مکانیزم تحصیل رایگان در دانشگاه آزاد / خطر"مهاجرت تیمی نخبگان" و خروج ذخایر ژنتیک را جدی بگیریم / دانشگاه آزاد تا 5 سال آینده انتخاب اول نخبگان می‌شود
معاون فناوری و نوآوری دانشگاه آزاد گفت: معاونت علمی به این شکلی که امروز درآمده است بنده اعتقادی به آن ندارم و دلیل آن نیز ضعف وزارت علوم، دانشگاه آزاد و نظام آموزش عالی کشور است. معاونت باید ستاد می‌شد اما بیش از حد وارد صف شده است.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم؛ مقام معظم رهبری در پیام نوروزی خودشان، امسال را به نام سال "تولید؛ دانش‌بنیان، اشتغال‌آفرین" نامگذاری کردند و با این نامگذاری، سال 1401 با نام دانش‌بنیان‌ها آغاز شد. ایشان سال‌هاست در دیدارهای مختلف خود بر اهمیت حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان تأکید می‌کنند و حتی در یکی از سخنرانی‌های خود، ضرورت برخورداری کشور از حداقل 400 هزار شرکت دانش‌بنیان را مطرح کردند.
قطعاً یکی از کانون‌های مهم آغاز به کار این شرکت‌های دانش‌بنیان، دانشگاه‌ها و فناوران جوان ایرانی در دانشگاه‌ها هستند؛ با توجه به خیل عظیم دانشجویان و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی، این نیروی انسانی گسترده، آماده به کار و بسیار باارزش، کاملاً بلاتکلیف مانده است و هیچ مرجعی در کشور پاسخگوی اشتغال آنها نبوده است! در واقع باید یک مرجعیتی در این میان و در دانشگاههای کشور، این مسئولیت را به‌عهده بگیرد و اکوسیستم نوآوری برای ایجاد اشتغال در دانشگاه‌ها تعریف شود.
موضوع اصلی این است که باید یک شبکه فناورانه و نوآورانه در دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی شکل بگیرد که شامل همه اساتید و دانشجویان باشد تا این دانشجویان و اساتید به خلاقیت و نوآوری در دانشگاه بپردازند و با این کار یک موج عظیم نوآوری در دانشگاه شکل بگیرد اما افزایش چشمگیر شرکت‌های دانش‌بنیان، رشد عددی این شرکت‌ها و بالا رفتن تعداد قراردادها در نتیجه ارتباط دانشگاه با صنعت حاصل می‌شود که همچنان این مشکل در دانشگاههای کشور به صورت جدی وجود دارد.
زیست‌بوم نوآوری کشور شامل مراکز رشد، مراکز نوآوری، شرکت‌های دانش‌بنیان، کارخانه‌های نوآوری، شتاب‌دهنده‌ها، پارک‌های علم و فناوری و... است و تا زمانی که زیرساخت‌های این زیست‌بوم در دانشگاه فراهم نشود انتظار رشد و بالندگی شرکت‌های دانش‌بنیان، قطعاً انتظار بیهوده‌ای خواهد بود.
اقبال برای ورود به دانشگاه نیز در سال‌های اخیر با کاهش فزاینده‌ای روبه‌رو بوده است و این زنگ خطری برای مسئولان متولی امر آموزش عالی کشور است که هرچه سریع‌تر برای این موضوع چاره‌ای بیندیشند.
با کمی تحقیق متوجه خواهیم شد مهم‌ترین علت کاهش اقبال به دانشگاه، نداشتن آینده‌ای روشن و عدم وجود امکان اشتغال به واسطه برخورداری از مدرک تحصیلی است و در واقع زمانی که دانش‌آموزان، بیکارانِ بعد از فارغ‌التحصیلی را در جامعه مشاهده می‌کند، هیچ انگیزه‌ای برای ورود به دانشگاه ندارند!
