وصول 430 هزار میلیارد تومان درآمد مالیاتی در سال 1401
به گزارش خبرگزاری فارس به نقل از صدا و سیما، داوود منظور رئیس سازمان امور مالیاتی در 20 اسفند برای توضیح عملکرد مالیاتی در سال جاری مهمان برنامه صف اول بود که در ادامه مشروح گفتگو را می‌خوانید.
از ابتدای امسال تا امروز درآمدهای مالیاتی چقدر بود؟
داوود منظور معاون وزیر اقتصاد و دارایی و رئیس سازمان امور مالیاتی: ما در مالیات واسطه مردم برای مردم هستیم، یعنی مالیاتی که ما دریافت می‌کنیم مستقیم صرف مصارفی می‌شود که خدمات عمومی را به جامعه ارائه می‌کند، در ارتباط با آمار وصول باید عرض کنم که ما در 11 ماهه اول امسال توانستیم 430 هزار میلیارد تومان از مردم مالیات دریافت کنیم، حدود 100 هزار میلیارد تومان عوارض ارزش افزوده که این را به شهرداری ها، دهیاری‌ها و روستا‌ها مستقیماً پرداخت می‌کنیم، بنابراین جمع وصولی ما امسال در 11 ماه 530 هزار میلیارد تومان بوده است.
فرار مالیاتی چقدر است؟
منظور: فرار مالیاتی خیلی قابل سنجش مستقیم نیست که ما بتوانیم عدد و رقمی را عرض کنیم، برآورد ما این است که حدوداً فرار مالیاتی یک سوم مجموع درآمدهای مالیاتی است که ما باید داشته باشیم، به عبارت دیگر در پدیده فرار مالیاتی یک سوم از درامد‌های مالیاتی مان را از دست می‌دهیم.
بعضی اوقات عدد‌های خیلی درشت تری گفته می‌شود. منظور: امسال تا پایان سال 470 هزار میلیارد تومان مالیات وصول می‌کنیم یک سوم این عدد، عدد کمی نیست، حدود 150، 160 هزار میلیارد تومان است، این برآوردی است که ما داریم. سهم مالیات الان از تولید ناخالص ملی، داخلی یا همان تولید ناخالص داخلی چقدر است؟ منظور: اگر بخواهیم مالیات را به مفهومی در کشور‌های دیگر سنجیده می‌شود که شامل مالیاتی است که به بودجه عمومی واریز می‌شود، مالیات یا عوارضی است که شهرداری‌ها دریافت می‌کنند و وصولی‌های شهرداری‌ها از مردم، پرداختی که مردم بابت کسورات بازنشستگی پرداخت می‌کنند، همه این‌ها را در ادبیات بین المللی جمع آن را مالیات می‌گوییم، اگر بخواهیم این نسبت را در نظر بگیریم در کشور ما حدود 13 درصد از تولید ناخالص داخلی.
وزیر اقتصاد وعده داده بودند که این سهم امسال یک درصد افزایش پیدا خواهد کرد، آیا این رشد اتفاق افتاده است؟ منظور: رشد مالیات امسال رشد خوبی بود و نسبت به سال گذشته ما 54 درصد ما رشد وصول مالیات داریم، از آن طرف هم امسال تورم بیش از انتظار بود، بنابراین وقتی ما نسبت می‌گیریم مالیات را به تولید ناخالص داخلی مخرج درصد تورم امسال بزرگ شد، به همین جهت شاید آن نسبت یک درصد افزایش مالیات به تولید ناخالص داخلی عملاً به طور کامل محقق نشد، امیدوار هستیم که در سال آینده با کنترل تورم رشد اسمی تولید ناخالص داخلی ما به گونه‌ای باشد که با توجه به رشد حدود 55 درصدی که ما در درآمدهای مالیاتی سال آینده پیش بینی می‌کنیم که اتفاق بیفتد این نسبت یک درصد محقق شود، ما هر سال تلاش می‌کنیم این نسبت را بهبود دهیم و بالاببریم.
معافیت‌های مالیاتی چقدر است؟
منظور: بر اساس اظهارنامه‌هایی که امسال دریافت کردیم حدود 1 هزار و 380 هزار میلیارد درآمد مشمول مالیات بوده که ما عملاً مالیات دریافت نکردیم و معاف کردیم، اگر نرخ مالیات را برای سال گذ شته با توجه به اینکه این نرخ 25 درصد بوده در نظر بگیریم یک چهارم این مبلغ مالیات از دست رفته ما است، یعنی حدود 330، 340 هزار میلیارد تومان مالیات از دست رفته یا معافیت مالیاتی است که ما در سال گذشته اعمال کردیم.
تبدیل معافیت مالیاتی به مالیات صفر اتفاق افتاده است؟
منظور: بله، رقمی که بنده عرض کردم هزار و 380 هزار میلیارد تومان، عملاً مبلغ ابرازی مودیان ما بوده در ارتباط با عملکرد سال 1400، یعنی این همان مالیات با نرخ صفر است، مودی میزان درآمد خودش را اعلام می‌کند، ولی معافیت خود را هم ثبت می‌کند، با توجه به معافیت‌های قانونی که وجود دارد، البته بخشی از مودیان ما یا به عبارت دیگر فعالان اقتصادی جامعه این‌ها مکلف به دادن اظهار نامه نیستند، طبیعتاً ان‌ها دیگر مالیاتشان ثبت نمی‌شود، به عنوان مثال ماده 84 قانون مالیات‌های مستقیم مربوط به فعالان بخش کشاورزی است، فعالان بخش کشاورزی به استثناء ان‌هایی که جنبه اشخاص حقوقی دارند و به عنوان شرکت ثبت شده اند، بقیه کشاورز‌های معمولی که اشخاص حقیقی هستند اظهار نامه نمی‌دهند، البته درآمد کسب می‌کنند و معافیت استفاده می‌کنند، ما میزان معافیت کشاورزان را هم که اظهار نامه نمی‌دهند حدود 50 هزار میلیارد تومان برآورد می‌کنیم یعنی این را هم باید به آن عدد اضافه کنیم که سرجمع معافیت‌هایی که می‌دهیم طبیعتاً به حدود 400 هزار میلیارد تومان برای سال 1400 می‌رسد، طبیعتاً این عدد هر سال رشد می‌کند یعنی همانگونه که مالیات اسمی ما رشد می‌کند معافیت‌های اسمی ما هم در هر سال رشد می‌کند ما امسال فصل اظهار نامه مان از ابتدای خرداد شروع می‌شود، بنابراین در فصل اظهار نامه مشخص می‌شود که برای سال 1401 چه میزان مودیان ما معافیت ثبت کردند.
چقدر از این معافیت‌ها منطقی و چقدر غیر منطقی است؟
منظور: تمام معافیت‌هایی که قانون گذار در دوره‌های مختلف این‌ها را وضع کرده و امروز این‌ها در قانون مالیات‌های مستقیم ما دیده می‌شود با یک منطقی وضع شده، یعنی هدف این بوده که یک بخش از اقتصاد را مورد حمایت قرار دهند، صادرات عملاً تا سال گذشته به طور کامل و امسال صادرات کالا‌هایی که به صورت خام و نیمه خام نیست این‌ها معاف از مالیات است، عدد هم قابل توجه است بالغ بر 50 هزار میلیارد تومان معافیت صادرات ما است، هدف این معافیت این است که ما تشویق کنیم صادر کنندگان تلاش کنند برای صادرات بیشتر و تامین ارز برای کشور که این یک منطق بسیار قابل توجهی است، امسال قانون گذار آمد گفت ما این معافیت را به شرطی می‌دهیم که شما کالای خام و نیمه خام را صادر نکنید یک کالای تمام شده را صادر کنید که ارزش افزوده بالاتری داشته باشد، سرمایه گذاری در مناطق کمتر توسعه یافته و به طور کلی انواع سرمایه گذاری ها، ماده 132 قانون مالیات‌های مستقیم این‌ها هم مشمول معافیت هستند طبق آنچه که قانون تعیین کرده برای یک دوره مشخص که نسبتاً دوره طولانی است، ما بالغ بر 110 هزار میلیارد تومان مالیات را از سرمایه گذاری‌ها و درآمد ناشی از سرمایه گذاری در سال 1400 دریافت نکردیم، نمونه دیگر درآمد شرکت‌های دانش بنیان است البته شرکت‌های دانش بنیان پدیده جدیدی در کشور هستند، ما در سال گذشته 15 هزار میلیارد تومان درآمد شرکت‌های دانش بنیان را معاف از مالیات کردیم، یعنی حدود سه هزار میلیارد تومان معاف از مالیات و مواردی از این دست دانشگاه‌های غیر انتفاعی، مدارس غیر انتفاعی این‌ها تماماً معافیت دارند که شاید تعداد معافیت‌هایی که ما اعمال می‌کنیم بیش از 30 مورد معافیت در قانون مالیات‌های مستقیم است، الان یک لایحه‌ای را ما در دولت داریم که در کمیسیون اقتصادی دولت کارش تمام شده، آماده ورود به صحن دولت است که امیدواریم هر چه زودتر به صورت لایحه به مجلس ارسال شود، این لایحه روح غالبش هدفمند کردن معافیت هاست، یعنی ما اعتقاد داریم که این معافیت‌ها نیاز به یک ساماندهی مجدد دارد بعد از حدود 40 سال که ما از اولین قانون مالیات‌های مستقیم مصوب بعد از انقلاب که عملاً اصلاحیه قانون قبل از انقلاب بوده می‌گذرد، الان لازم است یکبار دیگر معافیت‌ها را بازنگری کنیم. به عبارت دیگر ما اگر می‌گوییم معافیت سرمایه گذاری تا کجا، چقدر معافیت؟
چقدر معافیت‌های مالیاتی توانسته اهداف قانون گذاران و طراحانش را محقق کند؟ منظور: واقعیت امر این است که ما مسئول اندازه گیری این موضوع نیستیم، به عنوان مثال معافیت مناطق آزاد سال‌ها معافیت داشتیم و همچنان معافیت سرمایه گذاری در مناطق آزاد داریم، مواردی بوده یک شرکتی در منطقه آزاد ثبت شده عملیات آن شرکت در سرزمین اصلی بوده، اما دفاتر و عملا نگهداری حساب‌ها در منطقه آزاد بوده، مواردی بوده که مثلا در یک واحد ساختمانی در منطقه آزاد حدود 70 شرکت در یک پلاک ثبت شده، این معلوم است که این شرکت صرفاً جنبه سوری دارد و عملیات دیگری را به صورت درون سرزمینی انجام می‌دهد.
شما رئیس سازمان امور مالیاتی هستید و احتمالا در جریان پژوهش‌ها یک برداشت اجمالی باید داشته باشید؟
منظور: بله یعنی بساری از معافیت‌ها به اهداف خودش اصابت کرده، بالاخره اینکه ما توانستیم این حجم از سرمایه گذاری در کشور، و زیر ساخت‌ها و واحد‌های تولیدی را راه اندازی کنیم، اینکه مناطق آزاد ما این میزان تکثر پیدا کرده و این میزان اشتغال و کسب و کار شکل گرفته و توسعه‌ای که ما در دانشگاه‌های غیر انتفاعی داشتیم، این‌ها همه تا حد زیادی مشمول این حمایت‌هایی است که دولت از توسعه این فعالیت‌ها به عمل آورده است.
از آن 300 هزار میلیارد معافیت مالیاتی کجا به هدف اصابت کرده است؟
منظور: تمام معافیت‌ها تا حد زیادی به اهداف خودش اصابت کرده، ولی ما نکته فراتر داریم اینکه معافیت‌ها باید سقف داشته باشد، یعنی کسی که سرمایه گذاری انجام می‌دهد حداکثر معافیتی که باید به او دهیم این است که از میزان مالیاتی که عملا پرداخت نمی‌کنند اصل سرمایه گذاری جبران کند، یعنی کسی که هزار میلیارد تومان سرمای گذاری کرد قاعدتاً حداکثر ما باید به اندازه هزار میلیارد تومان معافیت درآمد دهیم که این را جبران کند، حالا اگر ما دو هزار میلیارد تومان دادیم این یعنی گشاده دستی کردیم یعنی اینکه لازم نبود ما تا این حد جلو رویم الان ما برآوردمان این است که خیلی جا‌ها معافیت‌هایی که می‌دهیم، چون سقف ندراد بیش از حد یا به صورت مصرانه معافیت می‌دهیم، وقتی می‌گوییم کشاورز فکر می‌کنیم کشاورز یک جالیز دار و باغبان ساده است ما کشاورزانی داریم که این‌ها در واقع باغات بزرگی دارند، پسته کاری‌های بزرگ انجام می‌دهند.
به طور مطلق کشاورزان از مالیات معاف هستند؟ فرقی هم بین مثلا پسته و زعفران و... نمی‌کند؟
منظور: هیچ فرقی نمی‌کند کسی که پسته، زعفران یا سبزی بکارد همه از دادن مالیات معاف هستند بد ون اینکه حتی اظهار نامه دهند ما می‌خواهیم این یک سامان پیدا کند، در آن لایحه تلاش کردیم که این معافیت‌ها سقف تعیین شود، یک پایه معافیت تعیین کنیم و متناسب با موضوعات مختلف متفاوت خواهد بود.
