اسفند؛ «ماه خوش یُمن» اصولگرایان

وب‌گاه خبر آنلاین 1401/12/28 - 10:44 مشاهده در مرجع

ایسنا نوشت: از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون شش بار انتخابات مجلس شورای اسلامی در اسفندماه برگزار شده است و اصولگرایان در بیشتر این انتخابات‌ها پیروز شده‌اند.

با موافقت شورای نگهبان با پیشنهاد وزارت کشور، روز 11 اسفند1402 برای برگزاری انتخابات دور دوازدهم مجلس انتخاب شده است. در همین روز انتخابات ششمین دوره مجلس خبرگان رهبری نیز برگزار می‌شود.

وزرات کشور گام‌های اولیه برای تمهید مقدمات انتخابات را آغاز کرده است. البته وزارت کشور تقاضا کرده است که مجلس برای تقویت زیرساخت‌های انتخابات نسبت به تصویب کامل بودجه انتخابات و همچنین تخصیص آن توسط دولت در ماه ابتدایی سال 1402 مساعدت کند.

از سویی دولت لایحه جامع انتخابات را در دست تهیه دارد و همزمان نمایندگان مجلس نیز طرح اصلاح قانون انتخابات مجلس را در دست بررسی دارند. احمد وحیدی وزیر کشور درباره اینکه آیا طرح یا لایحه مبنای اجرای قانون انتخابات خواهد بود؟ گفت:«اگر آن طرح در مجلس مراحل خود را طی کند، حتما به انتخابات اسفند سال آینده می‌رسد، چون هنوز فرصت برای بررسی، تصویب و اجرای آن وجود دارد. از سویی لایحه‌ای هم در دولت وجود دارد که وقتی به مجلس برود اگر در نوبت لوایح و طرح‌ها بماند، ممکن است طول بکشد و به انتخابات نرسد.»

انتخابات مجلس دوازدهم اسفند 1402 برگزار خواهد شد. تاکنون انتخابات دور اول، پنجم، هفتم، هشتم، نهم، دهم و یازدهم مجلس شورای اسلامی در اسفندماه برگزار شده و جریان‌های مختلف توانسته‌اند صاحب کرسی‌های مجلس شوند. البته در مجموع اسفند، ماه خوش‌یُمنی برای اصولگریان بوده، زیرا آنها پیروز بیشتر انتخابات‌های مجلسی بوده‌اند که در این ماه برگزرا شده است.

در مجلس اول، اکثریت در اختیار اعضای جمهوری اسلامی قرار گرفت، اما چندین نفر از ملی مذهبی‌ها نیز وارد مجلس شدند. رقابت در انتخابات مجلس پنجم بین راست و چپ بود که راست‌ها دست بالای این مجلس را داشتند. اصولگرایان پیروز انتخابات دوره هفتم، هشتم و نهم مجلس بودند. کرسی‌های مجلس دهم میان اصلاح طلبان و اصولگرایان و میانه روها یا مستقلین تقسیم شد، اما باز هم اصولگرایان با جذب میانه‌روها، دست بالا را به دست آوردند. مجلس یازدهم هم کاملا در اختیار اصولگرایان بود.

در ادامه به بهانه برگزاری انتخابات مجلس دوازدهم در اسفندماه، نتایج انتخابات ادوار مجلس در اسفند را مرور می‌کنیم.

مجلس اول در اختیار جمهوری اسلامی

اولین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی در روز 24 اسفند 58 با مشارکت 52 درصدی مردم برگزار شد. پیش از این در روز 5 بهمن سال 58، اولین انتخابات ریاست‌جمهوری برگزار شده بود. مردم پس از شرکت در همه پرسی تایید جمهوری اسلامی، انتخابات خبرگان قانون اساسی، همه پرسی قانون اساسی و انتخابات ریاست‌جمهوری، برای پنجمین بار در سال 58 پای صندوق رای رفتند.

این انتخابات با رقابت گروه‌های سیاسی اصلی در آن مقطع از جامعه روحانیت مبارز، حزب جمهوری اسلامی، سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی تا جبهه ملی و نهضت آزادی و سازمان منافقین برگزار شد و حتی مسعود رجوی نیز در میان کاندیدها بود که توفیقی برای راه‌یابی به مجلس بدست نیاورد.

در این انتخابات فخرالدین حجازی رأی اول تهران را کسب کرد. سید علی خامنه‌ای، محمدجواد باهنر، محمدعلی رجایی، علی اکبر ناطق نوری، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، حسن حبیبی، مهدی بازرگان، ابراهیم یزدی، اعظم طالقانی، مصطفی چمران و عزت الله سحابی از معروف‌ترین چهره‌های سیاسی کشور بودند که به مجلس اول راه یافتند. حزب جمهوری اسلامی توانست اکثریت این مجلس را بدست آورد.

علی اکبر هاشمی به عنوان رئیس این مجلس انتخاب شد.

