اولین آزمون دیپلماتیک پزشکیان؛ معنای بازگشت سه‌گانه ظریف، عراقچی و تخت روانچی به نیویورک

به گزارش اقتصادنیوز، نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد، فرصتی منحصر به فرد برای مقام های ایرانی فراهم کرد تا مستقیماً مخاطبان آمریکایی و جهانی را هدف قرار داده و مواضع خود را عریان تر کنند. به ادعای موسسه مطالعاتی استیمسون، برای مسعود پزشکیان، چهره ای میانه رو که ماه ژوئن و به دنبال برگزاری انتخابات زودهنگام در ایران برگزیده شده بود، این نشست به سان آزمونی دیپلماتیک بود. پزشکیان در مجمع عمومی سخنرانی کرد، با خبرنگاران آمریکایی، اندیشکده‌ها و ایرانیان آمریکایی و همچنین روسای جمهور فرانسه و سوئیس دیدار داشت. اطرافیانش، همان دیپلمات‌های کهنه‌کار مانند محمد جواد ظریف و عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران و عضو ارشد تیم مذاکره کننده سال 2015 در راستای تحقق اهداف دولت چهاردم در جریان این سفر به دنبال احیای کانال های ارتباطی شان با با آمریکا بودند تا بر پیام پزشکیان تاکید کرده و زمینه را برای کاهش انزوا و مشکلات اقتصادی ایران با توسل به اهرم های دیپلماتیک فراهم کنند.

تصویر پزشکیان در حافظه جهان 

استیمسون در ادامه این یادداشت ادعا کرد: در نظام سیاسی ایران، رئیس جمهور تصمیم گیرنده اصلی نیست، با این حال، شخصیت و دیدگاه روسای جمهور ایران می تواند به شکل گیری افکار جهانی درباره ایران کمک کند. در شرایط بحرانی خاورمیانه و رویارویی اسرائیل و متحدانش با ایران و محور مقاومت؛ رویارویی که پایان روشنی برای آن متصور نیست، خلاقیت دیپلماتیک طرفین اختلاف اندک است و مشخص نیست که رویکرد معتدل پزشکیان تغییری ایجاد کند یا خیر. به ادعای این موسسه مطالعاتی انتخاب پزشکیان؛ انتخابی غافلگیرانه بود؛ نماینده کهنه کار مجلس که در دولت اصلاحات نقش وزیر بهداشت را ایفا کرد، از همین رو به ادعای ناظران در حوزه سیاست خارجی و اقتصادی تجربه زیادی ندارد. این وبگاه در ادامه این یادداشت مدعی است، پزشکیان نه به سان احمدی نژاد چهره ای مخالف غرب و افراطی است و نه به مانند حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران بین سال های 2013 تا 2021، سیاستمداری کهنه کار است. ایران در دوران ریاست روحانی با ایالات متحده تحت رهبری باراک اوباما در باب برنامه هسته ای خود به توافق رسید؛ توافقی که دونالد ترامپ در سال 2018 به شکلی یکجانبه از آن خارج شد. پزشکیان حتی با ابراهیم رئیسی نیز متفاوت است، چهره ای که نگاه مثبتی به غرب نداشت و تلاش می کرد تا نگاه به شرق را تقویت کند. رئیس جمهوری ایران، چهره ای میانه رو است که بر وفاق و وحدت در داخل تاکید دارد.

