دولت فقط یک بار می‌تواند قیمت فرآورده‌های نفتی را افزایش دهد!
اقتصادنیوز:«نیم قرن با اقتصاد ایران» به سال چهارم رسید. ما در این بخش تلاش می‌کنیم روندهای اقتصاد ایران و جهان را به‌صورت گذرا و در میان اخبار و گزارش‌های منتشرشده در مطبوعات مرور کنیم:
بررسی روندی موضوعات و اخبار اقتصادی کمک می‌کند تا درک درستی از وضع امروزمان در حوزه اقتصادی داشته باشیم. در این بررسی تاریخی برخی موضوعات، نهادها و اشخاص به صورت خاص مورد بررسی قرار می‌گیرد تا مخاطب با مطالعه آنها به شناخت نسبی از اوضاع اقتصادی ایران دست یابد.
در سال 1402، اقتصادنیوز در نیم‌قرن با اقتصاد ایران با استفاده از اخبار و گزارش‌های روزنامه‌های «اطلاعات» و «دنیای اقتصاد» هر روز روایتی اختصاصی از اقتصاد ایران و جهان در سال‌های 1353، 1363، 1373، 1383 و 1393 تقدیم مخاطبان می‌شود.17 مرداد 1353؛ هواپیمای کنکورد در فرودگاه مهرآباد نشست
یک هواپیمای مافوق صوت کنکورد، بعد از ظهر دیروز طی یک پرواز آزمایشی وارد تهران شد. این هواپیما که در گروه پروازدهنده آن دو خلبان و یک مهندس ایرانی شرکت داشتند، فاصله تهران و لندن را در سه ساعت و نیم طی کرد و تنها یک ساعت و نیم از پرواز خود را بالاتر از صوت پرواز کرد.
برای پرواز مافوق صوت این هواپیما بر فراز دریای سیاه و نقاط کم‌جمعیت ترکیه و ایران قبلا اجازه ویژه کسب شده بود.
با هواپیمای مذکور جمعی از شخصیت‌های انگلیسی - فرانسوی و نمایندگان خبرگزاری‌های بین‌المللی به تهران آمدند و در فرودگاه مهرآباد مورد استقبال سپهبد علی محمد خادمی، مدیرعامل هما و هوشنگ اربابی رئیس‌کل هواپیمایی کشور قرار گرفتند.
در هیات انگلیسی گروهی از اعضای مجلس لرد آن کشور نیز شرکت داشتند. پس از سه ساعت توقف در فرودگاه مهرآباد به بحرین رفت تا بیش از 10 روز در این کشور توقف کند تا در یک منطقه گرمسیری مورد آزمایش‌های فنی قرار گیرد.
دیروز همزمان با توقف کنکورد در فرودگاه مهرآباد، مدیرعامل هما گفت: تقریبا قطعی به نظر می رسد که ایران تا پایان سال‌جاری کنکورد را خریداری کند.
کنکورد می‌تواند فاصله تهران - نیویورک را در ظرف 7 یا 8 ساعت طی کند؛ درحالیکه با هواپیماهای معمولی این فاصله 16 ساعته طی می شود.
نیکسون استعفانامه خود را نوشت
بامداد امروز در واشنگتن شایع شد که پرزیدنت نیکسون سرگرم تهیه متن استعفانامه خود از ریاست‌جمهوری آمریکا است.
اطرافیان نیکسون اظهار داشتند که رئیس‌جمهوری سه روز قبل به منشی‌های مخصوصش که معمولا نطق‌های او را تهیه می‌کنند دستور داده است که اعلامیه‌ای در زمینه استعفای او تهیه کنند.
این شایعات هنگامی قدرت گرفت که دیشب ناگهان هنری کی‌سینجر به کاخ سفید فراخوانده شد چه به موجب قانون آمریکا رئیس‌جمهوری استعفای خود را به وزیر امور خارجه تسلیم می‌کند.
گفته می‌شود که نیکسون پس از ملاقات با گلدواتر تصمیم قطعی به کناره‌گیری گرفته است.
گلدواتر در این ملاقات صریحا به رئیس‌جمهوری آمریکا گفته است که اگر در مجسل سنا محاکمه شود، از 100 سناتور تنها ممکن است 10.15 نفر به نفع وی رای بدهند.
به این ترتیب هر لحظه انتظار می‌رود که رئیس‌جمهوری تصمیم نهایی خود را اعلام کند.
سیاست نفتی شاهنشاه ابرقدرت‌ها را نگران ساخته
قصور دولت آمریکا از اعمال فشار به شاهنشاه ایران برای کاستن قیمت‌های نفت دیروز به شدت مورد انتقاد اعضای کمیته امور خارجه مجلس نمایندگان آمریکا قرار گرفت ولی یک مقام عالی‌رتبه وزارت خارجه آن کشور به دفاع از سیاست دولت آمریکا در این باره پرداخت.
