کنگره زنان تأثیرگذار؛ جای خالی زنان هنرمند و روزنامه‌نگار و شاعر و فعال مدنی ولو از همان بورکینافاسو!

عصر ایران؛ مهرداد خدیر - برگزاری کنگره زنان تأثیرگذار با عنوان "بین‌المللی" و از 5 قاره و غالبا گمنام به میزبانی همسر آقای رییسی و معاون امور زنان ایشان (خانم انسیه خزعلی) واکنش‌ها و بازتاب‌های مختلفی داشته اما بیشتر بر ترکیب و هزینه تأکید شده حال آن‌که داستان را از وجوه دیگر هم می‌توان بررسید. از همه متفاوت‌تر تیتر روزنامه سازندگی است: دورافتخار با بورکینافاسو!

حسین انتظامی معاون وزیر ارشاد در دولت پیشین که دبیر کمیسیون انتشار آزاد اطلاعات بود نیز از منظر «شفافیت» دو پیشنهاد را توییت کرد: اول این که اسامی میهمانان به تفکیک کشور و حوزه سرآمدی آنان منتشر شود تا بتوان با گوگل کردن (جست و جو در گوگل) میزان اهمیت آنان را دریافت. دوم انتشار هزینه‌های این رویداد و ترجیحا به تفکیک هر میهمان.

نکته جالب توجه البته این که تأکید بر زنان تأثیرگذار بوده ولی بیشتر بر روی همسران مردان تأثیرگذار مانور دادند و تازه این همسران نیز از کشورهای ارمنستان، بورکینافاسو، قرقیزستان و صربستان بودند و دریغ از همسر رییس یک کشور اسلامی یا عربی. همسر بشار اسد هم نیامد.

نگاهی به 7 برگزیده البته نشان می‌دهد چه رویکرد و کیفیتی داشته است:

خانم لی محقق شیمی از تایلند، خانم سوده غفوری‌فرد با تخصص ژنتیک پزشکی از ایران، خانم الینا از روسیه، زهرا امام از ایران، خانمی از آرژانتین، مژگان زندی با تخصص شیمی پلیمر از ایران وو خانم شیامی از چین.

وقتی از میان 7 برگزیده اصلی نه یکی هنرمند است، نه نویسنده، نه حقوق‌دان، نه فعال سیاسی، نه روزنامه‌نگار، نه فعال سیاسی، نه کنش‌گر مدنی می توان حدس زد در بین کل 300 میهمان هم چنین بوده و اگر هم به این صفت بوده اند شاخص نبوده. از نگاه خانم انسیه خزعلی لابد تأثیرگذاری در شیمی پلیمر است و از کشورهای روسیه و پین و بورکینافاسو نه جاهای دیگر عالم. (البته حضور زینب نصرالله دحتر سید حسن نصرالله دبیر کل حزب‌الله لبنان طبعا برای رسانه‌ها جذاب بود). شایدبگویند بودند. بسیار خوب. کاش به پیشنهاد آقای انتظامی عمل شود تا بدانیم واقعا چه کسانی دعوت شده بودند.

با این حال به این همایش از 10 زاویه دیگر هم می توان نگریست:

1. چرا از زنان مأمور در گشت ارشاد تجلیل نشد؟ مگر خانم خزعلی از حامیان پلیس امنیت اخلاقی نیست؟ از آنان تأثیرگذارتر که؟ حمل بر طعنه نکنید. اگر عملکرد خانم‌های گشت ارشاد قابل دفاع است چرا به آنان جایزه ندادید؟ چرا این دستاورد درخشان را به دیگران معرفی نمی‌کنید و اگر نیست چرا به اسامی دیگر درصدد احیای آن هستند؟

2. خانم متخصص شیمی تأثیرگذار است ولی روزنامه‌نگار و نویسنده و هنرمند و شاعر نه؟ یعنی در جهان خارج یک زن با این اوصاف را نیافتند تا در فضای خاص پس از 25 شهریور که توجه جهان به زنان ایران جلب شده همسو با سیاست‌های معاونت کنونی زنان باشد؟ اگر هدف همایش (‌با عنوان پرطمطراق کنگره) آشنایی با تصویر زنان ایران بدون روتوش رسانه‌های غربی بوده این تصویر را شاعر و نویسنده و سینماگر می تواند ترسیم کند یا خانم فلان مقام در بورکینافاسو و صربستان؟

3. غیبت زنان تأثیر گذار ده‌ها کشور اسلامی نشان دهنده عمق روابط فرهنگی و علمی ما با آنهاست. شاید بگویند از سوریه و نیجریه آمده بودند. منظور زنان تأثیرگذار یا شخصیت های مطرح کشورهایی چون مصر و عراق و ترکیه و مانند آن است.

