دوشنبه 8 بهمن 1403

برجام فرصتی استثنایی به نفع ایران بود نه تنها دولت

خبرگزاری ایرنا مشاهده در مرجع
برجام فرصتی استثنایی به نفع ایران بود نه تنها دولت

تهران - ایرنا - روزنامه آرمان در گفت وگو با مهدی ذاکریان کارشناس مسایل بین‌الملل، آورده است: برجام موقعیتی استثنایی را برای ایران به‌وجود آورده و سبب شده بود کلیه تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران لغو و تحریم‌هایی که در خارج از چارچوب سازمان ملل وضع شده بودند نامشروع شوند.

روزنامه آرمان یکشنبه 13 مهر در ادامه این گفت وگو آورد: برجام سبب شده بود همگان به این باور برسند که ایران وارد فضای جدیدی شده است و تمامی جهانیان موظف هستند طبق قطعنامه 2231 عمل کنند و این سبب شد تا مراودات با ایران انجام شود و موقعیت جهانی ایران ارتقا یابد. وزیر خارجه عربستان با طرح ادعاهای بی‌اساس از جامعه بین‌المللی خواست که به مسئولیت‌های خود در قبال تخلفات ایران از قطعنامه‌های بین‌المللی و به‌ویژه برجام عمل کند. فیصل بن‌فرحان در مراسمی که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به مناسبت روز جهانی نابودی کامل تسلیحات هسته‌ای برگزار کرد عنوان کرد که عربستان توافق برجام را مانع بازدارنده‌ای در مقابل اهداف هسته‌ای ایران نمی‌داند. ادعاهای وزیر خارجه عربستان درحالی است که گفته می‌شود، رژیم سعودی فعالیت‌هایی را به شکل مخفیانه برای غنی‌سازی اورانیوم آغاز کرده است. سفیر و نماینده دائم کشورمان در واکنش به این ادعاها با اعلام نگرانی از عدم اجرای کامل موافقت‌نامه جامع پادمان توسط عربستان‌سعودی و سکوت کسانی که همیشه در مورد حفظ یکپارچگی رژیم پادمان ابراز نگرانی می‌کنند، گفته بود باوجود درخواست‌های مکرر آژانس، تا زمانی که ریاض پروتکل مقادیر کوچک فعلی خود را لغو نکند، ابزارهای ضروری راستی‌آزمایی برای اجرای ماموریت آژانس فراهم نمی‌شود. او با هشدار در این خصوص که عدم اجرای پادمان آژانس در زمانی که عربستان به‌طور فعال به دنبال برنامه هسته‌ای است، می‌تواند منجر به پنهان کردن برخی فعالیت‌های هسته‌ای، بدون قرار گرفتن ذیل بازرسی‌های آژانس، شود. طبق فعالیت‌های هسته‌ای افشاشده عربستان، کشف ساخت تاسیسات هسته‌ای بدون اطلاع آژانس، باعث نگرانی جدی است. این نگاه متفاوت است که باز هم با وجود توافق میان ایران و آژانس نگاه سیاسی این نهاد را همچنان مستقر باید دانست. در راستای بررسی این مساله «آرمان ملی» گفت‌وگویی با مهدی ذاکریان، کارشناس مسائل بین‌الملل داشته است که در ادامه می‌خوانید.

پس از توافق ایران و آژانس، ادعاهای وزیر خارجه عربستان در خصوص ایران با چه اهدافی بیان می‌شود؟

قطعا این صحبت‌ها با اهداف سیاسی مطرح می‌شود. عربستانی‌ها به دنبال تضعیف قدرت منطقه‌ای ایران و کمرنگ کردن نقش ایران در نظام بین‌الملل هستند. آنها در این راستا به هر ابزاری متوسل می‌شوند و از هیچ تلاشی نیز کوتاهی نمی‌کنند. برجام موقعیتی استثنایی را برای ایران به‌وجود آورده و سبب شده بود کلیه تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران لغو و تحریم‌هایی که در خارج از چارچوب سازمان ملل وضع شده بودند نامشروع شوند. برجام سبب شده بود همگان به این باور برسند که ایران وارد فضای جدیدی شده است و تمامی جهانیان موظف هستند طبق قطعنامه 2231 عمل کنند و این سبب شد تا مراودات با ایران انجام شود و موقعیت جهانی ایران ارتقا یابد. این یک فرصت بزرگ برای ما بود و یک حجم زیادی از اکسیژن را در آن تنگنا در اختیار ایران قرار داد تا بتواند قدرت خود را افزایش دهد و در جهان ارتباطات موثر بیشتری برقرار کند.