راست سنتی پیروز انتخابات پنجم

این انتخابات در روز 18 اسفند 74 با مشارکت 71 درصدی مردم برگزار شد. بعد از تحولات سیاسی کشور در دهه 60 و کنار رفتن سازمان منافقین و نهضت آزادی و جبهه ملی، انحلال حزب جمهوری اسلامی و تاسیس مجمع روحانیون مبارز به تدریج جریان چپ و راست شکل گرفته بود. در آستانه برگزاری انتخابات دور پنجم مجلس شورای اسلامی، حزب کارگزاران نیز به عنوان جریانی جدید وارد صحنه شد. اعضای این حزب از کارگزاران دولت هاشمی بودند و به عنوان حزب نزدیک به هاشمی رفسنجانی شهرت یافت، هرچند خیلی سریع این حزب به همکاری با جریان چپ روی آورد و وارد این جریان شد. بعدها هاشمی در مصاحبه‌ای اعلام کرد مخالف تشکیل چنین حزبی بوده است.

در این انتخابات جناح چپ و مجمع روحانیون در اعتراض به ردصلاحیت اعضای خود توسط شورای نگهبان، از ارائه لیست انتخاباتی امتناع، ولی مردم را به حضور در انتخابات تشویق کردند. راست سنتی به رهبری جامعه روحانیت حضور جدی در انتخابات داشت و اکثریت مجلس را در اختیار گرفت.

علی اکبر ناطق نوری، محمدعلی موحدی کرمانی، محمدجواد لاریجانی، مجید انصاری، محمدرضا باهنر، سیید محمود دعایی، حسن غفوری فرد، مصطفی معین، حسن روحانی، فاطمه کروبی، مصطفی معین، حسین مرعشی، عبدالله نوری و فائزه هاشمی از چهره‌های تأثیرگذار مجلس پنجم بودند.

ناطق نوری رئیس این مجلس بود.

بازگشت اصولگرایان به پارلمان

انتخابات مجلس هفتم در روز اول اسفند سال 82 با مشارکت 51 درصدی برگزار شد.

مجلس ششم کاملا در اختیار اصلاح طلبان بود، اما تعداد قابل توجهی از این نمایندگان برای انتخابات بعدی ردصلاحیت شده و آنها هم در مجلس تحصن کردند. حتی بحث عدم برگزاری انتخابات توسط وزارت کشور دولت خاتمی مطرح شد. با این حال در روزهای منتهی به برگزاری انتخابات، شورای نگهبان صلاحیت برخی نامزدهای انتخابات را که پیش از این رد کرده بود، تأیید کرد، اصولگرایان توانستند مجلس هفتم را در اختیار بگیرند.

«ائتلاف آبادگران ایران اسلامی» که تشکل اصولگرای نوظهوری بود، پس از موفقیت در انتخابات دور دوم شوراهای اسلامی شهر و روستا، در انتخابات مجلس هفتم نیز پیروز شد و با انتخاب محمود احمدی نژاد به ریاست‌جمهوری در سال 84، موفقیت‌هایش تکمیل شد. این تشکل حامی احمدی نژاد بود و او را شهردار تهران کرده بود اما در ادامه با ایجاد اختلاف بر سر حمایت یا عدم حمایت از احمدی‌نژاد در دوره ریاست‌جمهوری وی، دچار اختلاف شد و همین اختلاف موجب آغاز دوران افول آبادگران شد.

عماد افروغ، محمدرضا باهنر، احمد توکلی، غلامعلی حداد عادل، علیرضا زاکانی، پرویز سروری، مهدی کوچک‌زاده، منوچهر متکی، غلامرضا مصباحی مقدم، علیرضا محجوب و اکبر اعلمی از مهم‌ترین نمایندگان مجلس هفتم بودند.

غلامعلی حدادعادل به عنوان رئیس این دوره از مجلس برگزیده شد.

تثبیت جایگاه اصولگرایان در مجلس هشتم

24 اسفند سال 86 هشتمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی با مشارکت 55 درصدی مردم برگزار شد.

اصولگرایان با دو لیست «ائتلاف فراگیر اصولگرایان» و لیست «جبهه متحد اصولگرایان» وارد انتخابات شدند. این دو لیست اشتراکات زیادی داشتند. آنها توانستد 70 درصد کرسی‌های مجلس هشتم را بدست آورند.

با پیروزی اصولگرایان در انتخابات، مجلس در اختیار این جریان باقی ماند و اصلاح‌طلبان هم در اقلیت ماندند.

علی لاریجانی، محمدرضا باهنر، اسدالله بادامچیان، مسعود پزشکیان، احمد توکلی، غلامعلی حداد عادل، روح‌الله حسینیان، علیرضا زاکانی، مهدی کوچک‌زاده، غلامرضا مصباحی‌مقدم، علی مطهری و الیاس نادران از چهره‌ای اصلی مجلس هشتم بودند.

