تلاش‌های هسته‌ای پنهان عربستان خطری برای صلح منطقه
تهران - ایرنا - تلاش مخفیانه و غیرشفاف عربستان برای دستیابی به سلاح هسته‌ای و تولید اورانیوم غنی نشده که بعدها می‌تواند آن را برای تهیه سوخت تسلیحاتی هسته‌ای غنی‌سازی کند، نگرانی‌هایی را در سطح منطقه و جهان ایجاد کرده؛ به ویژه اینکه سعودیها هنوز حاضر نشده‌اند بازرسی‌های پادمانی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را بپذیرد.
به گزارش ایرنا، گزارش‌های منتشر شده اخیر حاکی از تلاش مخفیانه عربستان به کمک چین برای ساخت تاسیسات تهیه «کیک زرد» است. سعودیها می‌توانند بعدها از کیک زرد برای غنی‌سازی اورانیوم و سپس تهیه سوخت تاسیسات هسته‌ای استفاده کنند.
14 مرداد 1399 روزنامه «وال‌استریت ژورنال» فاش کرد که چین به عربستان در احداث تاسیساتی جهت تولید کیک زرد کمک کرده و این تاسیسات در منطقه دورافتاده «العلا» در شمال غرب عربستان قرار دارد.
از آنجایی که سعودیها سعی در مخفی نگه‌داشتن این موضوع کرده‌اند، هنوز مشخص نیست که این تاسیسات چه زمانی احداث شده‌اند، اما وجود آن نشان می‌دهد که عربستان در حال پیش بردن برنامه هسته‌ای خود است و هدفش نیز در نهایت، دستیابی به سلاح هسته‌ای و توسعه آن می‌باشد.
وال‌استریت ژورنال در این باره نوشت، هدف از تلاش سعودیها برای دستیابی به سلاح هسته‌ای رقابت با برخی کشورهای منطقه و مقابله با آنها است.
در همین حال، نهادهای اطلاعاتی آمریکا نیز در گزارش جدیدی اعلام کردند که عربستان سازه‌ای در نزدیکی ریاض احداث کرده که به احتمال زیاد نیروگاه هسته‌ای است.
روزنامه «نیویورک تایمز» نیز اعلام کرد که آمریکا در حال بررسی تلاش‌های هسته‌ای عربستان است، تا ارزیابی کند که آیا احداث زیرساخت‌ها برای تولید سوخت هسته‌ای در این کشور، می‌تواند پادشاهی سعودی را در مسیر ساخت سلاح هسته‌ای قرار دهد یا نه.
طبق گزارش سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا، عربستان با همکاری چین به دنبال ایجاد ظرفیت‌های صنعتی برای تولید سوخت هسته‌ای است و یک سازه در نزدیکی تاسیسات تولید صفحات خورشیدی در نزدیکی ریاض شناسایی شده که اخیرا ساختش به اتمام رسیده است. به عقیده برخی از تحلیل‌گران این سازه می‌تواند یکی از مجموعه سایت‌های هسته‌ای باشد که سعودیها آن را پنهان نگه‌داشته بودند.
به عقیده کارشناسان، گزارش‌های فاش‌شده، زنگ خطر و هشدار را در خصوص تلاش مخفیانه عربستان برای تولید اورانیوم غنی‌نشده به شکلی که بتواند آن را بعدها برای سوخت تسلیحاتی هسته‌ای غنی‌سازی کند، به صدا درآورده است.
در همین حال روزنامه «الخلیج الجدید» در مطلبی در این راستا نوشت: عربستان سال‌هاست که به فکر دستیابی به سلاح هسته‌ای است و در این‌باره به پاکستان نیز متوسل شده است. اکنون سلاح‌های هسته‌ای آماده‌شده‌ای در پاکستان وجود دارد که برای سعودیها ساخته شده و آماده تحویل هستند.
شبکه خبری «بی‌بی‌سی» هم پیشتر به نقل از «عاموس یادلین» رئیس سابق دستگاه اطلاعات نظامی اسرائیل اعلام کرد: اگر برخی کشورهای منطقه به بمب هسته‌ای دست یابد، سعودیها یک ماه هم صبر نخواهند کرد و به پاکستان می‌روند و با پول سلاح‌هایی هسته‌ای را که می‌خواهند، خریداری می‌کنند.