4. محمود احمدی‌نژاد بعد از ریاست جمهوری عنوان معاون زنان را به خانواده تغییر داد و در دولت روحانی واژه «زنان» بازگشت و شد زنان و خانواده. در نگاه اصول‌گرایان وجه اصلی زنان مادرانگی و همسری آنان است و از این حیث همین که میزبان همایشی با عنوان تأثیرگذاری زنان شده‌اند و خبری از کلمه خانواده نیست یک رویکرد فمینیستی است و اگر در دوران مسؤولیت خانم ابتکار یا مولاوردی این اتفاق می‌افتاد بعید نبود انتقاد کنند. وقتی واحد خواهران حزب مؤتلفه همایش «زن زندگی، آزادی در مکتب فاطمی» برگزار می‌کند و کلمه زن را در آغاز عنوان می‌آورد خانم خزعلی هم از زنان می‌گوید بی‌خانواده و اینها همه از آثار اتفاقات پس از مرگ مهساست ولو هیچ جایی در کنگره نداشته باشد.

5. از زنان اهل فرهنگ و سیاست و هنر در ایران که پرشمار و مشهورند دعوت شده بود و نپذیرفتند یا اصلا دعوت نکرده بودند؟ تصور کنید همایشی با عنوان زنان تأثیرگذار دنیا برگزار کنید و از زنان تأثیر گذار ایران خبری نباشد. علت البته روشن است. مواضع سیاسی و اجتماعی بین آنان و حکومت فاصله انداخته است. فاصله البته کلمه کمی است برای این دره که ایجاد شده.

6. استفاده از عنوان «تأثیرگذار» احتمالا به جای اینفلوئنسر بوده و این که این افراد سلبریتی نیستند اما تأثیرگذارند. چرا؟ چون یکی متخصص شیمی است و شوهر دیگری در ارمنستان و صربستان مقام و منصبی دارد.

7. این که همسر رییس جمهوری کنونی میزبان همایش بوده سطح بالای میزبانی را نشان می‌دهد ولی اگرمیهمانی که کمی از سیاست هم سر در می‌آورده سراغ دختر رییس جمهوری اسبق یا همسر آخرین نخست‌وزیر را گرفته باشد آیا توضیحی داشتند که اسباب تعجب آنان نشود؟

8. اصول‌گرایان همواره چادر را به عنوان پوشش برتر تبلیغ کرده‌اند اما در این کنگره خانم‌های چادری در اکثریت نبودند. ضمن این که مشخص نیست پوشش خانم‌های میهمان در کشور خودشان هم این گونه است یا در پروتکل همایش بوده و طبعا می دانسته‌اند به چه منظوری دعوت می‌شوند و رعایت کرده‌اند ولو متفاوت.

9. هر چند اعلام هزینه‌ها و منبع تأمین آن از ضرورت های شفافیت است اما می‌توان حدس زد بودجه معاونت زنان کافی نبوده باشد و از دستگاه‌های دیگر کمک گرفته باشند و آخر سر مبلغی برای معاونت زنان بماند و اگر چنین باشد خوب است چون شاید معاونت زنان برای زنان بی‌پناهی که از دفاع از حق خود به خاطر ناتوانی در انتخاب وکیل عاجزند دفاع کند کاری کند. در یک مورد زنی چند سال است به این در و آن در می زند تا پدر نوه حاصل از ازدواج موقت دختر معتاد خود با او را قانونا وادارد فرزند خود را تحویل گیرد و اگر لطف قاضی شرافت‌مندی نبود امیدی که فعلا برای او ایجاد شده هم به یأس می‌گرایید. روشن است که خانم خزعلی برای فعالان سیاسی منتقد کاری انجام نمی‌دهد ولی برای این زن و امثال این زن، چه؟ یکی از بهانه‌ها کمبود بودجه است. کاش از بودجه این همایش پولی مانده باشد تا صرف این امور کند که یک نمونه ملموس آن ذکر شد.

10. هیچ همایش دیگری نمی‌توانست به اندازه این کنگره انزوای بی‌دلیل دستگاه دیپلماسی به رغم ادعای نزدیک شدن با 15 کشور همسایه و فاصله بین فعالان مدنی با دولت کنونی را به نمایش بگذارد. درست است که نصف مردم ایران در انتخاباتی که به روی کار آمدن دولت فعلی و بالتبع خانم معاون زنان انجامید شرکت نکردند و از آن نصف نیز بخش قبل توجهی از آرا باطله بود ولی حتی اگر زنان اسم و رسم‌دار تأثیرگذار خارجی را دعوت کرده بودند نیز باز رابطه ضعیف با زنان تأثیرگذار داخلی را جبران نمی‌کرد..

درست است که اوایل انقلاب هم شخصیت‌های مختلف دعوت می شدند ولی اگر با حکومت ها ارتباط نداشتند در جوامع خود صاحب نام بودند و با وجهه انقلابی سازگار بود. اینها که نه چریک اند نه فعال مدنی. این که نه در جامعه خودشان چندان سرشناس باشند نه از کشورهای مطرح آمده باشند مستضعف گرایی هم نیست و چه فضیلتی دارد آخر میزبانی همسر یک کشور درجه چندم؟

میرزای موسیقی ایران / کسی که تمامیت موسیقی ایران مدیون اوست (فیلم)

ببینید | فستیوال عجیب در اسپانیا / اسب‌هایی که برای سلامتی از میان دود و آتش عبور می‌کنند