اعلام رئوس برنامه‌های عملیاتی سازمان حفاظت محیط زیست در سال 1402

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، علی سلاجقه؛ رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با تأکید بر لزوم اجرای کامل و دقیق برنامه های عملیاتی سازمان حفاظت محیط زیست، تصریح کرد: اجرای این برنامه‌ها توسط کانون ارزیابی شایستگی مدیران سازمان حفاظت محیط زیست به‌صورت کمی و کیفی، سنجش و مدیران با عملکرد ضعیف جابجا خواهند شد.

وی افزود: خدمت به طبیعت در دولت سیزدهم، زمان و روز و ساعت نمی‌شناسد و باید با روحیه جهادی به حل موضوعات محیط زیست کشور به‌صورت شبانه‌روزی پرداخته شود.

رئوس برنامه‌های عملیاتی عملیاتی سازمان حفاظت محیط زیست به تفکیک معاونت های مختلف این سازمان به شرح ذیل است:

رئوس برنامه‌های سال 1402 معاونت توسعه مدیریت، حقوقی و امور مجلس

1) ارتقای شایستگی مدیران سازمان: در این برنامه در سال 1402، کانون ارزیابی شایستگی مدیران در سازمان راه اندازی و دوره‌های ارزیابی شایستگی از میان 300 نفر نیروهای مستعد سازمان، برای 50 نفر برگزار خواهد شد تا در یک دوره چهار ساله 200 مدیر جوان تربیت شوند.

2) ارتقای سامانه‌ها و بهره‌برداری کامل از دولت الکترونیک و رفع موانع و تنگناهای آن: تکمیل و بهره‌برداری از سامانه‌های موجود سازمان از جمله سامانه جام، سامانه جامع خدمت، سامانه GIS، درگاه بررسی و تصویب پیشنهادات، بهره‌برداری کامل از درگاه ملی کسب و کار و بهره‌برداری کامل از حدود 30 خدمت در سامانه خدمات هوشمند دولت و... در دستور کار قرار دارد.

3) برگزاری آزمون جذب استخدام و پیگیری اخذ مجوز استخدام نخبگان: برای برگزاری آزمون جذب و استخدام 570 نفر مجوز اخذ شده و پیگیری اخذ مجوز برای استخدام کارشناس نخبه 1000 نفر برای سازمان در دست اقدام است.

رئوس برنامه‌های سال 1402 معاونت محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی

1) ارزیابی سریع توان اکولوژیک مناطق چهارگانه تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست که شامل ارزیابی سریع شبکه مناطق چهارگانه شامل 120 منطقه حفاظت شده برای بازنگری و اصلاح نقاط پرتعارض به منظور رفع مشکلات مردم است.

2) احیای گونه‌های در خطر انقراض که در راستای آن راه‌اندازی مراکز تکثیر و پرورش همچنین احیای 10 گونه درخطر انقراض حیات وحش در زیستگاه‌های طبیعی استان‌های مختلف در دستورکار قرار خواهد گرفت.

3) مشارکت در حفظ تنوع زیستی و کسب و کارهای محیط زیستی با ایجاد 500 شغل محیط زیستی و سهیم کردن مردم در حفاظت تنوع زیستی در صورت تأیید مصوبه پیشنهادی به دولت تحت عنوان «مشارکت در حفظ تنوع زیستی و کسب و کارهای محیط زیستی.»

رئوس برنامه‌های سال 1402 معاونت محیط زیست دریایی و تالاب‌ها

1) انجام مطالعات ارزیابی توان اکولوژیکی توان خودپالایی، ظرفیت برد و پهنه‌بندی حساسیت‌های محیط زیستی مناطق ساحلی دریایی و به روزکردن نقشه حساسیت‌های محیط زیستی این مناطق: مطابق این برنامه مطالعات پهنه بندی محیط زیستی و ارزیابی ریسک زیستگاهی استقرار صنایع در مناطق ساحلی دریایی مکران در استان‌های هرمزگان و سیستان و بلوچستان انجام خواهد گرفت.

2) پایش، کنترل و کاهش انواع آلودگی‌های دریایی با همکاری دستگاه‌های مسئول: بر اساس این برنامه، منشأیابی و پهنه‌بندی منابع آلاینده دریای عمان در سواحل استان‌های سیستان و بلوچستان و شرق استان هرمزگان، ایجاد و راه‌اندازی سامانه پایش، نظارت و کنترل آلودگی‌های خلیج فارس همچنین پایش و مدیریت آلودگی‌های میکروبی، کیفیت و سلامت آب سواحل و شناگاه‌های دریای خزر در استان‌های گیلان، مازندران و گلستان اقدام خواهد شد.

3) تدوین و اجرای برنامه حفاظتی گونه‌های مهم و در معرض خطر انقراض دریایی: این برنامه شامل تدوین برنامه اقدام ملی حفاظت از فوک خزری، لاک‌پشت‌های دریایی ایران و دلفین گوژپشت در خلیج فارس است.

