میزان مشارکت در 11 دوره انتخابات مجلس چگونه بوده است؟
تهران - ایرنا - تاکنون یازده دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی برگزار شده است که در این بین مجلس پنجم و مجلس یازدهم رکورددار بیشتری و کمترین میزان مشارکت بوده اند.
استمرار و اقتدار نظام‌های سیاسی بر پایه رضایتمندی، اعتماد عمومی و اراده شهروندان و استمرار و اقتدار آنها وابسته به مشارکت سیاسی شهروندان است. این مشارکت در قالب‌های مختلفی شکل می‌گیرد که یکی از آنها حضور شهروندان در انتخابات است. جمهوری اسلامی ایران به عنوان نظام مردم‌سالار دینی که ساختار و محتوای آن از طریق رای مستقیم مردم بنیان نهاده شد در طول بیش از 41 سال 37 انتخابات برگزار کرده است. برگزاری دوازده دوره انتخابات ریاست جمهوری، یازده دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی، انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا، مجلس خبرگان و همه‌پرسی نشان از عزم ساختار سیاسی برای اخذ رای و نظر مردم در شئونات مختلف دارد.
با این حال نباید فراموش کرد که برگزاری انتخابات یکی از ابزارهای تحقق دموکراسی و جمهوریت است در واقع انتخابات شرط لازم و نه کافی برای استقرار دموکراسی محسوب می‌شود و عواملی چون رقابت گروه‌های سیاسی و مشارکت شهروندان از اهمیت زیادی برخوردار است.
انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی دوم اسفندماه در حالی برگزار شد که میزان مشارکت شهروندان سوالی بود که بعد از پایان رای گیری در شعب اخذ رای، در فضای سیاسی و رسانه ای مطرح شد. نهایتا "عبدالرضا رحمانی فضلی" وزیر کشور روز یکشنبه در نشست خبری روز یکشنبه میانگین مشارکت را 42/57 درصد عنوان کرد و گفت که 24 میلیون و 512 هزار و 404 نفر از مجموع 57 میلیون و 918 هزار و 159 نفر در انتخابات شرکت کردند. بیشترین درصد مشارکت در استان کهگیلویه و بویراحمد با 71 درصد و کمترین مشارکت هم به استان تهران با 26/2 درصد مربوط است. این آمار پایین ترین سطح مشارکت در همه انتخابات برگزار شده مجلس در 41 سال اخیر است.
کارشناسان سیاسی درباره کاهش مشارکت نظرات مختلفی را ارائه کرده اند برخی مسأله ردصلاحیت‌ها و کاهش کیفیت رقابتی در عدم اقبال عمومی مؤثر می‌دانند و برخی دیگر چون وزیر کشور بیماری کرونا را به همراه شرایط سیاسی و مسائلی چون سقوط هواپیمای اوکراینی، حوادث آبان و دی را عامل پایین بودن سطح مشارکت می‌دانند. حال ببینیم میزان مشارکت شهروندان در انتخابات دوره‌های پیشین مجلس شورای اسلامی چه میزان بوده است
مجلس پنجم رکورددار مشارکت
از زمان انتخابات مجلس اول تا مجلس دهم، کمترین میزان مشارکت به مجلس اول و هفتم به ترتیب با 52.14 و 51.21 درصد و بیشترین آن هم به دوره پنجم انتخابات با مشارکت 71.1 درصدی اختصاص داشت اما انتخابات دوره یازدهم مجلس شورای اسلامی رکورد کمترین میزان مشارکت را در طول تاریخ انقلاب اسلامی را شکست.
دور اول و دوم نخستین انتخابات مجلس شورای اسلامی به ترتیب 24 اسفند 58 و 19 اردیبهشت 59 برگزار شد. در این انتخابات از مجموع 20 میلیون و 857 هزار و 391 واجد شرایط، 10 میلیون و 875 هزار و 969 نفر یعنی 52.14 درصد مشارکت داشته اند. میانگین مشارکت مردم استان تهران در این دوره از انتخابات 61 درصد بود.