«لی همیلتون» نماینده دموکرات از ایالت «ایندیانا» و رئیس کمیته فرعی امور خارجی مجلس نمایندگان آمریکا در امور خاور نزدیک، خطاب به «آلفرد آترتون» معاون وزارت خارجه آمریکا چنین اظهار داشت: چیزی که هنگام پاسخ دادن شما به این سوال که آیا به شاهنشاه ایران فشار وارد شده مرا ناراحت می‌کند، این است که آن طور که انتظار می‌رود شما فوریتی برای این موضوع قائل نیستید.
قیمت‌های نفت در حکم خطری فوق‌العاده برای ثابت اقتصاد کشورهای غربی به‌شمار می‌رود.
با وجود این شما طوری صحبت می‌کنید مثل آنکه انجام این مورد یک کار معمولی است. من این عقیده را پیدا کرده‌ام که هیچ کس در دولت ما دست‌ها را بالا نزده و به مذاکره با شاهنشاه ایران ننشسته است و به خاطر آن مشکلات اقتصادی جهان بسیار وخیم‌تر گردیده است.
اظهارات همیلتون مورد تایید «بنیامین گیلمن» و «جاناتان بینگام» نمایندگان دموکرات از ایالات نیوروک قرار گرفت.
ایران به صورت یک قدرت اقتصادی جهان درآمد
امروز برای اولین بار آمار و ارقام عوامل نمایانگر رشدی اقتصادی ایران در سال 52 رسما اعلام شد. این آمار و ارقام مستند حاکی است که رشد تولید ناخالص ملی ایران به قیمت‌های ثابت به رقم 1745 میلیارد ریال رسید و به این ترتیب از رشدی برابر با 34 درصد برخوردار شد و درنتیجه درآمد سرانه به 56 هزار ریال (معادل 815 دلار) بالغ گشت و در طی یک سال به رقم 950 دلار (که هدف برنامه پنجم است) نزدیک شد.
گزارش وضع اقتصادی ایران در سال 52 دیروز در مجمع عمومی بانک مرکزی ایران که به ریاست هوشنگ انصاری، وزیر امور اقتصادی و دارایی در بانک مرکزی تشکیل شد، به وسیله محمد یگانه رئیس کل بانک مطرح گردید.
در این جلسه عبدالمجید مجیدی، وزیر مشاور و رئیس سازمان برنامه بودجه، فریدون مهدوی وزیر بازرگانی و گروهی از مقامات بانک مرکزی و اقتصادی در آن شرکت داشتند.
رئیس‌کل بانک مرکزی در گزارش خود گفت: اقتصاد ایران در سال 52 که نخستین سال اجرای برنامه پنجم بود، رشدی بی‌سابقه داشت و موفقیت‌های شایان توجهی در زمینه‌های مختلف اقتصادی و اجتماعی نصیب ملت ایران گردید و ایران را به‌صورت یک قدرت اقتصادی در صحنه جهان درآورد.
یگانه گفت: پیروزی‌های عظیمی که تحت رهبری شاهنشاه آریامهر در جهان نفت عاید ایران گردید، در تحقق رشد فوق نقش اساسی را به عهده داشت.
رشد بخش‌های دیگر هم سریع و روی هم 13 درصد بود.
این پیشرفت‌ها در شرایطی به‌دست آمد که اقتصاد جهان وضعی بحرانی داشت و تورم بین‌المللی آثار نامساعد به‌ویژه بر سطح قیمت‌ها و بازرگانی خارجی کشور بر جای گذاشت ولی سیاست‌های مناسبی که از جانب دولت اتخاذ و اجرا شد، از نتایج نامطلوب تورم جهانی کاسته، به افزایش تولید و عرضه کالاها کمک کرد.
17 مرداد 1363؛ مهندس موسوی: انقلاب می‌تواند مشکل مسکن را به‌طور جدی حل کند
مهندس میرحسین موسوی، نخست‌وزیر در یک مصاحبه مطبوعاتی و رادیو تلویزینی در پاسخ به سوالی در رابطه با اظهارات نمایندگان مخالف در مجلس، مشکل مسکن و گرانی که از مهم‌ترین مسائل دولت می‌باشد، گفت: در مورد مسکن من به عنوان یک کارشناس صحبت می‌کنم به خاطر اینکه رشته من می باشد و در این زمینه تدریس کرده ام، انقلاب می تواند مشکل مسکن را به طور جدی حل کند و ما می توانیم در آینده مشکل مسکن نداشته باشیم؛ چراکه این اظهارات با شواهدی که د ردست است، ادا می‌شود. البته روش‌های گوناگونی برای حل مشکل مسکن در پیش گرفته شده است.
