سالمندی، نیازها و ضرورت ها
رشت - ایرنا - بیش از یک دهه است که دور نمای نه چندان دورسالمندی کشورمان، دغدغه ای جدی برای مسئولان و دولتمردان شده است آنگونه که کارشناسان این آینده را برای دو، سه دهه آینده پیش بینی می کنند تا ایران تبدیل به یکی از سالمندترین کشورهای جهان بدل شود.
گیلان پیرترین استان کشور
اما در خطه سبز گیلان از هم اکنون نمودهای این سالمندی بیش از سایر نقاط کشور مشهود است آنچنانکه نرخ ضریب سالمندی (شاخص پیری) در کشوری 24 است یعنی به ازای هر 100 هزار نفر نوجوان 24 سالمند در کشور داریم که در گیلان این نرخ 37 نفر یعنی بالاترین در کشور است.
براساس سرشماری سال 95 جمعیت کشور 79 میلیون و 926 هزار و 270 نفر و تعداد سالمندان هفت میلیون و 414 هزار و 91 نفر اعلام شد که به این ترتیب در آن سال درصد سالمندان 9.27 درصد کل جمعیت بوده که بر اساس برآورد جمعیتی، این میزان در سال 97 به 9.67 درصد رسیده است.
در گیلان بر اساس سرشماری سال 95، جمعیت استان 2 میلیون و 530 هزار و 696 نفر و تعداد سالمندان 335 هزار و 313 نفر بوده که به این ترتیب درصد سالمندان این دیار در آن سال 13.25 درصد بود که این میزان در سال 97 بر اساس برآورد آماری به 13.87 درصد رسیده است.
آنچه امروز در بعد سالمندی کشور و جامعه بسیار دغدغه شده آثار اقتصادی این وضعیت است اما در کنار ابعاد اقتصادی از دیدگاه اجتماعی، بهداشتی و فرهنگی هم این سالمندی و جمعیت سالمندان بسیار مهم است و باید از هم اکنون برای این حوزه ها برنامه ریزی و اقدام شود تا در آینده ای نه چندان دور با معضلات عدیده ای مواجه نشویم.
مدیرکل بهزیستی گیلان با بیان اینکه گیلان بیشترین جمعیت سالمندی را در کشور دارد، اظهار داشت: املش، رودسر و لاهیجان به ترتیب سالمندترین و تالش، آستارا و رضوانشهر به ترتیب جوان ترین شهرستان های استان هستند.
دکتر حسین نحوی نژاد در گفت و گو با ایرنا با اشاره به چشم انداز سند ملی سالمندان بیان داشت: در راستای قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، سند چشم انداز 1404، سیاست های ابلاغی مقام معظم رهبری در حوزه سلامت و سیاست های کلی "جمعیت" در چشم انداز آینده، به دنبال جامعه ای با نگاه مثبت بر اساس برابری، استقلال، مشارکت، حمایت، امنیت، اهمیت دادن و سلامت جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی و در واقع سالمندی سالم و فعال توام با منزلت همیشگی برای سالمندان هستیم.
وی با تشریح اصول حاکم بر سند ملی سالمندان خاطر نشان کرد: آمادگی برای دو سطح سالمندی فردی و سالمندی جمعیت، فرصت های برابر برای تمام سنین در دسترسی برابر به خدمات و زمینه هایی چون استخدام، آموزش، مسکن، حمل و نقل، فرهنگی و تفریحات، سیاستگذاری و برنامه ریزی در بخش دولتی و خصوصی بر اساس فرهنگ ایرانی - اسلامی و نیازها و نظرات سالمندان و افزایش مشارکت فعال سالمندان در خانواده، جامعه و کلیه امور اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی ونیز ارتباط بین نسلی بهتر ازاصول حاکم بر سند ملی سالمندان کشور است.
وی گفت: کمک و حمایت سالمند در درون خانواده و بستر جامعه با رویکرد ارتقای برنامه های خود مراقبتی، مراقبین رسمی و غیر رسمی و نیروهای داوطلب با اولویت گروه های آسیب پذیر، سیاستگذاری بر اساس مستندات علمی و نیاز سنجی از سالمندان و سایر ذینفعان با رویکرد آینده نگرانه، برنامه ریزی برای ارتقای سلامت و کیفیت زندگی، استقلال و مشارکت فعال سالمندان و استفاده از فناوری های نوین - کلیه فعالیت ها سامانه محور از دیگر اصول حاکم بر سند ملی سالمندان کشور است و ماهم در این راستا اقدامات خود را سامان می دهیم.
