چهارشنبه 16 آبان 1403

بیکارخانه / آمارها نشان می‌دهد در 8 سال گذشته تقریبا 1000 کارخانه تعطیل شده‌اند

وب‌گاه الف مشاهده در مرجع
بیکارخانه / آمارها نشان می‌دهد در 8 سال گذشته تقریبا 1000 کارخانه تعطیل شده‌اند

حسن روحانی، رئیس جمهوری در شعارهای انتخاباتی خود، وعده چرخیدن همزمان چرخ سانتریفیوژها و چرخ زندگی و تولید و اشتغال کشور را داد؛ اما در طول هشت سال گذشته هر از گاهی اسم یک کارخانه به گوش می‌رسید که با چند دهه سابقه تعطیل شده‌است، شمار این کارخانه‌ها و کارگران به قدری زیاد است که برای بررسی آنها نیاز به جست‌وجویی گسترده‌است.

با این حال خبرنگار ما به کارخانه‌ها و واحدهای تولیدی بزرگ و با بیشتر 50 نفر نیروی انسانی شاغل در آن اکتفا کرده که تعداد آنها در سراسر کشور به 916 کارخانه می‌رسد. آمارها نشان می‌دهد سال گذشته حدود 1460 کارخانه به دلیل اقساط معوق به تملک بانک‌ها درآمده که برخی از آنها تعطیل شده‌اند. میثم زالی؛ دبیر سابق ستاد تسهیل و رفع موانع تولید کشور در سال 98 در خصوص تعطیلی دومینووار کارخانه‌ها در کشور گفت: بالغ بر 50 درصد واحدهای صنعتی و تولیدی کشور تعطیل است. حالا جام‌جم به بررسی کارخانه‌های تعطیل‌شده پرداخته که آمارها نشان می‌دهد طی هشت سال گذشته حدود 1000 کارخانه تولیدی تعطیل شده‌است. مشروح این گزارش را بخوانید.

سیستان و بلوچستان کارخانه شیر سیستان زهک با تعطیلی تنها کارخانه شیر سیستان، بیش از 10 هزار خانواده دامدار سیستانی بلاتکلیف مانده و 230 کارگر این کارخانه نیز بیکار شده‌اند. کارخانه تولید محصولات لبنی شهرستان زهک، واحد نمونه کشوری با چندین خط تولید محصولات متنوع لبنی همواره با مشکلاتی همچون بدهی انباشته شده بانکی و غیر بانکی در اردیبهشت 95 تعطیل که باعث سرگردانی دامداران سیستانی برای فروش شیر تولیدی شده‌است. کارخانه سنگبری سنگ زرین زاریس سیستان این کارخانه با اعتباری بالغ بر 100 میلیارد ریال و اشتغالزایی برای 85 نفر در سیستان احداث شده‌بود و در اواخر سال 98 با ورشکستگی رو به رو شد. یزد کارخانه کاشی کویر کارخانه کاشی کویر به عنوان بزرگ‌ترین کارخانه کاشی در استان یزد نیز چندی پیش تعطیل شد. این کارخانه دارای سه سالن تولید با 13 خط تولید است که ظرفیت تولید روزانه حدود 30 هزار متر مربع کاشی و سرامیک را دارد. این کارخانه بزرگ در زمان اوج خود دارای بیش از 1100 کارگر بوده است. کاشی شیرکوه کاشی شیرکوه را می‌توان قدیمی‌ترین و باسابقه‌ترین کارخانه تولید کاشی در استان یزد و شهرستان تفت دانست. شرکت کاشی شیرکوه یزد از شهریور 71 به مساحت 67 هکتار تشکیل شد. این شرکت در فروردین 81 موفق به اخذ پروانه بهره‌برداری با ظرفیت تولیدی 2‌میلیون متر مربع کاشی گرانیتی شد. ناتوانی کارخانه مذکور در پرداخت حقوق کارگران خود در مراحل متعدد باعث اعتصاب بیش از 300 کارگر این کارخانه شده‌است. این روزها کارخانه شیرکوه با تعدیل نیروی 80 نفره به حالت نیمه تعطیل درآمده‌است. کاشی گلچین میبد این کارخانه سال 94 تعطیل شد و بیش از 400 کارگر قراردادی آن از کار بیکار شدند. چوفای اردکان کارخانه چوب