مهم‌ترین کار برای خروج از این بحران، تبدیل دانشگاهِ صرفاً آموزشی به دانشگاه حل مسئله و "دانشگاه نسل سوم" است که در این دانشگاه نسل سوم، اتفاقاً هسته‌های فناور و بعد از آن نقش شرکت‌های دانش‌بنیان بسیار پررنگ می‌شود؛ در حالی دانشگاههای کشور هنوز در نسل اول و نسل دوم درجا می‌زنند که امروز دنیا، دانشگاههای نسل چهارم و پنجم را تجربه می‌کند!
اما در این وانفسای آموزش عالی در کشورمان، دانشگاه آزاد تحرکات و تغییرات بسیار رو به جلویی را آغاز کرده است؛ دانشگاهی که با در اختیار قرار گرفتن 40 درصد آموزش عالی کشور و بیش از یک میلیون دانشجو و 30 هزار عضو هیئت علمی، مهم‌ترین بخش آموزش عالی کشورمان است.
سال 1398 یکی از تغییرات مهم و بنیادینی که در دانشگاه آزاد به وقوع پیوست، ایجاد "معاونت تحقیقات، فناوری و نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی" بود که تأثیرات بسیار مهمی در رشد اکوسیستم فناوری و نوآوری در کشورمان داشته است؛ این تغییر به قدری فضای مثبت در این اکوسیستم ایجاد کرد که وزارت علوم هم سعی کرد از آن قالب سنتی خود کمی خارج شده و در نهایت منجر به تأسیس معاونت فناوری و نوآوری در بدنه وزارت علوم شد.
ایجاد بیش از 1000 هسته فناور در دانشگاه آزاد، ایجاد سراهای نوآوری و مراکز رشد از جمله اقداماتی است که بعد از تشکیل معاونت تحقیقات، فناوری و نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی در این دانشگاه به وقوع پیوسته است.
با توجه به شعار سال مبنی بر حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و برای اطلاع از جزئیات نحوه حمایت از هسته‌های اولیه فناور در دانشگاه آزاد و شرکت‌های دانش‌بنیان مستقر در آن، میزبان دکتر "روح‌الله دهقانی فیروزآبادی" معاون تحقیقات، فناوری و نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی در خبرگزاری تسنیم بودیم.
دکتر دهقانی استاد دانشکده مهندسی هوافضای دانشگاه صنعتی شریف است؛ وی تحصیلات دوره کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترای خود را در دانشگاه صنعتی شریف و در رشته مهندسی هوافضا به پایان رسانده و زمینه کاری مورد علاقه وی، نانو مکانیک است.
وی در گفتوگوی تفصیلی خود با تسنیم گذارِ 40 ساله دانشگاههای کشور و تغییر نسل‌ها را مورد بررسی و واکاوی قرار داد؛ وی معتقد است دانشگاه آزاد اسلامی مولود انقلاب اسلامی است اما همزمان انتقادهای جدی از عدم اعتقاد به مبانی جمهوری اسلامی در تعدادی از دانشگاههای دولتی دارد.
وی معتقد است: نسل اول دانشگاه‌ها، آموزش را به مردم ارائه می‌داد تا به حاکمیت و دولت نیرو بدهد. نسل دوم دانشگاه‌ها، آموزش و نیرو به صنایع بزرگ ارائه می‌دهد اما در نسل سوم دیگر کسی نیرو نمی‌خواهد و معتقد است که باید نیرو درست کنیم تا خودش شغل ایجاد کند که این به اصطلاح دانشگاه کارآفرین نامیده می‌شود.
دهقانی معتقد است دانشگاه نسل سوم در خارج مربوط به 40 سال پیش بوده است که این بدان معناست که ما 40 سال از دنیا در این موضوع عقب هستیم در حالی که دنیا نسل پنجم دانشگاه‌ها را تجربه می‌کند ایران در مرحله نسل سوم دانشگاه‌ها است.
وی می‌گوید: دانشگاه آزاد اسلامی تنها دانشگاهی است که اجازه داده است دانشجویان با یک موضوع فناورانه و یک محصول دانش‌بنیان از دکتری خود دفاع کنند که این محصول فناورانه با تأیید معاونت علمی یا تأیید دانشگاه آزاد و طبق قاعده‌ای که برای آن تعریف شده است، ارائه می‌شود.
