سفیر ایران در بوسنی: روابط تهران - سارایوو ناگسستنی است

«محمود حیدری» در پایان ماموریت خود در بوسنی و هرزگوین در گفت و گوی اختصاصی با خبرنگار ایرنا در منطقه بالکان به تشریح روابط دو کشور پرداخت و گفت: با فروپاشی یوگسلاوی و آغاز استقلال کشور بوسنی هرزگوین، ایران در کنار ملت و دولت قانونی بوسنی قرار گرفت و کمک های انسان دوستانه، شجاعانه و همه جانبه ایران در دوران جنگ بوسنی، تاثیرات فراوان در تعیین سرنوشت این کشور داشت و امروز نیز مردم بوسنی ایران را کشوری تاریخی و دارای فرهنگ غنی می دانند و همچنان قدردان کمک های مردم ایران در زمان جنگ این کشور هستند.

سفیر کشورمان به اهمیت و جایگاه بوسنی و هرزگوین در سیاست خارجی جمهوری اسلامی اشاره کرد و گفت: بوسنی و هرزگوین کشور کوچکی است که محل تلاقی ادیان اسلام، مسیحیت ارتدوکس و کاتولیک بوده و در جوار اتحادیه اروپا واقع شده که پیوندهای اقتصادی و فرهنگی عمیقی با اروپا دارد.

«در عین حال بوسنی کشوری است که از سابقه روابط دیرینه فرهنگی با شرق از جمله ایران برخوردار است و مردم بوسنی نیز به این دلیل و همچنین به دلیل کمک های انسان دوستانه ایران در دوران سختی علاقه خاصی به ایرانیان دارند. بوسنی و هرزگوین می تواند پلی برای توسعه مناسبات و شناساندن ارزش های ایرانی و اسلامی به عنوان دین همزیستی و احترام به ملت ها در جامعه اروپایی باشد. تاکید می کنم آنچه بر اهمیت روابط ایران و بوسنی می افزاید، مشترکات فرهنگی است که می تواند موجب ارتقای روابط سیاسی و اقتصادی دو کشور نیز باشد.»

حیدری تصریح کرد: بوسنی و هرزگوین همچنین دارای چارچوب‌های محکم و قانونی برای همکاری با اتحادیه اروپا است و با توجه به اینکه بوسنی و هرزگوین سرشار از منابع طبیعی نظیر چوب، زغال سنگ و مواد معدنی است و نیروی کار ارزان نیز دارد، می تواند به عنوان یک شریک اقتصادی در مجاورت اتحادیه اروپا برای ایران نقش ایفا کند.

سفیر تام الاختیار ایران در سارایوو به روابط سیاسی بین ایران و بوسنی و هرزگوین اشاره کرد و گفت: منطقه غرب بالکان که بوسنی در آن واقع است در سیاست خارجی کشورمان از جایگاهی قابل توجه برخوردار است. بعد از انحلال یوگسلاوی سابق، ایران از جمله اولین کشورهایی بود که استقلال بوسنی را به رسمیت شناخت و همواره در کنار دولت و ملت این کشور قرار گرفت و کمک های انسان دوستانه به ملت بوسنی در دوران جنگ و خدمات ارائه شده برای بازگشت آوارگان نیاز به توضیح ندارد. ایران همواره با حمایت از ملت بوسنی، مدافع استقلال، تمامیت ارضی و همزیستی مسالمت آمیز همه اقوام در این کشور بوده و معتقدم که تحکیم روابط ایران با بوسنی در ارتقای روابط منطقه ای بالکان و خاورمیانه نیز موثر است.

حیدری در باره مناسبات سیاسی بوسنی و هرزگوین و ایران و ارتباطات مقامات سیاسی و پارلمانی تهران و سارایوو توضیح داد: روابط سیاسی دو کشور طی سه دهه گذشته همواره دوستانه بوده و ارتباطات مقام های سیاسی و پارلمانی در سطوح مختلف استمرار داشته و در دوره ماموریت اینجانب نیز همکاری ها و ارتباطات خوبی شکل گرفته است.