سالمندان در فرهنگ ایرانی - اسلامی ما هماره از جایگاه و حرمت و ارزش بالایی برخوردار بوده اند و باید هم به این فرهنگ و سالمندان همچنان ارج نهیم و بدانیم که در کنار دولتمردان خانواده و جامعه هر یک ضمن اینکه در قبال سالمندان وظایفی دارند و باید قدردانشان بوده و از تجربیات و اندوخته های آنان بهره گیرند.
سالمندان ماشین های مکانیکی نیستند، که با گذر زمان و پیرشدن از کار بیافتند این تصور غلط است، آنان سرمایه های انسانی عظیم و دارای تجربه هستند، در مکتب اسلام، سالخوردگان و سالمندان از جایگاه ویژه ای برخوردار هستند، رسول خدا (ص) می فرماید: "وجود پیران سالخورده، باعث برکت و افزایش رحمت و نعمت‌های الهی است" و در مورد چگونگی رفتار با سالمندان نیز می فرمایند: احترام به سالخورده امت من، احترام نهادن به من است، احترام نهادن به ریش سفید و قرآن دان و پیشوای دادگر، بزرگداشت جلال و شکوه خداوند عز و جل است.
سالمندی بیماری نیست بلکه یک فرآیند است که می توان با مراقبت های ساده به سالمندی توام با سلامت رسید، توجه به نیازهای بهداشت روانی و جسمانی سالمندان لازم و ضروری است از طرفی هنگامی که مردم آگاهی و برداشت کافی از دوران سالمندی داشته باشند در موقعیت بهتری برای برخورد با مسائل دوران پیری و رعایت موارد پیشگیری و بهداشت این دوران قرار خواهند گرفت از این رو مبحث بهداشت سالمندی اهمیت می یابد.
سالمندی پدیده ای است با جنبه های مختلف زیستی، روانی و اجتماعی، شاید فردی که از لحاظ زیستی و جسمی در شرایط سالمندی قرار دارد، از جنبه های روان شناختی از بسیاری از افراد همسن خود جوان تر و با نشاط تر باشد، امروزه با توجه به پیشرفت علم و دانش و بهبود شرایط بهداشتی، درمانی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در بسیاری از کشورهای دنیا، سن امید به زندگی افزایش یافته است و این روند روبه رشد همچنان ادامه دارد.
در این راستا پیش از هر اقدامی احصاء نیازها و ضرورت ها برای این جمعیت در جامعه اهمیت ویژه ای دارد.
سالمندان و نیازهایشان
کارشناس مسئول معلولین و توانبخشی مبتنی بر جامعه اداره کل بهزیستی گیلان می گوید: در یک قالب کلی می توان به نیازهای بهداشتی و سلامتی، اقتصادی و درآمدی، حمل و نقل و ایاب ذهاب، اسکان و داشتن مسکن متناسب، حمایتی تنهایی، پذیرش اجتماعی و مشکلات خانوادگی اشاره کرد.
سید اسماعیل ابراهیم موسوی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: به منظور برطرف کردن و کمک به حل مشکل، خدمات متعدد مورد نیاز این گروه می توانیم به شکل گیری مراکز توانبخشی روزانه، برنامه های جامع بهبود تغذیه، خدمات مرتبط با حفاظت در مقابل سالمند آزاری، خدمات بیماریابی و ارتقاء سلامت، مراقبت های موقت نگهداری در مراکز و منازل، مراکز جامع چند منظوره توانبخشی، مشاوره روانشناسی، برنامه های متعدد بازنشستگی، خدمات درون منزل، حمل و توزیع غذای مورد نیاز در منزل، خدمات بهداشتی در منزل، خدمات پزشکی پرستاری در منزل، خدمات سرویس و تعمیرات در منزل، خدمات پاسخ گویی به موارد فوریت های شخصی، نظارت تلفنی و دیدارهای دوستانه اشاره کرد.
