تاکید مدیران رسانه بر گسترش زبان فارسی در جهان
وظیفه حفظ و یا گسترش کرسی‌های زبان فارسی در خارج از کشور و اعزام استاد برای این کرسی‌ها برعهده وزارت علوم است و در جایی که کرسی زبان فارسی نباشد و یا نیازمند راه اندازی باشند، ما با معرفی دانش آموختگان زبان فارسی کمک می کنیم.
بنیاد سعدی به منظور هم افزایی و هم اندیشی با مدیران اصحاب رسانه، میزبان نمایندگان جمعی از رسانه‌های گروهی بود تا ضمن ارائه برنامه‌های خود در زمینه توسعه و آموزش زبان فارسی در جهان، پیشنهادات و نظرات کارشناسان ارشد رسانه را جویا شود.
به گزارش روابط عمومی بنیاد سعدی، ابتدا غلامعلی حداد عادل، رئیس بنیاد سعدی در سخنانی با گرامی داشت شهید قاسم سلیمانی و نیز تسلیت ایام فاطمیه اظهار کرد: علت تأسیس این بنیاد این حس بود که ساختار قبلی آموزش زبان فارسی در جهان، که در دل سازمان فرهنگ و ارتباطات تعریف شده بود، ظرفیت و بازده کافی را دارا نبود. در واقع سازمان وظایف زیادی داشت که آموزش زبان فارسی هم یکی از آنها به شمار می‌رفت اما این اتفاق در حد یک اداره با چند کارمند تعریف شده بود.
وی افزود: تجربه برخی از کشورهای جهان از جمله فرانسه، آلمان، اسپانیا و ایتالیا و روسیه، چین و دیگر کشورها در امر آموزش زبان‌شان، حاکی از این بود که یک مقام عالی رتبه در بدنه دولت، دست‌اندرکار موضوع آموزش زبان می شود. به همین خاطر ما نیز به شورای عالی انقلاب فرهنگی پیشنهاد دادیم که بنیادی مشخص برای موضوع آموزش زبان فارسی در جهان و به اسم شاخص‌ترین چهره در توسعه زبان فارسی در جهان یعنی «سعدی» ایجاد شود.
وی ادامه داد: آموزش زبان به غیر هم‌زبانان امروزه امری تخصصی در جهان به شمار می‌رود و ده‌ها سال است که این مساله توانسته هویت خودش را نشان دهد. در ایران ما بیش از دو دهه است که آموزش زبان فارسی را به عنوان «آزفا» در دانشگاه‌ها داریم و در بنیاد سعدی نیز برای تداوم این راه سعی شد موضوع آموزش بر پایه‌های علمی استوار شود و همکاران بنیاد نیز از فارغ‌التحصیلان دوره‌های آموزشی آزفا انتخاب شده اند. البته در ایران این رشته دکتری نداشت اما با همکاری دو سالی است که در سطح دکتری رشته آموزش فارسی به غیر فارسی زبانان راه اندازی شده و نخستین دوره از فارغ‌التحصیلان این دوره به زودی معرفی خواهند شد.
رئیس بنیاد سعدی با بیان اینکه امروزه رابطه معنا داری میان قدرت یک کشور و نفوذ زبان آن در جهان وجود دارد، تاکید کرد: در طول تاریخ زبان فارسی توانایی خودش را برای گسترش یافتن در دنیا نشان داده و ثابت کرده است که حرف نویی برای جهانیان دارد. ما هم برای این موضوع سعی کردیم که کتاب‌هایی با استفاده از آخرین دستاوردها و روش‌های آموزش علمی و با هدف تقویت چهار مهارت خواندن، نوشتن، شنیدن و درک مطلب تهیه کنیم البته ابتدا، سلسله ضوابطی نیز برای استاندارد کردن آموزش زبان فارسی ایجاد کرده‌ایم. همچنین در کنار کتاب‌های آموزش فارسی، متونی آموزشی برای دستور زبان فارسی، ادبیات و ایران شناسی نیز تدوین کنیم. حاصل این کار در شش سال گذشته بیش از 20 کتاب درسی بود که یکی از این آثار با عنوان «گام اول» به سیزده زبان زنده دنیا ترجمه شده است و هشت ترجمه از آن نیز تاکنون منتشر شده است.
وی به تدوین آزمون آمفا بر اساس استاندارد آموزش زبان فارسی اشاره کرد و گفت: پیش از این آزمون، متر و معیاری برای سنجش یادگیری زبان فارسی فارسی آموزان نداشتیم اما با طراحی و تدوین آن، این آزمون مشابه آزمون‌های زبان‌های دیگر همچون آزمون تافل و آیلس، تهیه کردیم و یک دوره آن همزمان در عراق و روسیه برگزار شد و در اسفند ماه نیز برای فارسی آموزان کشورهای هند، ترکیه و صربستان برگزار می کنیم و گواهی نامه بین‌المللی می دهیم.
حدادعادل در ادامه به موضوع تربیت معلم زبان فارسی نیز اشاره کرد و افزود: ما تاکنون 70 دوره تربیت معلم زبان فارسی با حضور فارغ‌التحصیلان کارشناسی ارشد و دکتری برگزار کردیم و بیش از 450 معلم فارسی تربیت کرده‌ایم که تعدادی پس از کلاس‌ها در آزمون داتفا، که برای سنجش مهارت تدریس فارسی است، شرکت کرده و گواهی نامه دریافت کرده اند.
وی به برگزاری دوره‌های دانش افزایی کوتاه مدت و بلند مدت اشاره کرد و گفت: 6 دوره دانش افزایی بلند مدت و بیش از 30 دوره دانش افزایی کوتاه مدت برای فارسی آموزان و مدرسان فارسی غیر ایرانی برگزار کرده‌ایم.
وی افزود: در حوزه فضای مجازی نیز فعالیت‌های قابل توجهی در بنیاد صورت گرفته که یکی از جالب‌ترین آنها، تولید نرم افزاری است که می‌تواند ضمن تشخیص صدای فارسی آموزان، تلفظ صحیح را به آنها بیاموزد. ما همچنین طی پنج همایش سالانه تمامی دستگاه‌های فعالی در زمینه آموزش زبان فارسی را گرد هم آورده‌ایم که ششمین آن نیز هفته آینده به میزبانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برگزار خواهد شد.
وی تصریح کرد: بنیاد سعدی در زمینه آموزش زبان فارسی قصد تصدی‌گری ندارد و از هر مؤسسه دولتی و غیر دولتی فعال در این زمینه حمایت کرده و ابزار لازم را در اختیار آن قرار می‌دهد.
وی ضمن قدردانی از زحمات و همراهی‌های رسانه‌های تصویری و مکتوب و خبرگزار‌ها، برای پوشش اخبار بنیاد سعدی، از مدیران و اصحاب رسانه خواست تا برای گسترش بیشتر زبان فارسی به بنیاد کمک کنند.
در بخش دیگری از این نشست، شهروز فلاحت پیشه، معاون امور بین‌الملل سعدی نیز در سخنانی عنوان کرد: بنیاد سعدی در 65 کشور جهان به واسطه رایزنی‌های فرهنگی، نمایندگی فعال دارد و در واقع این دفاتر، نماینده ما نیز هستند. همچنین بنیاد 200 استاد بومی را مستقیم حمایت می‌کند و 320 کلاس درس و 8 هزار زبان‌آموز را به طور مستقیم و غیر مستقیم در دست آموزش دارد. همچنین 94 اتاق ایران از سال 1392 تا کنون ایجاد شده است که وظیفه آنها توسعه آموزش زبان فارسی است و 200 برنامه حمایتی نیز در این زمینه برگزار شده است. همچنین ما در 9 ماه گذشته 5 هزار جلد کتاب آموزشی برای 17 کشور ارائه کرده‌ایم و در برخی کشورها مانند ارمنستان و گرجستان که فارسی زبان دوم آموزشی است برنامه‌های ویژه‌ای اجرا شده است. در کشور سوریه نیز دانشجویان زبان فارسی زیادی داریم و حتی برخی از نمایندگی ما در حال انتشار آثار ما به شکل بومی و محلی هستند.
احسان طوفانی نژاد، مدیر آموزش مجازی بنیاد سعدی نیز با اشاره به 19 امکان فعالیت در فضای مجازی گفت: در فضای مجازی، با تعداد بیشتر، سرعت بالاتر و دسترسی راحت‌تر به مخاطبان، می‌توانیم فارسی را گسترش دهیم البته بنیاد سعدی در آموزش مجازی جوان است اما از 19 امکانی که طراحی کردیم درحال حاضر 12 امکان در حال انجام است.
