چرا دولت بایدن شدیدا به دنبال دستیابی به یک توافق اتمی با ایران است؟
گروه بین‌الملل خبرگزاری دانشجو_ پایگاه خبری "مدرن دیپلماسی" در گزارشی، اینطور استدلال کرده که اساسا دولت بایدن با توجه به برخی تحولات مهم در عرصه سیاست بین الملل نظیر "جنگ اوکراین"، به خطر افتادنِ امنیت بازار انرژی، و همچنین چشم انداز‌های سیاسی و ژئوپلیتیکی حاکم بر خاورمیانه و حتی مناطقی نظیر شرق آسیا، قویا به دنبال دستیابی به یک توافق هسته‌ای با ایران در چهارچوب "مذاکرات اتمی وین" است. مدرن دیپلماسی در این رابطه استدلال‌های مختلفی را نیز به مثابه شواهدی بر ادعای خود ذکر می‌کند.
پایگاه خبری مدرن دیپلماسی در این رابطه می‌نویسد: «در هفته‌های اخیر، واشینگتن در مورد احیای توافق اتمی "برجام" در چهارچوب "مذاکرات هسته‌ای وین"، انعطاف بیشتری را در برابر ایران نشان داده و به نوعی رفتار می‌کند که گویی دستیابی به یک توافق با ایران برای آن از اولویت زیادی برخوردار است. در این راستا، دولت بایدن با این خواسته روسیه که تحریم‌های آمریکا و غرب علیه روسیه (با محوریت جنگ اوکراین) هیچ تاثیری بر مراودات و ارتباطات اقتصادی مسکو با تهران (در چهارچوب توافق برجام) نداشته باشد نیز موافقت کرده است. ایالات متحده آمریکا همچنین احتمالا این حق را برای روسیه در نظر گرفته که اورانیوم مازادِ ایران را خریداری کند. رویکردی که به طور خاص با این نیت از سوی دولت آمریکا در پیش گرفته شده تا واشینگتن اطمینان خاطر حاصل کند که برنامه اتمی ایران پیشرفت‌های بیشتری را تجربه نخواهد کرد. این در حالی است که "نِد پرایس" سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز در موضع گیری گفته است که "روسیه یک نقش عملی و مهم را در هرگونه انعقاد توافق هسته ایِ جدید با ایران بازی خواهد کرد". در این راستا، "جیک سالیوان" مشاور امنیت ملی آمریکا نیز گفته است که: "اکنون، ما نباید به هیچ کشور خاصی در مورد بخش و یا مولفه خاصی از یک توافق تکیه کنیم. با این حال، روسیه از گذشته نقشی عملی و مهم در چهارچوب معادله اتمی ایران بازی کرده که توجه به این مساله مهم است (نقشی که لزوما از اهمیت سیاسی برخورداز نبوده است). "
یکی از دلایلی که در شرایط کنونی دولت بایدن شدیدا مشتاق به دستیابی به یک توافق با ایران است این نکته می‌باشد که ایران و ونزوئلا از جمله کشور‌هایی هستند که در بحبوحه جنگ اوکراین و اِعمال تحریم‌های گسترده غرب علیه روسیه (بویژه بر بخش نفت و گاز این کشور)، می‌توانند تا حد زیادی نیاز‌های کشور‌های غربی به نفت و گاز را تامین کنند و از آسیب رسیدن به اقتصاد‌های غربی به دلیل کاهش قابل توجه وارادات انرژی از روسیه جلوگیری کنند. این مساله به ویژه با توجه به اینکه کشور‌هایی نظیر عربستان سعودی و امارات متحده عربی از درخواست‌های آمریکا مبنی بر افزایش میزان صادرات انرژی توسط خود سر باز زده اند، بیش از پیش از اهمیت برخوردار می‌شود. در این راستا شاهد بودیم که اخیر "جواد اوجی" وزیر نفت ایران در توئیتی اعلام کرد که "تهران احتمالا تولید نفت روزانه خود را به بیش از 5.7 میلیون بشکه در روز افزایش خواهد داد" (البته که وی در این زمینه هیچگونه جدول زمانی را ارائه نکرده است). در سال 2021، ایران روزانه 2.4 میلیون بشکه نفت تولید می‌کرد، این در حالی است که این میزان پیش از سال 2018 و وضعِ تحریم‌های گسترده از سوی دولت ترامپ علیه ایران، چیزی در حدود 3.8 میلیون بشکه در روز بود.