دهقانی با انتقاد از عملکرد معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری می‌گوید: معاونت علمی به این شکلی که امروز درآمده است بنده اعتقادی به آن ندارم! و دلیل آن نیز ضعف وزارت علوم، ضعف دانشگاه آزاد اسلامی و ضعف نظام آموزش عالی کشور است که یک معاونت ستادی، کار صفی را شروع کرد. به عنوان مثال، معاون رئیس‌جمهور کار رگولاتوری را انجام می‌دهد.
وی تاکید دارد: معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری باید رگولاتور بین دانشگاه‌ها، صنایع، وزارتخانه‌ها، بانک‌ها، حاکمیت باشد. معاونت علمی در میانه راه تغییر فرم داد و یک ستاد شد. امروز وزارت صمت چه کاری انجام می‌دهد؟ وزارت صمت بنگاه‌داری نمی‌کند بلکه بیشتر ستاد است. معاونت علمی باید ستاد می‌شد اما امروز یه مقدار بیش از حد وارد صف شده است و مستقیماً با شرکت‌ها در ارتباط شده است.
بخش نخست گفتوگوی تسنیم با دکتر "روح‌الله دهقانی فیروزآبادی" معاون تحقیقات، فناوری و نوآوری دانشگاه آزاد با عنوان "لزوم پوست‌اندازی دانشگاههای کشور و ورود به حوزه دانش‌بنیان / توسعه "دانشگاه های نسل سوم" موتور محرک تولید و اشتغال" و بخش دوم آن با عنوان ""دانشگاه آموزشی" دیگر کارکرد ندارد!/ چاره‌ای جز تبدیل دانشگاههای کشور به "دانشگاه کارآفرین" نداریم!" در تسنیم منتشر شد؛ مشروح بخش سوم و پایانی گفتوگوی تسنیم با دکتر دهقانی را در ادامه از نظر می‌گذرانید:
تسنیم: آیین‌نامه جامع سرای نوآوری و بازار فناوری کِی ابلاغ شده است؟
این آیین‌نامه نزدیک به دو سال است که ابلاغ شده است و توسط معاونت فناوری و نوآوری دانشگاه آزاد تدوین شده است. در واقع فناوری و نوآوری در نگاه مدیران دانشگاه آزاد، جزو مهم‌ترین موضوعات است و باید بگوییم معاونتی که تا دیروز وجود نداشت امروز مهم‌ترین معاونت دانشگاه آزاد اسلامی است.
یک آیین‌نامه دیگر ابلاغ شد که به بخش خصوصی اجازه می‌داد تمام کارگاه‌ها و آزمایشگاه‌ها را مدیریت کند. این موضوع که دولت امکانات خود را در اختیار دانش‌بنیان‌ها قرار دهد، تحت عنوان، "قانون آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌های مرکزی" سه سال پیش توسط ما انجام شده است. امروز در دانشگاه آزاد آزمایشگاهی داریم که 500 میلیارد تومان تجهیزات دارد که بیلان آن در سال گذشته 36 میلیارد تومان منفی بوده است. ما این آزمایشگاه را به 5 عضو هیئت علمی که به کار آزمایشگاه آشنا و حرفه‌ای هستند، داده و بهره‌برداری آن را به آنها می‌سپاریم. حالا کارمندی که تا دیروز ساعت 16 کارت زده و محل کار خود را ترک می‌کرد امروز با انگیزه در محل کار خود به کارش ادامه می‌دهد تا این آزمایشگاه را به سوددهی برساند.