وی گفت: بعضی از اشکالات فعلی مشکل مسکن القایی و به خاطر مسائل پیش از انقلاب است و بخشی مربوط به این مساله است که از نیروهای متخصص بهره کافی گرفت نشده و سیاست‌ها در زمینه مسکن بعد از انقلاب به دلیل ماجراهای سیاستی، تغییراتی بسیار کرده که استفاده از نیروهای مومن و متعهد و به کاراندازی ظرفیت‌های موجود در این زمینه کمک‌های بسیاری خواهد کرد. حل مساله زمین می تواند در حل مشکل مسکن بسیار موثر باشد.
17 مرداد 1373؛ ما در بحث ارز فقط جلوی افراد اخلالگر را می‌گیریم
حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی، رئیس جمهوری در گفت‌و‌گو با «اطلاعات بین‌المللی» درباره «گذار اقتصادی» گفت:... در داخل هم نظرات و دیدگاه‌ها یکسان نبود و این مشکل را هم داشتیم. بنابراین مشکلات فقط محدود به دشواری‌های گذر از یک نوع اقتصاد به نوع جدیدش آن طور که اشار کردید - نبود و مسائلی بیش از اینها بود. اما با توجه به همه این مشکلات، مساله را بررسی کردیم و به نظرم با مشکل جدی مواجه نشدیم. ما سعی کردیم که با مسائل به‌طور واقعی برخورد کنیم؛ بنابراین آن دردناکی را که در تعبیر شما بود، من قبول نمی کنم جامعه تعادل خودش را خوب حفظ کرده، زندگی‌ها به طور متعادل تقریبا در همه اقشار رویه بهبود ادامه دارد و کارها خوب پیش می‌رود.
مساله سوبسیدها را داریم که اگر پرداخت آنها ادامه نیابد، برای مردم مشکل ایجاد می کند و اگر حفظ بشود، ساخت زیربنایی اقتصاد کشور دچار مشکل می‌شود. درنتیجه ما معمولا راه میانه را انتخاب کرده‌ایم؛ یعنی شوک ناگهانی وارد نکرده‌ایم و هر دو را با هم دیده‌ایم. سیاست ما معمولا این‌طور بود که به اندازه‌ای که سوبسیدها را حذف می‌کنیم و زندگی گران می‌شود، به همان اندازه دریافت مزد و حقوق را بالا ببریم و به این سیاست هم وفادار مانده ایم.
در مورد کارگران که محور این موضوع هستند، ما هر سال به اندازه تورم حقوقشان را اضافه کرده‌ایم و حقوق کارگرهای رسمی که اضافه می‌شود، همه مزدبگیرها نیز خودشان را با آن منطبق می کنند.
وی افزود: در بحث حذف یارانه‌ها کسانی که این بحث‌ها را مطرح می‌کنند، الگوهای دیگران را موردنظر قرار می دهند. ما واقعا از جایی الگو نگرفته‌ایم. نشستیم و فکر کردیم و در شورای اقتصاد برای هر تصمیمی مدت‌ها بحث می‌کردیم.
هاشمی رفسنجانی در پاسخ به این سوال که «... چند ماه قبل گفتید اقتصاد کشور به مرحله‌ای رسیده است که حتی اگر شیرهای صدور نفت را هم ببندیم، خواهیم توانست به برنامه‌های توسعه - با سرعتی کندتر - ادامه دهیم» گفت: بله! راجع به این مساله ما در دولت بحث کرده‌ایم، در شورای اقتصاد هم بحث کرده‌ایم. ما با آمار و ارقام این حرف را می زنیم.
ببینید! اصلا سیاست برنامه اول این بود که ما در سال‌های اول، ارز زیادتری مصرف کنیم و این در بندهای مربوط به برنامه به طور صریح آمده است). و در عوض در سال‌های آخر (برنامه) شروع به پرداخت کنیم به طوری که سرمایه‌گذاری‌هایی بشود که بتواند وابستگی ارزی ما را کم کند و این اتفاق تا حدی واقع شده و مقدار زیادی هم در حال اتفاق افتادن است که حالا نمونه‌هایش را می‌گویم.
وی ادامه داد: سال گذشته (1372) 8-7 میلیارد دلار اعتبار برای واردات باز کردیم درحالیکه سال‌های قبل 28 تا 30 میلیارد دلار باز می‌کردیم.
رئیس‌جمهور بیان کرد: همین فولاد مبارکه 4 تا 5 میلیارد دلار ارز برد یا پتروشیمی اراک که یک میلیارد و نیم و پالایشگاه بندرعباس که شاید 2 میلیارد ارزبری داشت. ما در حال حاضر همه اینها را انجام داده‌ایم. الان دیگر شما هیچ طرح مهمی که ارزبری فوق‌العاده داشته باشد در کشور ندارید، مگر بخواهید مراحل جدیدتری از توسعه را آغاز کنید که باید در مراحل بعد باشد.
