تولد منطقه ویژه اقتصادی خرم‌آباد از خاکستر کارخانه پارسیلون
خرم‌آباد - ایرنا - "پارسیلون" خرم‌آباد یکی از بزرگترین واحدهای تولیدکننده نایلون کشور، اواخر دهه 80 پس از واگذاری ناموفق به بخش خصوصی در فهرست کارخانه‌های راکد قرار گرفت و دست صدها کارگر آن از اشتغال کوتاه شد اما اکنون با تبدیل پارسیلون به منطقه ویژه، فرصت بزرگی برای رونق اقتصاد لرستان مهیا شده است.
به گزارش ایرنا پارسیلون خرم آباد سال 63 با ظرفیت تولید سالانه 14 هزار تن انواع نخ نایلون خام و استرچ و یکهزار تن گرانول پلی آمید 6 در کیلومتر هشت جاده خرم‌آباد افتتاح شد و تا قبل از واگذاری به بخش خصوصی، 2 هزار کارگر به صورت مستقیم داشت و حدود 15هزار نفر به صورت غیرمستقیم برای این کارخانه کار می‌کردند.
محصولات پارسیلون در صنایع تکسچر ایزینگ، بافندگی کتن و راشل، گردباف، تولید نخ تور ماهیگیری، جوراب بافی، شلنگ و لاستیک مصلح و انواع قطعات پلاستیکی مهندسی مورد استفاده قرار می گرفت و این واحد یکی قطب مهم اشتغال و درآمدزایی در استان و حتی کشور محسوب می شد.
کارخانه در سال 82 به بخش خصوصی واگذار و رفته رفته به دلیل ضعف مدیریت و ناکارآمدی بخش خصوصی به ورطه رکود و بحران کشیده شد و همین ها مقدمه ای شد تا یکی از پیشکسوت های صنعت لرستان دچار آنچنان رکود شود که حتی برخی سودجویان، ماشین آلات آن را به صورت کیلویی به عنوان ضایعات فروختند.
پارسیلونی که تا قبل از واگذاری یکی از بزرگترین واحدهای تولیدی و صنعتی کشور بود و حجم بسیاری از بار اقتصاد استان را به دوش می کشید، کمتر از چهار سال پس از واگذاری به بخش خصوصی دچار افت محسوس تولید و درآمد شد و در نهایت مقابل این تغییرات دوام نیاورد.
اواخر دهه 80 بود که زمین گیر شدن پارسیلون علنی شد و تجمعات کارگری پارسیلون شدت گرفت، حقوق ها پرداخت و بیمه کارکنان واریز نمی شد و هر روز خبر تعدیل عده ای از کارگران، موجب وحشت اندک کارگرانی می شد که به هر شکل ممکن تا آن زمان خود را در این کارخانه نیمه جان بند کرده بودند.
کج دار و مریض فعالیت پارسیلون خرم آباد همچنان ادامه داشت و شاید به صورت اسمی فعال بود اما در نهایت سال 94 تیرخلاص به موتور محرکه پارسیلون زده شد و اعلام تعطیلی و ورشکستگی این واحد تولیدی، اتفاقی بود که پیشکسوت صنعت لرستان را به صدر اخبار آورد.
معوقات حقوق و پرداختی کارگران پارسیلون در سال 95، حتی به هشت سال هم رسید تا جاییکه تجمع کارگران این کارخانه مقابل نهادهای دولتی از جمله استانداری لرستان بارها تکرار شد.
سال 95 اعلام شد شرکت پارسیلون بیش از یک هزار و 200 میلیارد ریال به دستگاههای مختلف از جمله تامین اجتماعی، امور مالیاتی، بانک ها و کارگران بدهکار است و تغییر خط تولید آن به نخ پلی استر هم نتوانست ادعای مدیریت کارخانه را مبنی بر تولد دوباره کارخانه، به واقعیت تبدیل کند.
در واقع همه اذعان داشتند پارسیلون بین سالهای 89 تا 90 ورشکسته و زیان ده شده است اما انگار قبول این وقعیت آنقدر تلخ بود که تلاش های بی نتیجه برای سرپا ماندن آن تا سال 94 نتیجه ای نداد و منجر به اعلام تعطیلی کارخانه شد و محصول نخ تولیدی آن نیز جای خود را به کلاف سردرگم رکود و بدهی داد.
