پنج‌شنبه 24 آبان 1403

شکست پروژه محدودسازی تنش ایران و آمریکا

وب‌گاه دنیای اقتصاد مشاهده در مرجع

وال استریت ژورنال در گزارشی بر اساس آخرین گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نوشت، ایران تولید اورانیوم با غنای 60درصد خود را تقریبا سه برابر کرده است؛ اقدامی که احتمال می‌رود رویارویی ایران با غرب را عمیق تر کند. تصمیم ایران برای سه برابر کردن میزان تولید اورانیوم 60درصد، نشان‌دهنده شکست تلاش های دیپلماتیک آرام بین واشنگتن و تهران برای کاهش تنش است. این اتفاق در بحبوحه گسترش نقاط اشتعال...

پنتاگون روز شنبه ادعا کرد که یک پهپاد پرتاب شده از ایران به یک نفتکش مواد شیمیایی در اقیانوس هند اصابت کرد که نشان‌دهنده افزایش خطر برای کشتیرانی پس از شروع حمله ارتش یمن به کشتی ها در دریای سرخ است. رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارشی به کشورهای عضو آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت که بازرسان آژانس در 19 و 24 دسامبر افزایش تولید اورانیوم بسیار غنی شده در هر دو تاسیسات اصلی هسته ای ایران را تایید کرده اند. آژانس اعلام کرد که تهران این روند را از 22 نوامبر آغاز کرده است. این افزایش تولید، اورانیوم با خلوص 60‌درصد ایران را به 9 کیلوگرم در ماه و در ابتدای سال رساند. ایران تنها کشوری در جهان است که به عنوان یک قدرت هسته ای اعلام شده در حال حاضر اورانیوم 60 درصدی غنی شده تولید می‌کند که می‌تواند ظرف چند روز به مواد با درجه سلاح تبدیل شود. مقامات آمریکایی گفته اند که کمتر از دو هفته طول می کشد تا ایران مواد 60 درصدی کافی را به شکلی تبدیل کند که در یک سلاح هسته ای مورد استفاده قرار گیرد.

کارشناسان می گویند ایران در حال حاضر دارای ذخایر کافی اورانیوم غنی شده برای ساخت سه سلاح است. ایران می‌گوید برنامه هسته‌ای‌اش صرفا برای استفاده غیرنظامی صلح‌آمیز است. مقامات آمریکایی در ماه های اخیر گفته اند که هیچ مدرکی ندارند که تهران در حال حاضر روی تکمیل توانایی اش برای ساخت سلاح هسته ای کار می‌کند. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همچنین در این گزارش محرمانه به اعضای خود بیان کرده که ایران زنجیره سانتریفیوژهای خود را دوباره متصل کرده است، به نوعی که به آن اجازه می‌دهد تولید اورانیوم در سطح تسلیحاتی را سریع تر انجام دهد. آژانس در ژانویه مدعی‌شد که تهران قبلا مقدار کمی اورانیوم با غنای بالای 83‌درصد تولید کرده است که سطحی کمتر از درجه تسلیحات است.

مقامات آمریکایی و اروپایی هشدار داده اند که اگر ایران مواد در سطح تسلیحاتی تولید کند، جرقه بحرانی را می زند که می‌تواند باعث تشدید شدید فشار اقتصادی و دیپلماتیک بر تهران شود. اسرائیل هشدار داده است که اگر تهران تولید اورانیوم غنی‌شده تا 90‌درصد را آغاز کند، ممکن است اقدام نظامی علیه ایران انجام دهد. پس از مذاکرات غیرمستقیم در عمان در بهار امسال میان ایران و آمریکا، تهران و واشنگتن اقداماتی انجام دادند که کاخ سفید را امیدوار کرده بود تنش ها را کاهش دهد و از ایجاد بحران در آستانه انتخابات آمریکا در نوامبر جلوگیری شود. مقامات آمریکایی چند گام را ترسیم کردند که امیدوار بودند ایران انجام دهد. این گام‌ها شامل مبادله زندانیان در ماه سپتامبر، توقف اقدامات توسط گروه‌های تحت حمایت ایران به نیروهای ایالات متحده در منطقه و محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران، به‌ویژه کاهش شدید یا توقف تولید اورانیوم بسیار غنی‌شده توسط تهران بود. ایران در ژوئن شروع به کاهش گازدهی کرد.

در ازای آن، ایالات متحده آماده بود تا به ایران دسترسی به میلیاردها دلاری که تحت تحریم های ایالات متحده به دام افتاده بود، بدهد. واشنگتن همچنین سیگنال هایی ارسال کرد که اجرای تحریم های نفتی خود علیه ایران را تشدید نخواهد کرد و آماده از‌سرگیری مذاکرات درباره برنامه هسته ای تهران است. قرار بود مذاکرات غیرمستقیم بیشتری در اواسط اکتبر در عمان انجام شود، اما ایالات متحده پس از 7 اکتبر و حمله نیروهای حماس به اسرائیل آن را لغو کرد. هیات ایالات متحده در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پاسخ فوری به درخواست برای اظهارنظر در این باره نداده است. تسریع برنامه هسته ای ایران نقطه عطف بالقوه دیگری را بین تهران و واشنگتن در زمان تشدید بی‌ثباتی در سراسر منطقه بر سر درگیری اسرائیل در غزه، می افزاید.

تقریبا هر روز حملاتی از سوی نیروهای محور مقاومت در عراق و سوریه علیه نیروهای آمریکایی صورت گرفته است. روز دوشنبه، ایالات متحده اعلام کرد که سه قرارگاه پهپادی مورد استفاده گروه کتائب حزب الله در عراق را در پاسخ به مجموعه ای از حملات این گروه ها به مواضع آمریکا در عراق و سوریه، از جمله حمله روز دوشنبه در شمال عراق، مورد حمله قرار داده است. سه سرباز آمریکایی زخمی شدند که حال یکی از آنها وخیم است. ایالات متحده دو گروه تهاجمی ناو هواپیمابر را به شرق مدیترانه و یک زیردریایی هسته ای برای تقویت بازدارندگی در برابر حزب الله به منظور جلوگیری از درگیری بین اسرائیل و لبنان به منطقه فرستاده است. همچنین آمریکا اخیرا، یک ائتلاف ویژه دریایی در دریای سرخ برای مقابله با حملات گسترده علیه کشتی های تجاری ارتش یمن ایجاد کرده است. در این بین هنوز همکاری های دفاعی و امنیتی ایران و روسیه در بحبوحه جنگ اوکراین ادامه دارد.

مقامات آمریکایی می گویند که گستردگی تحرکات مرتبط با ایران در منطقه و فراتر از آن، منجر به اختلاف نظر و بحث های شدید در دولت بایدن در مورد چگونگی نزدیک شدن به تهران در ماه های آینده در صورت پایان یافتن درگیری غزه شده است. در حالی که بخش هایی از دولت همچنان طرفدار یافتن راه حل های دیپلماتیک برای کاهش دامنه تنش ها هستند، مقامات می گویند که صداهای بلندتری نسبت به گذشته شنیده می‌شود که تاکید می‌کنند وسعت قابلیت های نیروهای مقاومت در منطقه به سطح بی سابقه ای رسیده است و باید با آن مقابله شود.

--> اخبار مرتبط