علی لاریجانی ریاست مجلس هشتم را بر عهده گرفت.

یکه‌تازی اصولگرایان در انتخابات نهم

نهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی در تاریخ 12 اسفند 90 با مشارکت 63 درصدی مردم برگزار شد. این انتخابات تحت تأثیر فضای سیاسی ناشی از انتخابات سال 88 بود.

اصولگرایان با چند لیست وارد انتخابات شدند و بیشتر احزاب و تشکل‌های اصلاح‌طلب از ارائه لیست خودداری کردند. سیدمحمد خاتمی در دماوند در انتخابات شرکت کرد. حضور خاتمی در این انتخابات با اعتراضات جدی اصلاح‌طلبان مواجه شد. در غیاب اصلاح طلبان، این انتخابات بیشتر رقابت میان جریان اصولگرا بود و طبیعی بود که این جریان مجلس نهم را نیز در اختیار بگیرد. این بار جبهه متحد اصولگرایی و جبهه پایداری با یکدیگر رقابت کردند و لیست‌های دیگری از اصولگریان به نام صدای ملت و جبهه ایستادگی نیز در انتخایات حضور داشتند.

مرتضی آقا تهرانی، علی لاریجانی، محمدرضا باهنر، مهرداد بذرپاش، مسعود پزشکیان، احمد توکلی، غلامعلی حدادعادل، روح‌الله حسینیان، حمید رسایی، علیرضا زاکانی، جواد کریمی قدوسی، مهدی کوچک‌زاده، علی مطهری و غلامرضا مصباحی مقدم از مهم‌ترین نمایندگان مجلس نهم بودند.

علی لاریجانی بار دیگر ریاست مجلس را در اختیار گرفت.

تقسیم کرسی‌های مجلس دهم

انتخابات مجلس دهم در روز 7 اسفند سال 94 برگزار شد. 61 دردصد مردم در این انتخابات شرکت کردند.

اصلاح‌طلبان این بار به صورت جدی و با انگیزه وارد انتخابات شده بودند، اما با رد صلاحیت چهره‌های اصلی خود مواجه شدند. آنها در نهایت لیست خود را با ائتلاف اصلاح‌طلبان و اعتدال‌گرایان در تهران و سراسر کشور ارائه کردند و سی کرسی تهران را هم بدست آوردند. «لیست امید» با سرلیستی محمدرضا عارف اعلام کرد در سراسر کشور حدود 130 کرسی مجلس را بدست آورده است. اصولگرایان هم با «ائتلاف بزرگ اصولگرایان» به سرلیستی حدادعادل وارد رقابت شدند که البته هیچ موفقیتی در تهران کسب نکردند.

بدین ترتیب اصولگرایان اکثریت خود در مجلس دهم را از دست دادند و مجلس میان اصولگرایان، اصلاح‌طلبان و مستقلین تقسیم شد، هرچند در ادامه اصولگریان توانستد، مستقلین را به خود نزدیک کنند.

علی لاریجانی برای بار سوم ریاست مجلس را بدست آورد.

تصاحب کرسی‌های از دست رفته

یازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی در روز دوم اسفند 98 برگزار شد و اصولگرایان کرسی‌های از دست رفته مجلس دهم را بار دیگر تصاحب کردند. 42 درصد واجدین شرایط در این انتخابات شرکت کردند.

اصلاح طلبان بار دیگر معترض ردصلاحیت داوطلبان خود شدند. شورای نگهبان حدود هشتاد نفر از نمایندگان مجلس دهم را ردصلاحیت کرد. حسن روحانی و علی لاریجانی به روند بررسی صلاحیت‌ها اعتراض کردند. اصلاح طلبان مدعی بودند که در 150 حوزه انتخابیه اصلا داوطلب تاییدصلاحیت شده ندارند. با این حال در ادامه بررسی صلاحیت‌ها، شورای نگهبان صلاحیت تعدادی از داوطلبان را تایید کرد، اما اعلام هم کرد که تعداد ثبت‌نام کنندگان زیاد بوده و زمان کافی برای بررسی دقیق صلاحیت آنها را ندارد.

در روزهای منتهی به انتخابات، اصلاح‌طلبان دو لیست جداگانه دادند. یک لیست را حزب کارگزاران ارائه داد و هشت حزب دیگر نیز لیست دیگری ارائه دادند که البته دو لیست اشتراکات زیادی داشتند و مجید انصاری هم سرلیست هر دو لیست بود اما این لیست‌ها توفیقی بدست نیاورد و اصولگرایان که با یک لیست «شورای ائتلاف نیروهای انقلاب اسلامی» وارد انتخابات شده بودند و قالیباف را در سرلیست خود نشانده بودند، سی کرسی تهران و حدود هشتاد درصد کرسی‌های پارلمان را بدست آوردند.

محمدباقر قالیباف رئیس مجلس یازدهم شد.

بیشتر بخوانید: