پروژه انزوای ایران یا انزوانمایی از کشور؟
اجماع سازی علیه ایران از جمله راهبردهای قطعی ایالات متحده آمریکا برای به چالش کشیدن کشورمان بوده است.
به گزارش مشرق، جوبایدن معاون دولت باراک اوباما بوده که مشخصا اجماع سازی از قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی علیه ایران را اجرایی کرده بود بیش از پیش نگرانی کارشناسان حوزه سیاست خارجی در ارتباط با بازطراحی مجدد این سیاست در دوران ریاست جمهوری بایدن را افزایش داده بود. حضور او در اتاق بیضی شکل کاخ سفید همزمان با فضای انتخاباتی در ایران همزمان شده بود و چند ماه بعد از قدرت گرفتن دوباره دموکرات‌ها در ایالات متحده آمریکا، دولت سیزدهم در ایران نیز کار خود را آغاز کرد. از سوی دیگر منتقدان دولتمردان جدید ایران و به خصوص جریان غرب‌گرا همواره تلاش داشتند تا دولت سیزدهم را متهم به ناکارآمدی در برابر راهبرد اجماع سازی آمریکا علیه ایران نمایند و از هر فرصتی برای وانمود کردن موفقیت این طراحی واشنگتن استفاده کنند.
از ادعای عدم دعوت در بریکس تا کاهش فروش نفت به عنوان نمونه در تابستان امسال رسانه‌های غرب‌گرا مدعی شدند ایران از نشست بریکس پلاس توسط چین حذف شده است. برخی رسانه‌های اصلاح طلب مدعی شده بودند این اتفاق به دلیل ناکارامدی دیپلماسی سیزدهم و عدم پیگیری اجرای برجام رقم خورده و بازیگرانی چون چین و روسیه از همکاری با ایران ناامید شده‌اند و بازیگران جدیدی مانند عربستان و امارات را بر ایران ترجیح داده‌اند. اما چند روز بعد رئیس جمهور چین با دعوت رسمی از آیت‌الله رسمی از رئیس جمهور کشورمان درخواست کرد تا در اجلاس بریکس پلاس سخنرانی کند. نکته قابل تامل آمکه رئیس جمهور کشورمان تنها نماینده منطقه در نشست رؤسای کشورهای بریکس بود که در این اجلاس مهم و جهانی که از قدرت‌های نوظهور جهانی تشکیل شده است به ایراد سخنرانی پرداخت.
همزمان با اوج گیری بحران اوکراین نیز گمانه زنی‌ها توسط یک جریان خاص سیاسی در خصوص کاهش فروش نفت ایران به سبب تخفیف‌های روسیه در فروش نفت خود در شرایط تحریم این کشور بالا گرفت. منتقدان دولت مدعی شدند ایران توسط روسیه دور زده شده است و این کشور به رقیبی برای ایران در بازار جهانی تبدیل گشته است. بعدها و با انتشار آمارهای فروش نفت ایران توسط مجامع تخصصی و رسانه‌های بین المللی مشخص شد ایران نه تنها با کاهش فروش نفت روبه رو نشده است که روند صادرات نفتی ایران صعودی بوده است.
ترافیک یک هفته‌ای در میدان دیپلماسی در یکی از آخرین موارد نیز این جریان رسانه‌ای به بهانه سفر رئیس جمهور چین به ریاض تلاش داشت تا دیپلماسی ایران را شکست خورده معرفی نماید و این سفر را به معنای پایان همکاری راهبردی ایران و متحدانش معرفی کند. این مساله حتی هم‌اکنون نیز در این رسانه‌ها ادامه دارد. سیدمحمد صدر از اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام دو روز قبل در گفت و گویی با اشاره به همین مساله مدعی شد که ایران در انزوا قرار گرفته است. او به یکی از رسانه‌های اصلاح طلب گفت: «در دنیا، کشوری که با اکثریت کشورهای دنیا مخصوصاً کشورهای مهم و تأثیرگذار رابطه داشته باشد، منزوی نیست و از این جهت می تواند قدرت مانور سیاسی خیلی زیادی در سیاست خارجی و روابط بین الملل داشته باشد. از سوی دیگر اگر رابطه گسترده‌ای با کشورها نداشته باشید اصلاً قدرت مانور و بازی کردن با سیاست خارجی حاصل نمی‌شود و این نکته‌ای است که متأسفانه اکنون به آن گرفتار هستیم و به گونه‌ای در حال حرکت هستیم که تا حدودی حالت انزوا پیدا می کنیم و اگر این سیاست ها اصلاح نشود، ممکن است که این انزوا افزایش یابد.» ادعای انزوای ایران در حالی مطرح شده است که شواهد فراوان نشان می‌دهد آمریکایی‌ها هیچ‌گاه فرصت اجماع‌سازی جهانی را در دوسال گذشته بدست نیاورده‌اند.
تنها تحولات دیپلمایتک یک هفته گذشته نشان می‌دهد تا چه میزان توهم انزوای ایران برساخته برخی رسانه‌هاست. افزایش روابط تجاری ایران و کشورهای منطقه، حضور هیأت 70 نفره اقتصادی چین در ایران، حضور 70 شخصیت از 36 کشور جهان در نشست «گفت‌وگوهای تهران»، استقبال پادشاه اردن از پیام مکتوب آیت‌الله رئیسی، استمرار مذاکرات ایران و عربستان و تکاپوی مصر برای الگوبرداری از این مذاکرات، ازسرگیری مذاکرات رفع تحریم پس از شکست پروژه آشوب‌ها و دیدار اخیر هماهنگ کننده مذاکرات با وزیر امور خارجه، حضور هیأت فنی آژانس و اتفاقات مشابه به خوبی گویای آن است که این تحولات هیچ ارتباطی با برساخت رسانه‌ای انزوای ایران ندارد.
فرانسه دست به دامن تهران در آخرین مورد می‌توان تیتر یکی از روزنامه‌های اصلاح‌طلب با عنوان «پروژه حذف ایران» را که با انتشار غیرحرفه‌ای و تحریف‌شده صحبت‌های امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه رقم خورد به عنوان «پروژه رسانه‌ای انزوانمایی از ایران» تلقی کرد.
در حالی نشست بغداد 2 که اتفاقا با حضور مکرون و دیپلماسی فعالانه کشورمان به پایان رسید که این روزنامه مدعی شد مکرون در بازگشت از این کنفرانس که در اردن انجام شده بود گفته است «متقاعد شده‌ام که نمی‌توانیم برای مشکلات لبنان، عراق و سوریه راه‌حلی پیدا کنیم مگر در چارچوب کاهش نفوذ منطقه‌ای ایران.»
این روزنامه در تحلیل این صحبت‌ها که مدعی شده از جانب فرانسه اظهار شده نوشت: «اظهارات اخیر امانوئل مکرون، یک نقطه عطف تازه در رویکرد منطقه‌ای دولت‌های غربی محسوب می‌شود. دولت‌های غربی تا پیش از این اصرار داشتند که بحران‌های منطقه در غالب مشارکت منطقه‌ای و میانجی‌گری دولت‌های غربی میان ایران و کشورهای منطقه حل‌وفصل شود، حالا به نظر می‌رسد که به جای تشویق برای گفت‌وگو به سمت گام‌های عملی روی آورده‌اند تا نقش ایران را در معادلات منطقه‌ای از گذشته کمرنگ‌تر کنند.»
این رسانه اصلاح طلب حتی به همین مسأله نیز قانع نشد و در گفت‌وگویی با صباح زنگنه نماینده پیشین ایران در سازمان همکاری اسلامی تلاش کرد تا هجمه به دیپلماسی دولت سیزدهم را در دستور کار قرار دهد. اعتماد در این گفت‌وگو به نقل از وی نوشت: «توان دیپلماسی کشورمان مقداری ضعیف‌تر از گذشته شده است و از فرصت‌ها نتوانسته‌ایم به خوبی استفاده کنیم تا شبکه‌ای از ارتباط‌های منطقه‌ای و بین‌المللی فراهم کنیم. زندگی امروز زندگی ارتباطات و همکاری جمعی است و از کار انفرادی یا کار محدود کمتر نتیجه گرفته می‌شود. وقتی ما نتوانیم از ظرفیت‌های دیپلماسی اقتصادی، دیپلماسی رسانه‌ای و دیپلماسی اجتماعی بهره بگیریم فرصت برای افرادی مانند آقای مکرون فراهم می‌شود تا از این خلأ بهره بگیرد و به اظهارات نسنجیده بپردازد.»
اما واقعیت سخن مکرون چیز دیگری است. امانوئل مکرون، بر اساس آنچه رسانه‌های رسمی فرانسوی از آن منتشر کرده‌اند در مصاحبه خود می‌گوید: «من از همان ابتدا متقاعد شده‌ام که مسائل لبنان، سوریه و فراتر از آن فقط در صورتی می‌توانند حل شوند که ما چارچوبی برای گفتگو شامل ایران، با توجه به نفوذش در منطقه، پیدا کنیم.» این جمله که در تناقض کامل با ترجمه منتشر شده در رسانه‌های اصلاح طلب است در حالی است که مکرون پس از یک نشست منطقه‌ای با حضور اثرگذار ایران این سخنان را مطرح کرده است. به بیان دیگر فرانسه به دلیل نقش غیرقابل انکار جمهوری اسلامی ایران پس از این نشست منطقه‌ای اعتراف می‌کند ایران باید در حل سایر مسائل به خصوص مسائل لبنان و سوریه حضور داشته باشد تا به دلیل نفوذ غیرقابل انکار ایران در بین مردم منطقه مسائل به سمت حل شدن حرکت کند.