رتبه جهانی ایران در 7 حوزه هوش مصنوعی اعلام شد
به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، به نقل از مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام (ISC)، دکتر سید احمد فاضل‌زاده رئیس مؤسسه ISC گفت: هوش مصنوعی به عنوان قلب انقلاب صنعتی چهارم را می‌توان یکی از بزرگ‌ترین اتفاقات در دهه‌های اخیر قلمداد کرد که می‌تواند مزایای زیادی را برای کسب و کارها، صنایع و افراد جامعه داشته باشد. هوش مصنوعی دانشی بسیار گسترده و پیچیده است که شاخه‌های متعددی...
به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، به نقل از مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام (ISC)، دکتر سید احمد فاضل‌زاده رئیس مؤسسه ISC گفت: هوش مصنوعی به عنوان قلب انقلاب صنعتی چهارم را می‌توان یکی از بزرگ‌ترین اتفاقات در دهه‌های اخیر قلمداد کرد که می‌تواند مزایای زیادی را برای کسب و کارها، صنایع و افراد جامعه داشته باشد. هوش مصنوعی دانشی بسیار گسترده و پیچیده است که شاخه‌های متعددی از جمله رایانش بصری، پردازش زبان طبیعی، یادگیری ماشینی، رباتیک، شبکههای عصبی و سیستم‌های چند عاملی را در برمی‌گیرد.
فاضل زاده افزود: در حال حاضر جمهوری اسلامی ایران در زمینه هوش مصنوعی در ابتدای راه قرار دارد و تحولات ناشی از انقلاب صنعتی چهارم چنان که باید در صنعت ایران اتفاق نیفتاده است. در چنین انقلابی، فناوری و شاخه‌های هوش مصنوعی سهم مهمی در ارزش آفرینی اقتصادی دارند. در بسیاری از کشورهای پیشرفته جهان برای استقبال از این تغییر بسیار مهم فلسفی، اقتصادی، اجتماعی و مدیریتی سندهای مفصلی در دست تهیه است تا بتوانند در آینده این تحولات سهمی داشته باشند. در کشور ما نیز، اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی، در نهصد و یکمین جلسه خود مورخ 30 خردادماه سال جاری، کلیات سند ملی تأسیس سازمان و شورای راهبری هوش مصنوعی جمهوری اسلامی ایران را به تصویب رساندند. با تصویب کلیات سند ملی هوش مصنوعی و تأسیس سازمان ملی و تشکیل شورای راهبری هوش مصنوعی از سوی اعضای شورای‌عالی انقلاب فرهنگی، مقرر شده است که کشور تا افق 1412 با برخورداری از زیست‌بوم هوش مصنوعی پیشرفته و نوآور مبتنی بر اصول و ارزش‌ها، اتکا بر قابلیت‌ها و توانمندی‌های ملی و تعاملات بین‌المللی، در بین کشورهای پیشرو در فناوری‌های هوش مصنوعی دنیا قرار گیرد.
وی گفت: بررسی و تحلیل جایگاه علمی در فناوری و شاخه‌های هوش مصنوعی در رتبه‌بندی‌های معتبر جهانی اهمیت زیادی دارد، اگر چه جمهوری اسلامی ایران در بعضی از شاخه‌های هوش مصنوعی از لحاظ توسعه فناوری و محصول وضعیت مناسب‌تری دارد، ولی به دلیل بعضی از محدودیت‌ها تولیدات علمی کمتری در عرصه بین‌المللی انتشار یافته است.
جدول شماره 1، رتبه و تعداد تولیدات علمی کشورهای پیشرو جهانی در فناوری و شاخه‌های هوش مصنوعی در پایگاه وب آو ساینس را در بازه زمانی 20 ساله را نشان می‌دهد.
