فرصت‌های سازنده باقی است؛ عربستان هنوز در حال و هوای عصر ترامپ

سعودی ها که از نتیجه انتخابات در آمریکا برغم سرمایه گذاری هایشان، شوکه شده بودند، در قبال شکست شریک راهبردی خود ابتدا واکنشی سرد نشان دادند، سپس لحن تهدید آمیز در قبال بایدن اتخاذ کردند و در نهایت، ضمن ارسال پیام تبریکی نه چندان گرم برای رییس جمهوری منتخب، تحت لابی گری های گسترده از طریق دلالان خود در واشنگتن، این پیام را به رئیس جمهوری آینده آمریکا ارسال کردند که هرگونه توافق احتمالی در آینده با ایران، می بایست با حضور ایشان صورت گیرد.

این درخواست سعودی ها که "در" آن بر همان "پاشنه" سیاست های زیاده خواهانه و خارج از قواعد بازی در مناسبات بین المللی حکام ریاض می چرخد، امیدواری زیادی در ارتباط با نقش این کشور در آینده منطقه تولید نمی کند.

اینکه عربستان خواهان نقش در ایجاد تغییرات مثبت در منطقه باشد، به عنوان یک بازیگر منطقه ای، هم امری طبیعی است و هم قطعا مورد استقبال قرار خواهد گرفت، اما اینکه همچنان بر سیاست های غلط گذشته پافشاری کند و بخواهد با پشتوانه نیروهای خارجی و در راس آن آمریکا، اهداف و نیاتش را به منطقه دیکته کند، نشانگر آن است که ریاض به دنبال حل مسائل و مشکلات منطقه نیست و هنوز در حال و هوای دوران ترامپ است.

رژیم سعودی در سال های اخیر میلیاردها دلار پای سیاست های مداخله گرانه منفی و تلاش برای کسب جایگاه "برادر بزرگتر" در جامعه عربی، هدر داده و هزاران انسان مسلمان و بیگناه را از لیبی تا سوریه و لبنان و عراق و یمن به خاک و خون کشیده و خانه های بسیاری را ویران کرده است و همچنان از ادامه این سیاست ها، بویژه در یمن دست بر نمی دارد.

حال اگر در نظر بگیریم ریاض قصد دارد نقش مثبت در منطقه بر عهده بگیرد و گام هایی را برای حل مشکلات منطقه بردارد، فرصت های ایفای نقش برای این کشور مثبت همچنان وجود دارد.

اولین گام که لازمه ورود به مرحله رفتار سازنده در منطقه است، پایان دادن به سیاست هایی است که منابع انسانی و سرمایه های کشورهای اسلامی را نابود کرده است.

ر عربستان برای نشان دادن عزم خود جهت حل مسائل منطقه، می تواند در اسرع وقت در یمن آتش بس اعلام کند و راه را برای گفت وگوهایی یمنی - یمنی باز کند.

اگر سعودی ها به دنبال حل مسائل خود با ایران هستند، چه نیاز به نیروهای خارجی و یا گفت وگو در قالب یک توافق دیگر که پیچیدگی های خود را دارد و از یک عقبه سیاسی هم تاثیر می پذیرد. عربستان می تواند به پیام های صلح و دوستی ایران که در طول سال های اخیر بارها تکرار شده است، بیندیشد.

ابتکارصلح هرمز از سوی رئیس جمهوری حسن روحانی، یا پیشنهاد امضای "پیمان منطقه‌ای عدم تجاوز" وزیر امور خارجه محمد جواد ظریف، همچنان روی میز است.

سعودی ها باید در نظر داشته باشند، طرح غیر منطقی موضوع این برداشت را به ذهن متبادر می کند که اصرار عربستان در خصوص مشارکت در مذاکرات احتمالی ایران با اعضای گروه 5+1 بیش از آنکه تلاشی برای حل مسائل باشد، نوعی تقلا برای ناکام گذاردن توافقات میان ایران و جامعه بین المللی تلقی می شود.

این درحالی است که عربستان در ارتباط با فعالیت های هسته ای غیرشفاف خود هیچ همکاری با آژانس بین المللی ندارد و با توجه به دشمنی ورزیدن نسبت به فعالیت های صلح آمیز هسته ای ایران، نمی توان در نیت این کشور شک نکرد و به همین دلیل ریاض نمی تواند بخشی از هر توافق به حساب آید.

دولت های منطقه می بایست از سرنوشت انتخابات در آمریکا و رفتن ترامپ درس گرفته باشند؛ آنها یک دوره 8 ساله می آیند و با ویرانه هایی در پشت سر می روند و این کشورهای منطقه هستند که به قول وزیر امور خارجه ایران می مانند.

دولت های خلیج فارس باید خوب درک کرده باشند که ترامپ برایشان آخر شانس و آخرین تیر ترکش بود که روی آن شرط بندی کردند و نتیجه نگرفتند.

فرصت همچنان باقی است و میزهای مذاکره را می توان بسیار سریعتر از به صدا درآوردن طبل های جنگ آماده کرد. مشکلات منطقه با گردهم آمدن دولت های تاثیرگذار شامل ایران، ترکیه، عربستان، عراق و... قابل حل است و ارزش آن را دارد تا در این مسیر گام برداریم تا خون جوانان کشورهای اسلامی و سرمایه ملت های مسلمان را به باد ندهیم؛ تا بتوانیم پاسخ هایی برای نسل های آینده آماده کنیم.

• ابتکار صلح هرمز
• جو بایدن
• شورای همکاری خلیج فارس
• خلیج فارس