نشان فتح، نماد استقامت و پیروزی

به گزارش مشرق، به مناسبت اعطای «نشان فتح» به «سردار حاجی‌زاده»، فرمانده نیروی هوافضای سپاه توسط فرمانده کل قوا در پی عملیات درخشان وعده صادق، در این یادداشت به تشریح اهمیت و چیستی این نشان و سوابق تاریخیِ طراحی و اهدای آن به فرماندهان نظامی در مقاطع مختلف پرداخته شده است.

نشان فتح، یکی از معتبرترین و برجسته‌ترین نشان‌های نظامی جمهوری اسلامی ایران است که به عنوان نمادی از قدردانی و تجلیل از فرماندهان و رزمندگان نیروهای مسلح شناخته شده و به دلیل مشارکت در عملیات‌های موفق و پیروزمندانه به افراد اعطا می‌شود. این نشان در سه سطح طلایی، نقره‌ای و برنزی طبقه‌بندی شده و به عنوان نماد شجاعت و پیروزی در عرصه‌های نظامی و دفاعی جمهوری اسلامی مطرح است.

تاریخچه و ماهیت نشان فتح

نشان فتح برای نخستین بار در تاریخ 5 مهر 1368، به مناسبت اولین سالگرد پایان جنگ تحمیلی ایران و عراق، به 54 تن از فرماندهان برجسته سپاه پاسداران، ارتش جمهوری اسلامی و جهاد سازندگی اعطا شد. این مراسم با حضور حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی و فرمانده کل قوا، به مناسبت سالروز شکست حصر آبادان برگزار شد.

در این مراسم، به شخصیت‌های برجسته‌ای همچون آقای محسن رضایی و شهید علی صیاد شیرازی نماد فتح اهدا شد. از آن زمان تاکنون، نشان فتح به عنوان نماد افتخار و تجلیل از نقش‌آفرینی رزمندگان و فرماندهان در تاریخ جنگ و دفاع مقدس جمهوری اسلامی ایران شناخته می‌شود.

طراحی و مفهوم نشان فتح

نشان فتح شامل طراحی‌ای نمادین از سه عنصر برگ درخت نخل، گنبد مسجد جامع خرمشهر و پرچم جمهوری اسلامی ایران است. این طراحی به صورت نمادین به پیروزی‌های رزمندگان اسلام در عملیات آزادسازی خرمشهر و عملیات بیت‌المقدس اشاره دارد. برگ نخل، نماد استقامت و پایداری، گنبد مسجد جامع، یادآور آزادی خرمشهر و پرچم جمهوری اسلامی، نماد قدرت و اقتدار ملی است.

رکوردداران دریافت نشان فتح

آقای محسن رضایی، فرمانده کل پیشین سپاهپاسداران در جنگ تحمیلی ایران و عراق، با کسب 3 نشان طلایی فتح، رکورددار دریافت بیشترین نشان فتح 1 است. پس از او، سردار سید یحیی رحیم‌صفوی با 2 نشان طلایی و 1 نقره‌ای، آقای حسین حسنی سعدی با 2 طلایی و 1 نقره‌ای، شهید علی صیاد شیرازی با 2 طلایی، آقای علی شمخانی با 1 طلایی و 2 نقره‌ای، شهید سردار قاسم سلیمانی با 1 طلایی و 1 نقره‌ای و سردار امیرعلی حاجی‌زاده با 1 نشان طلایی بیشترین تعداد نشان فتح را دریافت کرده‌اند. در میان غیرنظامیان، آقای اکبر هاشمی رفسنجانی با 1 مدال طلایی و آقای حسن روحانی با 1 مدال نقره‌ای از جمله معدود دریافت‌کنندگان این نشان محسوب می‌شوند.

اهمیت تاریخی و اجتماعی نشان فتح

نشان فتح، علاوه بر ارزش نظامی، یک بعد فرهنگی و اجتماعی نیز دارد. این نشان به عنوان نمادی از مقاومت و پیروزی ملت ایران در برابر تهدیدات خارجی، یادآور حماسه‌ها و فداکاری‌هایی است که رزمندگان اسلام در دوران سخت جنگ تحمیلی از خود نشان دادند. اعطای این نشان، نه تنها به منظور تجلیل از دستاوردهای نظامی است، بلکه به عنوان سمبلی از وحدت ملی و استقامت ملت ایران در مقابل تجاوزگران، از اهمیت فرهنگی و اجتماعی ویژه‌ای برخوردار است.

نشان فتح با پیشینه‌ای غنی از مقاومت و پیروزی در دفاع مقدس، جایگاهی بی‌بدیل در تاریخ معاصر جمهوری اسلامی ایران دارد. این نشان، علاوه بر تقدیر از دستاوردهای نظامی، به عنوان ابزاری فرهنگی در جهت تقویت روحیه ملی و نمایش اقتدار جمهوری اسلامی ایران عمل می‌کند.