آیت الله موسوی بجنوردی یار و همراه امام؛ از نجف تا راه اندازی دادگاه عالی قضا

به گزارش مبلغ از جماران، آیت الله دکتر سید محمد موسوی بجنوردی در صبح امروز و پس از یک دوره بیماری، دعوت حق را لبیک گفت. مطلب زیر مروری کوتاه به زندگی ایشان خواهد داشت:

زندگینامه سید محمد موسوی بجنوردی

سید محمد موسوی بجنوردی در سال 1322 در نجف اشرف متولد شد. ولی در شناسنامه اش 1324 آمده است. وی تحصیلات علوم حوزوی و دینی خود را در ایران و نجف اشرف به انجام رساند و به مدت 30 سال در محضر استادان درجه اول فقه و اصول و فلسفه از جمله امام خمینی (س) شاگردی کرد.

معرفی اجمالی

سید محمد موسوی بجنوردی فرزند سید حسن بجنوردی در سال 1322 ش در نجف اشرف متولد شد. تحصیلات علوم حوزوی و دینی خود را در ایران و نجف اشرف به انجام رساند. وی به مدت 30 سال از محضر استادان درجه اول حوزه، فقه و اصول و فلسفه آموخت. وی که دروس جدید و حوزوی را با هم می خواند در 18 سالگی کفایتین را به پایان رساند و در سال 1340 ش درس خارج را نزد پدر بزرگوار خود و آیت الله سید محسن حکیم گذراند.

پس از تبعید امام خمینی (س) به نجف اشرف در بهار 1344 ش یکی از شاگردان همیشگی دروس ایشان در تمام 14 سال اقامتشان سید محمد موسوی بجنوردی بود. وی در این مدت در مسجد جامع نجف اشرف (هندی) رسائل و مکاسب و کفایتین را به زبان عربی برای شیعیان کشورهای عرب زبان همچون عراق، لبنان، سوریه و مصر تدریس می کرد که شاگردان ممتازی همچون سید عباس موسوی و شیخ راغب حرب از شهدای برجسته حزب الله لبنان از شاگران وی به شمار می روند.

رابطه استاد و شاگردی بین امام خمینی (س) و او باعث شد که پس از مراجعت امام از نجف به پاریس وی نیز امام را همراهی کرد.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی به ایران آمد و در سال 1359 ش به دستور امام (س)، دادگاه عالی قضا را راه‌اندازی کرد. ایشان از سال 1360 ش به مدت دو دوره تا سال 1368 ش به عضویت شورای عالی قضایی درآمد که تا رحلت امام و تغییر در قانون اساسی که منجر به حذف شورای عالی قضایی شد، ادامه داشت.

همزمان با این فعالیت های اجتماعی و امور اجرایی کار تدریس و تحقیق در دانشکده های حقوق دانشگاه های شهید بهشتی، تربیت مدرس و الهیات تهران را دنبال کرد و در سال 1368 ش به رتبه دانشیاری و سال 1382 ش به رتبه استادی رسید. ایشان از سال 1371 ش عضو هیئت علمی و ریاست گروه الهیات دانشگاه تربیت معلم بود و همچنین رئیس گروه الهیات و رشته حقوق و علوم سیاسی این دانشگاه نیز بود. در ضمن او با دانشگاه‌ها و مراکز خارج از کشور از قبیل دانشکده حقوق دانشگاه محمد الخامس مراکش، دانشگاه سن ژوزف لبنان، و الازهر و عین الشمس نیز همکاری داشت.

سوابق علمی - اجرایی

عضو شورای علمی دایره المعارف بزرگ اسلامی

عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت معلم

رئیس گروه الهیات و رشته حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تربیت معلم

مدرس درس خارج فقه و اصول در حوزه علمیه تهران

مدرس مدعو در دانشگاه های شهید بهشتی، تربیت مدرس، دانشکده الهیات دانشگاه تهران، دانشگاه امام صادق (ع)، دانشگاه شهید بهشتی، پژوهشکده امام خمینی (س)، دانشگاه انقلاب اسلامی و موسسه عالی بانکداری ایران.

آثار علمی

ایشان دارای آثار علمی فراوانی اعم از کتاب، مثاله و مصاحبه است.

کتاب

استصحاب: شرح کفایه الاصول آخوند خراسانی، تهران، مجمع علمی فرهنگی مجد، 1387.

اندیشه های حقوقی حقوق خانواده، تهران، مجمع علمی فرهنگی مجد، 1386.

اندیشه های حقوقی، حقوق مدنی و کیفری، تهران، مجمع علمی فرهنگی مجد، بی‌تا.

