دوئل همیشگی در ایران

چه کسانی پیشتازند؟

شبکه خبری سی ان بی سی در بررسی مواضع کاندیداها نوشت که به جز یکی از نامزدهای تایید شده برای کاندیداتوری، بقیه در زمره چهره‌های محافظه کار و ضدغرب هستند. اگر پس از رای گیری روز جمعه یکی از کاندیداها اکثریت را کسب نکند، دو نامزد برتر در دور دوم انتخابات در 15 تیر حاضر خواهند شد. بر اساس این گزارش، انتخابات ایران در شرایط پیچیده‌ای برای کشور 88 میلیونی برگزار می‌شود. همچنین سی ان بی سی مدعی شد که مردم ایران در شرایطی در انتخابات حاضر می شوند که با اقتصاد آسیب دیده، تورم بالا، تحریم های غرب، افزایش تنش با ایالات متحده آمریکا و برخی چالش‌های دیگر دست و پنجه نرم می کنند. تقریبا 61 میلیون ایرانی واجد شرایط رای دادن شده اند.

به گزارش سی ان بی سی بر اساس نظرسنجی های ملی، به نظر می‌رسد دو نامزد پیشتاز رقابت هستند: محمدباقر قالیباف و سعید جلیلی که هر دو از محافظه کاران هستند. در میدان کاندیداها فقط یک کاندیدای اصلاح طلب به نام مسعود پزشکیان حضور دارد. دو نفر از شش مدعی اولیه، امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی و علیرضا زاکانی روز پنج‌شنبه از دور رقابت ها کنار رفتند. محمدباقر قالیباف، رئیس کنونی مجلس ایران و فرمانده سابق سپاه پاسداران، پیش از این به عنوان شهردار تهران فعالیت می‌کرد و قبلا سه بار برای نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری تلاش کرده است. سعید جلیلی، مذاکره کننده سابق هسته ای، در حال حاضر به عنوان نماینده رهبر معظم انقلاب در شورای عالی امنیت ملی خدمت می کند. جلیلی چند تلاش ناموفق نیز برای نامزدی در انتخابات داشته است.

مسعود پزشکیان تنها کاندیدای اصلاح‌طلبان سابقا وزیر بهداشت بوده و از سال 1387 نماینده مجلس بوده است. وی نماینده مجلس شورای اسلامی است و خواهان رفع محدودیت های اجتماعی و بهبود روابط با غرب، از جمله شروع مجدد مذاکرات هسته ای با قدرت های جهانی است. مصطفی پورمحمدی، تنها روحانی حاضر در این رقابت بود که قبلا به عنوان دادستان فعالیت می کرد. بر اساس این گزارش، رئیس جمهور بعدی ایران باید با هر کسی که در ماه نوامبر کاخ سفید را تصاحب کند، مبارزه کند. این امر، مخاطرات را برای تهران و واشنگتن و همچنین خاورمیانه بزرگ می کند. در مسائل سیاست خارجی و جنگ، رئیس‌جمهور ایران تا حدی نفوذ دارد و پیام‌رسان عمومی کشور است. اما قدرت و تصمیم‌گیری اصلی در ایران در نهایت در اختیار رهبر معظم انقلاب است.

سایه برجام بر رقابت ها

المانیتور نیز در گزارشی انتخابات هشتم تیر ایران را بازتاب داد و نوشت، سعید جلیلی اصولگرا و مسعود پزشکیان اصلاح‌طلب در دو نظرسنجی اخیر صدرنشین شدند. مصطفی پورمحمدی اغلب به عنوان محافظه کار شناخته می‌شود، اما ناظران را با وعده اش برای سهل‌گیری در امر حجاب در جریان مناظره 21 ژوئن شگفت زده کرد. نظرسنجی 22 ژوئن از گروه تحلیل و سنجش نگرش ها در هلند نشان داد که پزشکیان 37.7‌درصد آرا، جلیلی 29.4‌درصد و قالیباف 8.3‌درصد را دارا هستند و 18.4‌درصد دیگر در میان افرادی که قصد رای دادن دارند بلاتکلیف هستند. در میان ایرانیانی که تصمیمی برای رای دادن ندارند، این نظرسنجی حاکی از حمایت 37.8 درصدی از پزشکیان، 2.3 درصدی از جلیلی و 1.7 درصدی از قالیباف است. پورمحمدی در هر نظرسنجی کمتر از یک‌درصد کسب کرد.

