منتظر اتفاق هسته‌ای جدید باشیم؟ | احتمال فعال شدن مکانیسم ماشه و هشدار ایران | بازرسان بازگشتند
اقتصادنیوز: خبرنگار وال‌استریت ژورنال می گوید مکانیسم ماشه ممکن است فردا فعال شود. اما واکنش دیگر رسانه ها به نشست ژنو چه بوده است؟
به گزارش اقتصادنیوز، مذاکرات میان ایران و سه کشور اروپایی، دیروز سه‌شنبه در ژنو درحالی برگزار شد که تنها مدتی کوتاه تا تاریخی که تروئیکای اروپایی برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه درنظر گرفته، باقی مانده است.
به نوشته یورونیوز، گفت‌وگوها در ژنو میان نمایندگان فرانسه، آلمان و بریتانیا با ایران بدون نتیجه نهایی پایان یافت. مجید تخت‌روانچی معاون سیاسی وزارت امورخارجه و کاظم غریب‌آبادی معاون امور حقوقی و بین‌الملل وزارت امور خارجه، به عنوان نمایندگان جمهوری اسلامی ایران در این نشست حضور داشتند.
این مذاکرات در ادامه مذاکرات قبلی در استانبول در ماه ژوئن، برگزار شد. بر اساس گزارش آسوشیتدپرس، اروپایی‌ها پیش‌تر توافق کرده بودند که اگر ایران به ازسرگیری مذاکرات با واشنگتن روی نیاورد و همچنین دسترسی بازرسان آژانس به سایت‌های هسته‌ای و شفاف‌سازی درباره بیش از 400 کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده را برآورده نکند، مکانیزم ماشه را تا پایان اوت فعال کنند.
ادعای خبرنگار وال‌استریت ژورنال: مکانیسم ماشه ممکن است فردا فعال شود
یک روز بعد از نشست ژنو، لارنس نورمن خبرنگار مشهور وال استریت ژورنال در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: اگر مکانیسم ماشه قرار باشد این هفته فعال شود، احتمال بسیار زیادی وجود دارد که فردا اتفاق بیفتد. اگر مکانیسم ماشه فعال نشود، یا اوضاع به‌طور چشمگیری تغییر می‌کند یا تمدیدی در کار خواهد بود. احتمال کنار گذاشتن مکانیسم ماشه بدون تمدید، در این مقطع بسیار ناچیز است. همچنان این امکان کاملاً واقعی وجود دارد که مکانیسم ماشه فعال شود اما در جریان فرایند 30 روزه اجرای آن، بر سر تمدید آن، توافق شود. این موضوع به ایران بستگی دارد.
مکانیسم ماشه یا اسنپ بک به چه معناست؟
اجرای مکانیسم ماشه به معنای بازگشت تحریم‌های گسترده سازمان ملل است؛ از جمله تحریم تسلیحات متعارف، محدودیت بر توسعه موشک‌های بالستیک، مسدود شدن دارایی‌ها، ممنوعیت سفر و منع تولید فناوری‌های مرتبط با هسته‌ای. بازگرداندن این تحریم‌ها بدون وجود حق وتو برای چین و روسیه در شورای امنیت است.
از طرفی جمهوری اسلامی ایران معتقد است که اروپایی‌ها هیچ مبنای حقوقی برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه ندارند، چرا که پس از خروج آمریکا از تولفق برجام در سال 2018، خودشان نیز نتوانستند به تعهدات این توافق، به‌ویژه تأمین منافع اقتصادی برای ایران، عمل کنند.
به گزارش بلومبرگ، ایران در ماه ژوئیه هشدار داده بود که در صورت بازگشت تحریم‌های شورای امنیت، ممکن است از معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) خارج شود. این تهدید می‌تواند تنش‌ها را وارد مرحله تازه‌ای کند، به‌ویژه پس از آنکه حملات آمریکا و اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای ایران در ماه ژوئن، تهران را وادار به تعلیق همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی کرد.
تظاهرات ضد جنگ در لس‌آنجلس پس از حملات هوایی آمریکا به تأسیسات هسته‌ای ایران در 22 ژوئن 2025 برگزار شد.
ایران بارها اعلام کرده که برنامه هسته‌ای صلح‌آمیزی دارد، اما آمریکا و آژانس‌بین‌الملی مدعی برنامه ایران برای ساخت تسحیلات هسته‌ای هستند.
پیشرفت خاصی حاصل نشده است
روز گذشته، اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه در گفت‌وگو با صدا و سیما گفت که ایران می‌خواهد پس از نشست معاونان وزیران خارجه ایران و سه کشور اروپایی در ژنو، «از تمامی ظرفیت‌های دیپلماتیک استفاده کند»
بقایی در ادامه گفت که پیشرفت خاصی در یافتن راه‌حلی برای عدم اجرای مکانیسم ماشه حاصل نشده و تاریخ مشخصی نیز برای دور بعدی مذاکرات مشخص نیست، اما تاکید کرد که هردو طرف مواضع خود را به‌روشنی بیان کردند. از جمله مطالبات ایران در این مذاکرات به رفع تحریم‌ها و حقوق هسته‌ای اش برمی‌گشت.