پس از تسویه حقوق، مطالبات و بازنشستگی کارگران اخراجی و بازنشسته پارسیلون از طرف دولت و دستگاههایی همچون تامین اجتماعی و اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی، تلاش ها برای تعیین تکلیف آن ادامه داشت، دولتی ها و مجلسی ها بارها جلسه برگزار کردند و هریک با توجه به اختیاراتی که داشتند برای رونق دوباره پارسیلون تلاش کردند.
باتوجه به فرسودگی خطوط تولید و نیاز بازار که اکنون واحدهای تولید نخ نایلون و محصولات مشابه پارسیلون زیاد شده بود کم کم همه از احیای این کارخانه ناامید شدند و به سمت تبدیل آن به منطقه ویژه اقتصادی حرکت کردند.
در نهایت پیشنهاد راه اندازی پارسیلون به عنوان منطقه ویژه اقتصادی در زمان فعالیت مجلس دهم از سوی دولت و نمایندگان مجلس شورای اسلامی در مجلس مطرح شد اما از سوی شورای نگهبان رد شد که دوباره با اصرار مجلس شورای اسلامی، به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارجاع داده شد.
مصوبه مجلس دهم در خصوص 13 منطقه ویژه اقتصادی و هشت منطقه آزاد تجاری کارخانه پارسیلون هم یکی از این موارد است توسط شورای نگهبان رد و در 31 اردیبهشت 99 جهت تصمیم نهایی به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارسال شد.
به گفته اسد عبداللهی معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری لرستان، تیم مدیریتی استان بارها با حضور در مجمع تشخیص مصلحت نظام، طرح ایجاد منطقه ویژه اقتصادی خرم‌آباد را در محل کارخانه پارسیلون پیگیری کرد.
وی دی ماه 99 اعلام کرد کلیات منطقه ویژه اقتصادی خرم‌آباد در مجلس شورای اسلامی تایید شده، مطالعات جامع آن نیز به پایان رسیده است و در محل کارخانه پارسیلون سابق راه‌اندازی خواهد شد.
به گفته وی این مکان دارای خصوصیاتی همچون داشتن حدود پنج هکتار سوله، نیروگاه، چهار حلقه چاه، 10 مگاوات برق، امکانات آتش نشانی، گاز، آب، بیش از 220 هکتار زمین، انبارهای مختلف، نزدیکی به فرودگاه و راه آهن، نزدیکی به گمرک، واقع شدن در مرکز استان، قرار داشتن در مسیر آزادراه، دارای سازمان متولی، نزدیکی به مرز، زمینه بسیار خوبی برای توسعه و تبدیل به منطقه ویژه اقتصادی داشت.
عبداللهی گفته بود با پیگیریهای انجام شده، بهمن 99، گروهی سه نفره متشکل از نمایندگان مجمع و شورای عالی مناطق آزاد، پس ازجلسه ای در تهران از پارسیلون بازدید داشتند تا نتیجه بررسی میدانی را در اختیار اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام قرار دهند و تصمیم نهایی را در خصوص تایید یا رد این مناطق اتخاذ نمایند که البته منظور از تایید نهایی انتخاب پارسیلون به عنوان منطقه ویژه اقتصادی، احیای پارسیلون نیست، بلکه معنای آن سرمایه‌گذاری‌های جدید است.
چرا ایجاد منطقه ویژه اقتصادی بر احیای پارسیلون اولویت داشت
احیای پارسیلون که هزارارن کارگر بازنشسته و سابقه ای درخشان در صنعت پلی استر کشور را با خود به همراه دارد از خواسته های مهم مردم لرستان به ویژه خرم آباد بود اما چرا مسوولان قوای مختلف، ایجاد منطقه اقتصادی را بر این امر ترجیح و تغییر کاربری آن را در اولویت قرار دادند؟
به گفته استاندار لرستان ایجاد منطقه ویژه اقتصادی خرم‌آباد یک امتیاز مهم به منظور جلب و جذب سرمایه گذار در استان است چراکه این طرح در محل شرکت پارسیلون و در زمینی آماده با وسعت لازم و زیرساخت های مورد نیاز در نقطه مناسبی از شهر خرم آباد پیش بینی شده و با توجه به موقعیت جغرافیایی، در دسترس بودن حمل و نقل ترکیبی، نزدیک بودن به فرودگاه و مسیر آزاد راه خرم آباد - اراک و همچنین دسترسی به راه ریلی در آینده قابلیت تبدیل به بندر خشک و منطقه ویژه اقتصادی را دارد.
