کتاب‌ها پابه‌پای اربعین؛ کتاب‌هایی برای کسانی که جامانده‌اند
هشت کتاب از انتشارات سوره مهر که با موضوع اربعین منتشر شده‌اند، این روزها راهنمایی‌اند برای زائران و جاماندگان اربعین تا در حال‌وهوای این رویداد بزرگ قرار بگیرند.
هشت کتاب از انتشارات سوره مهر که با موضوع اربعین منتشر شده‌اند، این روزها راهنمایی‌اند برای زائران و جاماندگان اربعین تا در حال‌وهوای این رویداد بزرگ قرار بگیرند.
به گزارش خبرگزاری مهر، سوره مهر با 8 کتاب اربعینی، به پیشواز اربعین حسینی می‌رود. هشت کتاب از انتشارات سوره مهر که با موضوع اربعین منتشر شده‌اند، این روزها راهنمایی‌اند برای زائران و جاماندگان اربعین تا در حال‌وهوای این رویداد بزرگ قرار بگیرند. این آثار در قالب‌های مختلف همچون سفرنامه، پژوهش، شعر و عکس تألیف شده‌اند.
عناوین کتاب‌ها عبارت‌اند از «خس بی‌سروپا» به قلم حمید حسام، «پاک‌سِتان» نوشته جمعی از نویسندگان، «بُدو دجله، بُدو» اثر معصومه صفایی‌راد، «پیاده تا خورشید» اثر علیرضا قزوه، «اربعین جهانی دیگر» و «مدنیت، عقلانیت، معنویت در بستر اربعین» نوشته مسعود معینی‌پور، «پنجره‌های تشنه» نوشته مهدی قزلی و «پیاده آمده‌ام» اثر سید احسان باقری.
«خس بی‌سروپا»
کتاب «خس بی‌سروپا» به نویسندگی حمید حسام، پنجاهمین اثر مکتوب حوزه هنری استان همدان است که در آن خاطرات حمید حسام از پیاده‌روی اربعین 1436 هجری قمری به نگارش درآمده است.
بخشی از متن کتاب:
«این آغاز سفری است که قرار است ما را به معراج اربعین ببرد. فی‌المجلس دفتر یادداشتم را با عجله باز می‌کنم و چون قرار است منزل به منزل تا اربعین بنویسم، سفر را با این جملات آغاز می‌کنم: مثل همیشه جا مانده‌ام و قرار بود خودمان را به میدان عاشورا برسانیم و نرسیدیم، ولی با تأخیر به میدان کربلا رسیدیم. درست مثل عملیات بیت‌المقدس 2 در سال 66، در زمستان پربرف ماووت عراق که فردای عملیات رسیدیم... حمید قمری، حسین کاشانی، علیرضا نادری و علی اسماعیلی پکر و گرفته بودند که وارد شدم. عباس نوریان، مسئول واحد دیده‌بانی، لبخندی زد و گفت: دیر آمدی حمید، دیر آمدی! تو مثلِ طایفه بنی‌اسد هستی که خودشان را به کربلا رساندند، ولی خیلی دیر».
کتاب «خس بی‌سروپا» در 167 صفحه و بهای 98 هزار تومان راهی بازار نشر شده است.
«پاک‌سِتان»
«پاک‌ستان» مجموعه‌روایتی از لحظه‌های نابِ خدمتگزاری به زائران پاکستانی اربعین حسینی است؛ زائرانی که با سختی فراوان، قلب مشتاق خود را به کربلای امام حسین (ع) می‌رسانند و خیابان‌های عراق را با قدم‌های خود مزین می‌کنند.
این مجموعه روایت در اربعین سال گذشته و هم‌زمان با حضور زوار پاکستانی در استان سیستان و بلوچستان به کوشش جمعی از نویسندگان حلقه روایت‌نویسی «ترانگ» حوزه هنری استان نگاشته شده است.
نویسندگان این مجموعه نیز محسن حسن‌زاده، سوگند سالار، امیررضا انتظاری، ملیحه نیک‌بخت، فاطمه رضایی، رضوان جهان‌تیغی، محدثه حیدری، رحیمه ملازاده، زینب کردستانی و فاطمه شوشتریان هستند.
بخشی از متن کتاب:
«این روش و غذای من‌درآوردی منه. قضیه داره. به چند سال پیش برمی‌گرده. بهت که گفتم؛ از اون وضعیت آشپزخونه که شبیه هر چیزی بود جز آشپزخونه. گاز و دیگ هم زیاد نبود. ما بودیم و یک دیگ و یک گاز و بیست هزار زائر. اون روزا هیچ‌وقت یادم نمی‌ره. در عرض سه چهار ساعت، باید برای بیست هزار زائر غذا درست می‌کردم. منم یهو این فکر به سرم زد که همه مواد رو سرخ کنم و یک‌جا شیش کیسه برنج رو توی دیگ چپه کنم و همه رو یک‌جا با هم دم کنم. همه گفتن نکن، خراب می‌شه. دلم رو زدم به دریا و شروع کردم. نمی‌شد زائرا بی‌غذا بمونن که. باید سریع دیگ رو بعد از دم کشیدن پُرس پُرس خالی می‌کردیم تا باز دیگِ بعدی رو بار می‌ذاشتیم. تا ظهر با همین روش نزدیک پنجاه کیسه برنج رو برای زوار آماده کردم! این‌قدر خوب از آب دراومد و طعمش خوب شده بود که بچه‌ها اسمش رو گذاشتن اکرم‌پلو!».
انتشارات سوره مهر، کتاب «پاک‌سِتان» به قلم جمعی از نویسندگان را به کوشش احسان قائدی وانانی در 164 صفحه و بهای 200 هزار تومان منتشر کرد.
«بُدو دجله، بُدو»
«بُدو دجله، بُدو» نه فقط یک سفرنامه، بلکه یک تجربه است. صفایی‌راد، شما را با خود به یکی از عمیق‌ترین سفرهای معنوی و فرهنگی می‌برد: سفر اربعین به عراق. این کتاب، فقط روایت گام‌های پای پیاده به‌سمت کربلا نیست؛ بلکه پلی معنوی است که شما را از زندگی روزمره به دل تجربیاتی می‌برد که هم شخصی و هم جهان‌شمول هستند.
نویسنده در هر صفحه، خواننده را در سفری غنی از لحظات انسانی، دیدارهای ناب و فرهنگی عمیق غرق می‌سازد و با دقت، جلوه‌هایی از عراق را به تصویر می‌کشد که کمتر در رسانه‌ها دیده می‌شود.
بخشی از متن کتاب:
«عراق کشور دجله بود و بغداد شهر دجله. دجله مثل ماری از بالا تا پایین شهر خزیده بود؛ مثل پیچک روی دیوار؛ مثل زنجیر نازک گردنبندی که روی گردن دوشیزه جوانی پیچیده و زیباترش کرده بود. یاد حرف آدم‌هایی افتادم که در زمان صدام و با هزار مکافات راهی زیارت کربلا شده بودند. بغداد نقطه حساس سفر بود. گلی بود که جلاد توی مشتش داشت و نمی‌خواست چشم ایرانی جماعت به آن بیفتد. تمام مسیری که اتوبوس‌های زائران ایرانی از بغداد گذر می‌کرد، پرده‌ها باید کشیده بود و سرک کشیدن و دزدکی نگاه کردن به عروس صدام گناهی بود نابخشودنی. من اما حالا بعد از بیست‌واندی سال خیره‌خیره به رخ این عروس زل زده بودم!».
کتاب «بُدو دجله، بُدو» به نویسندگی معصومه صفایی‌راد در 264 صفحه و بهای 175 هزار تومان منتشر شده است.
«پیاده تا خورشید»
کتاب «پیاده تا خورشید»، سفرنامه اربعین علیرضا قزوه است که دربردارنده یادداشت‌های هشت سفر او به کربلاست. این نویسنده در فضایی شاعرانه، سفرنامه‌های جذابی دارد که او را از بقیه جدا می‌کند. از نظر قزوه در ادبیات فارسی، سفرنامه‌نویسی یکی از ژانرهای مهم ادبی به شمار می‌رود. مثلاً در ادبیات فارسی، سفرنامه ناصرخسرو را داریم که اطلاعات مهمی از گذشته ایران و جهان را به ما ارائه می‌دهد و رویدادهای زیبایی در آن رخ می‌دهد یا در دوره معاصر سفرنامه‌های جلال آل احمد را داریم که بسیار حرفه‌ای است به‌ویژه سفرنامه «خسی در میقات» که الگوی زیبایی را به ما از دوران خودش نشان می‌دهد. البته افرادی مانند ابن بطوطه هم هستند که جهان را گشته‌اند و اطلاعات خوبی از آن به ما ارائه می‌دهند.