و فلز اردکان (چوفا‌) از روزهای ابتدایی سال با مشکل نقدینگی روبه رو شده و کارگران آن بیکار شدند. تعطیلی خطوط تولید کارخانه چوب و فلز اردکان بیش از 140 کارگر را بیکار کرد. پستیژ شرکت پسته پستیژ که می‌توان از آن به عنوان بزرگ‌ترین کارخانه فرآوری و بسته‌بندی آجیل و پسته کشور و خاورمیانه نام برد یکی از واحدهایی است که شرایط اقتصادی کشور آن را به مسیری سوق داده که راهی جز تعطیلی پیش روی خود ندیده و همین موضوع سبب شده اواخر سال 95 به فعالیت پنج‌ساله خود پایان دهد. گفتنی است در این کارخانه بیش از 300 نفر مشغول به کار بودند. شرکت صنایع الکترونیک تامر شرکت صنایع الکترونیک تامر با تولید و ساخت در بازکن‌های صوتی، تصویری، انواع بلندگوهای کاربردی در داخل ساختمان، آمپلی‌فایر مربوطه، انواع هواکش‌های خانگی، هواکش‌های دارای حسگر و قاب مهتابی، بخش عمده‌ای از بازار داخلی کشور را در اختیار داشت. این شرکت نیز در ادامه روند تعدیل نیرو و رکود بازار در اواخر سال 95 مجبور به تعدیل نیروی 100 نفره شده و به حالت نیمه تعطیل درآمد. کاشی سهیل میبد این کارخانه سال 96 تعطیل شد به طوری که یکی از طلبکاران کارخانه، کاشی‌ها را مصادره نموده و کارگران این شرکت از کار بیکار شدند. گفتنی است در این کارخانه بیش از 100 نفر مشغول به کار بودند. فولاد میبد شرکت فولاد میبد در مرداد 96 به تعطیلی کشیده شده و حدود 300 نفر از پرسنل این شرکت بیکار می‌شوند. کاشی نگین‌سرام شرکت نگین‌سرام یزد با نام تجاری نگین‌سرام از سال1382شمسی و 80نفر پرسنل با هدف تولید چینی بهداشتی و محصولات کاشی و سرامیک در شهرک صنعتی سفیدکوه تفت شروع به فعالیت کرد. اما سوءمدیریت در این بخش باعث تعطیلی این کارخانه شد. کرمانشاه شهرک صنعتی فرامان واردات بی‌رویه، فرسودگی ماشین‌آلات، کمبود نقدینگی و سرمایه در گردش و بدهی معوق باعث تعطیلی این شهرک شده است. در زمان اوج تولید، 3000نفر در این کارخانه مشغول به کار بودند. کارخانه قند گل مهرغرب 29تیر95 بود که این کارخانه عظیم قند - که در نوع خود بزرگ‌ترین کارخانه قند استان کرمانشاه و دومین کارخانه کارخانه قند ایرانی است - به دلایل مشکلات مالی و افزایش بی‌دلیل و بی‌جواب قیمت مواد اولیه همانند شکر، به تعطیلی کشانده شد و با تعطیلی این کارخانه 200کارگر از کار بیکار شدند. کارخانه کاشی کاژه مهر98 بود که این کارخانه با داشتن 880 نیروی کار مستقیم در شهرستان اسلام آباد غرب کرمانشاه برای همیشه به کار خود خاتمه داد. از 880نفر نیروی مستقیم این شرکت 790نفر آنان کارکنان مستقیم و 90نفر رانندگان مینی‌بوس و کامیون بودند که همگی از کار، بیکار شدند. چهارمحال و بختیاری آب معدنی کوهرنگ اشی مشی کارخانه آب معدنی شلمزار با نام تجاری سیرنگ فعالیت خود را در سال 1383با حمایت شرکت اشی مشی آغاز کرد و توانست در طول مدت فعالیت خود 210کارگر و کارمند را به‌کارگیرد اما در تیر 1395 فعالیت کارخانه به تعطیلی انجامید. کارخانه نان صنعتی سفیددشت بروز مشکلات نقدینگی در کارخانه نان صنعتی استان چهارمحال و بختیاری سبب تعطیلی این واحد در سال 95 شد که در صورت احیای