صادرات و افزایش قیمت مواد اولیه، مشکل مشترک فعالان صنایع دستی ایران / دولت قبل کنترلی در قیمت مواد اولیه صنایع دستی نداشت

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از موج رسا; نمایشگاه ملی صنایع دستی و هنرهای سنتی از چند روز گذشته در زنجان به عنوان یکی از شهرهای معروف در حوزه صنایع دستی برگزار شده است که هنرمندان 12 استان کشور در قالب 30 غرفه در این نمایشگاه حضور دارند.

این نخستین بار است که بعد از شیوع بیماری کرونا چنین نمایشگاهی با حضور استان‌های کشور در زنجان برگزار می‌شود و بارقه امید را در افزایش فروش و معرفی محصولات صنایع دستی هر استان در نمایشگاه‌ها را کاشته است.

مردم زنجان که همواره از نمایشگاه‌های برگزار شده در زنجان از نمایشگاه کتاب تا نمایشگاه‌های بهاره و پاییزه استقبال می‌کنند، اینبار نیز از نمایشگاه هنرهای دستی ایران استقبال مطلوبی دارند که این موضوع را در بازدید از این نمایشگاه به عینه می‌توان دید.

اما برگزاری چنین نمایشگاهی فرصتی است تا از نزدیک پای درد دل هنرمندان استان‌های مختلف کشور که از اقصی نقاط کشور به زنجان آمده‌اند، نشست، نمایشگاهی که به نظر می‌رسد در کوران حوادث کرونا و تعطیلی نمایشگاه‌ها و فروش‌های ویژه نمایشگاهی چهره خندانی به صنعتگران حاضر در این نمایشگاه داده است.

هنرمندان و صنعتگران استان‌های تهران، خراسان رضوی، مازندران، اصفهان، فارس، سیستان و بلوچستان، گلستان، البرز، یزد، کردستان و زنجان در نمایشگاه ملی صنایع دستی و هنرهای سنتی استان زنجان حضور دارند.

صنایع دستی به عنوان یکی از مهمترین بخش‌های اقتصادی و فرهنگی هر کشوری است که می‌تواند با صادرات برای کشور ارز آوری داشته و رونق آن موجب اشتغالزایی و جذب گردشگر خارجی و افزایش تولید ملی و معرفی اصیل‌ترین فرهنگ به جهانیان شود.

کارشناسان معتقدند برای ترقی و پیشرفت اقتصادی هر جامعه‌ای باید به صنایع دستی و هنرهای سنتی آن پایبندی بیشتری داشت و به نظر می‌رسد در صورت توجه به این موضوع بازارهای جهان به تسخیر صنایع دستی در آید.

اگر چه بسیاری از هنرمندان قبل از شیوع بیماری کرونا و پس از شیوع این بیماری بیشتر با افزایش قیمت مواد اولیه مواجه بودند اما در حال حاضر این افزایش به حالت ثبات رسیده است و با وجود کمبود مواد اولیه در سال‌های گذشته امروز هنرمندان صنایع دستی از کمبود آن حرفی به زبان نمی‌آورند.

وجود کالاهای مشابه خارجی، تولید صنایع بی‌کیفیت، آشنا نبودن به بازارهای هدف برای صادرات و گاهی وجود قوانین دست و پاگیر اداری و جزیره‌ای عمل کردن از مشکلات هنرمندان صنایع دستی محسوب می‌شود.

*دولت روحانی قیمت مواد اولیه صنایع دستی را کنترل نکرد

از دیدگاه کارشناسان سهم صنایع دستی کشور از تولید ناخالص ملی 2.9 درصد است که باید برای افزایش این سهم برنامه‌ریزی مناسبی در این شرایط خاص می‌طلبد که برنامه‌ریزی‌های وزارت میراث فرهنگی در این زمینه تاثیر گذار است چرا که ایران بر اساس آمارهای موجود جزو سه قطب برتر صنایع دستی است.