جدول 1. جایگاه فناوری و شاخه‌های هوش مصنوعی کشورهای پیشرو جهانی در بازه زمانی 2023-2004
رتبه
فناوری و شاخه‌های هوش مصنوعی
2004-2023
هوش مصنوعی
رایانش بصری
پردازش زبان طبیعی
یادگیری ماشین
رباتیک
شبکههای عصبی
سیستم‌های چند عاملی
1
آمریکا
30687 مدرک
چین
20862 مدرک
آمریکا
10724 مدرک
آمریکا
99884 مدرک
آمریکا
53518 مدرک
چین
163180 مدرک
چین
4980 مدرک
2
چین
29023 مدرک
آمریکا
14171 مدرک
چین
7481 مدرک
چین
72704 مدرک
چین
24761 مدرک
آمریکا
65478 مدرک
آمریکا
1290 مدرک
3
هند
10684 مدرک
هند
5463 مدرک
هند
3028 مدرک
هند
29166 مدرک
آلمان
13342 مدرک
هند
38200 مدرک
فرانسه
883 مدرک
4
انگلستان
10676 مدرک
انگلستان
3338 مدرک
انگلستان
2203 مدرک
انگلستان
24168 مدرک
ایتالیا
13335 مدرک
کره جنوبی
19159 مدرک
اسپانیا
716 مدرک
5
آلمان
8470 مدرک
آلمان
3292 مدرک
آلمان
1754 مدرک
آلمان
23163 مدرک
انگلستان
11618 مدرک
انگلستان
17635 مدرک
ژاپن
616 مدرک
6
ایتالیا
7432 مدرک
اسپانیا
2870 مدرک
اسپانیا
1631 مدرک
کانادا
17132 مدرک
ژاپن
10048 مدرک
جمهوری اسلامی ایران
17458 مدرک
انگلستان
540 مدرک
7
اسپانیا
6577 مدرک
کانادا
2617 مدرک
کانادا
1557 مدرک
ایتالیا
15355 مدرک
فرانسه
7567 مدرک
ژاپن
16315 مدرک
ایتالیا
519 مدرک
8
کانادا
6207 مدرک
کره جنوبی
2602 مدرک
ژاپن
1354 مدرک
استرالیا
13640 مدرک
کانادا
7089 مدرک
آلمان
14111 مدرک
آلمان
505 مدرک
9
کره جنوبی
5913 مدرک
ایتالیا
2539 مدرک
ایتالیا
1352 مدرک
کره جنوبی
13372 مدرک
اسپانیا
6889 مدرک
کانادا
13875 مدرک
هند
466 مدرک
10
استرالیا
5665 مدرک
فرانسه
2438 مدرک
فرانسه
1342 مدرک
ژاپن
12792 مدرک
کره جنوبی
6801 مدرک
تایوان
12107 مدرک
استرالیا
411 مدرک
همان‌گونه که در جدول یک نیز مشهود است، آمریکا و چین در فناوری و شاخه‌های مختلف هوش مصنوعی از نظر تعداد مدارک علمی منتشر شده در پایگاه وب آو ساینس، رتبه‌های اول و دوم را به خود اختصاص داده‌اند.
براساس داده‌های پایگاه وب آو ساینس، جمهوری اسلامی ایران در فناوری شبکههای عصبی رتبه ششم جهانی و رتبه اول در بین کشورهای جهان اسلام را به خود اختصاص داده است. رتبه جهانی جمهوری اسلامی ایران در فناوری‌های هوش مصنوعی 16؛ رایانش بصری و پردازش زبان طبیعی 25؛ یادگیری ماشینی 17؛ فناوری رباتیک 27 و فناوری سیستم‌های چند عاملی 12 است.
جدول شماره 2، رتبه و تعداد تولیدات علمی کشورهای پیشرو اسلامی در فناوری و شاخه‌های هوش مصنوعی را نشان می‌دهد.