معنای همراهی کهنه کاران برجام

رئیس جمهوری ایران در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل در باب درگیری های خاورمیانه از منظر اخلاقی موضع گیری کرد و گفت «تا زمانی که به ریشه های اصلی درگیری ها رسیدگی نکنیم، قادر نخواهیم بود آینده فرزندانمان را از تاریکی و نابودی نجات دهیم». پزشکیان در تمامی موضع گیری هایش خواه در صحن مجمع یا در دیدارهای دو یا چند جانبه، اسرائیل را به واسطه جنایت ها و قتل ده ها غیر نظامی فلسطینی در غزه و صدها غیر نظامی دیگر در لبنان به چالش کشید و مورد انتقاد قرار داد و گفت که این بازیگر حامی تروریسم هست نه ایران و جنبش های آزادی بخش. او در باب موضع ایران درباره مناقشه اسرائیل و فلسطین و راه حل دوکشوری همان چیزی بود که پیشتر نیز روسای جمهوری ایران بر آن تاکید داشتند. این که همه مردم فلسطین، خواه آنهایی که در سرزمین های اشغالی زندگی می کنند یا آواره هستند، باید بتوانند درباره آینده سیاسی شان تصمیم گیری کنند. به ادعای استیمسون، شاید مهم‌تر از شخصیت یا اعتبارسیاست خارجی رئیس‌جمهور جدید، حیات حرفه‌ای معاونان سابق محمد جواد ظریف - عباس عراقچی، وزیر خارجه کنونی، و مجید تخت روانچی، سفیر سابق ایران در سازمان ملل مورد توجه قرار گرفته است. دو چهره ای که عضو تیم مذاکره کننده درباره برنامه جامع اقدام مشترک 2015 (برجام) بودند. این سه مرد که رئیس جمهور را در بسیاری از سخنرانی هایش همراهی می کردند، تلاش داشتند تا از فرصت سفر به نیویورک و بازگشت به زین دیپلماتیک برای کاهش تنش ها فرصت سازی کنند.

احیای ناممکن برجام؟

در حالی که ابراهیم رئیسی در سازمان ملل تاکید داشت که جهان نوعی «تغییر پارادایم» از غرب به شرق را تجربه می کند و غرب نماینده «گذشته» و کشورهای آسیایی نمایندگان «آینده» هستند، اولویت کلیدی دولت جدید رهایی از تحریم‌های اقتصادی ایالات متحده است؛ محدودیت هایی که که نه تنها سرمایه‌گذاری غرب در ایران، بلکه سرمایه‌گذاری شرکت‌های بزرگ چینی و دیگر متحدان بین‌المللی تهران را متوقف کرده است. پزشکیان بر تمایل ایران جهت احیای برجام تاکید کرد و گفت: ایران آماده است در صورت اجرای کامل توافق اولیه، درباره برنامه هسته ای و سایر موضوعات رایزنی داشته باشد. با این حال، بسیاری از عناصر برجام منسوخ و همزمان شکاف ها در جامعه بین المللی عمیق تر از گذشته شده اند و شورای امنیت سازمان ملل آنقدر ناکارآمد گشته که بعید است قالب موسوم به 1+5، پنج عضو دائمی سازمان ملل در کنار آلمان بتوانددر باب مسئله هسته ای ایران به توافق برسد. این در حالی است که به ادعای ناظران، بازیگران اروپایی عضو برجام به واسطه همکاری ادعایی تهران و مسکو در حوزه های پهپادی و موشکی خشمگین هستند. در چنین شرایطی اگر رایزنی های هسته ای احتمالی میان تهران و واشنگتن از سرگرفته شود، دو بازیگر یا به شکل مستقیم و یا با وساطت بازیگرانی چون قطر و عمان، گفت و گوهایشان را اغاز خواهند کرد. با این همه در این باره همه چیز به نتایج انتخابات ایالات متحده منوط است، این که آیا سیاست خارجی ایالات متحده به همین شکل ادامه خواهد یافت یا با بازگشت ترامپ شرایط به گونه ای دیگر رقم خواهد خورد. فاغ از این متغیرها، پزشکیان باور دارد که تلاش های دو حزب ایالات متحده برای امنیتی کردن ایران، صرفا چالش ها در خاورمیانه را گسترده تر می کند. از منظر رئیس جمهوری ایران تنها راه ممکن برای خروج از بحران تعریف پارادایم تازه ای است برای پرداختن به چالش های جهانی. از منظر او، امروز می بایست به جای مانور بر تهدیدهای فرضی بر فرصت ها متمرکز شد.

• نطق پزشکیان زیر ذره‌بین رسانه‌های جهان؛ از تعامل با غرب تا معمای عبور از تحریم / اروپا برای مذاکرات...
• معنای بازگشت زوج ظریف - عراقچی؛ معماران برجام به دنبال چه هستند؟
• پلن پزشکیان برای احیای برجام؛ آمریکا آماده تعامل با ایران است؟/ ماموریت دشوار دولت چهاردهم
• رونمایی از پیام پزشکیان؛ تهران آماده تعامل با غرب / چرا رئیس دولت چهاردهم با تروئیکای اروپا رایزنی ک...

• اینستاگرم
• تلگرام
• ایکس
• لینکدین