بهره‌برداری از 458 کیلومتر خط‌آهن در دولت سیزدهم
از زمان روی کار آمدن دولت سیزدهم تاکنون 458 کیلومتر خط ریلی جدید به بهره‌برداری رسیده و 180 کیلومتر از خطوط ریلی نیز بهسازی و بازسازی شده است.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، دولت سیزدهم از ابتدای بدست گرفتن مدیریت کشور بر دو موضوع تامین سرپناه برای همه اقشار جامعه و توسعه حمل‌ونقل به ویژه با هدف رشد ترانزیت و درآمدهای ارزی کشور تاکید کرد.
احیای روابط ایران با کشورهای منطقه و در پیش گرفتن سیاست همسایگی در دولت سیزدهم شتاب گرفت و به نوعی ریل‌گذای برای اقدامات وزارت راه و شهرسازی به عنوان متولی اصلی این امر برای تکمیل کریدورهای ترانزیتی و ریلی کشور آغاز شد.
بهره‌گیری از ارتباطات خارجی به عنوان یکی از اولویت‌های لازم برای عملیاتی شدن شعار سال 1402 در تاکیدات مقام معظم رهبری نیز مورد تاکید قرار گرفت. ایشان در دیدار مسئولان نظام که فروردین ماه سال جاری برگزار شد، فرمودند: «ارتباط خارجی که فقط ارتباط با آمریکا و چهار کشور اروپایی که نیست؛ در دنیا دویست و خرده‌ای کشور هستند، اینها هر کدام یک ظرفیتی‌اند؛ از این ارتباطات خارجی می‌شود استفاده کرد برای این [منظور].»
وزارت راه و شهرسازی نیز با شعار «پیشران پیشرفت کشور»، ارتقا جایگاه ایران در حوزه حمل‌ونقل را سرلوحه کار خود قرار داد و گام‌های اساسی در راستای گسترش چتر دیپلماسی به منظور مشارکت کشورها در اَبرپروژه‌های حمل‌ونقلی به ویژه حوزه ریلی برداشت.
افتتاح بخش اول راه‌آهن چابهار - زاهدان محدوده زاهدان - خاش
افتتاح بخش اول راه‌آهن چابهار - زاهدان محدوده زاهدان - خاش به طول 154 کیلومتر از جمله پروژه‌های ریلی به سرانجام رسیده در دولت سیزدهم بود.
عملیات احداث بخش اول این مسیر ریلی از سال‌ها قبل آغاز شده بود اما پس از حدود 9 سال در 23 خردادماه 1402 اولین قطار مسافری در این مسیر ریلی به راه افتاد. راه‌آهن چابهار - زاهدان در راستای کریدور شمال - جنوب در قسمت شرقی کشور ایفای نقش می‌کند. از آنجایی که بندر چابهار با توجه به امتیازات و موقعیت خود به یک مسیر پس‌کرانه‌ای حمل‌ونقلی برای انتقال بار با شرایط مناسب نیاز دارد و با توجه به حجم انبوه بار این مسیر، راه‌آهن چابهار نقش مهم‌تری پیدا می‌کند.
با راه‌اندازی این پروژه ریلی اولین بندر اقیانوسی کشور به شبکه ریلی متصل می‌شود و امکان ترانزیت کالا و ترددهای بین‌المللی را در کریدور شمال به جنوب فراهم می‌کند.
اتصال بندر شهید بهشتی چابهار به عنوان تنها بندر اقیانوسی کشور به شبکه ریلی و کمک به توسعه سواحل مکران اولین دستاورد بعد از افتتاح این مسیر ریلی خواهد بود، ضمن اینکه ساخت این مسیر ریلی اتصال کشورهای آسیای میانه و افغانستان به آب‌های آزاد اقیانوسی را از طریق ایران امکان پذیر می‌کند.
سرعت طراحی این خط ریلی برای قطارهای مسافری 160 کیلومتر در ساعت و برای قطارهای باری 120 کیلومتر در ساعت اعلام شده و جابه‌جایی تعداد 927 هزار نفر مسافر و 2.8 میلیون تن بار در سال اول بهره‌برداری و جابه‌جایی بیش از 2 میلیون نفر مسافر و 7.7 میلیون تن بار در سال بیستم بهره‌برداری پیش‌بینی شده است.