موضع روسیه در قبال فعال‌سازی اسنپ‌بک
گاردین در گزارشی که روز چهارشنبه منتشر شد نوشت: احتمال دارد که روسیه از به تاخیر افتادن فعال‌سازی مکانیسم ماشه حمایت کند. گزارش‌ها حاکی از آن است که مسکو مایل است از تمدید شش ماهه مهلت قبل از اعمال مجدد تحریم‌ها حمایت کند. از طرفی، مقامات غربی اعلام کرده‌اند که تا پایان ماه اوت برای تصمیم‌گیری درباره جدیت ایران برای ازسرگیری مذاکرات هسته‌ای صبر می‌کنند، درواقع تمدید شش ماهه تنها به این شرط خواهد بود که ایران در رابطه با مذاکرات با آمریکا جدیت نشان دهد.
شروط ایران برای ازسرگیری مذاکرات با آمریکا
عباس عراقچی وزیر امور خارجه ایران، در مصاحبه‌ای با روزنامه سعودی «الشرق الاوسط» در جده، شرایط ایران برای ازسرگیری مذاکرات هسته‌ای با ایالات متحده را تشریح کرد.
عراقچی اعلام کرد که ایران آماده است تا مذاکرات هسته‌ای غیرمستقیم با آمریکا را از سر بگیرد، مشروط بر اینکه واشنگتن تضمین‌هایی در مورد عدم اقدام نظامی علیه ایران ارائه دهد. او در ادامه تأکید کرد که اسرائیل و آمریکا در پی حملات نظامی به تأسیسات هسته‌ای ایران، به اهداف تعیین شده خود نرسیدند و در صورت تکرار حملات، از طریق مذاکرات نیز به نتیجه نخواهد رسید. عراقچی افزود که ایران همچنان به حق خود در غنی‌سازی اورانیوم در خاک کشورش پایبند است.
عراقچی در پاسخ به پرسشی درباره احتمال رویارویی مجدد با اسرائیل، گفت: «احتمال وقوع هرچیزی وجود دارد و تهران برای همه سناریوها آماده است.» او همچنین تأکید کرد که ایران تنها در صورتی وارد گفتگو با آمریکا خواهد شد که تضمین‌های لازم برای عدم اقدام نظامی از سوی واشنگتن را دریافت کند.
عراقچی همچنین اعلام کرد که ایران در حال حاضر در حال مذاکره با سه کشور اروپایی فرانسه، بریتانیا و آلمان، و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای تعیین چارچوب جدیدی برای مذاکرات هسته‌ای است.
این اظهارات عراقچی نشان‌دهنده آمادگی ایران برای بازگشت به میز مذاکره با آمریکا است، مشروط بر اینکه تضمین‌های امنیتی لازم از سوی واشنگتن ارائه شود.
عراقچی همچنین در مصاحبه روز چهارشنبه به فایننشال‌تایمز گفت:«مردم ایران مذاکره با آمریکا را بی‌فایده می‌دانند» او در ادامه گفت:«تهران همچنان آماده مذاکره است، اما فقط در صورتی که واشنگتن تضمین دهد در طول گفت‌وگوها هیچ حمله نظامی انجام نخواهد ش؛ اما بسیاری در داخل کشور معتقدند مذاکره با واشنگتن بی‌نتیجه است و هشدار می‌دهند وقت تهران نباید صرف گفت‌وگوهای بی‌فایده شود.
تهران اروپا را تهدید کرد
خبرگزاری الجزیره گزارش داده که ایران در جریان مذاکرات ژنو به سه کشور اروپایی هشدار داده است که در صورت بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل متحد، پیامدهای سنگینی در پی خواهد داشت. اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه، گفت تهران به اروپایی‌ها تأکید کرده که هیچ حقی برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه ندارند، هرچند گفت‌وگوها در روزهای آینده ادامه خواهد یافت.
همزمان با این رخدادها استیو ویتکاف، مشاور رئیس‌جمهور آمریکا در امور خاورمیانه گفت: امیدواریم مسأله ایران تا پایان سال حل شود.
ویتکاف تأکید کرد: این هفته نشست‌های طولانی‌ای درباره درگیری‌ها در غزه و ایران و همچنین مناقشه میان روسیه و اوکراین داریم.
تازه‌ترین خبرها از حضور بازرسان آژانس در ایران
یک دیپلمات نزدیک به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در پی اعلام بازگشت بازرسان آژانس به ایران از سوی «رافائل گروسی» مدیرکل این نهاد گفت که اگرچه توافق درباره سطح دسترسی بین این نهاد نظارتی سازمان ملل و ایران نهایی نشده است اما انتظار می‌رود که به نتیجه برسد.
خبرگزاری آسوشیتدپرس به نقل از این منبع آگاه گزارش داد: بازرسی‌ها فعلا فقط مربوط به تاسیساتی (هسته‌ای) خواهد بود که تحت تاثیر حملات آمریکا و اسرائیل قرار نگرفته‌اند.
آمریکا در 2 تیر با مشارکت در تجاوزگری رژیم صهیونیستی به حاکمیت ملی و تمامیت ارضی ایران تاسیسات هسته‌ای صلح‌آمیز آن را با بمب‌های سنگرشکن هدف قرار داد. این تاسیسات آسیب جدی دید، اما نه مقامات ایران و نه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی افزایش سطح تشعشعات خارجی را گزارش نکردند.
همچنین بخوانید- ایران و تروئیکای اروپایی به وقت مذاکره | شانس رسیدن به توافق چقدر است؟ | احتمال وتو شدن پیش نویس روسیه
- نامه هشدارآمیز تروئیکای اروپایی به سازمان ملل درباره ایران | آماده فعال‌سازی مکانیسم ماشه هستیم اگر..
- تروئیکای اروپایی ایران را تهدید کردند + بیانیه
- تأکید سفیر ایران بر لزوم بی‌طرفی اقدامات جهانی برای کاهش خطر بلایا