بخشی از متن کتاب:
«از همین فرودگاه تهران لباس ورزشی پوشیده برای پیاده‌روی. من هم سنگ تمام گذاشته‌ام و با لباس رسمی آمده‌ام؛ با کت و شلوار قهوه‌ای نویی که همین ماه پیش خریده‌ام. می‌گوید تو با این لباس می‌خواهی بیایی پیاده‌روی؟ من هم به شیوه طنز جوابش را می‌دهم که ببین دوست عزیز، مرا خود آقا دعوت کرده، باید هم با این لباس بیایم، شما را به گمانم ذوالجناح دعوت کرده!...».
کتاب «پیاده تا خورشید» اثر علیرضا قزوه در 232 صفحه و بهای 195 هزار تومان منتشر شده است.
«اربعین جهانی دیگر»
کتاب «اربعین جهانی دیگر» اثر مسعود معینی‌پور، دستاورد برگزاری دومین همایش ملی ظرفیت‌های فرهنگی - تمدنی اهل بیت (ع) است که در سال 1395 به همت پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی با همکاری پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه، دانشگاه امام صادق (ع)، دانشگاه باقر العلوم (ع) و مؤسسه علمی - فرهنگی آفاق حکمت برگزار شد.
آیین‌ها و مناسکی مانند کنگره اربعین را که از سویی منشأ الهیاتی دارند و از سوی دیگر، علل مادی و صوری و فاعلی زمینی، دست‌کم با سه رویکرد می‌توان مطالعه و بررسی کرد: رویکردی تکوینی و منظری که نقش خدا را در عالم تکوین و نظامات عالم بررسی می‌کند، رویکردی تشریعی و شناخت حکم الله و تشخیص وظایف مکلفان در به جا آوردن منسک و آیین مطابق دستورهای دینی با رویکردی اجتماعی که دارای سه وجه است: وجه سیاسی که به تولید قدرت منجر می‌شود، وجه اقتصادی که به تولید ثروت منجر می‌شود و وجه فرهنگی که به تولید اندیشه و آداب و رسوم و... منجر می‌شود.
کتاب «اربعین جهانی دیگر» در 422 صفحه و بهای 155 هزار تومان در بازار کتاب عرضه شده است.
«مدنیت، عقلانیت، معنویت در بستر اربعین»
کتاب «مدنیت، عقلانیت، معنویت در بستر اربعین» نیز اثر دیگری است که مسعود معینی‌پور گردآوری کرده است. این کتاب یکی از بزرگ‌ترین اجتماعات جهان را بررسی می‌کند.
مناسک دینیِ جمعی، از ظرفیت‌های منحصربه‌فرد اسلام در تربیت فردی و اجتماعی نفوس، زمینه‌ساز تحقق بسیاری از عناصر ایجاد تمدن نوین اسلامی و از طرق بی‌بدیل عملیات فرهنگی مردم‌نهاد با محوریت معارف توحیدی و معارف مکتب اهل بیت (ع) است. از مزیت‌های رقابتی این مناسک، با بدیل‌های غیراصیل خود، وجود هم‌زمان عناصر بینشی گرایشی و انگیزشی و رفتاری، همچنین عناصر عاطفی و حماسی است؛ ضمن اینکه در بستر و متن و بطن آن‌ها ظرفیت‌های تربیت معرفتی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی وجود دارد که به‌طور طبیعی و برای دستیابی به این ظرفیت‌ها در فرایندهای تربیتی باید زمان و توان زیادی را صرف کرد؛ حال آنکه در بستر این مناسک دستیابی به این ظرفیت‌ها بسیار زودیاب و عمیق و مؤثر است.
