سفر رئیسی به دمشق چه دستاوردهایی برای محور مقاومت خواهد داشت؟ / تکمیل پروژه حاج قاسم پس از سیزده سال

سرویس سیاست مشرق - سید ابراهیم رئیسی، به دعوت بشار اسد، همتای سوری خود، برای انجام سفری دوروزه همراه با یک هیئت بلندپایه دیپلماتیک و اقتصادی راهی دمشق خواهد شد، رئیسی نخستین رئیس‌جمهور ایران است که بعد از 13 سال پا در خاک سوریه می‌گذارد.

البته کانال مناسبات تهران با دمشق در بالاترین سطوح همواره فعال بوده است تا جایی که بشار اسد تاکنون دو بار در اسفند 1397 و اردیبهشت 1401 به تهران سفرکرده است. روز گذشته علی بهادری‌جهرمی، سخنگوی دولت در میانه یک نشست خبری عنوان کرد رئیس‌جمهور روز چهارشنبه در استمرار دیپلماسی همسایگی دولت سیزدهم و با محوریت تقویت مناسبات اقتصادی و سیاسی جمهوری اسلامی ایران و سوریه و محور مقاومت به سوریه سفر می‌کند.

گفته‌شده است که رئیسی و هیئت همراه، در سفر دوروزه خود به سوریه با مقامات عالی‌رتبه سوری درباره راهکارهای تحکیم و تقویت روابط سیاسی و گسترش و ارتقای سطح همکاری‌های اقتصادی و تجاری فی‌مابین رایزنی خواهند داشت. علاوه بر این، رئیس‌جمهوری کشورمان در این سفر در نشست مشترک تجار ایران و سوریه حضور یافته و با آنان به گفت‌وگو و تبادل‌نظر خواهد پرداخت، چینش ملاقات رئیس‌جمهور در کشور سوریه نشان می‌دهد که جمهوری اسلامی ایران علاوه بر تحکیم جایگاه محور مقاومت افزوده‌های اقتصادی نیز داشته و یک سفر دووجهی برای تهران و دمشق است.

جشن مقاومت 13 سال پس از مهار تروریست‌ها

سفری رئیسی به سوریه بسیار قابل‌توجه است، متأسفانه دولت روحانی به دلیل عدم اعتقاد به ارتباط مؤثر با همسایگان هیچ‌گاه میلی به دیدار از سوریه از خود نشان نداد و حتی برخی عناصر دولتی چون وزیر اسبق امور خارجه دیپلماسی میدانی جمهوری اسلامی ایران را مغایر با دیپلماسی کلاسیک ارتباط با آمریکایی‌ها می‌دانست، اما دولت سیزدهم نشان داده است نه‌تنها در حال تصحیح آن مسیر غلط است، بلکه در تلاش است تا با احیای روابط با همسایگان به‌ویژه در حوزه مقاومت بلوک ضد تحریمی را بسط داده و هاب مقاومت تشکیل دهد.

هنوز بسیاری در یاد دارند که جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا، در سفر خود به عربستان سعودی با قاطعیت درباره سیاست آمریکا در خاورمیانه گفت: ما کنار نمی‌رویم که عرصه برای چین و روسیه یا ایران خالی شود، حالا اما وضعیت برخلاف محاسبات کاخ سفید پیش می‌رود تا جایی که بایدن به‌خوبی می‌داند که حتی یک سرباز متجاوز آمریکایی نیز در منطقه زیادی است!

محمد جمشیدی، معاون سیاسی دفتر رئیس‌جمهوری از برگزاری جشن پیروزی مقاومت در سوریه خبر داد. جمشیدی در صفحه توییتر خود نوشت: غرب آسیا یک دوره تحول ژئوپلیتیک 12 ساله به‌شدت پرتنش را طی کرده که پیروز قطعی آن جمهوری اسلامی ایران و بازنده قطعی آن آمریکاست. جشن پیروزی مقاومت، در سفر آیت‌الله رئیسی به سوریه برگزار خواهد شد. رحمت الهی بر حاج قاسم شهید که به همه آموخت قدرت در میدان تنها راه موفقیت دیپلماسی است. این جمله از سوی معاون رئیس‌جمهور به آن معناست که سفر رئیس‌جمهور ایران به دمشق، اعلام پیروزی ایران و سوریه بر تمامی توطئه‌های تحمیل‌شده به دو کشور است.

سفر رئیس‌جمهور به سوریه به دلیل تقارن با برخی تحولات درون منطقه‌ای به‌خصوص احیای روابط ایران و عربستان و همچنین دو اتفاق دیگر، یعنی تلاش سعودی برای ترمیم روابط خود با سوریه و علامت‌های مثبت از سوی جهان عرب برای ترمیم ارتباط با سوریه و همچنین تلاش‌های هماهنگ ایران و روسیه برای بهبود مناسبات ترکیه و سوریه حائز اهمیت است تا جایی که رسانه‌های رژیم صهیونیستی اعلام کردند سفر رئیسی به سوریه بسیار استثنائی است و باید تل‌آویو را نگران کند؛ به‌ویژه که این سفر اولین سفر رئیس‌جمهور ایران به سوریه بعد از سال 2011 به شمار می‌رود.