سامانه مودیان اگر به سرانجام برسد، شاید فرار‌های مالیاتی نزدیک به صفر شود، تعدادی از دستگاه‌ها و شرکت‌ها پیوسته اند، اما عده‌ای هم نپیوسته اند، مشخصاً در بین شرکت‌های بورسی و شرکت‌های دولتی گویا عددی که تا به حال گفته می‌شود حدود 25 درصد است، شرکت‌هایی که وصل شده اند به سامانه مودیان، درست است؟
منظور: تا الان حدود 520 شرکت این‌ها به سامانه ما ملحق شدند و در مجموع در این مدتی که از 8/1 که ما شروع کردیم حدود 40 میلیون صورتسحاب برای ما ارسال شده، ارزش کالا‌های فروخته شده حدود 850 هزار میلیارد تومان است و میزان مالیات ارزش افزوده‌ای هم که در این صورتحساب‌ها ابراز شده حدود 65 هزار میلیارد تومان است نکته مهم‌تر اینکه کسانی که این کالا‌ها را خریده اند مشخص است چه کسانی اهستند و به چه میزانی خریداری کرده اند، حدود 70 هزار خریدار در سامانه ما ثبت شده که کالا‌ها را خریداری کردند، ما برای همه فعالان اقتصادی در کشور عملاً کارپوشه ایجاد کردیم، یعنی هر کسی که کوچکترین فعالیت اقتصادی کرده و ما اطلاعاتی از او داشتیم این‌ها برایشان کارپوشه تشکیل شده و لذا وقتی که این‌ها خریدی می‌کنند به نام آن‌ها صورتحسابی صادر می‌شود، این صورتحساب می‌آید در کارپوشه آن‌ها قرار می‌گیرد، البته به شرط اینکه آن‌ها بخش تجاری اقتصاد باشند، وقتی است بنده به عنوان شخص خریداری می‌کنم اسم بنده را فروشنده در صورتحسابی که صادر می‌کند ثبت نمی‌کند، ولی آن‌هایی که در صورتحساب‌ها اسامی را به عنوان تجاری ثبت می‌کنند تماماً در کارپوشه آن‌ها قرار می‌گیرد، 70 هزار شرکت الان برای ما مشخص است که چه مقدار کالا خریداری کرده اند، بنابراین شیب حرکت ما برای اجرای قانون شیب خیلی خوبی است، بورسی‌ها استقبال کردند الان تقریبا همه شرکت‌های بورسی که باید صورتحساب صادر کنند آمده اند، تعدادی از این شرکت‌ها سرمایه گذاری هستند که نیازی نیست برای ما صورتحساب صادر کنند طبیعتاً آن‌ها ورود نکردند، اما شرکت‌های دولتی دومین گروهی بودند که ما فراخوان کردیم از 10/1 باید می‌آمدند متاسفانه هنوز ورود شرکت‌های دولتی بسیار ناچیز است و فقط 11 شرکت دولتی بر روی سامانه آمده اند، از حدود 480 شرکت، بنابراین ما تلاش می‌کنیم و پیگیری می‌کنیم با وزرای محترم و مدیران عامل شرکت‌ها مکاتبه کرده ایم که این‌ها باید سریعتر به سامانه ملحق شوند، امیدوار هستیم این اتفاق هر چه زودتر بیفتد، ما برای ابتدای سال آینده از اول فروردین همه شرکت‌ها را فراخوان کردیم، همه اشخاص حقوقی باید هر چه که باقی مانده آن‌ها بیایند از 1/1.1402 وارد سامانه مودیان شوند، آخر هفته یک همایش معرفی سامانه را گذاشته ایم برای این گروه از مودیان عزیز، البته قبل از آن هم ما طی اطلاعیه‌های مختلف تکالیفی را که شرکت‌ها دارند بیش از 10 اطلاعیه این تکالیف را به آن‌ها اعلام کردیم که خودشان را آماده کنند، نرم افزار‌های حسابداری شان را تنظیم کنند با آن چارچوبی که باید برای ما صورتحساب برای ما ارسال کنند یا اگر نه نیاز دارند بروند با یک شرکت معتمد مالیاتی مذاکره کنند و قرارداد ببندند یک شرکت معتمد را انتخاب کنند که آن شرکت این کار‌ها را انجام دهد.
آخرین مهلت پیوستن شرکت‌های بورسی و شرکت‌های دولتی به سامانه مودیان چه زمانی است؟
منظور: آخرین مهلت نداریم، ما از زمانی که فراخوان را اعلام کردیم این‌ها مکلف بودند که بیایند در سامانه و صورتحساب ارسال کنند، هر شرکتی که تا الان نیامده و فراخوان شده یا از 1/1/1402 نیاید به عنوان عدم اجرای قانون تلقی می‌شود و مشمول ماده 22 قانون پایانه‌های فروشگاهی می‌شوند که در آنجا جریمه‌ها و مجازات‌ها پیش بینی شده است که یکی از جریمه‌های مهم این است که 10 درصد میزان فروششان به عنوان جریمه دریافت می‌شود که بسیار عدد بزرگی است، جریمه دیگر این است که هیچ گونه معافیت به آن‌ها تعلق نمی‌گیرد یعنی اگر الان یک شرکتی صاردات می‌کند و معافیت استفاده می‌کند اگر در منطقه محروم سرمایه گذاری کرده و معافیت می‌گیرد از ابتدای سال آینده چنانچه صورتحساب هایش را ارسال نکند این معافیت‌ها از بین می‌رود، لذا ما توصیه می‌کنیم همه فعالان اقتصادی و اشخاص حقوقی کاملاً مهیا باشند از همان ابتدا انشاءالله بیایند و به سامانه ملحق شوند.
