جنگ درآمد سرانه هر ایرانی را 40 درصد کاهش داد
اقتصادنیوز: نیم قرن با اقتصاد ایران روایتی است از تحولات، شخصیت‌ها و شاخص‌های اقتصاد ایران و موضوعاتی که به نوعی با اقتصاد ایران ارتباط پیدا می‌کنند. شرایط فعلی اقتصادی ارتباط مستقیمی با گذشته آن دارد.
ما در این بخش تلاش داریم اخبار و گزارش‌های اقتصادی را به گونه‌ای به تصویر بکشیم تا مخاطب با مطالعه آنها به شناخت نسبی از اوضاع اقتصادی ایران دست یابد.«اقتصادنیوز» از آبان 1399 هر روز اقدام به انتشار اخبار و گزارش‌های اقتصادی همان روز سال‌های 1350، 1360، 1370، 1380 و 1390 کرد.
پارسال نیز هر روز در بخش «نیم قرن با اقتصاد ایران» اخبار همان روز در سال‌های اول هر دهه در نیم قرن گذشته را منتشر کردیم. در ابتدای قرن پانزدهم با استفاده از اخبار و گزارش‌های روزنامه‌های «اطلاعات» و «دنیای اقتصاد» هر روز روایتی اختصاصی از اقتصاد ایران و جهان در سال‌های 1352، 1362، 1372، 1382 و 1392 تقدیم مخاطبان می‌شود.
هفتم مهر 1352؛ فروش گوشت بدون استخوان ممنوع شد
هیات عالی نظارت بر اتاق‌های اصناف در هفته گذشته نرخ جدید گوشت گاو، گاومیش و گوساله را تصویب کرد و آن را برای اجرا به اتاق اصناف ابلاغ کرد.
این نرخ‌ها در برابر واحد وزن کیلو داده شده است.
گوشت گاو و گاومیش: ران، راسته با استخوان 100 ریال. دست و ماهیچه و گردن: با استخوان 92 ریال. سینه و قلوه‌گاه و خرده با استخوان 55 ریال. راسته بدون استخوان 130 ریال.
گوساله خارجی: ران، راسته با استخوان 140 ریال. دست، ماهیچه و گردن با استخوان 120 ریال. سینه، قلوه‌گاه و خرده با استخوان 70 ریال.
راسته بدون استخوان 160 ریال. راسته پاک‌کرده و آماده 220 ریال.
توضیحات: هر یک کیلو گوشت با استخوان باید 750 گرم گوشت و 250 گرم استخوان باشد و در توزین و فروش گوشت نیز از آن قسمت لاشه که استخوان بیشتری دارد مانند راسته و گردن، باید مقداری از استخوان برداشته شود که بیش از 250 گرم در یک کیلو استخوان تحویل خریدار نگردد.
فروش گوشت بدون استخوان جز در مورد راسته تحت هر عنوانی ممنوع است حتی به تقاضای خریدار نیز فروش گوشت بدون استخوان به وسیله فروشنده مجاز نیست.
قرارداد صدور گاز ایران با شرکت آمریکایی امضا شد
متن قرارداد بزرگ گاز ایران با سرمایه‌گذاری 650 میلیون دلار و صدور روزانه 750 میلیون فوت مکعب بین شرکت ملی گاز و یک کمپانی آمریکایی در شرکت ملی نفت ایران به امضا رسید.
دکتر اقبال چند ساعت قبل از آغاز سفر خود به جمهوری خلق چین و ژاپن این قرارداد را به اتفاق مهندس مصدقی، مدیرعامل شرکت ملی گاز امضا کرد. طرف دوم قرارداد ایران یک کمپانی آمریکایی به نام «تراسن کوانرژی» است که بعد از یک رقابت شدید با چند کمپانی مختلط آمریکایی و ژاپنی چند ساعت قبل از انعقاد قرارداد برنده آن شد.
به موجب این قرارداد گاز منطقه گچساران، بی‌بی حکیمه، پازنان، رگ سفید، بی‌تک توسط یک شبکه لوله‌های گاز‌جمع‌کن از زیر دریا به خارک برده می‌شود و در خارک پس از تصفیه در پالایشگاه به خارج صادر می‌شود.
گاز مذکور دو نوع، یک نوع گاز طبیعی مایع و نوع دیگر «متانول» است که برای پالایشگاه آن 450 میلیون دلار سرمایه‌گذاری پیش‌بینی شده است.