یک آماری در سال 1398 از دانشگاه آزاد اسلامی وجود دارد که نزدیک به 3 هزار میلیارد تومان قیمت تجهیزات ورزشی دانشگاه آزاد اسلامی به قیمت همان روز بوده است! در‌آمد دانشگاه از این تجهیزات فقط 500 میلیون تومان بوده است! اینکه مقام معظم رهبری حرف از خصوصی‌سازی می‌زنند معنایش این نیست که معدنی را که اصلاً نمی‌شود قیمت‌گذاری کرد به صورت رایگان یه یک عده سودجو بدهیم، بلکه باید به عنوان مثال 5 سال مدیریت این معدن را با حفظ همه منابع و چارچوب‌ها به بخش خصوصی بدهیم و از آنطرف سود آن را به دولت بپردازد و این به معنای خصوصی‌سازی واقعی است.
orderهای قراردادها نیز نسبت 70 به 30 درصد یا 80 به 20 است چراکه این فعالیت‌ها و کارها، هزینه دارد و حتی در آزمایشگاهی که سال گذشته 36 میلیارد تومان ضرر داده است، در سال اول نباید هیچ سودی دریافت کنیم. امروز در سیرجان آزمایشگاهی داریم که چند ده میلیارد به سوددهی رسیده است که قسمت عمده‌ای از قطعات مکانیکی گل‌گهر سیرجان را تأمین می‌کند یا در واحد یزد نزدیک به چند میلیارد تومان تجهیزات خیاطی دارد که این تجهیزات از گذشته خریداری شده است.
تسنیم: "آیین‌نامه حمایت از فعالیت فناورانه اعضای هیئت علمی" که در دانشگاه آزاد تصویب شده است، در چه مرحله‌ای است؟ آیا اجرایی شده است؟
دانشگاه آزاد اسلامی تنها دانشگاهی است که اجازه داده است دانشجویان با یک محصول دانش‌بنیان از دکتری خود دفاع کنند که این محصول فناورانه با تأیید معاونت علمی یا تأیید دانشگاه آزاد و طبق قاعده‌ای که برای آن تعریف شده است، ارائه می‌شود.
این آیین‌نامه به اعضای هیئت علمی اجازه می‌دهد که منتور شده و کسب و کار خود را به دانشگاه بیاورند و به جای آن از موظفی اساتید کم می‌کنیم چراکه موظفی‌های دانشگاه بسیار زیاد، سنگین و آزاردهنده است مثلاً استاد در هفته باید بیش از 20 ساعت تدریس کند. دانشگاه آزاد این موظفی اساتید را کاهش می‌دهد به شرط آنکه این استادان منتور شده و هر استاد به عنوان مثال 10 دانشجو را ذیل نظر خود راهبری کند.
تسنیم: آیا واحدهای دانشگاه آزاد از اجرای این آیین‌نامه تبعیت کرده و آنها را اجرا می‌کنند؟
اینجا مثل وزارت علوم نیست در صورت عدم تبعیت‌پذیری حذف خواهند شد!
تسنیم: در موضوع ارتباط دانشگاه با صنعت، دانشگاه آزاد چه فعالیت‌هایی انجام داده است؟
ما قانون تسهیل ارتباط با صنعت را در دانشگاه آزاد داریم که می‌توانند با یکدیگر کنسرسیوم شوند، ضمانت‌نامه دریافت کنند و کد اقتصادی دریافت کنند.
در حوزه سخت‌افزاری همه واحدهای دانشگاه آزاد موظف هستند که زیرساخت‌های خود را برای حوزه‌های فناورانه آماده کنند. سال گذشته 40 هزار متر مربع از بهترین ساختمان‌های دانشگاه آزاد اسلامی در تهران به مراکز رشد، شتاب‌دهنده‌ها و سراهای نوآوری تبدیل کردیم. نزدیک به 15 هزار متر مربع به مرکز هنر و 8 هزار متر مربع به مرکز نوآوری قریب اختصاص داده شده است.
تسنیم: آیا واحدهای دانشگاه آزاد در این حوزه دارای توانمندی هستند؟
تحولات فناورانه فقط با مشارکت بخش خصوصی اتفاق می‌افتد و نیازی نیست ریاست یک واحد دانشگاه آزاد حتماً در این حوزه تخصصی داشته باشد ضمن آنکه سیستم و ریاست واحد در حال یادگیری هستند. ما نزدیک به سه سال است ظرفیت‌های دانشگاه آزاد اسلامی را در یک چارچوب قانونی در اختیار بخش خصوصی دانش‌بنیان قرار می‌دهیم که هم از این ثروت ملی بهره‌مند شود و هم تجربه و آموزش خود را به دانشگاه آزاد آورده و این دانشگاه را ارتقا دهند.