آیا اسامی شرکت‌های متخلف را منتشر نمی‌کنید؟
منظور: ما بنا نداریم این کار را را انجام دهیم و قانون هم برای ما تکلیفی نکرده که این کار را انجام دهیم، ولی طبیعی است ما با خود شرکت‌ها مکاتبه کرده ایم و جریمه‌هایی که متعلق به آن‌ها خواهد شد به آن‌ها یادآور شدیم، نکته دیگری که لازم است تاکید کنم اینکه ما در سامانه مودیان بعد از این گروه‌هایی که عرض کردیم که بخش حقوقی اقتصاد هستند وارد بخش حقیقی می‌شوند همه مشاغل، همه کسانی که کسب و کار می‌کنند آن‌ها هم باید به سامانه ملحق شوند، در مورد آن‌ها کاری را الان با بانک مرکزی جلو می‌بریم که تقریباً کار‌های فنی انجام شده، مذاکرات و هماهنگی‌ها انجام شده، ما همان دستگاه‌های پرداختی که مشاغل دارند به عنوان پایانه فروشگاهی از آن‌ها می‌پذیریم یعنی کسی در پذیرنده کالایی را می‌فروشد و وجه را دریافت می‌کند یک صورت حساب کوچکی برای او صادر می‌شود این صورتحساب با یک تغییراتی که ما با بانک مرکزی و شرکت شاپرک توافق کردیم با یک کد گذاری که بر رویش انجام می‌شود همین صورتحساب تلقی می‌شود و می‌آید در کارپوشه فروشنده قرار می‌گیرد و لذا ما داریم کار را برای 9 میلیون مشاغل ساده می‌کنیم ما الان 9 میلیون واحد صنفی داریم که این‌ها عملاً دستگاه‌های پرداخت دارند، پذیرنده دارند، بنابراین با این پذیرنده‌ها و الصاق آن‌ها به سامانه مودیان ما یک قدم بسیار مهمی را به طرف اجرای قانون برمی داریم، این کار هماهنگی هایش انجام شده تا پایان امسال برای 80 هزار دستگاه پذیرنده نمونه این اتصال را برقرار می‌کنیم و از اول سال آینده به حول قوه الهی ما تمام 9 میلیون دستگاه پرداخت را به سامانه مودیان وصل خواهیم کرد.
صاحبان مشاغل از چه زمانی موظف هستند که همه صورتحساب هایشان در سامانه مودیان ثبت شود؟
منظور: ما هنوز صاحبان مشاغل را فراخوان نکردیم قانون گذار هم در قانون می‌گوید به گونه‌ای که سازمان امور مالیاتی اعلام می‌کند، بنابراین ما به محض اینکه این دستگاه پذیرنده را به سامانه وصل کنیم از همان زمان فروشنده‌ها را عملاً فراخوان خواهیم کرد یعنی تمام مشاغل را از آن زمان فراخوان می‌کنیم به این معنی که فروشنده‌ها حق ندارند کالایشان را به صورت نقدی بفروشند اگر می‌خواهند به عنوان از دستگاه پذیرنده شان به عنوان پایانه فروشگاهی استفاده کنند، اگر می‌خواهند در قالب‌های دیگری دریافت و پرداخت انجام شود کارت به کارت شود، نسیه بفروشند آنجا حتماً باید بروند پایانه فروشگاهی نصب کنند و صندوق فروش داشته باشند که ما بدانیم که تجزیه تحلیل و جزئیات فروش آن‌ها چیست و چقدر نقدی گرفته اند و چه مقدار را قرار است اقساط دریافت کنند و اتفاقاً تمام جزئیات را باید در صورتحساب ثبت کنند.
اگر ثبت نکنند چه چیزی را از دست خواهند داد؟
منظور: فروشی را انجام دادند که صورتحساب الکترونیکی مورد تایید سامانه را عملا ارسال نکردند و مشمول جریمه خواهند شد.
بعضی از شرکت‌ها ممکن است مراجعه کنند به شرکت‌های معتمد اگر شرکت‌ها نخواهند این کار را انجام دهید، راهشان چیست؟
منظور: ما این راه را باز گذاشته ایم هر شرکتی که خودش توانمندی فناوری اطلاعات دارد بتواند با آن شرکت‌های تامین کننده نرم افزار‌های حسابداری اصلی در کشور با آن‌ها وارد مذاکره شود، به آن‌ها یک واسطی داده می‌شود از طریق همان شرکت‌های حسابداری، این واسط را روی دستگاه‌های صندوق‌های فروششان نصب می‌کنند و با همان واسط صورتحساب ارسال می‌شود، یعنی ما الان با پنج شرکت بزرگ تامین کننده نرم افزار‌های حسابداری مذاکره کردیم که بیش از 6 ماه است و آن‌ها آمده اند همگی به زبان‌های مختلف برنامه‌های واسط را نوشته اند، بنابراین این توکن‌ها و واسطی که به آن‌ها داده می‌شود مستقیم خودشان هم می‌توانند ارسال کنند، نیازی نیست که حتماً از شرکت‌های معتمد استفاده کنند، البته اگر بخواهند از شرکت معتمد هم استفاده کنند الان این فرصت فراهم است، حتی ما در قانون بودجه سال آینده پیش بینی کردیم، دولت ردیفی را پیش بینی کرده که ما بتوانیم بخش مهمی از هزینه‌های شرکت‌های معتمد را ما به عنوان دولت پرداخت کنیم که کار برای مردم راحت‌تر شود یعنی هزینه‌های ارسال صورتحساب از طریق شرکت‌های معتمد را ما سعی کردیم بخش اصلی را از طریق ردیف بودجه‌ای که محل تامین آن هم همین درآمدهای حاصل از ارزش افزوده پایانه‌های فروشگاهی است، از آنجا تامین کنیم بنابراین فشاری را مضاعف به فعالان اقتصادی وارد نکنیم.