وی گفت: در حال حاضر امکان استفاده از اپلیکیشن قابل نصب در تلفن همراه برای یادگیری زبان فارسی با استفاده 15 دقیقه تمرین در روز فراهم است. همچنین نرم افزاری تحت وب برای یادگیری زبان فارسی طراحی کرده‌ایم که فارسی‌آموز می‌تواند تلفظ لغات خود را به وسیله آن اصلاح کند. همچنین از طریق وب، آموزش مجازی دوره‌های تربیت مدرس را داریم که همزمان با همین جلسه، این دوره درحال برگزاری است.
وی به بازی‌های آموزش فارسی از طریق تلفن همراه اشاره کرد و گفت: در کنار اپلیکیشن های «واژه بازی»، «واژه یابی» و «واژه مینا» که فعال است که نمونه‌های جدید آن در حال تولید است.
در بخش دیگر این نشست سیدباقرسخایی، مشاور رئیس بنیاد و معاون سابق امور اداری و مالی بنیاد نیز گفت: بنیاد سعدی بودجه جدیدی از دولت دریافت نکرده است بلکه بودجه مربوط به آموزش زبان فارسی سازمان فرهنگ و ارتباطات، به بنیاد منتقل شده است که معادل 5 درصد بودجه سازمان فرهنگ و ارتباطات است. در حال حاضر نیز باید بگویم که بنیاد با حدود 400 هزار یورو بودجه، 240 معلم خود در سراسر دنیا را هدایت می‌کند که دستمزدی میان 300 تا 700 یورو دارند و با همین بودجه دو مرکز تحقیقات ما نیز اداره می شود.
وی خاطر نشان کرد: هزینه اعزام یک استاد به خارج از کشور که شامل حقوق، مأموریت، اسکان، درمان، تحصیل فرزندان و بلیط‌های رفت و آمد می شود ماهانه حدود 8 الی 10 هزاریورو است، بنابراین ما هزینه اعزام 5 استاد، حدود 250 استاد و 65 نمایندگی و 3 مرکز تحقیقات زبان را اداره می کنیم.
وی به بودجه بنیادهای مشابه بنیاد سعدی اشاره کرد و گفت: در سال‌های ابتدای فعالیت بنیاد، ما حدود 800 هزار یورو برای خارج از کشور تهیه و ارسال می کردیم اما با چند برابر شدن نرخ ارز، الان به زحمت حدود 400 هزاریورو، آن هم از طریق خرید آزاد، تهیه می کنیم چراکه بودجه ارزی نداریم.
وی گفت: ما با تربیت مدرس زبان فارسی بومی، سعی کرده‌ایم بودجه خودمان را مدیریت کرده و هزینه‌ها را اینگونه کاهش دهیم
وی در پایان سخنانش خاطرنشان کرد: درباره بودجه بنیاد سعدی، اخبارهای مختلفی منتشر می‌کنند و این بودجه را به آقای دکتر حدادعادل نسبت می دهند، اما لازم است بگویم دکتر حدادعادل تا امروز یک ریال حقوق از بنیاد دریافت نکرده اند.
سمیرا یافتیان، مدیر روابط عمومی بنیاد سعدی نی، ضمن قدردانی از حضور مدیران و اصحاب رسانه در این نشست صمیمی گفت: امروزه نقش رسانه‌ها و میزان نفوذ آنها در ساخت فرهنگی جوامع بر کسی پوشیده نیست. برخی از نظریه پردازان ارتباطات معتقدند امروز، جهان در دست کسی است که رسانه‌ها را در اختیار دارد. بنابراین نقش عمده رسانه‌ها در شکل‌دهی به افکار عمومی باعث شده اهمیت رسانه‌ها تا این حد مورد توجه قرار گیرد.
وی افزود: همانطور که اطلاع دارید، بسیاری از رسانه‌ها و سایت‌های ایران در خارج از کشور فیلتر است و مردم جهان نمی‌توانند از اخبار صحیح و واقعی مطلع شوند، اما بنیاد سعدی، با گسترش زبان فارسی در بین مردم جهان، می‌تواند آنها را از طریق اخبار فارسی با ایران واقعی آشنا کند و آنها دسترسی بهتری به رسانه‌ها و اخبار ما خواهند داشت.
وی تاکید کرد: با توجه به نقش مهم رسانه‌ها و ابزارهای رسانه ایی موجود، رسانه‌ها می توانند ضمن اطلاع رسانی بیشتر به مردم کشورمان برای اهمیت و ضرورت گسترش زبان فارسی در جهان، آخرین اخبار در حوزه آموزش زبان فارسی را به اطلاع مخاطبان غیر فارسی زبان جهان برسانند.