البته ک مذاکرات هسته‌ای وین که با هدف احیای توافق برجام انجام می‌شود، در مدت اخیر پیشرفت‌های قابل توجهی را نیز تجربه کرده است. این روند علی رغم موانع فراوان همچنان رو به جلو گزارش شده است (موانعی نظیر بحران اوکراین و یا طرح درخواست‌های جدید از سوی روسیه در قالب مذاکرات وین). همه این‌ها در حالی است که "جو بایدن | رئیس جمهور آمریکا جهت انعقاد یک توافق هسته‌ای جدید با ایران، نَه فقط از سوی جمهوریخواهان، بلکه حتی از سوی برخی دموکرات‌ها نیز تحت فشار است و آن‌ها با این مساله مخالفت می‌کنند. منتقدان، بایدن وی را متهم می‌کنند که بیش از حد در برابر ایران نرمش نشان داده و در عین حال، روند مذاکراتِ تیم مذاکراتی آمریکا با ایران در قالب معادله برجام را نیز چندان شفاف نمی‌بینند.
البته که در این میان برخی قانونگذارانِ آمریکایی به شدت با خارج کردن نامِ "سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران" از فهرست تحریم‌های آمریکا نیز مخالفت می‌کنند. در این راستا اخیرا 86 عضو حزب جمهوریخواه آمریکا که برخی از آن‌ها عضو نهاد‌های مهم قانونی آمریکا نظیر مجلس نمایندگان این کشور نیز هستند در نامه‌ای به "آنتونی بلینکن" وزیر خارجه آمریکا تاکید کرده اند که: «ما با هرگونه اقدام دولت بایدن در خارج کردن نام سپاه پاسداران از لیست تحریم‌های آمریکا به شدت مخالفیم.»
قانونگذاران آمریکایی همچنین به این واقعیت اشاره کرده اند که یک توافق هسته‌ای با ایران نباید بر پیوند‌های آمریکا با کشور‌های عرب حاشیه خلیج فارس اثری داشته باشد (در ماه‌های اخیر، روابط آمریکا با عربستان سعودی و امارات به شدت رو به وخامت و سردی حرکت کرده است). در این میان، حتی برخی دموکرات‌ها نسبت به اینکه ایران نسبت به مفادِ هرگونه توافق جدید پایبند باشد، ابراز تردید کرده اند. این در حالی است که عده‌ای دیگر به دلیل وخیم شدن روابط آمریکا با چین و روسیه در شرایط کنونی، اساسا نسبت به این موضوع که آیا شرایط فعلی، زمانی مناسب جهت دستیابی به یک توافق با ایران است، بدبین هستند. در عین حال، عده‌ای دیگر از قانونگذارانِ آمریکایی اینطور استدلال می‌کنند که به دلیل اینکه هرگونه توافق جدید با ایران، روابط اقتصادی آن با روسیه که اکنون شدیدا به دلیل جنگ اوکراین، تحت تحریم‌های اقتصادی اروپا و آمریکا است را شامل نمی‌شود، اساسا نمی‌تواند در راستای منافع آمریکا باشد و در عمل رقبای آمریکا به ویژه روسیه را تقویت خواهد کرد. این در حالی است که شمار دیگری از دموکرات هایِ آمریکایی قویا خواستار احیای توافق برجام هستند و اساسا خروج دولت ترامپ از توافق مذکور را "اشتباهی تاریخی" توصیف می‌کنند. در این میان، وزارت خارجه آمریکا اعلام کرده که جهت دستیابی به یک اجماعِ قوی جهت حصول توافق راجع به معادله اتمی ایران و دستیابی به یک توافق هسته‌ای با این کشور، رایزنی‌های گسترده‌ای را با اعضای کنگره آمریکا آغاز کرده است.
به طور کلی می‌توان گفت که در شرایطی که دولت بایدن اکنون با چالش‌های داخلی و خارجی زیادی رو به رو است، ایجاد اجماعِ سیاسی در آمریکا (میان دو حزب جمهوریخواه و دموکرات) جهت احیای توافق برجام را دستورکاری به شدت مهم و با اولویتِ بالا برای خود تعریف کرده است. با این همه، با توجه به وضعیت کنونیِ روابط آمریکا با چین و روسیه و همچنین چشم انداز‌های سیاسی حاکم بر خاورمیانه، اینطور به نظر می‌رسد که پیشبرد این دستورکار بسیار سخت و طاقت فرسا خواهد بود.» *لینک:
https://moderndiplomacy.eu/2022/03/28/why-u-s-is-giving-greater-priority-to-the-iran-nuclear-deal/