گام بعدی اجرای سامانه مودیان چیست؟
منظور: گام بعدی فراخوانی است که ما برای اشخاص حقوقی انجام دادیم و اتصال پذیرنده برای مشاغل، آخرین مرحله اینکه هر واحد شغلی و صنفی که بخواهد پایانه فروشگاهی نصب کند مختار خواهد بود یا از همان پذیرنده خودش یا صندوق فروشی که انتخاب می‌کند به سامانه مودیان وصل شود.
درباره تفکیک حساب‌ها آیا سیاست‌ها تغییر کرده است؟
منظور: یکی از الزامات اجرای این قانون در ماده 11، این است که ما باید حساب‌های تجاری و غیر تجاری مان از هم جدا شود، یعنی به عبارت دیگر بنده به عنوان واحد صنفی یکسری کار‌های شخصی انجام می‌دهم، خانه و اتومبیل... خرید و فروش می‌کنم این‌ها مشمول مالیات نیست، اما از طرف دیگر یکسری عملیات خرید و فروش تجاری انجام می‌دهند، ما باید این حساب‌ها را از هم جدا کنیم در این ارتباط هم عملا گام‌هایی را با بانک مرکزی برداشته ایم، این ماموریت بر عهده بانک مرکزی است، بانک مرکزی هم شیوه نامه و دستورالعمل و آیین نامه مربوط را تنظیم و در شورای پول و اعتبار هم تصویب شده و باید برای عموم مردم اطلاع رسانی شود که ما به تدریج که وارد استقرار کامل پایانه‌های فروشگاهی می‌شویم خود به خود این نیاز برای مردم به وجود می‌آید که از این تفکیک حساب‌ها استفاده کنند یعنی تفکیک حساب‌ها یکی از الزامات اجرای این قانون است، البته در قانون دیگری که در مجلس تقریباً تصویب شود و مراحل آخر را می‌گذارد، قانون مالیات بر عایدی سرمایه یا مالیات بر سوداگری در آنجا هم فصل اول این قانون عایدی سرمایه به همین موضوع اختصاص دارد، تحت عنوان بستر اجرایی که دقیقاً تعریف شده اشخاص تجاری، غیر تجاری، حساب تجاری، حساب غیر تجاری تعریف شده اند، و همه الزامات مربوط را در قانونی که در مجلس مراحل اخر تصویب را چند ماده مانده که برای اصلاحات به کمیسیون فرستاده شده آنجا به طور کامل شرح و بست داده شده است، ما در قانون پایانه‌های فروشگاهی یک ماده کوتاه داریم و یک اشاره گذرایی به موضوع تفکیک حساب شده، اما این قانون به صورت تفسیلی تکلیف همه را روشن می‌کند و با تمام جزئیات اشخاص حساب‌ها را تفکیک می‌کند.
چه الزامی وجود دارد و چه چیزی در انتظار این تفکیک نشدن حساب هاست؟
منظور: ما دو جریان در اقتصاد داریم، یک جریان مبادله کالاست، یک جریان پولی است یعنی وقتی ما کالا را خرید و فروش می‌کنیم در قبال آن پولی هم با هم جا به جا می‌کنیم لذا ما در قانون پایانه‌های فروشگاهی می‌آییم این دو جریان را با هم تطبیق می‌کنیم یعنی اگر من ببینیم که حساب تجاری شما یک میلیارد تومان واریز شده است و بعد شما به من صورتحساب می‌دهید 500 میلیون تومان من از شما سوال می‌کنم پس آن 500 میلیون تومان دیگر چیست، اگر شما فروش کرده اید چرا صورتحساب نداده اید، پس اینجاست که تطبیق لازم است، ما لازم داریم که جریان پولی را با جریان کالایی با هم ارتباط دهیم، اینجاست که معلوم می‌شود حساب‌های تجاری متناظر هستند با آن جریان کالایی، ولی بنده اگر پول‌های دیگری در حسابم آمده و رفته، قرض داده ام و گرفته ام، وام دریافت کردم، این‌ها همه می‌رود در حساب غیر تجاری من، کسی بابت آن پول‌ها فرد را ماخذه نمی‌کند، ولی اگر گفت این حساب تجاری من است بین جریان صورتحساب و آن حساب تجاری باید کاملاً انطباق برقرار شود.