عقد ضمان، پژوهشکده امام خمینی (س)، 1380.

علم اصول، نشر عروج، 1379.

فروع علم اجمالی صلاه، تهران، مجمع علمی فرهنگی مجد، 1389.

قواعد فقهیه، نشر میعاد، 1372.

مجموعه مقالات فقهی، حقوقی و اجتماعی، پژوهشکده امام خمینی (س)، 1380.

مصادر التشریع عند الامامیه و السنه، پژوهشکده امام خمینی (س)، 1382.

مقالات اصولی، تهران، امیرکبیر، 1371.

مقاله

"خشونت نسبت به زنان از منظر دین"، بازتاب اندیشه، مرداد 1384، شماره 64.

" بررسی فقهی و حقوقی و حدود مسئولیت مدنی و کیفری ناقلین ایدز با رویکردی بر نظریات حضرت امام خمینی (س)"، نامه الهیات، دانشگاه آزاد تهران واحد شمال، تابستان 1387، شماره 3.

قاعده اقدام"، دیدگاههای حقوقی، 1375، شماره 2.

"جایگاه عرف در حقوق بین الملل و حقوق اسلام"، فصلنامه علمی پژوهشی متین، 1381، شماره های 15 و 16.

"کودک آزاری"، نشریه حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تربیت مدرس، تابستان 1386، شماره 3.

"بررسی و فقهی و حقوقی حق تألیف با رویکردی به آراء امام خمینی (س)"، فصلنامه علمی پژوهشی متین، 1387، شماره 41؛

"حقوق شهروندی از نگاه امام خمینی (ره)"، (با همکاری محمد مهریزی ثانی) پژوهشنامه متین، زمستان 1392، سال پانزدهم، شماره 61.

"شبیه‌سازی انسان از منظر دین"، (با همکاری اعظم سقازاده)، نامه الهیات، پاییز 1389، شماره 12.

"درباره جاسوسی و خیانت به کشور"، آیین، شهریور 1389، شماره‌های 30 و 31.

"جرم سیاسی در حقوق کیفری اسلام"، بهمن و اسفند 1388، شماره‌های 26 و 27.

"نقش حسن نیت در عقود و قراردادها در فقه و حقوق"، حقوق و علوم سیاسی، بهار 1386، شماره 2.

"همانندسازی با هدف درمان ناباروری"، حقوق عمومی، اسفند 1385، شماره 2.

"ارث زن از شوهر با رویکردی بر نظرات حضرت امام خمینی (ره)"، پژوهشنامه متین، بهار 1385، شماره 30.

"مسئولیت کیفری و مدنی پزشک"، پژوهشنامه متین، بهار 1381، شماره 14.

"فهم عرفی در اصول لفظیه و هرمنوتیک"، زبان و ادبیات فارسی، پاییز 1380، شماره 34.

مصاحبه

"فقه مقارن و اجتهاد در عصر حاضر"، مطالعات تقریبی مذاهب اسلامی، زمستان 1387، شماره 14.

"یادگار امام و نظام اسلامی: نقش او در حفظ نظام ناگفته مانده است"، شاهد یاران، فروردین 1386، شماره 17.

"سیره سیاسی امام: عمل خلاف شرع امام را مضطرب و حتی وحشتزده می‌کرد"، شاهد یاران، خرداد 1385، شماره 7.

"گذرگاه عافیت"، ضمیمه خردنامه همشهری، بیست و پنج آبان 1384، شماره 76.

"ذاتی و عرضی در اندیشه امام خمینی (ره)"، ضمیمه خردنامه همشهری، یازده خرداد 1384، شماره 51.

"قرآن و راهکارهای پاسخگویی به احکام نوپیدای فقهی"، گلستان قرآن، نیمه دوم شهریور 1383، شماره 182.

"حقوق زنان"، پژوهشگاه متین، تابستان و پاییز 1383، شماره 23.

"اجتهاد شورایی"، (میزگرد) پژوهشنامه متین، پاییز 1382، شماره 20.

"گستردگی فقه و بیان مصادیق آن"، پژوهشنامه متین، تابستان و پاییز 1381، شماره‌های 15 و 16.

"شغلهای ممنوع"، حقوق زنان، فروردین 1381، شماره 21.

جوایز و افتخارات

برگزیده سال 1384 در همایش پنجم چهره های ماندگار جمهوری اسلامی ایران

وفات

ایشان صبح امروز 5 اسفند 1402 مقارن با 14 شعبان 1445 دعوت حق را لبیک گفت.

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1876704