زیارت عتبات عالیات عراق به‌ویژه کربلای حضرت سیدالشهدا (ع) در همه اوقات فضیلت بسیار دارد؛ اما زیارت اربعین سالار شهیدان، حضرت امام حسین (ع)، به‌دلیل فرمایش امام حسن عسکری (ع) که این زیارت را یکی از علائم خمسه مؤمن دانسته، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار شده است. با توجه به گسترش رسانه‌های جمعی و افزایش سرعت انتقال پیام، موقعیت حساس تشیع، اوضاع سیاسی اجتماعی کشور عراق و ده‌ها دلیل دیگر باید این رویداد بزرگ ظرفیت‌شناسی و آسیب‌شناسی شود تا ضمن استفاده حداکثری از ظرفیت‌های این تجمع عظیم، از بروز آسیب‌های احتمالی این حرکت نیز جلوگیری شود.
کتاب «مدنیت، عقلانیت، معنویت در بستر اربعین» در 280 صفحه و بهای 55 هزار تومان منتشر شده است.
«پنجره‌های تشنه»
«پنجره‌های تشنه»، حاصل روایتگری مهدی قزلی از اتفاقی است که شاید هر صد سال یک بار رخ دهد. کتابی با ادبیات ساده و بی‌غل‌وغش، درست مانند تمام شخصیت‌هایی که در صفحه صفحه کتاب می‌آیند و خود را به ضریح حسین علیه‌السلام می‌رسانند و تبرک می‌جویند و می‌روند.
نویسنده درباره این کتاب آورده است: پنجره‌های تشنه کتابی نیست که فقط خوانده می‌شود بلکه سفری است معنوی و زیارتی است که باید با کلمات لمسش کرد و اشک ریخت. در واقع پنجره‌های تشنه دری است به سوی روشنایی.
بخشی از متن کتاب:
«رسیدیم به روستای نهرمیان، مردم یاحسین‌گویان می‌دویدند سمت ضریح، انگار که بخواهند تریلی را فتح کنند. چند دقیقه ایستادیم و موقعی که تریلی داشت حرکت می‌کرد، به مردم می‌گفتیم لبه حفاظ را ول کنند که یک وقت زمین نخورند، پسر جوانی سماجت می‌کرد. گفتم: پسرجان ول کن الان زمین می‌خوری، پسر که فهمید دیر یا زود باید تریلی را رها کند، به من گفت: ببین من فرشادم، من را به اسم دعا کن کربلا. بعد تریلی را ول کرد».
کتاب «پنجره‌های تشنه» اثر مهدی قزلی در 380 صفحه و بهای 185 هزار تومان منتشر شده است.
«پیاده آمده‌ام»
«پیاده آمده‌ام»، مراسم اربعین را از قاب دوربین روایت می‌کند. این کتاب اثر سیداحسان باقری است که با هدف نمایش عظمت پیاده‌روی خیلِ مشتاقان زیارت اربعین منتشر شده است. کلیه گردآوردندگان و تولیدکنندگان این اثر به تمنای ثبت‌شدن در فهرست خادمان آستان ابا عبدالله الحسین (ع)، به‌صورت افتخاری آن را به سرانجام رسانده‌اند. این عکس‌ها در فاصله زمانی 6 سال و از اربعین 87 تا اربعین 93 گرفته شده است.
بخشی از متن کتاب:
«توصیف زیارت اربعین محال است! نه با زبان، نه با عکس، نه با فیلم و نه با هیچ چیز دیگر. حضور در این رود متلاطم تا رسیدن به دریای کربلا، سفری است که تا تجربه نکنی، دریافتی از آن نخواهی داشت و البته هر سفر با سفر قبل متفاوت است. دوربین، در این سفر مبهوت است و به درستی وظیفه‌اش را انجام نمی‌دهد. با علم به این حقیقت، حداقل زکات توفیق این سفر را برای خود، آوردن سوغات چند قطعه عکس و روایتگری سفر نورانی زیارت اربعین می‌دانستم. این عکس‌ها چند قطعه صدف است که از کنار دریایی پر از رمزوراز و اعجاب و شگفتی، سوغات آورده شده است. دیدن آن دریا را توصیه می‌کنم».
انتشارات سوره مهر، کتاب «پیاده آمده‌ام» را به بهای 46 هزار تومان منتشر کرده است.