عدد و رقم‌هایی که درباره میانگین پرداخت مالیات درباره بعضی از اصناف گفته می‌شود، خیلی عجیب است، راجب طلا فروش ها، رقم 6، 7 میلیون تومان، موبایل فروش‌ها دو سه میلیون تومان در سال، این در حالی است که کارمند‌های حتی دان پایه عدد‌هایی خیلی بیشتر از این عدد‌ها را به عنوان مالیات می‌پردازند، این عدد‌ها را تایید می‌کنید و درست است؟
منظور: بله همینطور است این عدد‌ها حاصل استخراج ریزداده‌هایی بوده که ما از سامانه‌های خودمان استخراج کردیم و برخی از آن‌ها را منتشر کردیم، مثلا فرض کنید میانگین مالیات طلا فروش‌ها در سال 8 میلیون تومان است، میانگین مالیات پزشکان 20 میلیون، دندانپزشکان 16 میلیون تومان و... این عدد‌ها بسیار نسبت به موارد مشابه طبیعتاً پایین است، ما در سال گذشته مجموعاً 17 هزار و 600 میلیارد تومان مالیات از اصناف گرفتیم، کل اصنافی که شناسایی کردیم که اظهار نامه به ما داده اند، چهار میلیون و 400 هزار واحد صنفی است، از این میزان در سال گذشته فقط 17 هزار و 600 میلیارد تومان مالیات داده اند، یعنی به طور متوسط هر واحد کمتر از چهار میلیون تومان و کمتر از 400 هزار تومان در ماه، حقوق بگیران ما بیش از این مالیات پرداخت می‌کنند، تا قبل از این افبزایش پایه معافیتی که امسال در مجلس تصویب شده و در سال آینده استانه را بالا برده تا قبل از آن عملاً حقوق بگیر‌های ما مالیاتی که می‌دادند بیشتر از اصناف بوده، بنابراین ما از ابتدای امسال وارد یک مذاکره‌ای با اصناف محترم شدیم جلسات زیاد با اتحادیه‌ها که بالاخره باید مالیات اصناف قدری منطقی‌تر شود، قرار نیست ما به اصناف فشار ناگهانی وارد کنیم، اما باید مرحله به مرحله مالیات اصناف به گونه‌ای تعدیل شود که قابل برابری و تطبیق باشد با دیگر مودیان مالیاتی ما، امسال ما در 11 ماه اول حدود 25 هزار میلیارد تومان مالیات اصناف دریافت کردیم، یعنی نسبت به سال گذشته در 11 ماه چیزی حدود 35 درصد رشد داشتیم، امسال رشد مالیات ما در 11 ماه اول بر روی کل مالیاتی که دریافت کردیم رشد 54 درصدی بوده، یعنی ما امسال با اینکه مالیات اصناف قدری بیشتر شده، اما هنوز رشد مالیات اصناف ما امسال از رشد مالیات در بخش‌های دیگر مودی مالیاتی ما بسیار کمتر بوده است، لذا ما حتماً برای سال آینده با اصناف وارد مذاکره مجدد خواهیم شد و از اتحادیه‌ها خواهش می‌کنیم کمک کنند که ما بتوانیم به طرف عدالت مالیاتی حرکت کنیم یعنی به عبارت دیگر عدالت مالیاتی یعنی اینکه بار مالیاتی را بر روی همه یکسان پخش کنیم، قرار نیست که حقوق بگیر ما مالیات بالایی دهد، اما مثلا صنف خاصی مانند، وکلا، اهن فروش، طلا فروش، بنگاه‌های املاک و.. این‌ها مالیات‌های ناچیز پرداخت کنند، مالیاتی هم که ما مطالبه می‌کنیم نه به آن معنا که جهشی در وصول مالیات اتفاق بیفتد می‌خواهیم نرخ رشد متناسبی را ایجاد کنیم، انشاءالله اصناف به ما کمک کنند که این اتفاق را بتوانیم رقم بزنیم و یک قدم به عدالت نزدیک‌تر شویم.
پیش بینی شما در سال 1402 در این مسیر شما چند درصد را طی می‌کنید؟
منظور: پیش بینی ما این است که تا آخر امسال مالیاتی که از اصناف می‌گیریم به حدود 28 هزار میلیارد تومان برسد که سال گذشته 17 هزار و 600 میلیارد تومان بوده است، رشد ما در بخش اصناف امسال از میزان تورم پایین‌تر بوده در سایر انواع مالیات‌ها بالاتر از تورم بودیم، بنابراین ما برای سال آینده هدف گذاری که انجام داده ایم این است که ما در مالیات اصناف عددی حدود 50 هزار میلیارد تومان را هدف گذاری کرده ایم، که یک گام به طرف تطبیق مالیات اصناف به دیگر بخش‌ها انشاءالله برداریم.
