛ هم دولت مواظب باشد، هم مجلس مواظب باشد، هم قوه قضائیه مواظب باشد؛ باید مراقبت کنید. - یک توفیق دیگر شما، جوانگرایی در مجموعه اجرایی کشور است؛ این خیلی چیز خوبی است. این موجب می شود که حلقه فرسوده مدیران باز بشود، یک نفس تازه‌ای به دستگاه‌های اجرایی کشور دمیده بشود؛ این خیلی چیز خوبی است، این را حفظ کنید. البته بنده می دانم و مشاهده می کنم، قبلا هم که دائم اسم جوان ها را می‌آوردیم، این را می دانستیم که جوان ها هم در مواردی اشتباه می کنند؛ جوان ها، هم در دولت، هم در مجلس اشتباهاتی دارند، یک خطاهایی هست اما می‌ارزد؛ اینکه بدنه اجرایی یا تقنینی کشور با روح جوان اداره بشود، حفظ این معنا می‌ارزد که حالا چهار تا خطایی هم در یک مواردی اتفاق بیفتد. این خطاها بتدریج برطرف خواهد شد ان‌شاء‌الله؛ مدیران قوی خوبی تربیت خواهند شد. این هم یک توفیق دیگر. - یک توفیق دیگر این دولت این بود که جامعه را از حالت چشم‌انتظاری و نگاه به بیرون خارج کرد. از این حالت که همیشه منتظر باشیم ببینیم دیگران درباره ما چه می گویند، چه تصمیم می گیرند، چه کار می خواهند بکنند خارج شده؛ به ظرفیت های داخل کشور اهمیت داده شده، روی آنها تکیه شده، کار دارد می شود. اینکه حالا باید حتما با فلان کشور ارتباط برقرار کنیم تا مشکلاتمان حل بشود یا فلان گره باید از فلان جا باز بشود تا مشکلات ما حل بشود، این خیلی برای کشور مضر است؛ این شرطی کردن حوادث کشور و در انتظار دیگران نگه داشتن، چیز بدی است که این الحمدلله در دولت شما به میزان زیادی کاسته شده. - یک توفیق دیگر شما این است که این دولت از فرافکنی و بهانه‌تراشی احتراز کرده و مسئولیت‌پذیر بوده. ما در این مدت از مسئولان محترم دولتی نشنفتیم که بگویند: «نمی گذارند کار کنیم، اختیار نداریم، اختیارات دست ما نیست»؛ از این حرف ها نشنفتیم از شما. مسئولیت‌پذیری خیلی چیز خوبی است؛ می گوید «ما هستیم، باید کار کنیم و کار هم می کنیم»؛ این نقطه مثبت بسیار مهمی است. - یک نکته دیگر هم [این است که] در زمینه سیاست خارجی و همچنین در زمینه فرهنگ، رویکردهای خوبی دیده می شود؛ حالا این رویکردها، بخصوص در زمینه‌های فرهنگی، تا به عملیات منتهی بشود یک مقداری فاصله دارد اما همین رویکردها، رویکردهای خوبی است؛ اینها را باید دنبال کرد که یکی از توفیقات شما است. - برجسته شدن شعارهای انقلاب، شعارهای اسلام، مثل عدالت‌طلبی، مثل پرهیز از اشرافی‌گری، حمایت از مستضعفان، استکبارستیزی که اینها شعارهای اصلی انقلاب است؛ اینها در زبانها برجسته‌تر شده، واضح‌تر شده، و این خیلی چیز خوبی است؛ اینها را ادامه بدهید. این توفیقات را سعی کنید ادامه بدهید.