به همین دلیل است که ریاض از بخش دفاعی پاکستان حمایت‌های مالی فراوانی کرده است و وزیر دفاع سعودی طی سال‌های 1999، 2002 و 2009 میلادی برای بازدید از مرکز تحقیقات هسته‌ای پاکستان، به این کشور سفر کرده بود.
مسئولان عربستان از جمله «محمدبن سلمان» ولیعهد سعودی نیز بارها مدعی شدند که اگر تهران اقدام به توسعه بمب هسته‌ای کند، عربستان نیز این کار را انجام خواهد داد.
این در حالی است که ایران بارها اعلام کرده به دنبال سلاح هسته‌ای نیست و بازرسان آژانس بین‌المللی نیز در مقاطع زمانی مختلف صلح‌آمیز بودن فعالیت‌های هسته‌ای ایران و پایبندی اتهران را به همه تعهدات خود در این زمینه اعلام کرده و هیچگاه گزارشی از این آژانس ناظر بر تخلف هسته‌ای ایران منتشر نشده است.
از سوی دیگر، در سال 2015، عربستان در اولین قدم برای دستیابی به ظرفیت کامل چرخه سوخت هسته‌ای، یک راکتور تحقیقاتی از آرژانتین خریداری کرد، سپس درخواست تهیه راکتورهای هسته‌ای و کارخانه غنی سازی را ارائه داد.
به نوشته الخلیج الجدید، علاوه بر پاکستان، کشورهایی مانند فرانسه و کره‌جنوبی نیز برای فروش فناوری هسته‌ای خود به سعودیها ابراز تمایل کرده‌اند.
اواسط 2019 میلادی بود که رقابت آمریکا، روسیه و چین برای هسته‌ای کردن عربستان آغاز شد و این چین بود که در نهایت موفق شد، احداث تاسیسات برای تهیه اورانیوم را در عربستان کلید بزند.
اوایل 2020 شرکت‌های آمریکایی در خصوص مناقصه برنامه‌ریزی شده برای ساخت راکتور هسته‌ای در عربستان وارد مذاکره جدی با مقامات سعودی شدند. با این وجود، بسیاری از سناتورهای آمریکایی درباره امضای توافقنامه همکاری هسته‌ای با ریاض هشدار دادند و آن را زمینه‌ای برای آغاز رقابت تسلیحات هسته‌ای در خاورمیانه دانستند.
عربستان در حالی به طور مخفیانه و غیرشفاف دست به ساخت تاسیسات هسته‌ای زده که نهادهای بین‌المللی هیچ نظارتی بر روند آن ندارند.
تارنماری «بلومبرگ» خرداد ماه 1399 در گزارشی نوشت که فعالیت‌ها برای احداث رآکتورهای هسته‌ای در عربستان بدون نظارت نهادهای بین‌المللی و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همچنان ادامه دارد.
ریاض که به دنبال فعالیت در حوزه هسته‌ای است، با اینکه عضو معاهده «ان. پی. تی» می‌باشد، اما هنوز از تعهد پذیرش بازرسی‌های پادمانی آژانس خودداری می‌کند و با وجود درخواست‌های مکرر چندین ساله آژانس، تعهدات خود برای دادن اجازه بازرسی به آژانس بین المللی انرژی اتمی انجام نداده است.
بلومبرگ در همین راستا تاکید کرد که ریاض هنوز برای پذیرش مفاد پادمان‌های حفاظتی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام آمادگی نکرده و چارچوب‌های بین‌المللی برای اطمینان از عدم استفاده از برنامه اتمی در ساخت تسلیحات را نپذیرفته است.
«کاظم غریب‌آبادی» سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان‌های بین‌المللی نیز چندی پیش با اشاره به فاش شدن اطلاعاتی در خصوص ساخت تاسیسات تولید کیک زرد در عربستان، از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خواست درباره برنامه پنهانی هسته‌ای این کشور شفاف‌سازی و گزارشی را به اعضای آژانس ارائه کند.
سفیر ایران در سازمان‌های بین‌المللی همچنین تاکید کرد که دولت‌ها و آژانس انرژی اتمی باید برای عربستان شفاف کنند که جامعه بین‌المللی هرگونه انحراف را از یک برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز قبول نکرده و با آن مقابله خواهد کرد.
*س_برچسب‌ها_س*