طرف آمریکایی متعهد به تامین 650 میلیون دلار سرمایه مورد احتیاج این طرح شده است.
شرایط سرمایه‌گذاری و استهلاک آن مثل قرارداد قبلی گاز تماما به عهده کمپانی آمریکایی است و گویا به علت همین شرایط و چند مورد جدید دیگر بود که کمپانی برق توکیو و فیلیپس آمریکا نتوانستند آن را به سرعت قبول کنند.
قرارداد فوق مربوط به امور استخراج و جمع‌آوری و تصفیه گاز است.
در مورد حمل گاز مطلبی عنوان نشده است، اما محافل آگاه معتقدند که برای صدور گاز فوق احتیاج به تاسیس یک ناوگان «گازبر» است که احتمالا در آن مورد هم ایران شریک کمپانی خارجی گردد. در مورد ناوگان «گازبر» که بیش از 10 فروند کشتی 250 هزار تنی خواهد بود، سرمایه‌ای بیش از 700 تا 800 میلیون دلار مورد احتیاج است. گفته می‌شود در آینده نزدیک، تکلیف این قسمت هم روشن خواهد شد.
هفتم مهر 1362؛ برقراری عدل اسلامی و زدودن نابرابری‌های اقتصادی ازجمله اقدامات ارزنده در جمهوری اسلامی است
ایرج توتونچیان، معاون امور اقتصادی و بین‌المللی وزارت امور اقتصادی و دارایی جمهوری اسلامی که در رأس هیاتی برای شرکت در اجلاس مشترک سالانه بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول به آمریکا رفته است، سخنانی در این اجلاس ایراد کرد.
وی اعلام کرد: تعداد کشورهایی که دارای امکانات ارزی هستند قلیل بوده و انتخاب اجباری پیچیده‌ترین و مدرن‌ترین روش‌های تکنولوژی هیچ‌گونه مناسبتی با امکانات صنعتی داخلی و یا دانش تکنولوژی موجود در این کشورها ندارد.
در کنار وجود چنین مشکلی به تعداد زیادی از کشورها برمی‌خوریم که نیاز شدید آنها به منابع مالی هیچ وقت مورد توجه جدی مقامات پولی و مالی جهان قرار نگرفته است. ازسوی دیگر مشاهده می‌شود که قسمت اعظم منابع مالی اعطا شده به معدودی از کشورها اختصاص داده شده است.
وی سپس درباره نقش بهره و شناور بودن آن در بروز مشکلات موجود جهان گفت: توجه و تعمق در مکانیسم تکاثری بدهی‌ها و خصوصا نقش بهره و شناور بودن آنها حائز اهمیت فراوان است.
در اینجاست که بهره می‌تواند به‌عنوان یکی از موانع رشد اقتصادی کشورها به‌شمار آید.
برادر توتونچیان سپس در برشماری دستاوردهای اقتصادی انقلاب اسلامی گفت: یکی از سیاست‌های مهم اقتصادی در زمینه پولی و بانکی در جمهوری اسلامی ایران به‌وجود آوردن مقدمات پیاده کردن قانون حذف بهره بوده است. هزینه بهره که اثری جز ایجاد مانع در راه توسعه و رشد اقتصادی ندارد، عملی استثمارگرانه بوده و در قران کریم، بهره (نه منفعت) شدیدا نهی و حرام شده است. به‌عبارتی نقش واسطه بهره که ارتباطی با بهره‌وری سرمایه ندارد، زائد تشخیص داده شده است. از این رو تکیه را به حق باید بر نرخ بازدهی سرمایه نهاد که در سرلوحه برنامه‌های اقتصادی جمهوری اسلامی ایران قرار داد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: دستاوردهای انقلاب اسلامی را می‌توان در تمامی ابعاد اقتصادی، اجتماعی و سیاسی آن مشاهده کرد.
برقراری عدل اسلامی و زدودن نابرابری‌های اقتصادی از طریق تعدیل ثروت و درآمد در جامعه از جمله گام‌های ارزنده دیگری است که در جمهوری اسلامی برداشته شده که با جدیت تمام دنبال خواهد شد.
در سایه وجود ثبات اقتصادی و سیاسی در کشورمان مشاهده می‌کنیم که اولین برنامه پنج ساله توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران تدوین و به مرحله اجرا گذاشته شده است. اجرای چنین برنامه‌های زیربنایی راه رشد و توسعه بی‌وقفه کشور را در آینده هموار خواهد ساخت. بدیهی است که اجرای سیاست‌های اقتصادی جمهوری اسلامی ایران بر مبنای خط کلی نه شرقی و نه غربی و با اتکا به منابع و امکانات خود استوار بوده و خواهد بود.
