حکم امام خمینی (ره) درباره رئیس‌جمهور «ایرانی‌الاصل»
با توجه به آرای حضرت امام (ره)، سؤال این است که اگر فردی از نامزدهای فعلی ریاست جمهوری، خارج از ایران متولد شده باشد چنین فردی می‌تواند نامزد ریاست جمهوری اسلامی ایران شود؟
با توجه به آرای حضرت امام (ره)، سؤال این است که اگر فردی از نامزدهای فعلی ریاست جمهوری، خارج از ایران متولد شده باشد چنین فردی می‌تواند نامزد ریاست جمهوری اسلامی ایران شود؟
خبرگزاری مهر _ گروه فرهنگ و اندیشه: در پی مباحثی که طی روزهای گذشته درباره تائید یا عدم تائید صلاحیت نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری مطرح شده، برخی زمزمه‌ها درباره غیرایرانی و ایرانی‌الاصل‌بودن نامزدها شنیده می‌شوند. محمدتقی تقی‌پور محقق و پژوهشگر تاریخ در همین‌باره یادداشت کوتاهی درباره سابقه تاریخی این‌مساله نوشته و برای انتشار در اختیار خبرگزاری مهر قرار داده است.
در این‌نوشتار، درباره نظر امام خمینی (ره) درباره نامزدی جلال‌الدین فارسی در سال 1358 در انتخابات مطالبی مطرح شده است.
مشروح متن یادداشت تقی‌پور در ادامه می‌آید:
«طبق اصل 115 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، یکی از شرایط رئیس جمهور این است که باید «ایرانی الاصل و تابع ایران» باشد. برهمین اساس، حضرت امام خمینی (س) در دی ماه 1358، طی نامه‌ای به مدرسین حوزه علمیه قم، مانع نامزدی آقای جلال‌الدین فارسی در انتخابات ریاست جمهوری آن دوره شد. امام عزیز در نامه خود نوشته بود: «جناب آقای جلال‌الدین فارسی با آن که شخص شایسته ای است، لکن ایرانی الاصل نیستند؛ آقایان مدرسین قم این مطلب را اعلام کنند. ایشان نمی توانند رئیس جمهور شوند؛ خود ایشان هم بنا شد انصراف خود را اعلام کنند.» (1)
گفتنی است؛ آقای جلال‌الدین فارسی 2 در سال 1312 شمسی در مشهد مقدس متولد شده بود. پدر ایشان، مرحوم محمدعلی، اواخر دوره قاجار، پس از سال‌ها زندگی، از هرات به مشهد مهاجرت کرده بودند. طبق روایت تاریخی موجود، این‌خانواده ایرانی‌تبار بودند. هرات در دوره قاجار با توطئه و دسیسه انگلیس و خیانت محمدشاه قاجار و سپس پسرش ناصرالدین شاه از تملک و تابعیت ایران خارج گردید و پس از این، این خانواده به مشهد مهاجرت کردند. البته هیچ‌کدام از آن چه گفته شد از دید و منظر امام حکیم پنهان نبود؛ با این‌حال، آن فرزانه عاقبت اندیش و دورنگر دوران، برای پیش‌گیری از هرگونه شبهه و یا شائبه‌ای (ولو در آینده تاریخ انقلاب اسلامی)، چنین‌حکم بسیار مهم و قطعی را صادر فرمودند.
با توجه به این‌استنباط، تفسیر و و داوری حضرت امام، سؤال این است که اگر فردی از نامزدهای فعلی ریاست جمهوری، خارج از ایران متولد شده باشد _ طبق قانون فرق نمی‌کند در کانادا، استرالیا، آمریکا و انگلستان به دنیا آمده باشد یا در افغانستان و عراق _ آیا براساس اجتهاد و مبانی حکم حکومتی حضرت امام خمینی (س) چنین فردی می‌تواند نامزد ریاست جمهوری اسلامی ایران شود و بر این پست مهم تکیه بزند؛ مثل آقای دکتر علی لاریجانی که در ایران متولد نشده‌اند؟
به بیانی دیگر، اگر در آینده، خانواده‌ای پس از سی یا چهل سال اقامت و سکونت در یکی از کشورها، به ایران برگردد و فرزند این خانواده _ که در این‌بازه زمانی در خارج از ایران متولد شده _ بخواهد نامزد پست ریاست جمهوری اسلامی ایران شود، طبق مبانی حکم حکومتی حضرت امام خمینی، قانون چگونه باید درباره او تصمیم‌گیری کند؟
محمدتقی تقی‌پور
پژوهشگر حوزه علوم سیاسی و تاریخ»
***
1 - صحیفه ی امام، جلد 12، ص 115.
2 - جلال‌الدین فارسی پس از این با رأی مردم به عنوان عضو مجلس خبرگان قانون اساسی انتخاب شدند و همچنین نماینده مردم در دور دوم مجلس شورای اسلامی بودند.