جدول 2. جایگاه فناوری و شاخه‌های هوش مصنوعی کشورهای پیشرو اسلامی در بازه زمانی 2023-2004
رتبه
فناوری و شاخه‌های هوش مصنوعی
2004-2023
هوش مصنوعی
رایانش بصری
پردازش زبان طبیعی
یادگیری ماشین
رباتیک
شبکههای عصبی
سیستم‌های چند عاملی
1
عربستان سعودی
3824 مدرک
عربستان سعودی
990 مدرک
عربستان سعودی
740 مدرک
عربستان سعودی
8478 مدرک
ترکیه
2545 مدرک
جمهوری اسلامی ایران
17458 مدرک
جمهوری اسلامی ایران
351 مدرک
2
جمهوری اسلامی ایران
3293 مدرک
ترکیه
919 مدرک
پاکستان
581 مدرک
جمهوری اسلامی ایران
6409 مدرک
جمهوری اسلامی ایران
1707 مدرک
ترکیه
9078 مدرک
تونس
233 مدرک
3
مالزی
2377 مدرک
مالزی
777 مدرک
ترکیه
494 مدرک
پاکستان
5363 مدرک
مالزی
1408 مدرک
عربستان سعودی
7971 مدرک
مراکش
231 مدرک
4
ترکیه
2333 مدرک
جمهوری اسلامی ایران
706 مدرک
مالزی
383 مدرک
ترکیه
5171 مدرک
عربستان سعودی
991 مدرک
مالزی
7750 مدرک
مالزی
186 مدرک
5
مصر
1614 مدرک
مصر
519 مدرک
جمهوری اسلامی ایران
366 مدرک
مالزی
4738 مدرک
پاکستان
841 مدرک
پاکستان
4986 مدرک
عربستان سعودی
150 مدرک
6
امارات متحده عربی
1387 مدرک
امارات متحده عربی
383 مدرک
مصر
316 مدرک
مصر
3451 مدرک
مصر
718 مدرک
مصر
4109 مدرک
پاکستان
126 مدرک
7
اندونزی
732 مدرک
اندونزی
344 مدرک
مراکش
259 مدرک
امارات متحده عربی
2699 مدرک
امارات متحده عربی
696 مدرک
اندونزی
2451 مدرک
ترکیه
96 مدرک
8
عراق
610 مدرک
تونس
333 مدرک
تونس
250 مدرک
اندونزی
1784 مدرک
اندونزی
375 مدرک
امارات متحده عربی
2331 مدرک
مصر
69 مدرک
9
مراکش
588 مدرک
مراکش
237 مدرک
امارات متحده عربی
239 مدرک
مراکش
1478 مدرک
تونس
302 مدرک
عراق
1783 مدرک
امارات متحده عربی
37 مدرک
10
اردن
553 مدرک
عراق
182 مدرک
اندونزی
206 مدرک
عراق
1365 مدرک
قطر
212 مدرک
تونس
1711 مدرک
قطر
34 مدرک
براساس شکل شماره 1، روند تولیدات علمی فناوری‌های شبکههای عصبی، یادگیری ماشینی و هوش مصنوعی جمهوری اسلامی ایران در دهه گذشته در مقایسه با سایر فناوری‌های مرتبط با هوش مصنوعی بیشتر صعودی است. با توجه به نتایج به دست آمده از پایگاه وب آو ساینس، در حوزه شبکههای عصبی روند تولیدات علمی صعودی بوده و از 950 مدرک در سال 2014 به 2207 مدرک در سال 2023 رسیده است. در حوزه یادگیری ماشینی، تولیدات علمی از 81 مدرک در سال 2014 به 1656 مدرک در سال 2023 رسیده است. همچنین در حوزه هوش مصنوعی، تولیدات علمی از 98 مدرک در سال 2014 به 647 مدرک در سال 2023 رسیده است.
جدول شماره 3، بیشترین تولیدات علمی در بازه زمانی 20 ساله در فناوری و شاخه‌های هوش مصنوعی را نشان می‌دهد.
بیشترین تولیدات علمی در بازه زمانی 20 ساله در بخش هوش مصنوعی، مربوط به دانشگاه تهران، دانشگاه تبریز و دانشگاه صنعتی امیرکبیر بوده است. در رایانش بصری و پردازش زبان طبیعی، بیشترین تولیدات علمی مربوط به دانشگاه تهران، دانشگاه صنعتی امیرکبیر و دانشگاه صنعتی شریف؛ در یادگیری ماشینی، دانشگاه تهران، دانشگاه صنعتی امیرکبیر و دانشگاه تربیت مدرس؛ در رباتیک، دانشگاه تهران، دانشگاه صنعتی شریف و دانشگاه صنعتی امیرکبیر؛ در شبکههای عصبی، دانشگاه تهران، دانشگاه تبریز و دانشگاه علم و صنعت ایران و در سیستم‌های چند عاملی، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، دانشگاه علم و صنعت ایران و دانشگاه تهران بوده است.