خط تولید کامیون «ولوو» افتتاح شد
به مناسبت هفتمین روز از هفته جنگ (روز نبرد اقتصادی) خط جدید تولید کامیون‌های «ولوو» شروع به کار کرد.
مصطفی هاشمی، وزیر صنایع در بازدید از قسمت‌های مختلف کارخانه ایران کاوه گفت: ما این طرز فکر را که تاکید بر اقتصاد عادی دارد محکوم می‌کنیم به این دلیل که وضعیت اقتصاد ما عادی نیست و سال‌ها طول خواهد کشید تا اقتصاد ما فعال شود؛ در غیر این صورت اقتصاد ما مانند گذشته وابسته و دنباله‌رو سیاست‌های آمریکا خواهد بود. بنابر این با توجه به وابستگی اقتصادی موجود به خارج، مبنای آن باید بر پایه اقتصاد جنگی استوار باشد.
وی افزود: اگر روزی جنگ در مقاطعی تمام شود یا اگر تا 20 سال آینده جنگی نداشته باشیم، جنگ اقتصادی را همواره خواهیم داشت.
گفتنی است، کارخانه ایران کاوه 16 سال پیش تاسیس شد و در حال حاضر با 760 کارگر کارمند تحت پوشش سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران وابسته به وزارت صنایع سنگین است.
این کارخانه در گذشته کامیون‌های «ماک» مونتاژ می‌کرد ولی بعد از قطع روابط با آمریکا تولید کامیون‌های مذکور متوقف شد و از اوایل سال‌جاری با جانشین شدن کامیون‌های «ولوو» به جای کامیون‌های «ماک» و بهره‌برداری آزمایشی آن هم‌اکنون روزانه یک دستگاه کامیون مونتاژ و یک دستگاه تریلی کفی تولید می‌شود که براساس برنامه تنظیمی قرار است تا یک سال آینده 2500 کامیون و 2500 دستگاه تریلی تولید شود.
هفتم مهر 1372؛ حمایت آمریکا از اصلاحات اقتصادی در روسیه
وزیران امور خارجه شرکت‌کننده در اجلاس سالانه بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول، اعطای کمک به روسیه را مشروط به اجرای برنامه‌های اصلاح اقتصادی در این کشور دانستند.
«لوید بنتسون» وزیر دارایی آمریکا گفت: جامعه بین‌المللی باید برای تقویت اصلاحات اقتصادی روسیه و حامیان آن گام بردارد.
وی افزود: آخرین تحولات سیاسی روسیه باید به تحقق اقدامات قاطع به‌ویژه در زمینه کاهش کسری بودجه و نرخ تورم در این کشور منجر شود.
کشورهای صنعتی 44 میلیارد دلار برای کمک به اقتصاد روسیه اختصاص داده‌اند، اما اخیرا تاکید شده است که پرداخت کامل آن بدون ادامه اصلاحات اقتصادی در این کشور و حرکت به سوی بازار آزاد امکان‌پذیر نخواهد بود.
وزیر دارایی آمریکا، پارلمان روسیه را به صراحت مسوول متوقف شدن اصلاحات اقتصادی معرفی کرد و گفت: اعمال این مجلس توانایی روسیه در جذب کمک‌های بین‌المللی را به‌طور جدی کاهش داده است.
هفتم مهر 1382؛ جنگ تحمیلی درآمد سرانه هر ایرانی را 40 درصد کاهش داد
بانک جهانی در گزارشی به بررسی آثار جنگ بر اقتصاد ایران پرداخته که در آن کارشناسان این بانک اعلام کرده‌اند، از ابتدا تا پایان جنگ، درآمد سرانه هر ایرانی حدود 40 درصد کاهش پیدا کرده است.
در این گزارش آمده است، جنگ با عراق بی‌ثباتی اقتصادی ایران را افزایش داد و منجر به کاهش فعالیت‌های اقتصادی شد به‌طوری‌که در پایان جنگ (1988) تولید ناخالص داخلی هر ایرانی تقریبا برابر سال‌های اول جنگ بود و این در حالی است که جمعیت ایران حدود 60 درصد افزایش یافت، لذا درآمد سرانه هر ایرانی با کاهش 40 درصد مواجه شده است.
