نهاده‌های دامی در گمرک؛ دام‌های مولد در راه کشتارگاه / تحریم داخلی و یا خارجی؛ کدام مقصر است؟

به گزارش خبرنگار اقتصادی شبکه اطلاع‌رسانی راه دانا؛ عرضه نهاده‌های دامی عمده‌ترین مشکل دامداران در سال گذشته و چند ماه اخیر بوده است؛ درحالی‌که فعالان صنعت دام و کارشناسان پیش از وقوع این مشکلات درباره تأمین و توزیع نهاده‌های دامی هشدارهای لازم را به وزارت جهاد کشاورزی و وزارت صمت گوشزد کرده بودند اما این روزها دامداران حتی دام‌های مولد خود را به دلیل عدم تامین خوراک روانه کشتارگاه می‌کنند.

دامداران در حالی از کمبود و حتی نبود نهاده گلایه دارند که نهاده به میزان کافی وارد شده اما به دلیل مسائل بروکراسی در انبارهای گمرک دپو شده است و بی‌تدبیری دولت و جزیره‌ای عمل کردن دستگاه‌های مسئول عامل این موضوع است.

تخصیص 4.5 میلیارد دلار ارز ترجیحی به صمت و جهاد کشاورزی 

برخی عدم تخصیص به‌موقع ارز برای واردات نهاده‌های دامی را مطرح کردند که بانک مرکزی گزارش داد 4.5 میلیارد دلار ارز به نرخ ترجیحی برای اقلام وارداتی تحت نظر وزارت‌های صنعت، معدن و تجارت و جهاد کشاورزی داده شده که برای واردات جو580 میلیون دلار، ذرت 1,218 میلیون دلار، کنجاله سویا 483 میلیون دلار و... تخصیص یافته است.

عده‌ای هم عدم نظارت بر توزیع و اشکالات سامانه بازارگاه را عامل نرسیدن نهاده‌های دامی به دامداران عنوان می‌کنند چراکه رانت سنگین پنهان در ارز 4200 تومانی بسیاری از عوامل در زنجیره تأمین و توزیع نهادهای دامی را گرفتار فساد کرد.

دامداران مجبورند نهاده مورد نیاز خود از بازار با نرخ ارز بازار آزاد تهیه کنند که قیمت تمام شده تولید را بالا می‌برد و دامداران را دچار زیان کرده است؛ به طوری که دامداران در نامه‌ای به دفتر رهبر انقلاب با اشاره به اینکه قیمت تمام شده تولید شیر خام حدود 8,500 تومان است، از خرید این محصول با نرخ مصوب دولتی 4,500 تومان گلایه کردند.

ماجرایی که امروز برای دامداران رخ داده، پیش از این برای مرغداران اتفاق افتاده بود و باعث شد قیمت مرغ حتی به 50 هزار تومان هم برسد و همچان مشکلات آن پابرجاست هر چند قیمت مرغ الان در خرده فروشی‌ها حدود 30 الی 38 هزار تومان در نوسان است.

3 میلیون تن نهاده در حال نابودی است!

نابسامانی بازار نهاده‌های دامی طی یک سال اخیر نه‌تنها قیمت گوشت که قیمت سایر محصولات پروتئینی را نیز دستخوش تغییر (افزایش) کرد؛ به طوری که گرانی لبنیات باعث شد این مواد غذایی مهم از سبد مصرفی دهک‌های درآمدی پایین، حذف و یا کم شود، تا جایی که دوباره با کمبود نهاده و درخواست افزایش قیمت شیر، تولیدکنندگان محصولات لبنی نیز افزایش 70 درصدی را درخواست کردند.