هاشمی درباره بازار ارز نیز گفت: ما اتفاقا در اینجا هیچ تغییری نداده ایم. از اول سیاست ما همین بوده که اولا بازار ارز را باز کردیم. صرافی‌ها را مجاز کردیم. به صادرکنندگان گفتیم ارزشان مال خودشان است. درست هم همین بود. همیشه از همان ناحیه عرضه و تقاضا عمل کردیم، هر وقت دیدیم که تقاضا در بازار زیاد است، رفتیم ارز دادیم به یک جاهای معینی، حالا هم کار عمده ما همین است.
یعنی کار اساسی که الان می کنیم، در بازار به کسانی که نیاز واقعی به ارز دارند، ارز می دهیم که همین تعادل نسبی عرضه و تقاضا حفظ شود.
دولت فقط یک بار می تواند قیمت فرآورده های نفتی را افزایش دهد
مجلس شورای اسلامی امروز برای بررسی کلیات لایحه برنامه دوم توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی جمهوری اسلامی ایران تشکیل جلسه داد.
محمدباقر نوبخت، مخبر کمیسیون تلفیق گزارش مشروحی، هدف‌ها و خط‌مشی‌های اساسی برنامه دوم را تشریح کرد.
وی آگاه اهداف کیفی برنامه دوم توسعه را چنین برشمرد و گفت: تلاش در جهت تحقق عدالت اجتماعی و تعمیم آن که این مساله به طور مشخص از رهنمود مطاع مقام معظم رهبری به‌دست آمد.
ایشان تاکید داشتند که عدالت اجتماعی باید در برنامه دوم لحاظ شود و لذا ما حداقل 14 خط مشی را برای اجرا و تعمیم عدالت اجتماعی تعیین کردیم. امیدواریم خداوند این توان را به مسوولان اجرایی بدهد که بتوانند در عمل عدالت اجتماعی را محقق سازند.
وی افزود: در برنامه دوم بخش کشاورزی محور توسعه کشور قرار گرفت.
نوبخت اعلام کرد: ما اعتقاد داریم باید همواره امکانات اولیه و نیازهای اساسی مردم تامین شود، ضمن اینکه سوبسیدها نیز باید شفاف شود و از افراد پرمصرف هزینه‌های لازم گرفته شود، ولی درخصوص کالاهای اساسی اعتقاد کمیسیون تلفیق این بود که بیش از آنچه در سال 73 برای این مساله اعتبار ارزی تعیین شده است، اعتبار در نظر گرفته شود. درخصوص فرآورده‌های نفتی نیز ضمن اینکه ما قبول داریم بهای آنها خیلی کمتر از آن چیزی است که در بازارهای جهانی وجود دارد، ولی فقط یک بار به دولت اجازه داده‌ایم که قیمت فرآورده های نفتی را افزایش دهد آن هم با این شرط که آثار آن را در اقتصاد کشور جبران کند.
17 مرداد 1383؛ نرخ سود بانکی قطعا یک رقمی می‌شود
وزیر امور اقتصادی و دارایی گفت: با تک رقمی شدن نرخ تورم در برنامه چهارم توسعه، قطعا نرخ سود بانکی نیز یک رقمی می‌شود.
وی تاکید کرد: با کاهش نرخ تورم و سود بانکی، فضا برای سرمایه‌گذاری‌های گسترده‌تر فراهم خواهد شد.
دکتر صفدرحسینی با تاکید بر اینکه تک رقمی کردن نرخ تورم بستگی به برنامه‌های چهار تا پنج سال آینده کشور دارد، افزود: براساس پیش‌بینی برنامه سوم توسعه قرار بود به‌طور متوسط در طول برنامه 14.9 درصد رویکرد واقعی نرخ تورم باشد که هم‌اکنون نرخ فوق 13.9 درصد است.
ایران و جمهوری آذربایجان 10 سند همکاری امضا کردند
ایران و جمهوری آذربایجان با امضای 10 سند همکاری بر لزوم توسعه همکاری‌های دو کشور در زمینه‌های سیاسی، امنیتی، اقتصادی و فرهنگی تاکید کردند.
موافقتنامه‌های همکاری در امور بازرگانی، امنیتی، فرهنگی و انتقال گاز ایران به جمهوری خودمختار نخجوان و همچنین با یادداشت‌های تفاهم در زمینه همکاری‌های ریلی، محیط زیست، مالی، پروژه های برق جاده باکو - آستارا و امور حمل و نقل 10 سندی بودند که در نخستین روز سفر رسمی رئیس‌جمهوری اسلامی ایران به باکو توسط مقامات دو کشور امضا و مبادله شد.
همچنین بخوانید