مناظره های نهایی ریاست جمهوری در روزهای دوشنبه و سه شنبه برگزار شد و سیاست خارجی بر آن غالب بود. قالیباف، قاضی‌زاده هاشمی، جلیلی و زاکانی از حسن روحانی به دلیل نوع مواجهه او با توافق هسته ای انتقاد کردند. خبرنگار المانیتور در تهران نوشت، پزشکیان، متحد روحانی و مدافع توافق، رقبای خود را به عدم‌ارائه جایگزینی برای توافق متهم کرد. ایالات متحده در سال 2018 در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ از توافق هسته ای ایران خارج شد که منجر به اعمال مجدد تحریم‌ها و اثرات منفی آن بر اقتصاد ایران شد. این توافق، تحریم ها علیه ایران را در ازای کاهش برنامه هسته ای این کشور لغو کرده بود.

چالش های رئیس جمهور آینده

نیویورک‌تایمز نیز انتخابات ایران را بازتاب داد و نوشت این رای‌گیری در زمان پیچیده‌ای برگزار می‌شود و رئیس‌جمهور آینده با مجموعه ای از چالش ها از جمله نارضایتی و اختلافات در داخل، اقتصاد بیمار و منطقه ناآرام مواجه است. با نزدیک شدن به رقابت سه جانبه بین دو کاندیدای اصولگرا و یک اصلاح طلب، بسیاری از تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند که هیچ یک از آنها 50‌درصد آرای لازم را کسب نخواهند کرد و این امر باعث می‌شود که دور دوم انتخابات در 5 ژوئیه بین نامزد اصلاح طلب و محافظه‌کار پیشتاز برگزار شود. به گزارش نیویورک‌تایمز اگر یکی از نامزدهای اصلی محافظه کار از رقابت کناره گیری می کرد، احتمالا از این نتیجه جلوگیری می شد. اغلب رسانه های غربی به حضور رهبر معظم انقلاب ایران پای صندوق‌های رای در صبح روز جمعه پرداختند. بر اساس این گزارش و به گفته تحلیلگران، مناظره های تلویزیونی، که در آن نامزدها به طرز شگفت انگیزی در انتقاد از وضعیت موجود صریح بودند، نشان داد که اقتصاد ایران که با تحریم ها و سوءمدیریت گرفتار شده است، به عنوان اولویت اصلی رای‌دهندگان و نامزدها قرار دارد.

آنها می گویند که بدون پرداختن به سیاست خارجی، از جمله بن‌بست با ایالات متحده بر سر برنامه هسته‌ای و نگرانی در مورد تعامل نظامی ایران در منطقه از طریق شبکه گروه‌های نیابتی، هیچ اصلاحی در اقتصاد ممکن نیست. ولی نصر، استاد روابط بین‌الملل و مطالعات خاورمیانه در دانشکده مطالعات بین‌المللی پیشرفته دانشگاه جان هاپکینز در واشنگتن، گفت: «انتخابات به جای تغییرات بنیادی، می‌تواند تغییرات کوچک‌تر، هرچند قابل‌توجهی را ایجاد کند. صداهایی که در راس قدرت هستند و خواهان جهت‌گیری متفاوت هستند، می‌توانند برخی تغییرات را در مواضع این کشور ایجاد کنند.»

نیویورک تایمز با ادعای اینکه برخی افراد به دلیل پاره‌ای از نارضایتی ها نمی خواهند رای دهند، نوشت: «انتظار می‌رود که رای دهندگان در استان هایی با جمعیت قومی قابل‌توجهی از ترک های آذری و کرد، به نفع دکتر پزشکیان در انتخابات شرکت کنند. او خود یک آذری است و به عنوان نماینده شهر تبریز، قطب بزرگ اقتصادی در شمال غربی استان آذربایجان شرقی، در مجلس شورای اسلامی فعالیت می‌کرد. دکتر پزشکیان سخنرانی های مبارزاتی خود را به زبان ترکی و کردی بومی خود ایراد کرده است.» نامزدی چنین فردی برای ریاست جمهوری باعث ایجاد علاقه و اشتیاق شده است. یک فعال حقوق بشر می گوید افرادی که می خواهند به دکتر پزشکیان رای بدهند، امیدوار هستند پیشرفت های کوچکی در زندگی آنها ایجاد شود.

