جمعه 13 تیر 1404

از اوبر تا یوتیوب؛ ایرانی‌هایی که آمریکا را می‌چرخانند

وب‌گاه گسترش مشاهده در مرجع
از اوبر تا یوتیوب؛ ایرانی‌هایی که آمریکا را می‌چرخانند

در حالی‌که بسیاری از دولت‌ها تلاش می‌کنند از دیاسپورای خود برای لابی‌های سیاسی و اقتصادی بهره ببرند، ایرانیان موفق در غرب به‌ویژه آمریکا، بی‌سروصدا در حال فتح قله‌های تکنولوژی، تجارت، خودرو، سلامت و حتی دیپلماسی‌اند. گزارشی که خواهید خواند نگاهی است به شماری از مشهورترین چهره‌های ایرانی‌تبار ساکن آمریکا؛ از مدیرعامل اوبر تا خالق یوتیوب، از فرمانروای خودروهای زرهی تا مردی که «تیک‌تاک»...

روز گذشته فیلمی از جلسه دونالد ترامپ با فعالان اقتصادی آمریکایی در کاخ سفید منتشر شد که رئیس‌جمهور آمریکا خطاب به دارا خسروشاهی، مدیرعامل ایرانی‌تبار شرکت «اوبر» می‌گوید «فکر می‌کنم تو باید این مذاکرات را پیش ببری. شاید [تو برای این کار] بهتر باشی. فکر کنم امروز تو را برای مذاکره بفرستم. عجب ایده‌ای، می‌تواند ایده روز باشد. اصلاً دارا را برای مذاکره با ایران بفرستیم.» فارغ از اینکه کشورمان چقدر توانسته از ایرانیان ساکن خارج برای لابی با نهاد‌های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی این کشور‌ها استفاده کند، روزنامه «فرهیختگان» در گزارش پیش رو به بررسی جزئیاتی از زندگی، دارایی و فعالیت‌های اقتصادی برخی از کارآفرینان ایرانی ساکن آمریکا پرداخته است. لازم به ذکر است این لیست فارغ از گرایش‌ها و تفکرات سیاسی این افراد تهیه شده و قرارگرفتن افراد در این لیست، به معنی تأیید یا رد گرایش‌های فکری و سیاسی آنان نیست.

دارا خسروشاهی: از تهران تا مدیریت اوبر در 70 کشور

دارا خسروشاهی، متولد 1348 در تهران، یکی از برجسته‌ترین مدیران ایرانی‌تبار در جهان است. او در سال 1978 همراه خانواده‌اش به فرانسه و سپس به آمریکا مهاجرت کرد. پدرش بنیان‌گذار گروه صنعتی مینو در ایران بود. خسروشاهی از سال 2017 مدیرعامل شرکت اوبر است که در بیش از 70 کشور فعالیت دارد. دارایی او در سال 2025 حدود 238 میلیون دلار تخمین زده شده است. پیش از اوبر، او در اکسپدیا فعالیت داشت و ارزش رزرو خدمات این شرکت را بیش از چهار برابر افزایش داد. اکسپدیا تحت مدیریت او شرکت‌های بزرگی مانند Travelocity و Orbitz را خریداری کرد و در بیش از 60 کشور گسترش یافت.

پیرمراد امیدیار: میلیاردر ایرانی در صدر فوربز

پیرمراد امیدیار، بنیان‌گذار eBay، یکی از تأثیرگذارترین چهره‌های تجارت الکترونیک جهان است. او با دارایی خالص 10.6 میلیارد دلار در سال 2024، اولین ایرانی در فهرست ثروتمندان فوربز است. امیدیار علاوه بر موفقیت در eBay، در حوزه سرمایه‌گذاری‌های سیاسی و اجتماعی نیز فعال است و از حامیان حزب دموکرات آمریکا به شمار می‌رود.

امید کردستانی: ستاره ایرانی گوگل و توییتر

امید کردستانی، با دارایی حدود 957 میلیون دلار، یکی از ثروتمندترین ایرانی‌تبارهای جهان است. او که در گوگل به عنوان معاون ارشد فروش جهانی فعالیت داشت، نقش کلیدی در رشد این غول فناوری ایفا کرد. کردستانی همچنین از سال 2015 تا 2020 رئیس اجرایی توییتر بود و هم‌اکنون رئیس هیئت‌مدیره Pearson PLC است. او مالک بیش از 5.6 میلیون سهم از Alphabet Inc و 182,210 سهم از توییتر است.

فریس رضوانی: طراح خودروهای هیولا با ریشه‌های ایرانی

فریس رضوانی، متولد تهران، بنیان‌گذار شرکت رضوانی موتورز است که خودروهای سوپراسپرت میلیون‌دلاری تولید می‌کند. او که در کودکی عاشق سرعت و پرواز بود، خودروهایی مانند «بیست» و «تانک» را طراحی کرده که به دلیل سرعت بالا و ویژگی‌های منحصربه‌فرد مانند شیشه‌های ضدگلوله و دوربین حرارتی شهرت دارند. رضوانی در سال 1383 به ایران سفر کرد و علاقه‌مند به تولید خودرو در زادگاهش است.

سالار کمانگر: از یوتیوب تا اختراعات گوگل

سالار کمانگر، متولد 1977 در تهران، یکی از چهره‌های ماندگار گوگل است. او که در توسعه AdWords نقش کلیدی داشت، در سال 2010 مدیرعامل یوتیوب شد. کمانگر در چهار اختراع اولیه AdWords به عنوان مخترع مشترک ثبت شده و در پروژه‌های متعدد گوگل مانند Gmail و Google Docs مشارکت داشته است.