دامداران و مرغداران کشور امروزه با مشکلات زیادی در تامین خوراک دام عمدتا از نوع ذرت، سویا و جو مواجه هستند؛ در حالی گمرکا کشور مملو از این نوع نهاده‌های دامی است؛ دامداران هم می‌گویند مخالف افزایش قیمت محصول هستند و خواستار تامین خوراک دام خود هستند. درخواست دامداران هنوز محقق نشده و کمبود نهاده آنها را با مشکلات جدی مواجه کرده است به طوری که دام‌های مولد و یا دام‌های آبستن را روانه کشتارگاه کردند. جواد ساداتی نژاد رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس در این مورد گفت: «در جریان بازدیدی که از گمرک بندر امام خمینی (ره) داشته بیش از 3 میلیون تن انواع نهاده دپو شده و حتی در آستانه کپک زدن است و باید هر چه زودتر ترخیص شده و برای استفاده تولید کنندگان ارسال شود.» محمدجواد عسکری نایب رئیس کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی مجلس پس از بازدیدی که از گمرک بندر امام خمینی در روز یکشنبه هفته جاری داشت، گفت: 3 میلیون و 400 هزار تن انواع خوراک دام و طیور در این گمرک مانده که حداقل می‌تواند نیاز 4 ماه کشور را برطرف کند، با این حال 1.5 میلیون تن در مرحله ترخیص است و که بارگیری و حمل به کندی صورت می‌گیرد.

چند میلیون تن کالا در گمرکات دپو شده؟

گزارش‌های ارائه شده از گمرکات کشور نشان می‌دهد، حدود 4.564 میلیون تن کالای اساسی از قبیل گندم، ذرت، جو، روغن خام و دانه‌های روغنی در بندرها و گمرکات مختلف وجود دارد، براین‌اساس تنها 3.3 میلیون تن کالا در بندر امام خمینی (ره) موجود است، همچنین 17 کشتی حامل 403 هزار تن کالای اساسی شامل ذرت، گندم، دانه‌های روغنی و نهاده‌های دامی به‌علاوه شکر در حال تخلیه می‌باشند.

این آمارها نشان می‌دهد 25 فروند کشتی شامل 1.158 میلیون تن در لنگرگاه‌ها در حال انتظار هستند که غالبا از لحاظ اسناد مالکیت هنوز مشکل دارند. حدود 3.3 میلیون تن کالای اساسی در بندر امام خمینی (ره) متعلق به 38 شرکت اصلی است که مشکل خود را در خصوص عدم ترخیص کالا، عدم تأمین ارز ترجیحی عنوان می‌کنند.

گمرک ایران هم اعلام کرد: با احتساب کالاهای مجود در گمرکات مرکزی کشور از جمله گمرک تهران و... همچنین انبارهای تحت کلید گمرک ایران، مجموعا بیش از 7 میلیون تن کالای اساسی در بندرها و گمرکات کشور ذخیره شده. کالاهای اساسی 25 گروه هستند که ارز نیمایی دریافت می‌کنند که شامل گندم، جو، ذرت، نهادهای دامی، سویا، روغن و دانه‌های روغنی هستند.

دولت اراده‌ای برای حل مشکلات ندارد

عبدالله ایزدپناه، عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی در این باره به خبرنگار راه دانا؛ گفت: کمیسیون کشاورزی در جلسه‌ای با حضور مسئولان وزارت جهاد کشاورزی، این موضوع را بررسی کرد، و تذکراتی لازم به مسئولان این وزارتخانه داده و مقرر شد با جبران کمبود نهاده‌های دامی فعلا این مشکل را مرتفع شود تا از نگرانی مردم بکاهیم؛ ولی اراده‌ای در مسئولان وزارت جهاد کشاورزی و وزارت صنعت، معدن و تجارت برای حل مشکل مشاهده نکردیم.

وی افزود: امیدوار است این صدای دامداران و مشکلات آنها به گوش دولتمردان برسد تا مسئولان در روزهای پایانی عمر دولت دوازدهم، مردم را رها نکنند و یا با عدم انجام وظیفه در روزهای آخر، پست خود را به دولت جدید تحویل ندهند و با نگاه مثبت و همدلی تا آخرین دقایق از تلاش برای مردم دست برندارند.