به گفته سید موسی خادمی، احیای دوباره کارخانه پارسیلون به دلیل حذف یا ازکارافتادگی خطوط تولید و البته تولید محصولات سابق این کارخانه در سایر استان ها، به صرفه نیست و شاید با راه اندازی دوباره آن، سالها بعد داستان رکود و تعطیلی های دهه 80 و 90 تکرار شود.
استاندار لرستان گفت: البته باید یادآور شد قوانین تجارت در مناطق ویژه اقتصادی با سایر نقاط کشور متفاوت است و هدف از ایجاد این مناطق افزایش تراز تجاری، اشتغال، افزایش سرمایه گذاری، ایجاد شغل و مدیریت موثر است، صدور مجوز ساخت و پایانکار در این مناطق رایگان و ورود ماشین آلات خط تولید و ابزار اثاثیه اداری بدون عوارض گمرکی است.
خادمی تصریح کرد: مناطق ویژه اقتصادی دارای سیاست های مالی تعریف شده هستند و به بیان ساده سرمایه گذاری، پرداخت مالیات، و مقررات گمرکی آنها نسبت به فعالیت های خارج از این مناطق تا اندازه ای راحت تر و به صرفه تر است.
به گفته استاندار لرستان مزایایی که یک شرکت با قرارگرفتن در یک منطقه ویژه اقتصادی به دست می آورد، به این معنا است که می تواند کالاها را با هدف رقابت در سطح جهانی با قیمت پایین تر تولید و تجارت کند.
خادمی همچنین واگذاری زمین و هزینه های انتفاع از تاسیسات بصورت نقد و اقساط، عدم نیاز متقاضیان ایجاد واحدهای تولیدی و صنعتی به کسب مجوز از ادارات و سازمان های متعدد همچون محیط زیست و منابع طبیعی را از دیگر مشوق های سرمایه گذاری در مناطق ویژه اقتصادی می داند.
صدور مجوز منطقه ویژه اقتصادی و رستگاری پس از سالها رکود
شامگاه 15 اردیبهشت جاری بالاخره شرکت پارسیلون خرم آباد دوباره خبرساز شد و این بار با پوست اندازی، به محلی برای ایجاد منطقه ویژه اقتصادی مرکز لرستان تبدیل خواهد شد.
استاندار لرستان عصر چهارشنبه هفته گذشته اعلام کرد مجوز نهایی تاسیس منطقه ویژه اقتصادی خرم آباد پس از بررسی در جلسه مجمع تشخیص مصلحت نظام صادر شده است.
به گفته وی لایحه دولت و مصوبه مجلس شورای اسلامی در خصوص تاسیس منطقه ویژه اقتصادی خرم آباد که به علت برخی ایرادات توسط شورای نگهبان رد و به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارجاع شده بود، پس از پیگیری های متعدد توسط مجموعه استان در قالب برگزاری جلسات کارشناسی با حضور نمایندگان کمیسیون اقتصادی مجمع و جلسه استانی با دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، انجام پذیرفت.
در حال حاضر لرستان تنها یک منطقه ویژه اقتصادی در ازنا دارد که به گفته مسوولان حدود 60 درصد حجم صادارت استان از طریق آن انجام می شود و اکنون مسوولان و تمام مردم لرستان امیدوار هستند این طرح نه تنها به احیای ظرفیت های اقتصادی مجموعه پارسیلون کمک کند بلکه به دلیل مهیا بودن زیرساخت های این مجموعه، شرایط برای جذب سرمایه گذاران بیشتر به استان فراهم شود تا گام موثری در راستای بهبود شاخص های اقتصادی استان برداشته شود.
شاید بتوان گفت داستان پارسیلون بی شباهت به داستان تولد ققنوس نیست، منطقه ویژه اقتصادی از خاکستر کارخانه پارسیلون متولد شد، پارسیلون با حدود 2 دهه تنش، نیمه کاری، رکود و تعطیلی، تولد دوباره ای خواهد داشت و منطقه ویژه اقتصادی را در بستر مستعد خود پذیرا می شود، منطقه ای که قرار است هم مرهمی بر زخم های پیکر نیمه جان پارسیلون باشد و هم امید و توسعه اقتصادی را برای مردم محروم لرستان به ارمغان بیاورد.
الهام بابایی - ایرنا لرستان
*س_برچسب‌ها_س* *س_پرونده خبری_س*