وی افزود: در سال های اخیر شاهد افزایش سفرهای مقامات دو کشور بودیم از جمله سفر رئیس وقت شورای ریاست جمهوری بوسنی و هرزگوین با همراهی وزرای خارجه و تجارت خارجی و دو سفر رئیس وقت مجلس اقوام بوسنی به تهران و از طرف ایران نیز سفر دکتر محمد جواد ظریف وزیرخارجه به سارایوو و همچنین سفر هیات های مختلف پارلمانی و سیاسی در سطوح مختلف نشان از حسن روابط میان دو کشور در همه سطوح سیاسی و پارلمانی دارد.

«رایزنی های سیاسی میان وزارت خارجه دو کشور سال گذشته در تهران برگزار شد و قرار بود در اسفند 98 نیز دور بعدی رایزنی سیاسی در سارایوو برگزار گردد که شرایط ناشی از کرونا باعث تعویق آن شده است.»

سفیر جمهوری اسلامی ایران در بوسنی و هرزگوین در باره روابط فرهنگی دو کشور توضیح داد و گفت: نخست آن که دو ملت ایران و بوسنی ازقرابت ها و تشابهات فرهنگی بسیاری برخورداند که وجود نسخه های خطی متعدد زبان فارسی در کتابخانه «غازی خسروبیگ» این کشور و ظهور و بروز شعرا و ادبای بوسنیایی که آثاری را با تاثیر از فرهنگ و ادبیات ایرانی خلق یا به زبان بوسنیایی ترجمه کرده اند، شاهد آن است.

وی اشاره کرد: ظهور ادیبان بوسنیایی نظیر «فوزی موستاری» مولف اثر نفیس بلبلستان، «شیخ افندی سودی» نویسنده شرحی بر بوستان سعدی، «محمد طاهر» و «مصطفی بوشنیاک» نویسندگان شرحی بر مثنوی مولوی، «فهیم بایراکتارویچ» مترجم رباعیات خیام، «محمد نرگسی» و دکتر «بشیر جاکا»، نمونه های بارزی از علاقمندی بوسنیایی ها به فرهنگ ایرانی و اهمیت ارتباطات فرهنگی بین دو ملت هستند.

«از این رو اگر امروز شاهد آن هستیم که کتاب‌هایی چون مثنوی مولانا، بوستان و گلستان سعدی و دیوان حافظ و شاهنامه فردوسی به زبان بوسنیایی ترجمه شده است به دلیل همین علاقمندی مردم بوسنی به زبان فارسی و فرهنگ ایرانی است و به همین دلیل قریب به هفتاد سال است که زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه ساریوو تدریس می‌شود.»

حیدری در ادامه روابط خوب فرهنگی میان این کشور بالکان غربی و ایران افزود: بر این اساس در سال های گذشته موافقت نامه همکاری های فرهنگی، علمی و پژوهشی بین دو کشور منعقد گردیده و در سالیان اخیر نیز امضا تفاهم نامه خواهرخواندگی تهران - سارایوو و اصفهان - موستار و تفاهم نامه‌همکاری میان خبرگزاری های ایرنا و فنا و دانشگاه های تهران و سارایوو و... از جمله رویدادهای ارزشمند فرهنگی میان دو کشور بودند.

وی افزود: برگزاری هفته های فرهنگی، نمایشگاه های هنری و همایش های علمی، انتشار فصلنامه و کتب مفید، تولید فیلم و ارتباطات رسانه ای و انجام برخی فعالیت های رسمی آموزشی از جمله اقدامانی است که توسط رایزنی فرهنگی سفارت و دیگر نهادهای ایرانی فعال در بوسنی هرزگوین در راستای توسعه روابط فرهنگی دو ملت صورت پذیرفته است.

حیدری به استفاده از ابزار دیپلماسی عمومی در دوران ماموریت خود در بوسنی و هرزگوین اشاره کرد و گفت: دیپلماسی عمومی از بارزترین نمونه‌های ورود افکار عمومی و رسانه ها در تعاملات دیپلماتیک است و امروزه نقشی که رسانه ها و خاصه شبکه های مجازی می توانند در دیپلماسی ایفا کنند موجب شده تا دایره مخاطبان یک رویداد داخلی یا دوجانبه به حوزه منطقه ای و حتی جهانی توسعه پیدا کند.

