مصوبه عجیب کمیسیون تلفیق در حمایت از پردرآمدها و نجومی بگیران

برخلاف لوایح بودجه سال های 97 و 98 که دولت اصرار به مدل دو پله ای برای مالیات ستانی از کارمندان داشت، در لایحه بودجه سال آینده دولت مدل پنج پله ای را برای مالیات ستانی از کارمندان لحاظ کرد اما در تصمیمی عجیب کمیسیون تلفیق این مدل را رد کرده و آن را به مدل دو پله ای بازگردانده است!

به گزارش تابناک اقتصادی، در اردیبهشت ماه سال جاری بود که آمریکا معافیت های نفتی 8 کشور از تحریم های نفتی ایران را لغو کرد و این موضوع باعث شد تا فروش و صادرات نفت ایران بیش از پیش تحت فشار قرار گیرد و درآمدهای نفتی به شدت کاهش یابد. با کاهش درآمدهای نفتی، بودجه سال جاری با کسری بودجه 150 هزار میلیارد تومانی مواجه شد و از این رو دولت به فکر چاره جویی برای جبران این کسری بودجه برآمد. همچنین از یک سو برای اینکه در سال آینده نیز دولت با کسری بودجه مواجه نشود و از سوی دیگر در راستای اصلاح ساختار بودجه، دولت درآمدهای دیگری را برای پر کردن خلا درآمدهای نفتی در بودجه در نظر گرفت.

محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه طی مصاحبه ای در مورخه 17 مهر ماه سال جاری گفت: سه منبع جایگزین نفت خواهد شد؛ ما از حجم قابل توجهی از یارانه‌های پنهانی که در حامل‌های انرژی وجود دارد می‌توانیم استفاده کنیم و بخش دیگر که عمده کار ما است مالیات‌ها است. بخش دیگر از درآمدهای جایگزین نفت نیز از محل مولدسازی به دست می‌آید که آن نیز به تصویب رسید.

بنابراین دولت حساب ویژه ای را بر روی درآمدهای مالیاتی جهت جبران کاهش درآمدهای نفتی در سال آینده باز کرده است، به طوری که میزان درآمدهای مالیاتی دولت در لایحه بودجه 99 حدود 175 هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شد که این رقم در مقایسه با درآمدهای مالیاتی در قانون بودجه سال 98 (145 هزار میلیارد تومان) رشد 25 درصدی و در مقایسه با درآمدهای مالیاتی مصوب سران قوا (127 هزار میلیارد تومان) رشد 38 درصدی را نشان می دهد.

با توجه به رشد درآمدهای مالیاتی در لایحه بودجه سال 99 باید تمام مصوبات در راستای حمایت از این رشد درآمدهای مالیاتی باشد، اما در چند روز اخیر کمیسیون تلفیق بودجه مصوبه عجیبی را درباره مالیات پلکانی حقوق کارمندان داشت که به نوعی در راستای کاهش درآمدهای مالیاتی دولت و به نفع نجومی بگیران بود.

مطابق ماده 85 قانون اصلاح قانون مالیات های مستقیم (مصوب سال 94)، نرخ مالیات بر درآمد حقوق کارکنان دولتی و غیردولتی مازاد بر میزان معافیت مالیات بر درآمد سالانه و تا هفت برابر آن مشمول مالیات سالانه 10 درصد و نسبت به مازاد آن 20 درصد است. به این مدل مالیات ستانی، مدل دو پله ای گفته می شود.

در لوایح بودجه سال های 97 و 98 دولت این روش دو پله ای را برای مالیات ستانی از کارمندان در نظر گرفته بود که در کمیسیون تلفیق سال های گذشته این مدل رد و به مدل پنج پله ای رای داده شد. مدل پنج پله ای به این صورت است که نرخ مالیات برکل درآمد کارکنان دولتی و غیردولتی مازاد بر میزان معافیت مالیات بر درآمد سالانه تا یک و نیم برابر آن مشمول مالیات سالانه 10 درصد و نسبت به مازاد یک و نیم برابر تا دو و نیم برابر آن مشمول مالیات سالانه 15 درصد و نسبت به مازاد دو و نیم برابر تا چهار برابر آن مشمول مالیات سالانه 20 درصد و نسبت به مازاد چهار برابر تا شش برابر مشمول مالیات 25 درصد و نسبت به مازاد شش برابر 35 درصد شد.

برخلاف لوایح بودجه سال های 97 و 98 که دولت اصرار به مدل دو پله ای برای مالیات ستانی از کارمندان داشت، در لایحه بودجه سال آینده دولت مدل پنج پله ای را برای مالیات ستانی از کارمندان لحاظ کرد اما در تصمیمی عجیب کمیسیون تلفیق این مدل را رد کرده و آن را به مدل دو پله ای بازگردانده است!

هادی قوامی سخنگوی کمیسیون تلفیق مجلس در نشست خبری 11 دی ماه 1398 اعلام کرد، اعضای این کمیسیون به دریافت مالیات بر درآمد کارکنان مطابق ماده 85 قانون مالیات های مستقیم (دو پله ای) رای دادند. وی افزود: در تبصره 6 لایحه بودجه سقف معافیت مالیاتی برای کارکنان دولتی و غیردولتی تا 3 میلیون تومان تعیین شد و مازاد آن تا 15 میلیون تومان به نرخ سالانه 10 درصد و مازاد 15 میلیون تومان در ماه به نرخ سالانه 20 درصد محاسبه خواهد شد.