4) تعیین نیاز محیط زیستی حوضه‌های تالابی و اجرای برنامه‌های مدیریت زیست بومی با مشارکت کلیه ذی‌نفعان: مطابق این برنامه تعیین نیاز آبی برای پنج حوضه همچنین پیگیری تامین حق‌آبه محیط زیستی تمامی حوزه‌ها صورت خواهد پذیرفت همچنین برنامه مدیریت زیست بومی با مشارکت کلیه ذینفعان برای 31 تالاب کشور عملیاتی خواهد شد.

رئوس برنامه های سال 1402معاونت محیط زیست انسانی

1) نظارت بر حسن اجرای قوانین حفاظت خاک، مدیریت پسماند و هوای پاک از برنامه‌های این معاونت است. این اقدام فرابخشی و مستند قانونی این شاخص "قوانین حفاظت خاک، مدیریت پسماند، هوای پاک و شامل 21 دستگاه اجرایی است و وظیفه‌مندی هر یک از دستگاه‌های اجرایی مرتبط بر اساس قوانین حفاظت خاک، مدیریت پسماند و هوای پاک تعریف و تکالیف آنان در سامانه مرتبط با موضوع مشخص می‌شود و بر همین اساس ارزیابی و رصد می‌شوند.

2) پایش و نظارت بر اجرای خود اظهاری منابع آلاینده که شامل ذرات و گازهای خروجی دودکش‌ها، پساب و... می‌شوند. مستند قانونی این شاخص قانون هوای پاک و برای سال 1402 حدود 20 هزار پایش خوداظهاری و نظارتی پیش‌بینی شده است. فعالیت واحدهای صنعتی، خدماتی و تولیدی بر اساس خود اظهاری و پایش از طریق سامانه الکترونیک کنترل خواهند شد و امکان برنامه‌ریزی در جهت کاهش آلایندگی آنها صورت خواهد پذیرفت.

3) کاهش سطح کانون‌های گرد و غبار مناطق تحت مدیریت محیط زیست: مستند قانونی این اقدام قانون برنامه ششم و آیین نامه پدیده گردوغبار است و بر اساس این برنامه 100هزار هکتار از کانون‌های گرد و غبار بر اساس عملیات (مالچ پاشی، بوته کاری و غیره) تعریف شده برای استان های مشمول کاهش خواهد یافت.

4) ارزیابی اثرات زیست محیطی (EIA) طرح‌ها و پروژه‌های مشمول ارزیابی و صدور مجوز پروژه‌های مشمول ماده 23 قانون الحاق (2): این برنامه بر اساس وظایف سازمانی و قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (الحاق2) پیش‌بینی شده است. مطابق این اقدام به تمامی (100%) درخواست متقاضیان پروژه‌های مشمول ارزیابی در فرصت زمانی دو ماهه مشخص شده در قانون پاسخ داده خواهد شد همچنین به کلیه پروژه‌های مشمول ماده 23 قانون الحاق (2) در موعد مقرر پاسخ داده خواهد شد.

5) بازنگری ضوابط و معیارهای استقرار واحدهای تولیدی، صنعتی و خدماتی: این بازنگری برای تعادل‌بخشی و توازن بین صنعت و محیط زیست است، به گونه‌ای که با حفظ محیط زیست در امور استقرار و توسعه تولید و خدمات نیز تسهیل شود همچنین با توجه به تهدیدات منابع محیط زیست و پیشگیری از بهره‌کشی از مواهب طبیعی ضرورت دارد ضوابط به گونه‌ای تدوین شود که با محوریت شناخت تهدیدات و پیامدهای نوظهور، پاسخگوی توسعه و حفظ محیط زیست باشند.

رئوس برنامه‌های سال 1402 معاونت آموزش و مشارکت‌های مردمی

1) لحاظ کردن ارزش اقتصادی زیست‌بوم‌ها در تصمیم‌گیری‌ها و برنامه‌ریزی‌های توسعه‌ای که شامل کمی‌سازی مکانی و تهیه نقشه ارزش خدمات اکوسیستمی اولویت دار در مرز پنج استان کرمان، خراسان جنوبی، قزوین، کردستان و لرستان در سال 1400 تکمیل و در سال 1401 در مرز استان‌های اردبیل، گلستان، مازندران و گیلان انجام شد. طرح‌های مشابه در مرز استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان، بوشهر و آذربایجان شرقی در سال 1402 ادامه خواهد یافت.

2) توسعه کمی و کیفی خانه های محیط زیست در کشور که 1401 خانه در سال 1401 احداث شد. طرح عملیاتی خانه‌های محیط زیست در نیمه اول سال 1401 شروع و در نیمه دوم سال گذشته 1401 خانه در سراسر کشور تجهیز شد. در سال 1402 برنامه اصلی سازمان، گسترش کمی و کیفی خانه‌های محیط زیست، تأمین محتوای مورد نیاز و تبدیل خانه‌های محیط زیست به مهمترین مرکز برای فعالیت های محیط زیستی در سطح کشور خواهد بود.