در این گزارش با اشاره به آثار جنگ بر صنعت نفت ایران آمده است، کاهش فعالیت‌های اقتصادی بیشترین ضربه را به بخش نفت ایران وارد کرد؛ به‌طوری‌که امکانات تولید نفت ایران را از بین برده و به بخش تجارت نفت نیز خسارت وارد کرد.
در بخشی از این گزارش آمده است، در سال 1981 تولید نفت ایران 1.4 میلیون بشکه در روز بود که با این کاهش در تولید سهم نفت در تولید ناخالص داخلی از 25 درصد در سال 1976 به 5 درصد در سال 1981 رسید.
هفتم مهر 1392؛ در گفت‌و‌گوی تلفنی روحانی و اوباما چه مطرح شد؟
حسن روحانی، رئیس‌جمهوری پس از بازگشت از نیویورک درخصوص گفت‌و‌گوی تلفنی با اوباما گفت: درست در لحظه‌ای که آماده حرکت به سمت فرودگاه بودیم، به من اطلاع دادند که کاخ سفید با نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد در نیویورک تماس گرفته و اعلام کرده که آقای اوباما مایل است که چند دقیقه گفت‌و‌گویی با ما داشته باشد. ما نیز این کار را انجام دادیم و موافقت شد و آنها با سفیر ما تماس گرفتند و این مکالمه انجام شد. ازجمله مباحث مطرح‌شده در این زمینه مساله هسته‌ای بود.
وی در ادامه توضیح مکالمه تلفنی خود با اوباما گفت: ما در این گفت‌و‌گوی تلفنی به مذاکرات ایران با 1+5 اشاره کردیم و اینکه دریچه‌ای در این زمینه گشوده شده و باید از این فرصت استفاده کرد؛ چراکه فرصت زیادی نیست و باید در این امر تسریع شود.
ایشان نیز گفت که ما در این ایده مشترک هستیم و به وزیر خارجه خود دستور می‌دهیم که در این زمینه تسریع کند، تا سرعت بیشتری پیدا کند.
تایید رشد اقتصادی منفی 5.4 درصد از سوی بانک مرکزی
اکبر کمیجانی، معاون اقتصادی بانک مرکزی درخصوص رشد اقتصادی 9 ماهه سال 1391 به میزان منفی 5.4 درصد و معادل] نرخ اعلامی [مرکز آمار اعلام کرد.
به گفته وی، گزارش‌های نماگرهای اقتصادی سال 1391 نیز در هفته جاری از سوی بانک مرکزی منتشر خواهد شد.
وی با بیان اینکه بعد از یکسان‌سازی نرخ ارز در سال 81 رسما اعلام شد که نظام ارزی کشور «نظام ارزی مدیریت شناور» است، گفت: مبنای نظام شناور دلالت می‌کند که با اعمال سیاست‌های انضباط‌گرای مالی و پولی، در درجه اول تورم در کشور مهار و با مهار تورم، ثبات در اقتصاد حاکم شود.
کمیجانی به اظهارات رئیس‌کل بانک مرکزی مبنی‌بر اینکه نرخ دلار هم‌اکنون به کف خود رسیده نیز اشاره کرده و گفت: منظور آقای دکتر سیف این بود که بانک مرکزی برحسب وظیفه و ماموریت قانونی خود نمی‌تواند در مواقعی که ممکن است نوسانات نرخ ارز، بازارها را با عدم تعادل شدید مواجه می‌کند و عده‌ای ناخواسته با زیان‌های هنگفت یا سودهای هنگفت مواجه شوند، ساکت بنشیند.
وی با اشاره به اینکه «یکسان‌سازی نرخ ارز یکی از اولویت‌های بانک مرکزی و دولت در میان‌مدت و بلندمدت است»، اظهار کرد: با توجه به سیاست‌های اقتصادی جدید که با کمک دولت و مجلس در پیش گرفته خواهد شد و همچنین بهبود روابط خارجی، اواخر سال 93 و اوایل 94 زمان مناسبی خواهد بود که مشابه سال 81 به سمت نرخ ارز یکسان حرکت صورت بگیرد.
کمیجانی با اشاره به اینکه «مهار تورم» به عنوان مهم‌ترین اولویت بانک مرکزی، تصریح کرد: هدف‌گذاری تورم را به‌طور جدی دنبال می‌کنیم. با مهار تورم و ثبات قیمت‌ها، عامل مخرب تولید، سرمایه‌گذاری و اقتصاد کشور از بین می‌رود.
همچنین بخوانید