از دیدگاه کارشناسان دولت گذشته می‌توانست با کنترل قیمت مواد اولیه بعد از افزایش نرخ ارز، زمینه‌ای را فراهم کند که این مواد با قیمت مناسبی در اختیار صنعتگران قرار گرفته و یا زمینه صادرات را به کشورهای هدف بیشتر فراهم سازد تا اینکه صنعتگران با هزار مشکل و مکافات برای صادرات مواجه شوند.

کارشناسان اقتصادی معتقدند قوانین صنایع دستی نیازمند اصلاح بوده و با وجود چنین قوانین دست و پاگیری رقابت در جهان برای صنایع دستی ایران سخت خواهد بود.

"امیر سجاد ریاضی"، یکی از شرکت کنندگان شیرازی در نمایشگاه ملی صنایع دستی زنجان که از 13 سال گذشته در حوزه نمایشگاهی فعال است، در گفت‌و‌گو با خبرنگار موج رسا، می‌گوید: خاتم کاری به عنوان یکی از صنایع دستی مهم شیراز است که دارای قدمت جهانی بوده و نام و نشان آن همواره بر تارک صنایع دستی شیراز می‌درخشد.

وی که هنر دست خود را تلفیقی از مس، استخوان قلم شتر و چوب معرفی می‌کند، معقتد است: صنعت دست شیرازی‌ها با هنر دست اصفهانی‌ها متفاوت است و خاتم کاران شیرازی از مواد اولیه با کیفیت‌تری برای ساخت خاتم استفاده می‌کنند که مردم باید در خرید هر نوع صنعت دست خاتم کاری به این موضوع توجه کنند.

*کرونا نان هنرمندان صنایع دستی را آجر کرد

این هنرمند شیرازی هنر خاتم کاری را هنر 55 ساله پدر خود معرفی می‌کند که تاکنون با وجود مشکلات سرپا بوده و در دو سال گذشته با وجود مشکلات بیماری کرونا همچنان سرپا ایستاده است اگر چه شیوع بیماری کرونا و نبود گردشگر و عدم صادرات در میزان فروش صنایع دستی شیراز تاثیرگذار بوده است.

ریاضی حمایت از برگزاری نمایشگاه‌ها موجب رونق صنایع دستی می‌داند و می‌گوید: در گذشته زمینه صادرات بیشتر فراهم بود اما با شیوع بیماری کرونا بیشتر صادرات شخصی بوده است.

وی با بیان اینکه صادرات صنایع دستی به صورت مسنجم انجام نمی‌شود، افزود: سامانه‌ای برای ثبت سفارش صادرات طراحی نشده است تا این صنعت و صنایع دیگر دستی در زمینه صادرات داشته باشند.

این صنعتگر شیرازی با اشاره به اینکه در تامین مواد اولیه مشکلی وجود ندارد اما افزایش قیمت مواد اولیه موجب افزایش قیمت ورق‌های مس و برش خاتم و منجر به افزایش قیمت تمام شده صنایع دستی شده است، افزود: روند گرانی در گذشته کند و کم بود اما در حال حاضر قیمت مواد اولیه لحظه‌ای تغییر می‌کند.

"پیمان جاری" از هنرمندان استان مازندران شهرستان عباس آباد نیز که از سال 70 در صنعت بامبوگری مشغول فعالیت است در نمایشگاه ملی صنایع دستی زنجان شرکت کرده است.

این هنرمند مازندرانی در گفت‌و‌گو با خبرنگار موج رسا، صنعت بامبوگری را یکی از صنایع دستی نوپای مازندران می‌داند که در سال 1382 مجوز آن اخذ شده و در حال حاضر یک هزار و 500 محصول از بامبو توسط مجموعه زیر نظر او تولید می‌شود.

وی با اشاره به 30 اثر ثبت بامبو در کشور، می‌گوید: صفر تا 100 پرورش گیاه بامبو و تولید لوازم مربوط به این صنعت و تولید صنایع دستی توسط مجموعه بامبوجاری مازندران انجام می‌شود.