به چه علت برخی کشورهای عربی تا این میزان با توافق برجام مشکل دارند و امروز که دیگر اثر زیادی از آن باقی نمانده است باز هم به آن حمله می‌کنند؟

ایران یک رقیب جدی برای برخی کشورهای منطقه است و زمانی که ایران محدودیت اقتصادی نداشته باشد و در عرصه سیاسی نیز بتواند تعاملات خود افزایش دهد فلذا می‌تواند جایگاه خود را تثبیت و تقویت کند که به ضرر برخی از کشورهای منطقه بود و آنها نمی‌توانستند این مساله را هضم کنند. رژیم‌صهیونیستی و عربستان از ابتدا به‌شدت مخالف برجام بودند و هر کاری انجام دادند تا این پیمان از بین برود. با آمدن ترامپ بر سر قدرت آنها به خواسته خود نزدیک‌تر شدند. آنها به دنبال این بودند که برجام از بین برود و به دنبال آن ایران این امتیازهای خود را از دست دهد. دقیقا آنچه این دو دولت می‌خواستند رقم خورد و ترامپ بر سر کار آمد و از برجام خارج شد و ایران را زیر سوال برد که به تعهدات آژانس پایبند نیست اما این تلاش‌ها در شورای امنیت به سرانجام نرسید و آنها نتوانستند اهداف خود را در خصوص ایران نهایی کنند. بعد از مایوس شدن آنها از این مسیر آنها بار دیگر در تلاش هستند تا با سیاه‌نمایی ایران را در جهان بدنام کنند و میان آژانس و ایران اختلاف بیندازند. آنها به اهداف خود نخواهند رسید و مشخصا همچون سایر تلاش‌های اخیرشان به بن‌بست خواهند خورد.

به چه علت آژانس در این عرصه با سیاست‌هایی متناقض در قبال کشورهای مختلف برخورد می‌کند؟

رژیم صهیونیستی عملا حتی ان‌پی‌تی را نپذیرفته است. در این میان عربستان نیز محلی از اعراب ندارد. این کشور فعلا متکی به ذخایر نفتی خود است و سیستم زندگی آنها به‌گونه‌ای است که به حوزه تکنولوژی ورود نمی‌کنند. ایران در این عرصه یک سر و گردن بالاتر از عربستان است و در صنعت نانو و فضایی فعال است. مقوله عربستان در حوزه هسته‌ای بسیار متفاوت از ایران است. ایران با این سیاست به دنبال انرژی هسته‌ای رفت زیرا جمعیت بیشتری دارد و به نسبت نفت کمتری را در اختیار دارد و در آینده نزدیک قطعا به این انرژی نیاز پیدا خواهد کرد. ایران پس از انقلاب اسلامی همان سیاست صلح‌آمیز ابتدایی خود را در پیش گرفت. در این میان ایران توانست موافقت آژانس را نیز جلب کند اما در این میان برخی در عرصه بین‌المللی با کارشکنی‌هایی که انجام دادند به دنبال مانع‌تراشی در این عرصه بودند. عده‌ای نیز در داخل با این اینها همراه شدند زیرا از قدرتمند شدن دولت خوشحال نبودند. این یک امتیاز برای دولت نبود بلکه یک امتیاز برای کل کشور بود و برخی دقیقا همچون رژیم صهیونیستی و عربستان از برجام ناراضی بودند.

منبع: روزنامه آرمان امروز *س_برچسب‌ها_س*