جدول 3. وضعیت و رتبه دانشگاه‌های کشور در فناوری و شاخه‌های هوش مصنوعی
رتبه
فناوری و شاخه‌های هوش مصنوعی
2004-2023
هوش مصنوعی
رایانش بصری
پردازش زبان طبیعی
یادگیری ماشین
رباتیک
شبکههای عصبی
سیستم‌های چند عاملی
1
دانشگاه تهران
327 مدرک
دانشگاه تهران
102 مدرک
دانشگاه تهران
42 مدرک
دانشگاه تهران
849 مدرک
دانشگاه تهران
231 مدرک
دانشگاه تهران
2036 مدرک
دانشگاه صنعتی امیرکبیر
52 مدرک
2
دانشگاه تبریز
228 مدرک
دانشگاه صنعتی امیرکبیر
66 مدرک
دانشگاه صنعتی امیرکبیر
39 مدرک
دانشگاه صنعتی امیرکبیر
453 مدرک
دانشگاه صنعتی شریف
218 مدرک
دانشگاه تبریز
957 مدرک
دانشگاه علم و صنعت ایران
36 مدرک
3
دانشگاه صنعتی امیرکبیر
216 مدرک
دانشگاه صنعتی شریف
61 مدرک
دانشگاه صنعتی شریف
34 مدرک
دانشگاه تربیت مدرس
427 مدرک
دانشگاه صنعتی امیرکبیر
206 مدرک
دانشگاه علم و صنعت ایران
929 مدرک
دانشگاه تهران
32 مدرک
4
دانشگاه تربیت مدرس
166 مدرک
دانشگاه علم و صنعت ایران
41 مدرک
دانشگاه شهید بهشتی
26 مدرک
دانشگاه صنعتی شریف
374 مدرک
دانشگاه صنعتی خواجه نصیر الدین طوسی
153 مدرک
دانشگاه صنعتی شریف
877 مدرک
دانشگاه صنعتی خواجه نصیر الدین طوسی
31 مدرک
5
دانشگاه علوم پزشکی تهران
140 مدرک
دانشگاه فردوسی مشهد
37 مدرک
دانشگاه شیراز
18 مدرک
دانشگاه شیراز
301 مدرک
دانشگاه علم و صنعت ایران
122 مدرک
دانشگاه تربیت مدرس
777 مدرک
دانشگاه صنعتی شریف
28 مدرک
6
دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
131 مدرک
دانشگاه شیراز
36 مدرک
دانشگاه اصفهان
17 مدرک
دانشگاه تبریز
297 مدرک
دانشگاه تبریز
71 مدرک
دانشگاه صنعتی خواجه نصیر الدین طوسی
681 مدرک
دانشگاه تربیت مدرس
14 مدرک
7
دانشگاه صنعتی شریف
127 مدرک
دانشگاه شهید بهشتی
35 مدرک
دانشگاه صنعتی خواجه نصیر الدین طوسی
14 مدرک
دانشگاه علم و صنعت ایران
286 مدرک
دانشگاه فردوسی مشهد
57 مدرک
دانشگاه فردوسی مشهد
662 مدرک
دانشگاه شهید بهشتی
12 مدرک
8
دانشگاه صنعتی خواجه نصیر الدین طوسی
118 مدرک
دانشگاه تربیت مدرس
32 مدرک
دانشگاه فردوسی مشهد
14 مدرک
دانشگاه فردوسی مشهد
255 مدرک
دانشگاه صنعتی شاهرود
55 مدرک
دانشگاه شیراز
659 مدرک
دانشگاه تبریز
12 مدرک
9
دانشگاه شیراز
108 مدرک
دانشگاه صنعتی خواجه نصیر الدین طوسی
22 مدرک
دانشگاه علم و صنعت ایران
13 مدرک
دانشگاه صنعتی خواجه نصیر الدین طوسی
255 مدرک
دانشگاه صنعتی اصفهان
52 مدرک
دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
651 مدرک
دانشگاه صنعتی اصفهان
11 مدرک
10
دانشگاه علم و صنعت ایران
106 مدرک
دانشگاه اصفهان
22 مدرک
دانشگاه تبریز
10 مدرک
دانشگاه علوم پزشکی تهران
224 مدرک
دانشگاه علوم پزشکی تهران
49 مدرک
دانشگاه صنعتی اصفهان
490 مدرک
دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
11 مدرک
برای اطلاع از متن کامل گزارش "جایگاه جهانی تولیدات علمی جمهوری اسلامی ایران و کشورهای اسلامی: فناوری هوش مصنوعی " منتشر شده توسط ISC به آدرس https://isc.ac/fa/page/470/ مراجعه فرمایید.