این هنرمند مازندرانی صنعت بامبوگری را صنعت نوپا در صنایع دستی و بسیار پرطرفدار می‌داند که مجموعه خود را با هزینه شخصی اداره می‌کند و با وجود اینکه در سال 80 کارگاهش دچار آتش سوزی شد اما هیچ حمایتی از مجموعه‌های دولتی از او نشده است.

جاری وضعیت حمایت مسئولان از صنایع دستی در حال حاضر را از نظر ارائه مجوز و حمایت‌های معنوی خوب توصیف می‌کند و می‌گوید: تا کنون درخواستی برای حمایت مالی از مسئولان نداشته است.

وی با مقایسه وضعیت صنایع دستی قبل از شیوع کرونا و پس از آن، معتقد است: در دوران بیماری کرونا شرایط سختی برای هنرمندان صنایع دستی رقم خورد اما در حال حاضر شرایط بهتری برای صنعتگران مهیا شده است.

*ضرورت تسهیل قوانین مربوط به صنایع دستی

این هنرمند مازندرانی برضرورت تسهیل قوانین و پشتیبانی میراث فرهنگی با وزارتخانه شدن آن از نظر بودجه‌ای تاکید کرد و گفت: حمایت‌ها در گذشته بیشتر بر روی صنعت فرش بود اما امیدواریم صنایع دستی چوبی، سفال و بامبو‌گری نیز مورد توجه قرار گیرد.

جاری مشکلات تامین مواد اولیه را مربوط به مواد اولیه وارداتی می‌داند و معتقد است: در زمینه تامین مواد اولیه در داخل مشکلی وجود ندارد اما افزایش قیمت‌ها صنعتگران را با مشکلاتی مواجه کرده است.

وی زمینه صادرات محصولات بامبو را فراهم می‌داند و می‌گوید: در حال حاضر شرایط کرونا موجب شده تا صادرات با مشکلاتی مواجه شود چرا که قراردادهای پستی فعال نشده و درگاه‌های ارتباطی بانکی فراهم نیست که این موضوع مشکلات عدیده‌ای را برای صادرات محصولات صنایع دستی به وجود آورده است.

"سمیه دستیار" از هنرمندان ایرانشهر روستای ابتر که در زمینه هنر سوزن دوزی روی کفش، کیف، مانتو و زیور آلات فعالیت می‌کند، می‌گوید: سوزن دوزی شغل اصیل سیستان و بلوچستان است که دختران بلوچی از 9 سالگی با این هنر آشنا شده و هنرمندی می‌کنند.

وی با اشاره به فعالیت 18 ساله خود در حوزه صنایع دستی، اظهار داشت: در حال حاضر در شهر ملی سوزن دوزی ایران شهر با همکارم فعالیت می‌کنم.

این هنرمند صنایع دستی با بیان اینکه متاسفانه هیچ حمایتی از صنعت سوزن دوزی در کشور نمی‌شود، افزود: از مسئولان می‌خواهیم از این هنر حمایت کنند تا برای افراد بیشتری زمینه اشتغال فراهم شود.

*گرانی مواد اولیه دست صنعتگران را بسته است

دستیار با اشاره به مشکلات تامین مواد اولیه سوزن دوزی، می‌گوید: به دلیل گرانی مواد اولیه در ایرانشهر، مجبور به تامین آن از تهران هستیم که این امر نیز مشکلات عدیده‌ای برای هنرمندان ایجاد می‌کند.

"سید احمد موسوی" از هنرمندان استان زنجان نیز در صنایع دستی مس بیش از 12 سال است که فعالیت می‌کند و وضعیت امروز صنعت مس را نسبت به دوسال گذشته بهتر ارزیابی می‌کند.

وی معتقد است: تامین مواد اولیه در دوران کرونا با مشکلات عدیده‌ای مواجه بود و هنوز هم ادامه دارد چرا که افزایش قیمت‌ها برای هنرمندان مشکل ساز است.

این هنرمند زنجانی با بیان اینکه زمینه صادرات به دلیل محدودیت‌های بیماری کرونا قابل مقایسه با دوران قبل از کرونا نیست، یادآور شد: امیدواریم برگزاری این نمایشگاه فرصت مناسبی برای صنعتگران برای فروش صنایع دستی فراهم کند.