وی با اشاره به مشکلات سالمندان در دو بخش جسمی، روحی و روانی و نیز مسائل اجتماعی اظهار داشت: انواع بیماری ها شامل فشار خون بالا، بیماری های قلبی، سکته مغزی، دیابت، سرطان ها، بیماری های تنفسی، بی اختیاری ادرار، اختلالات بینایی، شنوایی و تروما "ضربه"، مشکلات دهانی و اختلالات روحی و روانی مانند افسردگی، نابسامانی شناختی، ترس، مصرف داروهای اعتیاد آور و خطر خودکشی از جمله مشکلات جسمی و روانی سالمندان است.
کارشناس مسئول معلولین و توانبخشی مبتنی بر جامعه اداره کل بهزیستی گیلان بیان داشت: اشتغال ناپایدار، بازنشستگی، مسکن و بیکاری، محدودیت ارتباطات اجتماعی، حساس شدن، مشکلات تامین و بیمه اجتماعی، بیوه گی، ازدواج مجدد، نداشتن اوقات فراغت مناسب، مشکلات خانوادگی، منزلتی و مشارکتی اجتماعی از جمله مشکلات جسمی و روانی سالمندان است.
وی با اشاره به چالش های سالمندی اضافه کرد: عدم توان جسمی، کناره گیری و انزوا، گریز از دایره شبکه های اجتماعی، احساس افسردگی، ضعف، سوگ از دست دادن عزیزان، ناامیدی، انتظار مرگ، افزایش نرخ بیوه گی زنان سالمندو عدم توان تامین معاش و مشکلات معیشتی و اقتصادی پس از مرگ همسر، پیروی از الگوی زندگی شهرنشینی و تنهایی سالمند، عدم پذیرش بخش های بیمارستانی از بیماری های جسمی مزمن سالمندان و بار عوارض بیماری بر دوش خانواده ها و عوارض کهولت و عدم تحرک از جمه چالش های این دوران است.
در این میان با توجه به این مسائل و چالش ها نقش جامعه، خانواده و خود سالمند در این حوزه چیست و چگونه باید عمل کرد هم مساله است که باید بدان پرداخت.
نقش خانواده و جامعه در سلامت یا ارتقاء سلامت سالمندان
حضور یک سالمند فعال، متکی به خود و شاد در خانواده روابط عاطفی و احساسی بین اعضای خانواده را تقویت کرده و همواره به عنوان پناهگاه امن روانی عاطفی برای جوان ترها مطرح است و موجب ارتقاء سطح سلامت روان، افزایش اعتماد به نفس، احساس امید و انگیزه در بین سایر اعضای خانواده شده و روابط بین فردی و اجتماعی را گسترده تر و موثرتر می کند.
موسوی با بیان اینکه تاثیر و نقش سالمندان در خانواده، انکار ناپذیر است، گفت: در یک خانواده متعارف و متعادل، سالمندان نقش سرپرست یا راهنما را ایفا می کنند که کارشان هدایت و ارشاد و تنظیم سیاست کلی خانواده است، فرزندان از آنها پیروی کرده و شیوه زندگی را می آموزند.
وی گفت: سالمندان، حافظ ارزش ها و سنت های اصیل و ارزیاب فرهنگ و میراث اجتماعی هستند، آنان با معاشرت و انس با نسل جدید، می کوشند مفهوم زندگی را برای آن ها روشن کنند و مراقب باشند لغزش و خطایی از ایشان سرنزند، اخلاق و ادب را به آنها بیاموزند و حفظ و حراست از دستاوردها را به آنان آموزش دهند.
وی خاطر نشان کرد: جوانان برای برقراری ارتباطی شایسته و نیکو با سالمندان باید با وظایف خود آشنا باشند و آنها را به بهترین شکل ممکن اجرا کنند، پذیرش و تحمل سالمندان به ویژه پدر و مادر سالمند و حفظ و نگهداری آنها با صبر و بردباری از مهمترین ویژگی های یک خانواده سالم و نرمال است.
وی افزود: بهره مندی از تجربه ها، مهرورزی و رفع مشکلات آنها از جمله وظایفی است که جوانان در ارتباط با سالمندان بر عهده دارند تا بتوانند زندگی آینده خود را بر پایه مشارکت آن پیران فرزانه پی ریزی کنند و با استفاده از تجربه های آنان، به آرامش و موفقیت در زندگی برسند.
