بازی یک بام و دو هوای روسیه در خاورمیانه / معنای رویارویی اسرائیل و حماس برای پوتین

به گزارش اقتصادنیوز، روسیه امروز شکل جدیدی از معماری اقتصادی را دنبال می‌کند و همزمان قدرت نظامی‌اش را در جهان به تصویر می‌کشد. در حالی که مسکو در برابر هژمونی و سلطه غرب و ناتو ایستاده، اسرائیل رابطه‌ای پیچیده را با ایالات متحده تعریف کرده است. به ادعای ناظران بررسی دقیق‌تر گزاره‌ها، آشکارا نشان می‌دهد که روسیه و اسرائیل در برنامه کاهش جمعیت هم صدا هستند، بدین معنا که روسیه در حال غیرنظامی کردن همسایه خود اوکراین است در حالی که هدف اسرائیل استقرار در خاک فلسطین است.

تکرار سناریوی اوکراین در خاورمیانه

اوراسیا ریویو با انتشار گزارشی مدعی شد، روسیه از جنگ در اوکراین به عنوان "عملیات نظامی ویژه" یاد کرد؛ عملیاتی که 24 فوریه 2022 بلافاصله پس از تصویب شورای فدراسیون و دومای ایالتی (هر دو مجلس قانونگذار) آغاز شد. مسکو از آن زمان تاکنون "ابتکارات صلح" ارائه شده توسط چین، آفریقای جنوبی و بسیاری دیگر را بررسی کرده اما بدان تن نداده است. هرچند در شرایط کنونی برزیل و هند به دنبال برگزاری نشست صلح هستند، همزمان اسرائیل، قطعنامه «دو دولت» سازمان ملل را کاملاً کنار زده است. ایالات متحده از زمان به رسمیت شناختن اسرائیل در سال 1948، به اشکال مختلف از این بازیگر حمایت کرده است. تصور عمومی این است که در طول قرن بیستم، به ویژه در جریان جنگ سرد، ایالات متحده اسرائیل را به عنوان متحدی حیاتی در برابر دشمنانی مشترک مانند نازیسم و کمونیسم ترسیم کرد. علاوه بر این، واشنگتن سالانه حدود 3.8 میلیارد دلار کمک نظامی در اختیار اسرائیل قرار داده است. بر این اساس و بدون تردید، اسرائیل نماینده منافع استراتژیک ایالات متحده در منطقه است.

همزمان با تشدید جنگ اسرائیل در منطقه، روسیه بی اعتنا به توافق های صلح در اوکراین، از ابتکارات صلح می گوید، روسیه نسبت به حملات (ادعایی) احتمالی اسرائیل به ایران ابراز نگرانی کرده بالاخص آن که این کشور با تهران به لحاظ نظامی روابط نزدیکی را تعریف کرده است. با ادامه درگیری و پیامدهای فاجعه بار رویارویی ها در سوریه و لبنان، روسیه اوایل اکتبر به شهرودانش در اسرائیل هشدار جدی داد. آن هم در شرایطی که به واسطه آخرین حمله هوایی اسرائیل به نزدیکی پایگاه حمیمیم روسیه در سوریه کرملین از 1.5 میلیون شهروند خود خواسته بود تا سرزمین های اشغالی را پیش از آن که دیر شود ترک کنند. روسیه همچنین شهروندانش را از لبنان خارج کرد. ابتدا تصور می شد روسیه بی طرف است و بازی‌های دوگانه با اسرائیل وسیله‌ای است برای محافظت از شهروندانش، اما امروز روشن شده که مسکو چندان هم به تصاعد بحران ها در خاورمیانه بی میل نیست.