"زهرا ایل بیگی" از هنرمندان سنگ تراشی استان خراسان رضوی است که از تراش سنگ و نقره صنایع دستی زیبایی خلق و در معرض علاقه‌مندان قرار می‌دهد.

وی با بیان اینکه استان خراسان رضوی دارای معادن بسیاری است و به همین دلیل مشکلی در تامین مواد اولیه نداریم، افزود: سنگ تراشی زمینه کاری خوبی برای بانوان است که ضروری است زمینه فروش محصولات با صادرات بیشتر فراهم شود.

این هنرمند خراسان رضوی برضرورت برگزاری نمایشگاه‌های صنایع دستی در خارج از کشور برای پیدا کردن بازار فروش تاکید کرد و گفت: هنرمندان صنایع دستی به نحو مطلوبی نتوانسته‌اند با خارج از کشور ارتباط گیری و فروش محصول داشته باشند.

ایل بیگی با بیان اینکه عقیق یمن در دنیا شناخته شده است اما هنوز عقیق خراسان به دنیا شناسانده نشده است، افزود: عدم حضور گردشگران به دلیل شرایط بیماری کرونا موجب شده تا صنایع دستی به خوبی به جهان معرفی نشود.

افزایش قیمت مواد اولیه فروش صنایع دستی را از رونق انداخته است

"امیر ارجمند"؛ مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان نیز امروز در گفت‌و‌گو با خبرنگار موج رسا، اظهار داشت: به دلیل شیوع بیماری کرونا در دو سال گذشته همه رویدادهای گردشگری و صنایع دستی تحت‌الشعاع این بیماری بوده و ستاد ملی کرونا مجوز برگزاری نمایشگاه‌های صنایع دستی را نمی‌داد.

وی ادامه داد: با توجه به واکسیناسیون گسترده و بهبود شرایط وضعیت کرونا مجوز برگزاری نمایشگاه ملی صنایع دستی گرفته شد تا شاهد حضور هنرمندان کشور در استان زنجان باشیم.

این مسئول بیان داشت: در صورت فراهم بودن شرایط این نمایشگاه در ایام نوروز نیز به صورت گسترده‌تر برگزار می‌شود که برنامه‌ریزی‌های لازم در این زمینه انجام می‌شود.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان با اشاره به اینکه برای برگزاری این نمایشگاه دعوت‌نامه به 31 استان کشور ارسال شد و امروز میزبان 12 استان کشور در این نمایشگاه در قالب 30 غرفه هستیم، افزود: این نمایشگاه فضایی برای معرفی، توسعه و ترویج و فروش صنایع دستی را فراهم کرده است.

ارجمند با اشاره به مشکلات هنرمندان صنایع دستی، گفت: صنعتگران در زمینه تامین مواد اولیه با مشکل مواجه نیستند اما افزایش قیمت موجب افزایش قیمت تمام شده محصولات شده است که این امر موجب کاهش میزان فروش شده است.

*افزایش قیمت جهانی صنایع دستی را با مشکل مواجه کرد

وی با بیان اینکه عمده صنایع دستی استان زنجان، صنایع فلزی همچون نقره و مس است که قیمت‌های جهانی در زمینه تولید این محصولات تاثیرگذار است، افزود: دولت تلاش می‌کند با اعطای تسهیلات ارزان قیمت و یا از طریق تبصره 18 به همه صنعتگران صنایع دستی و گردشگری تسهیلات ارائه کند که دریافت این تسهیلات فرصت خوبی برای افزایش سرمایه در گردش برای تامین مواد اولیه محسوب می‌شود تا مشکلات هنرمندان کاهش یابد.