کانال 13 رژیم صهیونیستی در گزارشی ادعا کرده است که رئیسی ضمن دیدار با بشار اسد، بازدید میدانی نیز خواهد داشت. این شبکه در تحلیلی نوشته است که جمهوری اسلامی ایران خواهان یکپارچه کردن و متحد کردن محور «ایران - حزب‌الله - حماس - جهاد اسلامی» است و این امر باعث می‌شود که برنامه جدیدی در خصوص سیاست خاورمیانه پیاده کند.

این شبکه اسرائیلی به سفر اخیر حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران، به بیروت و دیدارش با سیدحسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله لبنان و زیاد النخاله، دبیرکل جنبش جهاد اسلامی فلسطین هم در راستای ارزیابی خود از سفر رئیسی به سوریه اشاره دارد.

سفر رئیسی به سوریه چه اهمیتی برای منطقه دارد؟

به باور کارشناسان سفر استراتژیک رئیس‌جمهور موتور تقویت و بهبود روابط تهران - دمشق را از حوزه‌های سیاسی، امنیتی، نظامی و دفاعی گرفته تا اقتصادی و تجاری روشن کند. در حال حاضر کشور سوریه در دوران پسا بحران و پساجنگی قرارگرفته و نیازمند بازسازی و احیای بوروکراتیک است، روشن است که سوریه به دلیل تحریم‌های کشورهای غربی و نیز عدم تعادل اقتصادی به نهایی قادر به بازسازی خود نسبت.

از سویی هیچ‌کدام از عناصر مؤثر در منطقه نمی‌توانند بار بازسازی سوریه را به‌تنهایی به دوش بکشند برای همین بهترین گزینه برای احیای دوباره جایگاه سوریه تشکیل یک کنسرسیوم منطقه‌ای است که علاوه بر نقش‌آفرینی مؤثر جمهوری اسلامی ایران کشورهای تراز چون چین را نیز همگام کرده و این هم‌سویی با مشارکت دولت‌هایی چون عربستان و امارات همراه شود.

این ابتکار عمل از جانب تهران نه‌تنها بلوک ضد تحریمی (هاب مقاومت) منطقه را قدرتمندترمی‌کند، بلکه با بازی دادن به متحدان بالقوه آمریکایی‌ها در منطقه آن‌ها را با خود همراه خواهد کرد، این بازی درخشان و خوش نقشه می‌تواند اثرات چشمگیری در آینده منطقه و مناسبات کشورهای خاورمیانه با یکدیگر داشته باشد، از سویی مصالحه کشورهای منطقه، موجودیت رژیم صهیونیستی را به خطر می‌اندازد، این بازی دوسر برد نه‌تنها جای پای مقاومت را به‌عنوان اصل غیرقابل معامله در منطقه سفت‌تر خواهد کرد، بلکه به سرمایه‌گذاری‌های فرا منطقه‌ای جهت‌دهی می‌کند. واقعیت آن است که سرریز سرمایه‌گذاری کشورهای اروپایی و شرق آسیا در منطقه باید به مقاومت باشد، در غیر این صورت هر نوع توسعه گلخانه‌ای موقعیت لغزنده غربی‌ها را بهبود خواهد داد، در حال حاضر تقویت کریدورهای منطقه‌ای امری ضروری است.

اعلام پایان عمر بلوک ثورات المضاده

با استقرار ترامپ در کاخ سفید، دوره اوج‌گیری جاه‌طلبی محمد بن زاید و محمد بن سلمان در محور ثورات المضاده آغاز شد. در آن روزها ژنرال حفتر در لیبی و حمیدتی در سودان قدرت را در دست گرفته و اردن کودتا را بیخ گوش خودش احساس می‌کرد. در آن روزها این محور عبری - آمریکایی در شرق فرات نیز دامنه نفوذ خود را گسترش می‌داد و هدف نهایی آن بود که معامله قرن توسط این ائتلاف سکولار اجرایی شود.

اما در اوج قدرت‌گیری روزافزون محور ثورات المضاده، به ناگهان مصر از درون ضعیف شده و آرام‌آرام دوران تزلزل آغاز شد. برخلاف پیش‌بینی حزب لیکود، نتانیاهو در تشکیل کابینه ناموفق بوده و زنجیره بحران‌های درونی و بیرونی رژیم صهیونیستی را فرار گرفت. این شرایط باعث شد تا بن سلمان زیر بار ریسک جنگ نفتی نرفته و بن زاید نیز به همین سو تغییر جهت داد.

این بازی درخشان بهای بقای توازن ثبات در منطقه بود؛ حالا بعد از شهادت حاج قاسم زمان آن فرارسیدهاست تا پروژه تسویه میکروب‌های تروریستی در منطقه توسط دولت رئیسی تکمیل گردد. نهالی که در منطقه کاشته‌ایم به‌تدریج رشد کرده حالا درختی با میوه‌ها نورس است، چیدن آن به مهارتی نیاز دارد که آن باغچه کوچک را به بوستانی بزرگ تبدیل کند، سیزده سال پس از آغاز یک جنگ خانمان‌سوز در سوریه به بهانه پروژه آمریکایی بهارعربی حالا منطقه آماده فصل تابستان است، این تغییر فصل محصول شهدای مقاومت است.