آزمون بزرگ اصلاح طلبان

گاردین هم به انتخابات هشتم تیر ایران پرداخت و نوشت، دو نامزد پیشتاز محافظه کار، سعید جلیلی، مذاکره کننده سابق هسته ای و محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس، نتوانستند با توافق پیش از رای گیری موافقت کنند تا یکی از آنها کنار گذاشته شود. این شکست راه را به روی این احتمال باز می کند که تنها کاندیدای اصلاح طلب مجاز به کاندیداتوری، مسعود پزشکیان، جراح قلب 69 ساله، به دور دوم راه یابد. اگر هیچ یک از چهار نامزد در دور اول به 50‌درصد نرسند، انتخابات به دور دوم می‌رود. بر اساس گزارش گاردین، جلیلی، از مخالفان توافق هسته ای 2015، معتقد است که ایران می‌تواند با ایجاد روابط اقتصادی با شرق، در برابر تحریم های غرب مقاومت کند. او از حمایت جبهه پایداری برخوردار است. قالیباف گفته است که حاضر به مذاکره برای احیای توافق هسته ای است و با مدیریت قوی تر اقتصاد را در مسیر رشد قرار می دهد. این نظرسنجی آزمون بزرگی برای تداوم ارتباط اصلاح طلبان در سیاست ایران است.

کاهش شانس اصولگراها

الجزیره نیز به صورت زنده انتخابات ایران را پوشش داد و به حضور سید محمد خاتمی، رئیس جمهور سابق اصلاح طلب ایران پای صندوق رای پرداخت. خاتمی که برخی او را پدر جریان اصلاح طلبی می دانند، در انتخابات قبلی مجلس از رای دادن خودداری کرده بود. رئیس‌جمهور سابق ایران در سال های (2001-1997 و2005-2001) پیش‌تر حمایت خود را از پزشکیان، نامزد اصلاح طلبان اعلام کرده بود.

همچنین الجزیره به «دولت سایه» سعید جلیلی پرداخت و نوشت، سال هاست جلیلی دولت در سایه را اداره می کند و به عنوان یکی از چهره های اصلی شورای عالی امنیت ملی همواره بر تصمیم‌گیری های کلان تاثیرگذار بوده است. او این مفهوم را در این چرخه انتخاباتی تبلیغ کرد. جلیلی به تلویزیون دولتی گفت: «دولت در سایه یک سازمان نیست، یک گفت‌وگو است. هر فردی بر اساس توانایی‌ها و استعدادهای خود باید در سایه تحولات کشور را دنبال کند و کمک کند.» وب‌سایت جلیلی می گوید دولت سایه متشکل از «بیش از 20 کارگروه تخصصی و چند کارگروه موضوعی» است که سال‌ها تلاش کرده اند تا یک نقشه راه سیاسی، اقتصادی و فرهنگی برای دولت منتخب ارائه کنند. مصطفی خوش چشم، روزنامه نگار می گوید با وجود دو نامزد از یک جناح، اردوگاه اصولگرا شانس خود را برای پیروزی کاهش داده است. خوش چشم به الجزیره گفت: «این دو نامزد اصولگرا دو نقشه راه متفاوت ارائه می دهند. هر کدام اولویت‌های خاص خود را دارند و هر کدام پایگاه خود را توسعه داده اند؛ بنابراین آنها فکر می‌کنند که می‌توانند از دیگری بهتر عمل کنند.» خوش‌چشم ادامه داد: اما این مساله به عملکرد آنها لطمه می زند، زیرا نظرسنجی ها نشان می دهد که اگر آنها در طول سه هفته گذشته در کنار یکدیگر می ایستادند، می‌توانستند در دور اول بر نامزد اصلاح‌طلبان پیروز شوند.

محمد مرندی، استاد دانشگاه تهران، نیز به الجزیره می گوید که دیدگاه های سیاسی کاندیداهایی که از جناح های رقیب می آیند، می‌تواند بیش از حد انتظار همپوشانی داشته باشد. مرندی گفت: «پزشکیان یک کاندیدای اصلاح طلب میانه رو است. او رادیکال نیست، همان‌طور که با روحانی رئیس‌جمهور سابق یکسان نیست.» وی افزود: «او محاسبات خودش را دارد، جهان‌بینی خودش را دارد. اما اردوگاه اصلاح طلبان کاملا پشت اوست، زیرا احساس می کند که او نزدیک ترین فرد به چیزی است که می خواهند به آن برسند.»

• آذری جهرمی رای خود را به صندوق انداخت
• تصویری از حضور یک عروس و داماد پای صندوق رای + عکس
• آملی لاریجانی: مردم سالاری دینی با حضور مردم پای صندوق‌های رأی حاصل می‌شود
• لحظه به لحظه با انتخابات ریاست جمهوری / تمدید زمان اخذ رای / اطلاعیه مهم وزارت کشور
• مهدی کروبی رای داد + عکس