آن برای بیش از 400 نفر اشتغال‌زایی صورت می‌گیرد. فولاد سفید دشت با تصمیم هیات مدیره کارخانه فولاد سفید دشت، این واحد تولیدی در اواخر سال 95 تعطیل شد و بیش از 250 نفر از کار بیکار شدند. برفاب این کارخانه سال گذشته تعطیل شد و بیش از 330 نفر بیکار شدند. خوزستان کارخانه ارجان نوین بهبهان این کارخانه که یکی از کارخانجات بزرگ تولیدکننده روغن‌نباتی بود در اواخر سال92 به دلیل عدم‌همکاری بانک‌ها به ورطه نابودی کشانده شد. گفتنی است در این کارخانه 60 نفر مشغول به‌کار بودند. بیکاری 800کارگر 50کارخانه تولید شن و ماسه، سنگ‌شکن‌داران جوبجی رامهرمز زمینه‌ساز فعالیت 300دستگاه ماشین‌آلات سنگین و اشتغال 800نفر به‌صورت مستقیم در این شهرستان شده‌بودند که به دلیل عدم ایجاد راه مواصلاتی، تعطیل و سبب بیکارشدن 800 نفر شده‌اند. شرکت بوستان اروند این کارخانه تجهیزات آموزشی، میز و نیمکت مدرسه، مبلمان شهری و مخازن سطل زباله شهری تولید می‌کرد و تنها کارخانه تخصصی سازنده این موارد در استان خوزستان است که مدتی است تعطیل‌شده، 68نفر از افراد بومی منطقه در این کارخانه مشغول به کار بودند. هرمزگان شرکت شناور سازان جهان دریا (بزرگ‌ترین کارخانه لنج سازی) کارگاه بزرگ لنج‌سازی در استان هرمزگان که زمانی سازنده بزرگ‌ترین لنج فایبرگلاس خاورمیانه بوده با وجود مشکلات متعددی تعطیل شده که به دنبال تعطیلی گسترده کارگاه‌های تولیدی در سیر یک بیکاری در این شهرستان نیز افزایش یافته‌است. در صورت احیای این کارخانه برای 500 نفر به صورت مستقیم و برای 1000نفر به صورت غیر مستقیم شغل ایجاد می‌شود. اردبیل کارخانه نئوپان خلخال تولید در کارخانه نئوپان، تنها کارخانه بزرگ شهرستان خلخال تعطیل شده است. بیش از هزار نفر که به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم در این کارخانه اشتغال داشتند، بیکار شده‌اند. این کارخانه سال 97 تعطیل شد. آرتاویل تایر طبق اطلاعیه امور اداری مجتمع صنعتی آرتاویل تایر این کارخانه عظیم سال 97 به علت نبود مواد اولیه تا اطلاع ثانوی تعطیل اعلام شده است و 400 کارگر آن از کار بیکار شدند. کردستان ایستک سنندج شرکت تولیدی و صنعتی خورشید زریوار سال85 به همت گروه سرمایه‌گذاری ایستک در سنندج احداث شد ولی هم اکنون تعطیل شده و 100کارگر این کارخانه بیکار شدند. کارخانه بستنی عسل کردستان کارخانه بستنی عسل یکی از واحدهای موفق تولیدکننده استان از نوروز 96 تعطیل شده و 120 کارگر آن با درهای بسته این کارخانه مواجه هستند. کارخانه نساجی کردستان این کارخانه سال 98 در استان کردستان تعطیل شده و باعث بیکاری بیش از 300 نیروی خود شده‌است. کارخانه فولاد زاگرس قروه اواخر سال 92 شرکت فولاد زاگرس در قروه کردستان منحل شد؛ بعد از این انحلال، 400کارگر این کارخانه با بیکاری و آوارگی مواجه شدند. لرستان کارخانه سیمان دورود کاهش صادرات، فرسودگی خطوط، رکود در بازار ساخت‌وساز و عدم اجرای فاز چهارم سبب‌شده کارخانه سیمان دورود این صنعت قدیمی‌کشور تعطیل شود و 800کارگر آن از کار بیکار شوند. کارخانه کاشی جم بروجرد این کارخانه که یکی از برندهای