تفاوت سیاست برجامی دولت کنونی با دولت پیشین؟ / طعم و بوی زندگی با تحریم ادامه‌دار / دست باز دولت با قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها
توقف هفت روزه مذاکرات وین، سندروم میکروفن‌های باز، فراتر از فاجعه پیش روی افغانستان 2022، نگاه بودجه 1401 به میز مذاکره، ورود امیکرون به ایران دور از انتظار نیست، مرگ و میر صفر یا یک نفری کرونا در سیزده استان طی شبانه‌روز گذشته، تنش مرزی طالبان و پنهان کاری، دوازده برابر بودجه دولت! از مواردی است که موضوع گزارش‌های خبری و تحلیلی روزنامه‌های امروز شده است.
به گزارش «تابناک» روزنامه‌های امروز شنبه 13 آذرماه در حالی چاپ و منتشر شد که روایت‌های ضد و نقیض از وین در پایان دور هفتم، فریاد بی‌مخاطب سهامداران بورس، جزییات درگیری نظامی ایران و طالبان و افزایش بیش از 60 درصدی قیمت شکر برنج ایرانی و گوشت گوساله در صفحات نخست تعدادی از روزنامه‌های امروز برجسته شده است.
در ادامه تعدادی از یادداشت‌ها و سرمقاله‌های منتشره در روزنامه‌های امروز را مرور می‌کنیم:
*س_ تفاوت سیاست برجامی دولت کنونی با دولت پیشین؟_س*محمدعلی وکیلی طی یادداشتی در شماره امروز ابتکار با عنوان تفاوت سیاست برجامی دولت کنونی با دولت پیشین؟ نوشت: مذاکرات هسته‌ای بالاخره آغاز شد. بعد از روی کار آمدن دولت جدید، پس از کش و قوس فراوان و گذشت مقداری زمان این مذاکرات در قالب همان مذاکرات احیای برجام شروع شد. این دور مذاکرات و نتیجه آن البته اهمیت بسیار ویژه‌ای از جهات مختلف دارد. اول از این جهت که مذاکرات کنونی مهمترین صحنه نمایش سیاست‌های دولت کنونی و دولت بایدن است. پیرامون سیاست‌های این دولت‌ها، ابهاماتی وجود داشت. مجموعه همه مواضع نیز پیرامون میزان باور به شعار‌های اعلانی نوعی ابهام و تردید ایجاد کرده بود. این اولین کنش جدی در سیاست خارجی این دولت نسبت به غرب است و تقریبا آخرین شانس احیای برجام است. با این مذاکرات چشم‌انداز راهبرد‌های سیاست خارجی دولت آقای رئیسی (که این روز‌ها در گمانه زنی مورد توجه کارشناسان است) شناخته خواهد شد. همچنین میزان تفاوت سیاست‌های بایدن و ترامپ. نوع و نتیجه این مذاکرات مشخص خواهد کرد که ما قرار است به چه سمتی برویم. از جهت دیگر، همواره این سوال مطرح است که آیا پارادایم برجامی دولت کنونی با پارادایم دولت پیشین متفاوت است؟ و اگر متفاوت است، تفاوت در چیست؟ از مجموعه رفتار دولت در سیاست خارجی و مذاکرات و مواضع شکل گرفته، تا اینجای کار معلوم شد که: الف) اصل مذاکرات برجامی سیاست راهبردی دولت کنونی است. یعنی این دولت مطابق آنچه رئیسی گفته، تاکنون بنا ندارد از برجام خارج شود و مذاکرات احیای برجام را دنبال می‌کند. ب) رفع تحریم به جای بی اثر کردن آن مانند گذشته سیاست اصلی است. یعنی هرچند همه تلاش برای کم اثر کردن و دور زدن تحریم در شرایط تحریم انجام خواهد شد، اما سیاست اصلی، رفع تحریم است نه دور زدن آن. ج) مذاکرات کنونی در امتداد مذاکرات پیشین ادامه دارد. د) تیم کنونی بخاطر تخلف طرف آمریکایی ترجیح داد مانند شش دور مذاکره قبلی، مذاکرات را بدون حضور نمایندگان آمریکا ادامه دهد. ه) مطابق معمول و آنچه پیش‌بینی می‌شد اروپاگردی نخست وزیر رژیم صهیونیستی برای سنگ اندازی و شانتاژ خبری شروع شده است. یعنی مانند گذشته که برجام را به ضرر خودشان ارزیابی می‌کردند اکنون نیز با احیای آن مخالفند؛ بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که پارادایم برجامی تغییر نکرده و همچنان سیاست اصلی احیای برجام و رفع تحریم هاست، اما شیوه مذاکرات و سیاست‌های رسانه‌ای تغییر محسوس دارد. باید منتظر ماند و دید این تغییر تاکتیک چه دستاوردی دارد؟ ظرف روز‌های آینده معلوم خواهد شد که کدام روش در پیشبرد منافع کشور موفق‌تر است. البته یک نکته روشن است و آن اینکه تیم کنونی وزارت خارجه سعی دارند تموم تخم مرغ‌ها را در سبد هسته‌ای نگذارند و وزارت خارجه را به وزارت برجام تبدیل نکنند و این بسیارمهم است