وی ادامه داد: همه ما اگر خدا بخواهد روزی به دوران سالمندی خواهیم رسید، همچون آنان به زندگی نگاه خواهیم کرد، لذا با همنشینی و نفوذ در دنیای آنان می توانیم تا حدی به آینده خویش نگاه کنیم و به هدف های زندگی خود در زمان حال، بار دیگر بیاندیشیم و راه درست تری را برای رسیدن به زندگی سعادتمند انتخاب کنیم.
موسوی، در این راستا لذا آموزش سالمندان برای انتقال تجربیاتشان به جامعه می تواند کاری ارزشمند باشد، آنان باید آموزش ببینند که چگونه تجربیات خود را به صورت طبقه بندی شده و قابل استفاده برای جوانان ارائه دهند، پدید آمدن سازمان های غیر دولتی که در آن سالخوردگان حضور یافته و با مشارکت کردن، تجربیات خود را ثبت کرده و به صورت کتاب، مقاله، سخنرانی و کلاس های آموزشی ارائه دهند، کاری سودمند برای جامعه باشد.
خانواده مهمترین منبع حمایتی سالمندان است
خانواده مهمترین و ارزشمندترین منبع حمایتی سالمندان به شمار می رود اما تمامی حمایت‌ها، صرفا در مراقبت‌های پزشکی خلاصه نمی شود و بخش اعظم آن حمایت های اجتماعی را در بر می‌گیرد.
کارشناس مسئول معلولین و توانبخشی مبتنی بر جامعه اداره کل بهزیستی گیلان در ادامه سخنانش با بیان اینکه حمایت اجتماعی دارای سه عنصر است، خاطر نشان کرد: این حمایت های اجتماعی، حمایت عاطفی که فرد را متقاعد می کند که دیگران او را دوست دارند، حمایت احترام مدار که فرد قانع می‌شود دارای ارزش و حرمت است و حمایت ارتباطی یا شبکه ای که فرد احساس تعلق به گروهی خاص از اجتماع دارد را شامل می شود.
وی با تاکید بر این که حمایت اجتماعی سالمند باید بر اساس احترام به حفظ استقلال او و حرمت نهادن به نیازهای روانشناختی، عاطفی و اجتماعی آنان انجام گیرد، اظهار داشت: ویژگی رسیدن به کمال در دوران سالمندی، شاخصه هایی مانند تعاون، نوعدوستی، همکاری و گذشت را موجب می شود و این ویژگی ها به دلیل تاثیرگذاری بر روی سایر افراد در نهایت منجر به افزایش سرمایه اجتماعی " که یکی از مولفه ها ی توسعه پایدار هر جامعه ای است" می شود.
نکات قابل توجه برای برخورداری از سالمندی سالم توام با شادی
برای برخورداری از سالمندی سالم و بانشاط باید به نکته کیفیت زندگی توجه کرد و به طور کلی فرد بتواند توانایی هایش را در فعالیت های باارزش زندگی حفظ کند.
ورزش، تغذیه مناسب، کنترل استرس، خواب کافی، بیمه از جمله مهمترین مواردیست که باید برای برخورداری از سالمندی سالم همراه با نشاط و شادی در دوران جوانی و میانسالی به آن توجه داشت.
کارشناس مسئول معلولین و توانبخشی مبنتی بر جامعه اداره کل بهزیستی گیلان در این باره با اشاره به ضرورت توجه به ورزش در همه سنین اظهار داشت: ورزش روزانه باید در یک زمان مشخص و قبل از مصرف غذا انجام شود، برای ورزش گرم کردن قبل و سرد کردن پس از انجام ورزش ضروری است، پیاده روی سریع، شنا، دوچرخه سواری و دو ورزش مفید است، بهترست ورزش با مدت زمان کم شروع شود و بتدریج مدت زمان ورزش در عرض چند ماه حداقل به مدت نیم ساعت اضافه شود.
وی خاطر نشان کرد: الگوی مواد غذایی باید به گونه ای باشد که مواد ضروری مورد نیاز فرد به اندازه کافی دریافت شده و از مسمومیت و اضافه وزن پیشگیری شود، برای تامین سلامتی توجه به گروه های غذایی کربوهیدرات ها، سبزیجات، میوه ها، گوشت ها و لبنیات ضروری است.