آرش فردوسی: نابغه جوان دراپ‌باکس

آرش فردوسی، یکی از بنیان‌گذاران دراپ‌باکس، با دارایی بیش از 1.1 میلیارد دلار در سال 2018، از سوی مجله فورچون به عنوان یکی از 40 کارآفرین برتر زیر 40 سال انتخاب شد. او همچنین در سال 2011 توسط تک‌کرانچ به عنوان بنیان‌گذار سال شناخته شد.

سام نظریان: امپراتوری سرگرمی در آمریکا

سام نظریان، بنیان‌گذار گروه سرگرمی SBE، با دارایی بیش از 150 میلیون دلار، مالک برندهایی مانند SLS Hotels و Katsuya است. شرکت او در زمینه هتل‌داری، رستوران و املاک فعالیت دارد و در شهرهایی مانند لس‌آنجلس و لاس‌وگاس پروژه‌های بزرگی را مدیریت می‌کند.

کامران الهیان: از تراشه‌ها تا تبلت‌های پیشرو

کامران الهیان، کارآفرین ایرانی‌تبار، در 27 سالگی شرکت CAE Systems را تأسیس کرد که در سه سال به ارزش 75 میلیون دلار فروخته شد. او سپس Cirrus Logic را راه‌اندازی کرد که ارزش بازار آن به بیش از 3.5 میلیارد دلار رسید. الهیان همچنین در توسعه تبلت‌های لمسی پیشگام بود.

مصطفی رونقی: پیشگام فناوری‌های سلامت

مصطفی رونقی، بنیان‌گذار Cellanome و GRAIL، در زمینه تشخیص سرطان و فناوری‌های سلامت فعالیت دارد. او پیش‌تر مدیر ارشد فناوری Illumina بود و چندین شرکت دیگر در حوزه سلامت تأسیس کرده است.

برادران پرتوی: سرمایه‌گذاران افسانه‌ای سیلیکون ولی

علی و هادی پرتوی، نوه‌های مجید خسروشاهی و خویشاوند دارا خسروشاهی، از سرمایه‌گذاران کلیدی در استارتاپ‌هایی مانند فیسبوک، دراپ‌باکس و Airbnb هستند. آن‌ها همچنین بنیان‌گذار Code.org، یک پلتفرم آموزشی برجسته، هستند.

امیر خسروشاهی: مغز متفکر هوش مصنوعی

امیر خسروشاهی، هم‌بنیان‌گذار Nervana Systems، شرکتی که در سال 2016 توسط اینتل به مبلغ 408 میلیون دلار خریداری شد، در توسعه فناوری‌های یادگیری عمیق نقش مهمی داشته است. او هم‌اکنون در Neurophos فعالیت می‌کند.

فرهاد مهیت: از Shopzilla تا TikTok

فرهاد مهیت، بنیان‌گذار BizRate.com (بعدها Shopzilla)، پلتفرمی برای رتبه‌بندی فروشگاه‌های آنلاین ایجاد کرد که در سال 2005 به مبلغ 565 میلیون دلار فروخته شد. او همچنین Flipagram را تأسیس کرد که بعدها به TikTok تبدیل شد.

پیام زمانی: پیشگام فناوری سفر

پیام زمانی، بنیان‌گذار One Planet Group، با دارایی حداقل 21.7 میلیون دلار، شرکت‌هایی مانند Autoweb.com و Buyerlink را راه‌اندازی کرده است. او هم‌اکنون مدیرعامل Inspirato است.

پژمان نوزاد: سرمایه‌گذار استارتاپ‌های میلیارد دلاری

پژمان نوزاد، از بنیان‌گذاران Pear VC، در شرکت‌هایی مانند DoorDash و Dropbox سرمایه‌گذاری کرده است. او در سال 2024 فضای کاری برای استارتاپ‌های هوش مصنوعی در سان‌فرانسیسکو راه‌اندازی کرد.

مانی خوش‌بین: امپراتور املاک آمریکا

مانی خوش‌بین، کارآفرین و سرمایه‌گذار املاک، با موفقیت‌های 20 ساله خود به یکی از ثروتمندترین ایرانیان خارج از کشور تبدیل شده است.

سینا تمدن: جانشین احتمالی استیو جابز

سینا تمدن، متولد 1335 در تبریز، تا سال 2000 معاون ارشد اپل بود و ثروتش حدود 73 میلیون دلار تخمین زده می‌شود. او به عنوان یکی از گزینه‌های جایگزینی استیو جابز شناخته می‌شد.

گلی عامری: دیپلمات و کارآفرین

گلی عامری، با ثروت حداقل 5 میلیون دلار، پلتفرم StartItUp را برای حمایت از کارآفرینان راه‌اندازی کرد. او پیش‌تر دستیار وزیر امور خارجه آمریکا بود.

برایان اعتماد: غول املاک امارات

برایان اعتماد، با دارایی بیش از 2 میلیارد دلار، مدیریت یک مجموعه چند میلیارد دلاری در امارات را بر عهده دارد و در زمینه تملیک و ساخت‌وساز فعالیت می‌کند.

ساسان گودرزی: مدیرعامل Intuit

ساسان گودرزی، مدیرعامل Intuit، با دارایی حدود 87 میلیون دلار، مالک سهام قابل‌توجهی در این شرکت نرم‌افزاری و مالی است.

از اوبر تا یوتیوب؛ ایرانی‌هایی که آمریکا را می‌چرخانند 2