معروف تولیدکننده کاشی در خاورمیانه بوده روزگاری نه‌چندان دور محصولات خود را به کشورهای دیگر صادر می‌کرد اما متأسفانه اکنون خط تولید این کارخانه کاملا تعطیل است و 230کارگری که در آن مشغول به‌کار بودند بیکار شدند. شرکت پارسیلون کارخانه پارسیلون خرم‌آباد که قبلا 1500 نفر در آن مشغول به کار بودند اکنون با یک دهم ظرفیت فعالیت دارد. شرکت صدر فولاد خرم‌آباد کارخانه صدر فولاد خرم‌آباد سال96 تعطیل و 180کارگر آن اخراج شدند. کارخانه صدر فولاد سالانه 600هزار تن فولاد تولید می‌کرد. شرکت سیمان خرم‌آباد این کارخانه سال94 تعطیل شد و 400نیروی انسانی شاغل در آن از کار بیکار شد. ماشین‌سازی خرم‌آباد ماشین‌سازی لرستان بیش از چهار سال است که تعطیل شده‌است. گفته می‌شود در صورت احیای آن برای 150نفر به‌طور مستقیم اشتغالزایی صورت می‌گیرد. کارخانه فروآلیاژ ازنا واردات بی‌رویه کارخانه فروآلیاژ بزرگ‌ترین واحد صنعتی شهرستان ازنا را سال95 تعطیل کرد و 500کارگر آن اخراج شدند. سامان کاشی بروجرد کارخانه سامان کاشی بروجرد که 220کارگر در آن مشغول به کار بودند امروز در فهرست بلندبالای کارخانه‌های تعطیل استان لرستان قرار گرفته‌است. کرمان کارخانه شیردونه بافت سال95 به دنبال تعطیلی معنادار کارخانه‌های مختلف در شهربافت این کارخانه نیز کرکره خود را پایین کشید و کارگرانش بیکار شدند. 70 نفر به‌صورت غیرمستقیم در این کارخانه مشغول کار بودند. سفال مساک کرمان بزرگ‌ترین و قدیمی‌ترین کارخانه استان کرمان به نام سفال مساک سال 95 تعطیل شد. در این کارخانه 60 نفر نیروی مستقیم و150 نفر غیر‌مستقیم مشغول به کار بودند. پارس الکترونیک سیرجان کارخانه پارس الکترونیک سیرجان سال 95 تعطیل شده و 3000 کارگر آن از کار بیکار شدند. ساختمان این کارخانه و دستگاه‌های تولیدی نیز فرسوده شده‌اند و هنوز هیچ اقدامی برای راه‌اندازی این شرکت در منطقه ویژه اقتصادی شهرستان سیرجان صورت نگرفته‌است. کارخانه روغن نباتی گلناز کرمان کارخانه روغن نباتی گلناز تا سال 93 جزو بزرگ‌ترین مجموعه‌های تولیدی و دومین کارخانه تولید روغن در ایران بود که روزانه 15هزار تن روغن تولید می‌کرد. نزدیک به 1000نفر در آنجا مشغول کار بودند. سال93 بر اثر آتش‌سوزی‌هایی که در آن صورت گرفت متحمل خساراتی شد و در نهایت منجر به بدهکاری و کاهش تولیداتش شد. تولیدات این کارخانه روزانه به 1500تن رسید و بسیاری از کارگرها هم بیکار شده و شغل خود را از دست دادند تا این‌که اوایل سال 99 خط تولید تقریبا به طور کامل از کار افتاد اما از حدود شهریور 99جانی دوباره در رگ‌های کارخانه دمیده شد و فعالیت‌های خود را با تمام قدرت آغاز کرد ولی در این میان دوباره مشکلاتی بر سر راه این واحد تولیدی قرار گرفت و دوباره تعطیل و 70 کارگرش نیز بیکار شدند. معدن کرومیت آسمینون کرمان معدن کرومیت آسمینون در جنوبی‌ترین منطقه استان کرمان با حدود 1200کارگر اوایل سال 1400 تعطیل شد. ابتدا گفته شد برای کمبود سیمان این معدن تعطیل شده اما ظاهرا دست‌های دیگری پشت پرده است که سازمان صنعت، معدن و تجارت استان در حال پیگیری این موضوع