موسوی با بیان اینکه اضطراب و استرس یک مسئله شایع در دوره سالمندی است، اضافه کرد: این دوره مملو از انواع احساس کمبودها و ناتوانی ها است، به عبارتی سالمندان به ویژه آن هایی که در موسسات سالمندی زندگی می کنند به علت کاهش اعتماد به نفس، نقصان فعالیت و تحرک، از دست دادن دوستان و نزدیکان، کاهش استقلال مادی و جسمانی و ابتلا به بیماری های مزمن در معرض استرس و اضطراب بیشتری قرار دارند.
ضرورت توجه به مناسب سازی خدمات برای سالمندان
برای برخوردای از یک جامعه متناسب باید با رعایت اصول برابری، عدالت اجتماعی، تلفیق اجتماعی، همبستگی، احترام و کرامت انسانی عمل کرد و شرایط را برای الحاق اجتماعی بیش از پیش هموار کرد، برای تامین این فرآیند، مناسب سازی از اهمیت بالایی برخوردار است و با توجه به سیاست سازمان بهداشت جهانی در ارتباط با مشارکت سالمندان، الحاق اجتماعی یکی از مهم ترین راه حل های توانمندسازی و ارتقای کیفیت زندگی سالمندان است.
موسوی در ادامه معتقد است: برای الحاق اجتماعی سالمندان اقداماتی از جمله احترام به سالمند، مناسب سازی خدمات ارائه شده در سازمان ها "به نحوی که سالمندان هم بتوانند از آن استفاده کنند"، ایجاد تصویر عمومی مناسب و خوب از سالمندان در افکار عمومی، افزایش تعاملات بین نسلی و تعاملات خانوادگی، آموزش عمومی و افزایش مشارکت اجتماعی سالمندان باید مد نظر قرار گیرد.
وی بیان داشت: به منظور افزایش عملکرد سالمندان و حضور موفق آنها در جامعه با مناسب سازی الگوها و فعالیت هایی از جمله تقویت و ترغیب سمن های مرتبط به نقش مشارکتی سالمندان در شبکه های اجتماعی، تدوین بسته های تشویقی و حمایتی برای حضور سالمندان در اجتماع متناسب با شرایط جسمی آنان، به کار گیری سالمندان در فعالیت های داوطلبانه، تقویت و تعمیق باورهای دینی و اعتقادی، توکل و توسل و اضافه کردن شرط مستقیم دارائی های مشترک زندگی زناشوئی به شروط ضمن عقد می توان انتظار سالمندی سالم داشت.
وی اضافه کرد: نزدیکی محل سکونت فرزندان به سالمندان و حمایت آنان، آموزش خانواده ها برای تکریم مقام سالمند و نیاز های روانی و فرهنگی، آموزش تکریم سالمندان در کتب درسی کودکان و نوجوانان، تاسیس واحد درسی تحت عنوان پرستاری سالمندی برای گنجانیدن نیازهای معنوی آنان، تربیت مراقب سالمند از اعضاء خانواده یا دوره های کوتاه مدت به عنوان یک مهارت، ایجاد تسهیلات درمانی خاص مانند خدمات بیمه ای به همه سالمندان، فراگیری حمایت بیمه ای اجتماعی برای همه سالمندان بالای 60 سال و مناسب سازی اماکن مختلف به ویژه فرهنگی، مذهبی و ورزشی از دیگر موارد است.
اقدامات توانبخشی بهزیستی برای سالمندان تحت پوشش در مراکز
خدمات و اقدامات توانبخشی برای سالمندان تحت پوشش در مراکز شامل ارائه خدمات مراقبتی توانبخشی و آموزش است، خدمات مراقبتی شامل نگهداری و پرستاری مناسب و خدمات آموزشی مانند آموزش شیوه زندگی سالم، مهارت های زندگی، کلاس های آموزشی حرفه ای، آموزش بهداشت و مراقبت فردی و تغذیه سالم و خدمات توانبخشی شامل ویزیت پزشک و خدمات فیزیوتراپی، کاردرمانی، مشاوره به سالمند و خانواده، خدمات پرستاری، مددکاری و گفتار درمانی بوده اگرچه خدمات رفاهی، تفریحی و هنری نیز برای سالمند با اجرای اردوهای مرتبط، کتابخوانی، اجرای تئاتر و موسیقی، سرگرمی های متناسب، نمایش فیلم و اجرای برنامه های متنوع تفریحی و ورزشی در مراکز انجام می گیرد.