در بخش دیگری از این نشست رئیس بنیاد سعدی به سوالات مطرح شده از سوی حاضران پاسخ داد.
حدادعادل در پاسخ به سوالی درباره رابطه بنیاد با فرهنگستان زبان فارسی گفت: رابطه مستقیمی میان این دو نهاد وجود ندارد جز اینکه تصادفی و موقت رئیس این دو نهاد یکی شده است. وظیفه فرهنگستان در حوزه حفظ زبان و ادبیات فارسی است و در بنیاد سعدی به روی آموزش فارسی به غیر فارسی زبانان تاکید داریم.
حدادعادل در پاسخ به سوال دیگری درباره آینده کاری حاضران در دوره‌های تربیت مدرس بنیاد نیز گفت: بانک اطلاعاتی از حاضران در این دوره ها مهیا شده است تا در موارد مورد نیاز از آن افراد استفاده شود. جدای از اینکه برخی از آنها خودشان به منظور تدریس زبان فارسی به خارج از ایران می روند.
وی خاطر نشان کرد: وظیفه حفظ و یا گسترش کرسی‌های زبان فارسی در خارج از کشور و اعزام استاد برای این کرسی‌ها برعهده وزارت علوم است و در جایی که کرسی زبان فارسی نباشد و یا نیازمند راه اندازی باشند، ما با معرفی دانش آموختگان زبان فارسی کمک می کنیم.
رئیس بنیاد سعدی در ادامه در پاسخ به سوالی درباره فعالیت بنیاد در کشورهای محور مقاومت و خارج شدن زبان فارسی از دایره زبان‌های تحت استفاده در این کشورها گفت: من شنیده‌ام که در سوریه جایی برای آموزش زبان روسی ایجاد شده است. من قبول دارم که در این زمینه ما ضعف داریم. یکی از علت‌هایش نیز نرم افزاری است. کشور روسیه سابقه نزدیک به 200 ساله در حوزه آموزش فارسی به دیپلمات‌های خودش دارد. در تاریخ آمده است که پس از انقلاب کمونیستی در این کشور نخستین هیئت دیپلماتیک آنها که به ایران سفر کرد 190 عضو داشته است.
وی خاطر نشان کرد: بنیاد سعدی همزمان با تأسیس، گرفتار موج تحریم‌ها شده است. نرخ ارز به شدت بالا رفت و در حال حاضر توان ارزی ما یک سوم شده است. ما اگر در حوزه فرهنگ و آموزش زبان فارسی هم یک سردار سلیمانی داشتیم وضعمان به مراتب بسیار بهتر بود و پیروزی‌ها دور از انتظار نبود.
وی درباره فعالیت بنیاد سعدی در کشورهایی همچون آمریکا و کانادا نیز گفت: در حال حاضر در ایالات متحده دفتر مشخص نداریم و ارتباط ما با فارسی آموزان پراکنده است. در کانادا وضعیت به مراتب بهتر است و در اروپا بسیار بهتر. هم ما می توانیم استاد برای آنها بفرستیم و هم آنها می توانند زبان‌آموز به ایران بفرستند. همچنین با همکاری دانشگاه علامه طباطبایی برای برخی از کشورها معلم زبان فارسی تربیت کرده‌ایم تا دیگر احتیاج دائم به ما نداشته باشند.
وی در زمینه بازار کار زبان آموزان نیز گفت: ایجاد شغل برای فارسی آموزان بسیار اهمیت دارد اما بازار کار این افراد، بستگی به بازار اقتصادی ما دارد. به عنوان مثال الان در عراق این امکان فراهم است و همچنین برای هندی‌ها در ایران این امکان فراهم است و فارسی آموزان می توانند مشغول به کار شوند.
گفتنی است در این نشست مدیران و سردبیران خبرگزاری‌های ایسنا، مهر، ایرنا، ایبنا، تسنیم، آنا، روزنامه اطلاعات، مدیر رادیو فرهنگ و همچنین پایگاه‌های خبری تابناک، عصر ایران و نیز نمایندگانی از معاونت برون مرزی سازمان صدا و سیما، شبکه‌های پرس‌تی‌وی، آموزش و شبکه جهانی جام جم حضور داشتند.