است. کارخانه قند بردسیر این کارخانه اواخر سال 92 تعطیل شد، هر چند از اواخر سال گذشته تاکنون برای احیای آن تلاش‌هایی شده‌است ولی هنوز به چرخه تولید بازنگشته‌است. گفتنی است 300 نفر در این کارخانه مشغول به کار بودند. خراسان رضوی فولاد سبزوار سال 95 فولاد سبزوار حدود 150 نفر نیروی کار داشت اما به تعطیلی اجباری کشیده شد. مشهد نخ به دلیل بالا بودن موجودی انبارها و فروش نرفتن محصولات، این کارخانه سال 96 تعطیل شد و حدود 300 کارگر بیکار شدند. کارخانه کاشی و سرامیک طوس سال 95 کارخانه کاشی و سرامیک طوس به‌عنوان دومین کارخانه بزرگ تولیدکننده کاشی داخلی ورشکسته شد و 150 کارگر این کارخانه بلاتکلیف شدند. دوچرخه‌سازی آساک قوچان هزینه‌های بالای تولید و افزایش واردات باعث شد آساک، تنها کارخانه تولیدکننده دوچرخه ایرانی در کشور در سال 95 تعطیل شود. به دنبال این تعطیلی حدود 220 نفر بیکار و کارخانه با ظرفیت 80 نفری به کار خود ادامه داد‌. کارتن مشهد این کارخانه در نیمه دوم سال 96 تعطیل و 400 کارگر آن نیز از کار بیکار شد. کاشی کاشمر دومینوی تعطیلی کارخانجات و واحدهای تولیدی در سال 96 به کاشمر رسید و کارخانه کاشی این شهرستان با صدها کارگر تعطیل شد. آذربایجان شرقی ذوب‌آهن سهند غرب کارخانه ذوب‌آهن سهند غرب با ظرفیت اسمی تولید 500هزار تن فولاد در سال، یکی از کارخانه‌های تولید شمش فولادی آذربایجان‌شرقی است که در سرمای رکود فولاد تعطیل شد تا نزدیک به 400 کارگر به جمع بیکاران استان اضافه شوند. این کارخانه سال 94 تعطیل شد. اصفهان کاشی نیلو شرکت کاشی نیلو سال 1356 به عنوان اولین تولیدکننده کاشی کف در اصفهان تاسیس و با ظرفیت یک‌میلیون مترمربع در سال به بهره‌برداری رسید و 700کارگر آن از کار بیکار شدند. قند کامیاب کارخانه‌قند کامیاب که یکی از کارخانه‌های قدیمی صنعت قند و شکر کشور بوده به دلیل مشکلات فراوان در سال 96 تعطیل و 150کارگر آن کار خود را از دست دادند. کارخانه وطن اصفهان کارخانه ریسندگی وطن اصفهان به دلایلی همچون رکود بازار داخل و افزایش حجم واردات در سال 97 با 300 کارگر تعطیل شد. 400واحد سنگبری در شهرک صنعتی محمود آباد اصفهان بحران اقتصادی سبب تعطیلی 400 واحد سنگبری در شهرک صنعتی محمودآباد اصفهان از سال 93 تا 95 شد. به طور متوسط هر کارخانه سنگبری حدود 20 نفر اشتغال مستقیم و 30 اشتغال غیر مستقیم دارد. 300واحد صنعتی در شهرک صنعتی مورچه‌خورت اصفهان از سال 93 تا 96 تعطیل شده که طی آن 11260 کارگر کارشان را از دست داده‌اند. قزوین تولی پرس تولی پرس، یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های تولیدکننده موادشوینده بیش از 1000نفر نیروی انسانی داشت و در حال حاضر نیمه‌فعال است. ستبر گرانول کارخانه ستبر گرانول، از اول اسفند سال94 به دلیل رکود بازار مواد اولیه کاشی تعطیل شده و تمامی60 کارگر آن هم اکنون بیکار شده‌اند. آریان فولاد این شرکت سال95 تعطیل شد و 1200کارگر آن از کار بیکار شدند. اشکان چینی کارخانه اشکان چینی در قزوین یک‌بار با 200کارگر در سال92 و بار دیگر با 150کارگر در مرداد سال94 تعطیل اعلام شد.