29 مرکز خدمات رسان سالمندان تحت نظارت بهزیستی گیلان فعال است
مدیرکل بهزیستی گیلان گفت: هم اکنون 29 مرکز خدمات رسان سالمندان تحت نظارت بهزیستی در این استان فعالیت می کند.
وی اظهار داشت: 16 مرکز توانبخشی مراقبتی سالمندان در رشت "هشت مرکز در لاهیجان، آستانه اشرفیه، و نیز فومن و رودبار هم هر کدام یک مرکز؛ شفت و فومن هر یک دو مرکز توانخبشی مراقبتی سالمندان دارند.
وی با بیان اینکه سه مرکز آموزشی توانبخشی سالمندان نیز تحت نظارت بهزیستی استان گیلان فعال است، اظهار داشت: این مراکز در رشت، انزلی و لاهیجان برای ارایه خدمات آموزشی و توانبخشی سالمندان فعالیت دارند.
وی ویزیت در منزل سالمندان را از دیگر فعالیت های مراکز خدمات رسان تحت نظارت بهزیستی استان گیلان عنوان و خاطر نشان کرد: پنج مرکز ویزیت در منزل سالمندان شامل رشت و لاهیجان هر کدام دو مرکز و یک مرکز در بندرانزلی فعال است.
بهزیستی استان گیلان افزود: پنج مرکز مراقبین در منزل سالمندان نیز در شهرهای رودبار، صومعه سرا، تالش، شفت و سیاهکل مشغول به فعالیت هستند.
وی با اشاره به خدمات رسانی شبانه روزی مراکز توانبخشی مراقبتی سالمندان با بیان اینکه یک هزار و 88 نفر در مراکز خدمات رسان تحت نظارت بهزیستی گیلان خدمات دریافت می کنند، اضافه کرد: بهزیستی گیلان در مجموع 14 هزار سالمند را تحت پوشش دارد.
مدیرکل بهزیستی گیلان شایع ترین نوع معلولیت در میان سالمندان تحت پوشش حوزه توانبخشی را از نوع معلولیت جسمی - حرکتی عنوان و خاطر نشان کرد: در میان انواع معلولیت ها، افراد با اختلال شنوایی بیشترین درصد سالمندان را به خود اختصاص می دهند.
وی با اشاره به یارانه اختصاص داده شده به هر یک از انواع مراکز خدمت دهنده به سالمندان استان " به صورت سالانه" اضافه کرد: هفت میلیارد و 990 میلیون تومان به مراکز توانبخشی مراقبتی سالمندان، 422 میلیون تومان خدمت در منزل، 443 میلیون تومان مراقبت در منزل و 421 میلیون تومان مراکز آموزشی توانبخشی سالمندان اختصاص داده شده است.
مدیرکل بهزیستی گیلان شایع ترین نوع معلولیت در میان سالمندان تحت پوشش حوزه توانبخشی را از نوع معلولیت جسمی و حرکتی عنوان و اظهار داشت: توسعه توانمندسازی فرد و خانواده و ارتقاء کیفیت زندگی گروه هدف، توسعه رفاه اجتماعی و کاهش آسیب ها، توسعه میزان نفوذ خدمات حمایتی و توسعه میزان نفوذ خدمات توانبخشی چشم انداز بهزیستی در حوزه سالمندان است.
وی بیان داشت: افزایش تعداد افراد مجهول الهویه برای دریافت خدمات شبانه روزی با توجه به کمبود منابع اعتباری، بالا بودن فاصله قیمت تمام شده خدمات مراقبتی با یارانه پرداخت شده از سوی سازمان به سالمندان دارای مشکلات مراقبتی خاص از جمله سالمندان ضایعه نخاعی، دارای شکستگی های شدید، دارای بیماری های عفونی، مجهول الهویه و سالمندان بد سرپرست "از نظر مالی"، نابرابری رفاهی در مناطق مختلف و تاثیرات آن در گروه هدف سازمان و عدم توانایی خانواده های دهک های پایین برای پرداخت هزینه های مراقبت از جمله مشکلات و تنگناها در این حوزه است.
هفتم تا سیزدهم مهرماه هفته گرامیداشت تکریم و منزلت سالمندان نام گرفته، بهزیستی گیلان سن سالمندی را بالای 60 سال اعلام کرده است.
*س_برچسب‌ها_س*