*س_طعم و بوی زندگی با تحریم ادامه‌دار_س*احسان شادی طی یادداشتی در شماره امروز جهان صنعت نوشت: دقت در گزارش‌های برآمده از نشست وین برای پرونده هسته‌ای یا آن طور که مقام ارشد مذاکره‌کننده ایرانی می‌گوید برای رفع تحریم‌ها ناامید‌کننده است. مقام‌های اصلی دیپلماسی در ایران و آمریکا پرده‌پوشی و پنهان‌کاری در این باره را روا نمی‌دانند و با صراحت می‌گویند به دیگری اعتماد ندارند و هر کدام دیگری را متهم می‌کند که با زیاده‌خواهی می‌خواهد زیر میز مذاکره بزند. البته تا ساعتی که این نوشته تهیه می‌شد تنها خبر امیدوارکننده نسبی این بود که ایران پیشنهاد‌های خود را به کمیسیون تخصصی ارائه داده است و باید این کمیسیون برنامه ایران را بررسی کند. واقعیت این است که مجادله فرسایشی دو طرف اصلی درباره پرونده هسته‌ای و سایر مسائل ایران و آمریکا، روح و روان شهروندان ایران را که چشم به صلح دوخته‌اند آزار می‌دهد. این درست است که ایرانیان حکومت را در این باره که با کدام برنامه و کدام راهبرد می‌خواهد پرونده را ببندد آزاد گذاشته و فشاری به حکومت از سوی مردم دیده نمی‌شود، اما واقعیت این است که کار به همین سادگی هم نیست. حالا اگر شهروندان ایرانی بدانند که رییس سازمان برنامه و بودجه با صراحت می‌گوید بودجه سال بعد را با فرض ادامه تحریم تهیه کرده‌ایم بدون تردید ناامید‌تر خواهند شد. ادامه زندگی با تحریم و پیامد‌های دشوار و کمرشکن آن برای ایرانی‌ها مزه و بوی ناخوشایندی دارد و شاید زندگی برایشان سخت‌تر شود. ایرانیان از دولت تازه انتظار دارند سد تحریم را به هر ترتیبی که ممکن است از سر راه زندگی و کسب‌وکار آن‌ها بردارد و اجازه دهد دست‌کم برای یک دوره کوتاه نفس تازه کنند تا بتوانند با بردباری بیشتر بار سنگین تحریم را بر دوش نحیف خود نگه دارند. ایرانیان نباید به بو و مزه ناخوشایندی که پیامد‌های ادامه تحریم دارد عادت کنند و این راهی است که باید از سوی نهاد‌های قدرت هموار شود. اگر دولت سیزدهم می‌تواند دخل و خرج کشور با همین وضعیت و ادامه تحریم‌ها که سختگیرانه‌تر نیز خواهد شد را به تعادل برسانند زودتر به مردم اعلام کنند. شاید لایحه بودجه 1401 که دستپخت تمام‌عیار جناح سیاسی اصولگرایان است و هیچ اصلاح‌طلب یا اقتصاددان لیبرالی هم در تهیه آن سهم و نقش نداشته است بتواند از برنامه دولت پرده‌برداری کند. باید میزان فشار وارد شده بر شهروندان در صورت ادامه تحریم اندازه گرفته شود و ببینیم که جسم و جان ایرانیان آمادگی کشیدن این بار را به مدت نامعلوم دارد یا نه؟
*س_دست باز دولت با قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها_س*عباس مقتدایی نایب‌رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس طی یادداشتی در شماره امروز وطن امروز با عنوان دست باز دولت با قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها نوشت: قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از حقوق ملت ایران، روند‌های غلط گذشته را شناسایی کرده و به آن‌ها خاتمه داد. قانون اقدام راهبردی، لغو کامل تحریم‌ها و صیانت از حقوق ملت ایران را در دستور کار داشته است، بنابراین با تغییر دولت موفق شدیم ریل مخروب گذشته را به مسیر صحیح بازگردانیم. در قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از حقوق ملت ایران بر این نکته تأکید کردیم که منافع ملت ایران اصل است و اگر این منافع تأمین شود مذاکرات می‌تواند تداوم یابد و بر همین اساس دولت قبل چند دور مذاکرات را انجام داد و مذاکرات جدید بر اساس قانون راهبردی برای لغو تحریم‌ها پیش می‌رود. هدف قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها حصول کامل منافع ملت ایران است و باید بدانیم مجلس و دولت با همراهی یکدیگر قرار است به باج‌خواهی طرف مقابل پاسخ عملی دهند و عملا دست قوه مجریه را برای اجرا و عمل متناسب با منافع کشور و ملت، باز کرده است. قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها عملا سرخط‌های اساسی برای حفظ منافع ایران به منظور لغو کامل تحریم‌ها را مشخص می‌کند. دستگاه دیپلماسی دولت سیزدهم اگر در هر مذاکره‌ای شرکت می‌کند باید در چارچوب قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها موضوع را دنبال کند، چون هدف و مبنای این قانون منفعت مردم عزیز ایران است. مذاکره‌کنندگان ایرانی باید در چارچوب قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها با طرف‌های مقابل مذاکره کنند، ضمن اینکه جمهوری اسلامی بار‌ها نشان داده اهل مذاکره است کما اینکه پیش از این هم نشان دادیم عهدشکنی، پیمان‌شکنی و فریبکاری از سوی طرف‌های مقابل ما بوده و اکنون زمان آن رسیده که دولت‌های اروپایی به تعهدات خود در برابر ایران عمل کنند، ولی طرف غربی باید دیوار بی‌اعتمادی ایجادشده را کوتاه کند. اگر منافع ملت ایران تامین نشود مذاکره‌ای که تامین‌کننده نیاز‌های جمهوری اسلامی نباشد و نتواند منافع ملی ما را تامین کند عملا مثمر ثمر نخواهد بود و تهران صرفا وقتی در مذاکرات به صورت جدی حاضر می‌شود که احساس کند طرف مقابل به دور از هرگونه فریبکاری یا ریاکاری به دنبال تامین حقوق ملت ایران است.