این مسئول برگزاری نمایشگاه‌های صنایع دستی را حمایت از هنرمندان برای فروش و عرضه و معرفی محصولات می‌داند و معتقد است: زمینه حضور هنرمندان زنجان در نمایشگاه‌های صنایع دستی سایر استان‌ها نیز فراهم می‌شود.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان با اشاره به احداث بازارچه‌های دائمی صنایع دستی برای سال آینده، گفت: بازارچه‌های صنایع دستی موقت نیز برای سال آینده پیش‌بینی شده است.

ارجمند خاطرنشان کرد: ارائه کمک‌های بلاعوض به صنعتگران مستحق و از کار افتاده از برنامه‌های سال آینده است که امیدواریم این حمایت‌ها موجب رونق بیشتر صنایع دستی شود. از منظر دیگر از دیدگاه کارشناسان تصدی‌گری دولت در صنایع دستی به سود رشته‌های صنایع دستی بوده و موجب افزایش واردات مواد اولیه مورد نیاز به کشور می‌شود که می‌تواند به قیمت تعاونی در اختیار صنعتگران قرار گیرد.

*رفع موانع تولید در صنایع دستی نیز مورد توجه باشد

"مصطفی طاهری" عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی نیز معتقد است: برای رفع موانع فعالیت هنرمندان در رشته‌های مختلف باید قوانین تسهیل شود.

وی با بیان اینکه رفع موانع تولید همچون سایر بخش‌ها باید در صنایع دستی نیز مورد توجه باشد، افزود: ظرفیت‌های مطلوبی در حوزه صنایع دستی وجود دارد که هنوز از این ظرفیت‌ها به نحو مطلوبی استفاده نشده است.

نماینده مردم زنجان و طارم در مجلس شورای اسلامی، خاطرنشان کرد: در کشور همواره به صنایع بزرگ توجه شده و صنایع دستی و صنایع کوچک از حمایت لازم برخوردار نشده‌اند، افزود: میزان اشتغالزایی صنایع دستی بسیار بالا است که باید از این ظرفیت استفاده شود.

عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی گرانی مواد اولیه را یکی از مشکلات حوزه صنایع دستی عنوان کرد و افزود: متاسفانه متناسب با افزایش قیمت‌ها، دستمزد هنرمندان صنایع دستی افزایش نیافته است.

طاهری برضرورت توجه به مقوله صادرات در بحث صنایع دستی تاکید کرد و گفت: با شیوع بیماری کرونا میزان صادرات کاهش چشمگیری داشته است.

وی یادآور شد: استان زنجان دارای ظرفیت‌های مطلوبی در حوزه‌های اقتصاد دیجیتال، دانش بنیان، گردشگری و صنایع دستی است که باید در دولت جدید توسط مسئولان استانی مورد توجه قرارگیرد.

نماینده مردم زنجان و طارم در مجلس شورای اسلامی گفت: مجلس شورای اسلامی از لوایح تسهیل امر گردشگری و صنایع دستی حمایت می‌کند.

برخی از هنرمندان صنایع دستی معتقد هستند، وجود دلالان در تامین مواد اولیه نیز مشکلاتی را برای هنرمندان صنایع دستی فراهم کرده و این مواد با چند واسطه به دست هنرمندان می‌رسد.

بسیاری از این فعالان این حوزه تاکید می کنند که هنرهای از یاد رفته باید احیا شود و همچنین انتظار دارند دولت جدید زمینه احیای هنرهای فراموش شده را با ارائه تسهیلات مشاغل خانگی فراهم کند.

با همه این تفاسیر به نظر می‌رسد صنایع دستی به حمایت مجلس شورای اسلامی نیاز دارد چرا که قوانین این حوزه دارای مشکلاتی است که با اصلاح قوانین میسر می‌شود.

هنرمندان صنایع دستی با مشکلات عدیده‌ای مواجه هستند که نیاز است بازنگری بر قوانین شده و مجلس شورای اسلامی نیز در این زمینه وارد عمل شود.

اگر چه لایحه اصلاح تبصره یک ماده 2 قانون حمایت از هنرمندان، استادکاران و فعالان صنایع دستی تصویب شده اما هنوز این لایحه به مرحله اجرا نرسیده است.

انتهای پیام /