سال آینده نیز با کمبود گوشت قرمز مواجه خواهیم شد

محمد نائیجی، عضو انجمن صنایع خوراک دام، طیور کشور درباره فساد در سامانه توزیع نهاده‌ها در گفتگویی می‌گوید: بر اساس آمارهایی که سال گذشته منتشر شد با کسری 1.5 میلیون تن ذرت و جو مواجه شدیم که مشخص نشد این نهاده‌ها کجا رفته است؟ که بعد از مدتی این نهاده‌ها از طریق افرادی که رانت داشتند، چندبرابر نرخ مصوب به دامداران فروخته می‌شد.

این فعال اقتصادی ادامه داد: وقتی که بخواهند با امضاهای طلایی نهاده‌ها را توزیع کنند، چنین حجم پول فاسد علاوه بر تخریب دیواره اقتصادی و ایجاد تورم کل صنعت را درگیر می‌کند و دولتمردان با تصمیمات اشتباه مانع از این می‌شوند که نهاده در اختیار کارخانه‌های تولید خوراک قرار می‌گیرد و فرآوری شود تا بین 10 تا 15 درصد در مصرف نهاده‌های دامی صرفه‌جویی شود که در کل میزان زیادی بوده و تا حدی به حل مشکل کمک خواهد کرد. وی با اشاره به این‌که در تمام دنیا، این مسائل رعایت می‌شود اما متأسفانه ما در دو سال اخیر 10 سال عقب‌گرد کردیم گفت: به‌جرئت می‌توان گفت در میان وزارتخانه‌های مسئول در این حوزه، وزارت جهاد کشاورزی یکی از بی‌برنامه‌ترین و پراشتباه‌ترین وزارتخانه‌ها است. نائیجی با اشاره به حذف دام‌های مولد گفت: به دنبال بی‌تدبیری‌های انجام شده در حوزه تأمین نهاده‌های دامی هم‌اکنون شاهد حذف گسترده دام‌های مولد هستیم و همان‌طور که سال گذشته و امسال با کمبود گوشت مرغ مواجه بودیم، سال آینده نیز با کمبود گوشت قرمز مواجه خواهیم شد و واقعا نمی‌دانم که این اقدامات سهوی بوده یا عده‌ای عامدانه چنین بلایی سر تولید آورده‌اند.

تحریم داخلی و یا خارجی؛ کدام مقصر است؟

در جمع‌بندی باید اشاره کرد که مشکل وقتی بیشتر خودنمایی می‌کند که گرانی در بازار پرورش دام و به طبع آن، بازار شیر و گوشت و لبنیات، تنها مختص به این بازارها نخواهد ماند و در همه بازارها را به نحوی در برخواهد گرفت که در سفره مردم خود را نشان می‌دهد.

تنها نتیجه‌ای که می‌توان گرفت این است که ریشه تمام این مشکلات به عمل کردن ناردست دولتی (تحریم داخلی) برمی‌گردد و در اینجا تحریم هیچ نقشی ندارد موضوعی که در در چند سال اخیر بارها رخ داده است و دود آن به چشم مردم رفته است و دولت به جای حل بحران، به افزایش آن دامن می‌زنند و باعث شده در بسیاری از بازارها شاهد گرانی همچون بازار گوشت باشیم.

متاسفانه دولت به جای حل مشکلات، با افزایش بورکراسی اداری، جزیره‌ای عمل کردن و سخت گیری بیش از حد مانند بانک مرکزی برای تعیین ارز منشاء واردات باعث شده نهاده‌های دامی و کالاهای اساسی در انبارهای گمرک در کشور دپو شود و مردم این کالاها را در بازار با قیمت گران بخرند؛ از سوی دیگر تولید در کشور در حال نابودی است و کشور به خارجی وابسته خواهد شد.

انتهای پیام / ط