ما به کسی، شرکت اجاره نمی‌دهیم، به عنوان مثال مرکز نوآوری قریب را در قالب یک شرکت در نظر گرفتیم که 51 درصد سهم ما و 49 درصد سهم طرف مقابل است در واقع مدیرعامل از سمت شما و رئیس هیئت مدیره از سمت ما تعیین می‌شود.
تسنیم: مهم‌ترین مراکز نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی در تهران کدامند؟
ما 4 مرکز نوآوری قریب، مرکز هنر که تازه افتتاح شده است، مرکز شفق که در حال ساخت است و مرکز آموزشی تهران غرب را در تهران داریم.
امروز ساختارها در دانشگاه آزاد اسلامی شکل گرفته است و ما شروع به تعریف مشوق‌هایی کردیم. به عنوان مثال صندوقی ایجاد کردیم که 10 سال پیش مجوز گرفته اما دو سال است که آغاز شده است. این صندوق با سرمایه ثبتی 20 میلیارد تومان ثبت شد و با نظر مثبت دکتر طهرانچی سرمایه ثبتی آن به 250 میلیارد تومان رسیده است. امروز دانشگاه قاعده دارد که ملک برای ضمانت قرار بدهد به عنوان مثال ما قراردادی به ارزش 1000 میلیارد تومان منعقد کردیم که ملکی از ملک‌های دانشگاه آزاد را به عنوان وثیقه برای آن قرار دادیم.
در 5 سال آینده دانشگاه آزاد اسلامی، انتخاب اول بچه‌های شهرهای مختلف، دانشگاههای مرکز استان و برند و مطرح خواهد بود. تعدادی از دانشگاههای آزاد امروز این وضعیت را دارا هستند که از جمله آنها دانشگاه اصفهان است که اگر از آنجا بازدید کنید حیرت‌زده خواهید شد. نزدیک به 300 شرکت فناور و دانش‌بنیان در آنجا فعالیت می‌کنند. به عنوان مثال شرکتی در واحد اصفهان واحد وجود دارد که تکنولوژی بذری را توسعه داده است که نزدیک به 250 میلیارد تومان، قیمت این شرکت در دو سال گذشته بوده است.
تسنیم: هدف از برگزاری رویداد برنامه گام دوم دانشگاه آزاد اسلامی توسط معاونت فناوری و نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی چیست؟
چهلمین سالگرد دانشگاه آزاد اسلامی در هفته اول خرداد ماه است و از 4 ماه پیش یک برنامه‌ای را با عنوان "دانشگاه آزاد اسلامی در گام دوم انقلاب" آغاز کردیم. در قالب این برنامه و در این 4 ماه گذشته بالای 500 استارتاپ ویکند در دانشگاه آزاد اسلامی برگزار شده است. با شروع این رویداد، یک تورنمنت و لیگی آغاز شد و قرار است در روز اول تا هفتم خردادماه در مصلی تهران این رویداد ملی را برگزار کنیم که 1000 آزمایشگاه و کارگاه با 1000 گروه پژوهشی که همراه آنها هستند، نشان داده شود. در کنار آنها 1000 واحد از بهترین استارتاپ‌ها و 1000 واحد از بهترین شرکت‌های خود را به این رویداد ملی دعوت می‌کنیم که در کل 3 هزار کانتنت برگزیده خواهند بود.