وی افزود: سفارت جمهوری اسلامی ایران در سارایوو با بهره گیری از فضای مجازی و شبکه های اجتماعی بوسنیایی زبان مانند توئیتر، فیس بوک و اینستاگرام به دنبال بهره برداری از فرصت های موجود برای ارتباط با مخاطبین بوده است. در سال های اخیر ارتباط خوبی با رسانه ها و خبرگزاری های بوسنیایی داشتیم و مستمرا در حال تبادل اخبار و گزارش ها بودیم و با تشکل های معتبر مردم نهاد نیز ارتباط گسترده داریم و کوشیده ایم با بهره برداری از امکانات رسانه ای ارتباط خوبی با جامعه بوسنیایی پیدا کنیم که در این راستا حضور در برنامه های تلویزیونی، انتشار مقالات و اعزام خبرنگاران بوسنیایی به ایران در فرصت های مختلف قابل اشاره است.

سفیر جمهوری اسلامی ایران در بوسنی و هرزگوین در ارزیابی روابط اقتصادی و مبادلات تجاری دو کشور تصریح کرد: بعد از استقلال بوسنی و هرزگوین چندین موافقت نامه اقتصادی در زمینه های بازرگانی، بانکی، سرمایه گذاری مشترک و حمل و نقل در همکاری اتاق های بازرگانی بین دو کشور امضا شده است.

وی افزود: در سفر رئیس وقت شورای ریاست جمهوری بوسنی و هرزگوین به ایران نیز توافق نامه حمایت از سرمایه گذاری های کوچک به امضا رسید و در سالیان اخیر به رغم وجود بعضی موانع مانند؛ تحریم های ظالمانه آمریکا باز هم تلاش های متعددی برای افزایش مبادلات تجاری، ارتباطات اقتصادی و برقراری روابط میان بخش های خصوصی و فعالان اقتصادی دو کشور به عمل آمد که در نتیجه آن مبادلات تجاری از روند رو به رشدی برخوردار شد به گونه ای که حجم مبادلات تجاری دو کشور در پایان سال 2019میلادی به استناد اطلاعات رسمی منتشره از سوی آژانس ملی آمار و اتاق بازرگانی بوسنی و هرزگوین به نسبت سال 2016 نزدیک به چهار برابر افزایش یافته است و نکته قابل توجه نیز مثبت بودن تراز تجاری به نفع ایران است.

حیدری در پایان گفت و گو با ایرنا به زمینه های بیشتر برای افزایش مناسبات اقتصادی بین دو کشور اشاره و تاکید کرد: باید اذعان کنم ظرفیت های اقتصادی دو کشور بسیار بیشتر از سطح کنونی است و فرصت های زیادی پیش روی دو کشور در عرصه اقتصادی خصوصا در حوزه های انرژی، پتروشیمی، کشاورزی و گردشگری وجود دارد که امیدوارم با بهبود فضای بین المللی، رفع موانع تحریمی، محو کرونا و آثار منفی آن و افزایش شناخت فعالان اقتصادی زمینه ارتقای مناسبات بازرگانی دو کشور نیز فراهم گردد.

وی اضافه کرد: همچنین چنانچه برخی هموطنان قصد سرمایه گذاری مولد در خارج از کشور را دارند توصیه می کنم با توجه به وجود طبیعت خوب، نیروی ارزان کار و دسترسی مناسب به بازار اروپا، کشور بوسنی و هرزگوین را نیز در بررسی های خویش لحاظ کنند.

به گزارش ایرنا، بوسنی و هرزگوین در اول مارس 1992 از یوگسلاوی سابق اعلام استقلال کرد و در همین سال به عنوان کشوری مستقل از سوی سازمان ملل متحد به رسمیت شناخته شد.

براساس قرارداد صلح دیتون در سال 1995 میلادی که سرآغازی برای موجودیت جدید بوسنی هرزگوین بود، این کشور به دو هویت سیاسی؛ جمهوری صربسکا و یک بخش مسلمان و کروات نشین به نام فدراسیون بوسنی و هرزگوین دست یافت. در زمان حاضر سه رییس جمهوری به صورت نوبتی، بوسنی و هرزگوین را اداره می کنند.

• محمود حیدری
• سارایوو