بهره‌برداری از خط ریلی میانه - بستان آباد - تبریز (بستان آباد - خاوران)
19 خردادماه سال جاری بخش بستان آباد - خاوران از خط ریلی میانه - بستان آباد - تبریز به طول 44 کیلومتر با حضور وزیر راه و شهرسازی و رئیس جمهور به بهره‌برداری رسید.
این پروژه حدود 114 کیلومتر طول مسیر تبریز به میانه را کوتاه کرده و حدود 4 ساعت مسافت تبریز به تهران را کم کرده است که این کاهش مسافت، صرفه جویی سوختی حدود 100 میلیون لیتر در سال یعنی معادل مصرف یک روز بنزین کشور را به همراه دارد.
در این پروژه حدود 3 هزار میلیارد تومان سرمایه گذاری شده و ارزش روز پروژه بیش از 6 هزار میلیارد تومان است. تمامی ریل ها و تراورس‌های به کار رفته در خط آهن بستان آباد - خاوران تولید داخل است. این اولین خط ریلی به شمار می‌آید که از اساس دو خطه طراحی شده و در نوع خود بی نظیر است.
کارشناسان حوزه حمل‌ونقل ریلی معتقدند راه‌آهن میانه - بستان آباد - تبریز تحولی در شمال غرب کشور و استان آذربایجان شرقی به ویژه درحوزه حمل و ترانزیت بار ایجاد می‌کند.
ریل‌گذاری 169 کیلومتر خطوط ریلی
از زمان روی کار آمدن دولت سیزدهم، وزارت راه و شهرسازی در حوزه ناوگان حمل‌ونقل ریلی موفق به زیرسازی 268 کیلومتر از خطوط راه‌آهن شد. همچنین ریل‌گذاری 169 کیلومتر خطوط ریلی را به سرانجام رساند. ضمن اینکه تاکنون 16 هزار و 187 متر مربع ایستگاه راه‌آهن نیز احداث شده است.
از دیگر اقدامات وزارت راه و شهرسازی در دولت سیزدهم می‌توان به بهسازی 148 کیلومتر از خطوط ریلی اشاره کرد.
افتتاح راه‌آهن دو خطه رخش - چاه خاور - طبرکوه
افتتاح خط دوم ریلی به طول 130 کیلومتر (بخشی از خط دوم راه آهن بافق - یزد - زرین شهر و اردکان ارژنگ به طول 60 کیلومتر و خط دوم راه آهن اهواز - اندیمشک به طول 70 کیلومتر از دیگر خطوط ریلی مورد بهره‌برداری در این مدت بود که 22 دی ماه 1401 توسط وزیر راه و شهرسازی انجام شد.
با توجه به اینکه استان یزد به عنوان قلب شبکه حمل‌ونقل ریلی کشور شناخته می‌شود، با افتتاح این دو پروژه به طول 62 کیلومتر شاهد افزایش چشمگیر ظرفیت حمل ریلی بار از 13 میلیون تن در سال به رقم‌های بالاتر خواهیم بود.
احداث و راه‌اندازی بزرگترین قطب وارداتی و صادراتی ریلی مرکز کشور
افتتاح بندر خشک ریلی تهران (مرکز لجستیک آپرین) به عنوان بزرگترین قطب وارداتی و صادراتی ریلی مرکز کشور از دیگر دستاوردهای وزارت راه و شهرسازی در دولت سیزدهم است.
این مرکز با وسعت حدود 55 هکتار در تقاطع کریدورهای بین‌المللی و ریلی شرق - غرب و شمال - جنوب در 20 کیلومتری شهر تهران قرار دارد. ساخت این بندر خشک، جهشی در حوزه بار ریلی بین‌المللی محسوب می‌شود و ایجاد هاب‌های نظیر آپرین در مرکز کشور تأثیر شگرفی بر صادرات و واردات کشور خواهد داشت.
افتتاح این بندر موجب کاهش مصرف سوخت و کاهش تولید آلاینده‌های زیست محیطی خواهد شد. همچنین به رونق اشتغال منطقه و خطه اسلامشهر منجر می‌شود.