حالا برای رسیدن به هر کدام از این 1000 واحدها مسابقات بسیاری در حال برگزاری است. از بالای 20 هزار شرکت در دانشگاه آزاد اسلامی، 8300 شرکت توسط خود واحدها انتخاب شدند که در سیستم ما نزدیک به 1000 شرکت انتخاب می‌شوند. این رویداد در واقع نمایش اقتدار ملی خواهد بود. همه این شرکت‌ها چه آنهایی که انتخاب شده و چه آنهایی که انتخاب نشدند، شناسنامه‌دار هستند یعنی چه کسانی در این شرکت‌ها فعالیت می‌کنند یا رابطه آنها با دانشگاه چطور است؟ چطور به دانشجویان دانشگاه سرویس می‌دهد، چطور سرویس مالی می‌دهد، چه آورده مالی دارد و....
نزدیک به 200 تا 300 میلیارد تومان آمادگی و پتانسیل سرمایه‌گذاری در این رویداد ملی فراهم شده است. برنامه تلویزیونی "میدون" در هر قسمت به 7 شرکت خوب احتیاج دارد که من به آنها اعلام کردم برای هر قسمت حاضر هستم نزدیک به 10 شرکت به شما معرفی کنم.
گفتمان عمومی دانشگاه آزاد اسلامی "فناوری" است. اخیراً برای نخستین بار تمام معاونین دانشگاه و تمام مدیران کل در جلسه‌ای شرکت کردند که دکتر طهرانچی در آن جلسه اعلام کرد از امروز تا روز برنامه گام دوم، هیچ اولویتی در سازمان مرکزی مهم‌تر از این رویداد نیست!
زیرساخت‌های دانشگاه آزاد اسلامی نیز تکان جدی خورده است، قبلاً اعلام می‌شد دانشگاه آزاد دانشجو می‌پذیرد! اما امروز موضوع open day را در واحدهای دانشگاهی مطرح کردیم یعنی از واحدها می‌خواهیم یک روزی همه مردم شهر به دانشگاه دعوت شده تا مردم از آن بازدید کنند.
تسنیم: نقش معاونت علمی در اکوسیستم فناوری و نوآوری کشور را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
استارت و آغاز گفتمان دانش‌بنیان با دکتر ستاری آغاز شد. ما باید با همه اشکالاتی که به سیستم داریم منصف بوده و واقعیت را بگوییم و بی‌انصافی است کسی نقش دکتر ستاری را در توسعه اکوسیستم نوآوری و فناوری نادیده بگیرد اما نقدها به جای خود باقی است.
معاونت علمی به این شکلی که امروز درآمده است بنده اعتقادی به آن ندارم! و دلیل آن نیز ضعف وزارت علوم، ضعف دانشگاه آزاد اسلامی و ضعف نظام آموزش عالی کشور است که یک معاونت ستادی، کار صفی را شروع کرد. به عنوان مثال، معاون رئیس‌جمهور کار رگولاتوری را انجام می‌دهد.
معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری باید رگولاتور بین دانشگاه‌ها، صنایع، وزارتخانه‌ها، بانک‌ها، حاکمیت باشد. معاونت علمی در میانه راه تغییر فرم داد و یک ستاد شد. امروز وزارت صمت چه کاری انجام می‌دهد؟ وزارت صمت بنگاه‌داری نمی‌کند بلکه بیشتر ستاد است. معاونت علمی باید ستاد می‌شد اما امروز یه مقدار بیش از حد وارد صف شده است و مستقیماً با شرکت‌ها در ارتباط شده است.
تسنیم: دیدگاه شما درباره شعار سال 1401 «تولید، دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین» که توسط مقام معظم رهبری نامگذاری شده است، چیست؟
به نظر من آن کسی که از ابتدا و از 40 سال گذشته داعیه‌دار حوزه علم بوده است و همیشه نیز پای آن ایستاده است شخص مقام معظم رهبری است. حتی خود تشکیل معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و تشکیل بنیاد نخبگان به خاطر شخص مقام معظم رهبری بوده است. بنابراین این نامگذاری سال جدید به نام دانش‌بنیان‌ها اصلاً چیز عجیبی نیست و فقط یک مقدار پررنگ‌تر شده است.