اما چگونه این مصوبه عجیب کمیسیون تلفیق به نفع حقوق بگیران نجومی است و چگونه باعث کاهش درآمدهای مالیاتی دولت می شود؟

برای پاسخ به این پرسش باید نحوه محاسبه مالیات کارمندان در دو مدل بالا را مورد بررسی قرار دهیم. فرض کنید کارمندی ماهانه 25 میلیون تومان حقوق دریافت می کند. با توجه به اینکه سقف معافیت مالیاتی در حقوق کارمندان در سال آینده 3 میلیون تومان می باشد:

در مدل دو پله ای، این کارمند، بر اساس جدول زیر تنها به میزان 4 میلیون و 100 هزار تومان مالیات پرداخت می کند:

درآمد ماهانه مشمول مالیات - دو پله ای (میلیون تومان)

از

تا

نسبت به مازاد

نرخ مالیات

میزان مالیات در هر پله

0

3

-

0

0

3

15

3

10

1,200,000

15

25

15

20

2,000,000

جمع مالیات پرداختی

3,200,000

خالص حقوق پس از کسر مالیات

21,800,000

در مدل پنج پله ای، این کارمند، بر اساس جدول زیر به میزان 5 میلیون و 650 هزار تومان مالیات پرداخت می کند:

درآمد ماهانه مشمول مالیات - پنج پله ای (میلیون تومان)

از

تا

نسبت به مازاد

نرخ مالیات

میزان مالیات در هر پله

0

3

-

0

0

3

4.5

3

10

150,000

4.5

7.5

4.5

15

450,000

7.5

12

7.5

20

1,100,000

12

18

12

25

1,500,000

از 18 تا 25

18

35

2,450,000

جمع مالیات پرداختی

5,650,000

خالص حقوق پس از کسر مالیات

19,350,000

بنابراین با شیوه مالیات ستانی دو پله ای نه تنها درآمدهای مالیاتی دولت کاهش می یابد بلکه این شیوه مالیات ستانی به نوعی به نفع نجومی بگیران نیز می باشد چرا که مالیات کمتری پرداخت خواهند کرد.

به هر صورت کمیسیون تلفیق باید در راستای تحقق درآمدهای مالیاتی سال آینده اصلاح این مصوبه را در دستور کار قرار دهد.

همچنین مجلس باید برای تحقق درآمدهای مالیاتی سال آینده، توجه ویژه ای بر راه های جلوگیری از فرارهای مالیاتی و لغو برخی معافیت های مالیاتی داشته باشد.

فرهاد دژپسند وزیر اقتصاد و دارایی طی مصاحبه ای در مورخه 15 مهر ماه سال جاری درباره میزان فرار مالیاتی ثبت شده در اقتصاد ایران گفت: برآورد‌ها عددی بین 30 تا 40 هزار میلیارد تومان را نشان می‌دهد. همچنین امیدعلی پارسا رئیس سازمان امور مالیاتی کشور نیز درباره معافیت های مالیاتی گفت: حدود 35 درصد از اقتصاد ایران از پرداخت مالیات معاف است.

*س_نمایندگان مجلس در گفتگو با تابناک اقتصادی_س*

به عنوان نمونه در بخش فرارهای مالیاتی باید چاره ای جدی برای فرار مالیاتی پزشکان اندیشیده شود. علی اسدی کرم نماینده شهر بابک در گفتگو با خبرنگار تابناک اقتصادی در این باره گفت: بر اساس قانون قرار بود تا پایان مهر ماه 98 تمام پزشکان کارت خوان داشته باشند که تا این لحظه کمتر از 40 درصد آن‌ها کارت خوان نصب کرده‌اند. باید در مقابل فرار مالیاتی آن‌ها ایستاد.

یا حیدرعلی عابدی نماینده مردم اصفهان در گفتگو با خبرنگار تابناک اقتصادی با بیان اینکه وجود برخی ابزارهای قانونی فرار مالیاتی را تسهیل می‌کند، گفت: حساب‌های بانکی نیابتی و کارت‌های بازرگانی به ابزاری برای فرار مالیاتی تبدیل شده‌اند. بانک مرکزی ساماندهی این بخش را باید در دستور کار خود قرار دهد.

سیداحسن علوی نماینده مردم کردستان نیز در گفتگو با خبرنگار تابناک اقتصادی در مورد فرار مالیاتی میلیاردرها گفت: از کارمندی که 2 میلیون حقوق دریافت می‌کند، مالیات گرفته می‌شود ولی از کسانی که درآمد میلیاردی دارند، مالیات گرفته نمی‌شود.

همچنین باید در راستای لغو برخی معافیت های مالیاتی تلاش شود. به عنوان نمونه تاکنون سوداگران بازارهای ارز، سکه، مسکن و... مالیاتی پرداخت نمی کردند که با تصویب طرح مالیات بر عایدی سرمایه می توان از آن ها مالیات ستانی کرد.

علیرضا محجوب نماینده مردم تهران در گفتگو با خبرنگار تابناک اقتصادی گفت: مالیات بر عایدی سرمایه با سوداگری‌های بازار مسکن، سکه و ارز مقابله خواهد کرد. این افراد تنها کسانی هستند که مالیات نمیپردازند، زیرا رصد مالیاتی وجود ندارد.

جلال محمودزاده نماینده مهاباد نیز در گفتگو با خبرنگار تابناک اقتصادی به معافیت مالیاتی هنرمندان اشاره کرد و گفن: این مساله خلاف عدالت است و در افکار عمومی هم مشکلاتی ایجاد کرده است. این معافیت موجب می‌شود کسانی که با کمترین درآمد دارند مالیاتشان را می‌دهند ناراضی شوند. همچین باعث خواهد شد افرادی که می‌خواستند مالیات بدهند از روش‌های مختلف فرار مالیاتی کنند.