چه تعداد خالی خالی داریم؟
منظور: مالیات خانه‌های خالی از سال 95 در ماده 54 مکرر قانون مالیات‌های مستقیم در پایه‌های مالیاتی کشور اضافه شده که عملکردی نداشته تا سال 1400 که ما تصدی مسئولیت کردیم، در سال 1400 با توجه به حکم قانون بودجه قرار بر این بود که ما اطلاعات خانه‌های خالی را از سامانه وزارت راه و شهرسازی در خرداد ماه سال گذشته دریافت کنیم تا پایان سال هم مالیات‌ها را محاسبه و اعلام کنیم، این اطلاعات با تاخیر به دست ما رسید و عملاً اطلاعاتی که آمد ما بلافاصله در همان زمانبندی قانونی در دی ماه سال گذشته مالیات‌ها را محاسبه و به مردم هم اعلام کردیم، ولی به شدت مورد اعتراض قرار گرفت نسبت به اینکه این خانه‌ها متعلق به آن‌ها نیست یا اینکه خانه‌ها خالی نبوده، اعتراضات زیادی صورت گرفت، اولین سال اجرای این قانون بود علی رغم اینکه چندین سال از اجرای قانون گذشته بود، قانون مالیات‌های مستقیم ماده 54 مکرر خود قانون می‌گوید مالیات یکسال حداکثر تا تیرماه سال بعد توسط وزارت راه و شهرسازی اعلام شود، ما وقتی دیدیم به این صورت است برگشتیم به خود قانون و لذا به وزارت راه و شهرسازی عرض کردیم که شما این اطلاعات را پایش کنید مجدد تا همان زمانبندی قانونی به ما دهید تا ما بتوانیم وصول آن را انجام دهیم وزارت راه و شهرسازی در مذاکراتی که داشتیم گفتند که این اطلاعات نیاز به پالایش بیشتری و زمان بیشتری دارد، بنابراین مرحله به مرحله این اطلاعات را پایش و به ما دادند، ما هم مسئولیت داریم به محض اینکه خانه‌ای به ما اعلام می‌شود مالیات را محاسبه و به خزانه دولت واریز کنیم.
وزارت راه و شهرسازی هم برای فهمیدن اینکه خانه خالی بوده احتمالاً ابزار مستقیمی در اختیار ندارد.
منظور: یک سامانه‌ای تعریف شد به نام سامانه اسکان و املاک، آن سامانه دوستان وزارت راه و شهرسازی توضیح می‌دهند که مختصات آن چگونه است، ولی ما اطلاعاتی که گرفتیم فرض بر این است که اطلاعات از آن سامانه به ما داده شده، معمولاً بر روی لوح فشرده به ما می‌دهند به صورت سیستمی و دسترسی سیستمی نیست، بنابراین آمدند در چند نوبت عزیزان به ما این اطلاعات را دادند، واحد‌هایی مالکین بیش از 100 واحد خالی، ما مالیات‌ها را محاسبه کردیم و به مالکین اعلام کردیم، اخیراً در یک هفته گذشته آخرین ویراش را به ما دادند دراین ویرایش در مورد مالکین تک خانه‌ای 270 هزار واحد خالی که قبلا اعلام کرده بودند حذف کردند، از کل 520 هزار واحدی که به ما اعلام کرده بودند و گفتند با بررسی‌هایی که انجام دادیم این واحد‌ها خالی نبوده و اشتباه گزارش شده است، بنابراین 270 هزار واحد را در هفته گذشته به ما اعلام کردند که دیگر ما تکلیفمان روشن است و دوستان ما ابلاغ می‌کنند و انشاءالله وصول در یک زمانبندی کوتاهی انجام خواهد شد، خواهش می‌کنم مودیان و مالکین محترمی که ما به آن‌ها اعلام می‌کنیم مالیات خودشان را در سامانه ما پرداخت کنند و نیازی به مراجعه حضوری نیست، در درگاه پرداختی که تعریف کردیم، درگاه خدمات الکترونیکی سازمان مالیاتی با کد ملی وارد می‌شوند و مشخص است البته به صورت پیامکی اعلام می‌کنیم که مبلغ مالیاتشان را پرداخت کنند.
این مالیات‌ها آن قدری است که مثلا برای بعضی از دستگا هها مثلا بانک‌هایی که سرمایه گذاری بر ر وی ملک می‌کنند این روش را بتوانند عوض کنند؟
منظور: قانون گذار آمده میزان مالیات را متناسب با اجاره بهای آن واحد محاسبه کرده مثلا 6 برابر اجاره بها که بازدارنده شود، کسی خانه را خالی نگه ندارد اگر هم خانه دارد اجاره دهد، اما اینکه آیا بازدارنده است یا خیر باید صبر کنیم، 250 هزار واحدی که الان اطلاعات داریم که وصول می‌کنیم ببینیم چقدر اثر گذار است، ما امیدوار هستیم وزارت راه و شهرسازی با تکمیل سامانه‌ای که انجام می‌دهد ما بتوانیم اطلاعات خانه‌های خالی 1401 را تا تیر ماه سال آینده دریافت کنیم که دیگر مشکلاتی که به وجود آمد و گلایه مندی‌هایی که مردم به درستی داشتند اصحاب رسانه داشتند دیگر تکرار نشود.
اشاره‌ای کردید به اینکه در واقع کف حقوق یا به عبارتی از چه پایه حقوقی مالیات برای سال پیشرو دریافت خواهید کرد؟ منظور: ما تا 7 میلیون تومان را پیشنهاد کرده بودیم برای معافیت مجلس تا 10 میلیون تومان را تصویب کرده است، بنابراین کسانی که حقوق بگیر هستند تا 10 میلیون تومان معاف بالای آن را با نرخی که قانون گذار گفته 10، 15 درصد پرداخت خواهد کرد.
پایان پیام /