فرصت سازی روس‌ها از بحران غزه

درگیری فلسطین و اسرائیل که در اکتبر 2023 آغاز شد، محکومیت جهانی را به دنبال داشت. در ابتدا، روسیه به دو دلیل رویکرد محتاطانه ای در پیش گرفت. اولین مورد مربوط به بمباران نظامی اوکراین است؛ بمبارانی که توسط روسیه سازماندهی شده بود. عامل دوم این است که روسیه روابط دو جانبه ای قدرتمندی با یکدیگر دارند. هر دو بازیگر بر اهمیت تعامل در حوزه هایی چون توسعه اقتصادی، تجاری، علمی و فرهنگی، علی‌رغم بحران جاری در خاورمیانه، تاکید دارند. از همین رو روسیه در مراحل اولیه تنش؛ پیشنهاد اتخاذ تدابیری را برای انجام گفت‌وگوی گسترده برای تضمین تمامیت ارضی و حاکمیت ارائه کرد. پوتین، اکتبر 2023، درباره تشدید خشونت ها و جلوگیری از یک فاجعه انسانی در نوار غزه هشدار داد. او به طرف اسرائیلی را از نکات کلیدی گفتگوی تلفنی با سران فلسطین، مصر، ایران و سوریه مطلع کرد. علاوه بر هشدار، تعهد اصولی روسیه برای ادامه کار جهت پایان دادن به مناقشه فلسطین و اسرائیل و دستیابی به یک راه حل مسالمت آمیز از طریق ابزارهای سیاسی و دیپلماتیک مجدداً مورد تاکید قرار گرفت. اما در دسامبر سال گذشته و بعد از تماس تلفنی پوتین و نتانیاهو، موضع روسیه تغیر کرد.

اوراسیا ریویو در ادامه یادداشت ادعایی اش آورد، خاورمیانه در حال تبدیل شدن به عرصه جدیدی از تقابل ژئوپلیتیکی است و از همین رو کارشناسان روسی در مورد مسائل خاورمیانه از زمان مناقشه 7 اکتبر، یعنی آغاز درگیری، تحلیل های متفاوتی را درباره چشم انداز تعاملات منطقه ارائه کرده اند. کارشناسان تاکید دارند که روسیه به طور فعال روابط خود را با کشورهای سراسر خاورمیانه در چارچوب حل و فصل مناقشه فلسطین و اسرائیل تقویت کرده است. آندری اونتیکوف، کارشناس خاورمیانه، به روزنامه ایزوستیا گفت که اگر اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها واقعاً بخواهند ایده راه‌حل دو کشور را ترویج کنند، می‌توانند بر رهبری اسرائیل فشار بیاورند.

در حالی که بخشی از نخبگان به ایده ایجاد یک کشور مستقل فلسطینی متعهد هستند، برخی دیگر معتقدند که زمان برای تحقق این ایده از دست رفته است. دیمیتری ماریاسیس، محقق برجسته گروه مطالعات اسرائیل در آکادمی شرق شناسی علوم روسیه، گفت که حل سیاسی مسئله فلسطین هم به خود اسرائیلی ها و هم به خود فلسطینی ها بستگی دارد. گروهی از کارشناسان در گفت و گو با روزنامه ایزوستیا روسیه تاکید داشتند، هدف مسکو در اینجا یافتن حمایت شریک در رویارویی خود با غرب، از جمله در اوکراین است. از همین رو می توان گفت، روسیه در این چند سال روابط چندوجهی قابل توجهی با اسرائیل دارد، درست مانند آفریقای جنوبی. اما آنچه برای کرملین مهم است، آمادگی برای ارائه کمک های احتمالی برای کاهش درد و رنج غیرنظامیان و مدیریت بحران است. از همین رو مسکو بدون آن که تلاش کند تا روابطش با اسرائیل خدشه دار شود، به اهرم های مختلفی برای مدیریت تنش ها و فرصت سازی از بحران خاورمیانه جهت تقویت موضع خود در اوکراین استفاده می کند.

• بایدن بر سر دوراهی؛ واشنگتن می‌تواند نتانیاهو را مهار کند؟/ ترکش‌های بازی خطرناک اسرائیل به کارزار...
• آماده‌باش محور مقاومت؛ تل‌آویو محصور در هفت جبهه / خاورمیانه در آستانه رویارویی تمام عیار؟
• بده بستان ترکیه در قلب آسیا؛ مانور ایران و اسرائیل در حیاط خلوت روسیه / جنگ اوکراین چگونه کرملین را...
• ماموریت شکست خورده بایدن؛ معمای دهن کجی نتانیاهو به طرح 3 مرحله‌ای آمریکا / آیا ارتش علیه «بی بی»...

• اینستاگرم
• تلگرام
• ایکس
• لینکدین