زمانی که منابع شما محدود می‌شود باید به سراغ کارهایی بروید که منابع کمتری مصرف می‌کند و آورده بیشتری دارد و شما در آن مزیت نسبی دارید. ما در صنعت به معنای تولید ماشینی در دنیا مزیتی نداریم اما ایران در نیروی انسانی ارزان قیمت نسبت به خارج مزیت دارد. یک مهندس معمولی در آمریکا سالانه 100 هزار دلار حقوق دریافت می‌کند که نزدیک 2.5 میلیارد تومان می‌شود اما یک مهندس معمولی در ایران 8 میلیون تومان حقوق دریافت می‌کند که 100 میلیون تومان در سال می‌شود یعنی یک مهندس در آمریکا 25 برابر یک مهندس ایرانی حقوق دریافت می‌کند. تولیدی که پایه آن براساس نیروی انسانی و با منابع محدود انجام شود، خروجی مثبت و بزرگی خواهد داشت.
نکته بعدی این است که در گذشته مهاجرت مغزها به صورت فردی بود اما امروز تیم‌ها مهاجرت می‌کنند. قبلاً به کشورهای دور مهاجرت می‌کردند اما امروز به کشورهای نزدیک مثل ترکیه و عربستان مهاجرت می‌کنند. این مهاجران، زندگی خود را در خارج تشکیل داده و خیر خود را نیز به آن کشورها می‌رسانند. موضوع خروج ذخایر ژنتیک ما از کشور یک بحران جدی است و اصلاً شوخی‌بردار نیست که نتیجه آن پایین آمدن سطح مدیران در کشور شده است.
امروز مدیران عالی انقلاب اسلامی را با مدیران سال 1357 مقایسه کنید، اصلاً قابل قیاس نیست. امروز چند مدیر شبیه بهشتی یا شبیه رجایی سراغ دارید؟! این خروج ذخایر ژنتیک نیز از جمله مسائلی است که مقام معظم رهبری تأکید ویژه‌ای روی آن دارند.
تسنیم: با توجه به حجم تغییر رویکرد دانشگاه آزاد به سمت فناوری و نوآوری، از چه زمانی شاهد تغییرات عمده در دانشگاه آزاد خواهیم بود؟
خروجی‌ها از همین امروز شروع شده است. به عنوان مثال واحد رفسنجان در موضوع کشت و کشاورزی نزدیک به 100 دانشجو می‌پذیرد که تحصیل در آن رایگان است! مگر می‌شود که دانشگاه آزاد دانشجوی رایگان بپذیرد؟ بله. واحد رفسنجان گلخانه حرفه‌ای دارد و کشت بافت انجام می‌شود و یک استاد نیز بر روی آن نظارت دارد. اگر یک کارگر استخدام کنیم ماهانه 6 میلیون تومان حقوق دریافت می‌کند که سالانه نهایت 70 میلیون و در 4 سال نزدیک به 300 میلیون تومان می‌شود و اگر همین کارگر نیمه وقت کار کند نزدیک به 150 میلیون تومان هزینه آن خواهد شد.
واحد دانشگاهی، دانشجو را موظف می‌کند تا نیمه‌وقت در گلخانه مشغول به کار و فعالیت شود که با این کار دانشجو در محیط عملیاتی قرار گرفته و کار یاد می‌گیرد و از آنطرف نیز شهریه‌ای نیز پرداخت نمی‌کنید! در واقع دانشجو صبح در کلاس حاضر می‌شود و بعدازظهر نیز در گلخانه مشغول به فعالیت می‌شود.
در اصفهان نزدیک به 2 هزار نفر دانشجو داریم که صنعت اصفهان آنها را بورس کرده است و پولش را به دانشگاه می‌دهد و دانشجو نیز صبح در دانشگاه تحصیل کرده و بعداظهر در آن صنعت برای کار و فعالیت حاضر می‌شود.
لزوم پوست‌اندازی دانشگاههای کشور و ورود به حوزه دانش‌بنیان / توسعه "دانشگاه های نسل سوم" موتور محرک تولید و اشتغال "دانشگاه آموزشی" دیگر کارکرد ندارد!/ چاره‌ای جز تبدیل دانشگاههای کشور به "دانشگاه کارآفرین" نداریم!