3) بسترسازی برای اشتغال با تقویت ظرفیت‌های سازمان: در راستای تحقق اهداف اسناد بالادستی و شعار سال 1401، "تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرین"، تهیه پیش‌نویس تأسیس سازمان نظام مهندسی محیط زیست با هدف ساماندهی دانش آموختگان محیط زیست و حمایت از اشتغال آنان در دستور کار قرار گرفته و امید است فرایند مذکور در سال 1402 با تصویب قانون در مراجع ذی‌ربط به مرحله تدوین آیین‌نامه اجرایی و راه‌اندازی نظام صنفی تخصصی مورد نظر برسد همچنین تهیه برنامه تقویت رویکرد محیط زیست (E) در سیستم های مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط زیست (HSE) نیز در دست اقدام است.

4) توسعه آموزش رسمی محیط زیست: در راستای سیاست‌های کلی نظام در حوزه محیط زیست و سند تحول بنیادین آموزش و پرورش (ساحت زیستی بدنی) آموزش‌های محیط زیست می‌بایست در همه مقاطع و شاخه‌های مختلف تحصیلی وارد شود. این آموزش‌ها محدود به محتواهای آموزشی در کتب درسی (افزایش دانش) نیست و علاوه بر آن رویکردهای آموزشی که نگرش، تعهد و مهارت‌های لازم برای حفظ محیط زیست را پشتیبانی می‌کند، باید تقویت شود که می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

* طرح ریزی برای بهره‌گیری از توان تخصصی سازمان و امکاناتی نظیر آزمایشگاه‌ها، موزه‌ها، زون‌های آموزشی مناطق تحت مدیریت و نظایر آن

* گسترش رشته‌های تحصیلی مورد نیاز محیط زیست از جمله HSE و دیپلم محیط بانی

* در حوزه آموزش عالی گسترش دو واحد درسی (یک واحد نظری و یک واحد عملی) عمومی برای مقاطع کاردانی و کارشناسی کلیه رشته‌ها

* توسعه آموزش‌های عالی مورد نیاز محیط زیست با استفاده از شبکه گسترده دانشگاه‌های جامع علمی کاربردی و دانشگاه پیام نور

* ایفای تعهدات توافق‌نامه‌ها با دیگر کشورها از جمله چین، عراق و سوریه با بهره‌گیری از شعب دانشگاه‌های ایران در کشورهای یاد شده

رئوس دیگر برنامه‌های سازمان حفاظت محیط زیست در سال 1402

1) برگزاری جایزه بین‌المللی استاد محمود فرشچیان: این جایزه با هدف ترغیب هنرمندان به فعالیت در زمینه محیط زیست و الهام از طبیعت برای اثرگذاری بر عموم مخاطبان حوزه هنر در رشته‌های مختلف هنرهای ترسیمی، تجسمی، ادبی و... درصدد است رهیافتی نو در زمینه آگاهی‌رسانی و عمومی‌سازی محیط زیست را به اجرا در آورد. امید است این جایزه در محورهای بحران آب، آلودگی هوا، تنوع زیستی، پسماند، دین و محیط زیست، حکمرانی و محیط زیست بتواند نقش مطلوبی در زمینه ایجاد حس مسئولیت اجتماعی در زمینه محیط زیست ایفا کند.

2) برگزاری کنفرانس بین‌المللی حکمرانی و اخلاق محیط زیست در اسلام که برگزاری این کنفرانس در نیمه دوم سال 1402 با همکاری دانشگاه امام صادق (ع) در دستور کار سازمان حفاظت محیط زیست قرار دارد. این کنفرانس شامل 25 رویداد چون 15 پیش نشست علمی، هفت کرسی علمی ترویجی و سه جلسه هم اندیشی در شهرهای منتخب چون مشهد، قم و سایر شهرهای دارای بستر موضوعی مناسب است و برای برگزاری رویدادهای همزمان در کشورهای همسایه یا سایر کشورهای اسلامی نیز برنامه‌ریزی خواهد شد.

3) برگزاری اجلاس کنوانسیون تهران به منظور تقویت جایگاه کنوانسیون تهران و الزام پنج کشور عضو مبنی بر متعهد بودن به تصمیمات دو دهه پیشین که با اجماع اعضای کنوانسیون اخذ شده است.

4) برگزاری اجلاس بین المللی گرد و غبار که با توجه به پیشنهاد وزارت امور خارجه و سازمان حفاظت محیط زیست و تأیید سازمان ملل متحد در سال 1402، پیگیری و برنامه‌ریزی برای برگزاری این اجلاس در دستور کار قرار دارد.