26 فروردین و 27 اردیبهشت 63 به ترتیب دور اول و دوم انتخابات دومین دوره مجلس شورای اسلامی از بین 24 میلیون و 143 هزار و 498 واجد شرایط برگزار شد که 15 میلیون و 607 هزار و 306 نفر یعنی 64.64 درصد در این دوره از انتخابات پای صندوق‌های رای رفتند. میزان مشارکت شهروندان تهرانی 60 درصد بوده است.
انتخابات سومین دوره مجلس شورای اسلامی هم در دو مرحله 19 فروردین و 23 اردیبهشت 67 انجام شد که 16 میلیون و 714 هزار و 736 نفر یعنی 59.72 درصد از مجموع 27 ملیون و 986 هزار و 736 واجد شرایط، رای دادند و سهم مشارکت تهران هم 43درصد بود که نسبت به دو دوره گذشته کاهش معنادار مشارکت را نشان می‌دهد.
21 فروردین و 18 اردیبهشت 71 انتخابات دوره چهارم مجلس شورای اسلامی با مشارکت 18 میلیون و 767 هزار و 42 نفر برگزار شد. از مجموع 32 میلیون و 465 هزار و 558 نفر واجد شرایط رای دادن، 57.81 درصد رای دادند که دوباره شاهد کاهش مشارکت تهرانی ها یعنی به میزان 39درصد بوده‌ایم.
24 میلیون و 682 هزار و 386 نفر یعنی 71.1 درصد کل 34 میلیون و 716 هزار واجد شرایط 18 اسفند 74 برای انتخاب نمایندگان خود در دوره پنجم مجلس شورای اسلامی پای صندوق های رای رفتند. میزان مشارکت مردم استان تهران در این دوره 56 درصد بود.
انتخابات ششمین دوره مجلس شورای اسلامی در 30 بهمن 78 در یک مرحله برگزار شد و از 38 میلیون و 726 هزار و 431 واجد شرایط رای دادن، 26 میلیون و 82 هزار و 157 نفر یعنی 67.35 درصد مشارکت داشتند و 47 درصد مردم استان تهران در این دوره پای صندوق‌های رای رفتند.
یکم اسفند 82 و 18 اردیبهشت 83 انتخابات مجلس هفتم از میان 46 میلیون و 351 هزار و 32 واجد شرایط برگزار شد که 23 میلیون و 734 هزار و 477 نفر از آنان، 51.21 درصد رای های خود را به صندوق انداختند. میزان مشارکت مردم تهران در این دوره 37 درصد بود.
مشارکت مردم تهران در انتخابات دور هشتم مجلس شورای اسلامی هم به شدت کاهش یافت و به پایین‌ترین حد خود در انتخابات 10 دوره مجلس شورای اسلامی رسید و تنها 30درصد مردم این استان پای صندوق‌های رای رفتند. میانگین مشارکت کشور در انتخابات دور هشتم مجلس 55.04 درصد بود و از میان 49 میلیون و 500 هزار واجد شرایط، 24میلیون نفر، در تاریخ 24 اسفند 86 در انتخابات شرکت کردند. دور دوم این دوره از انتخابات هم در تاریخ 16 اردیبهشت 87 برگزار شد.
12 اسفند 90 و 15 اردیبهشت 91 به ترتیب زمان برگزاری مرحله اول و مرحله دوم انتخابات نهمین دوره مجلس شورای اسلامی بود که 48 میلیون و 288 هزار و 799 نفر می توانستند در این دوره از انتخابات شرکت کنند. 30 میلیون و 905 هزار و 30 نفر از این میزان واجدان شرایط یعنی 64.2 درصد در انتخابات مشارکت داشتند و مشارکت مردم استان تهران هم 48درصد ثبت شده است.
انتخابات دور دهم مجلس شورای اسلامی 17 اسفند 94 با مشارکت 33 میلیون و 956 هزار و 651 نفر، 61.83 درصد از مجموع 54 میلیون و 915 هزار و 24 نفر واجد شرایط برگزار شد. 50 درصد از واجدان شرایط تهران در این انتخابات پای صندوق‌های رای رفتند.
بیشتری و کمترین رای را چه کسانی از آن خود کرده‌اند
در مجلس نخست شورای اسلامی فخرالدین حجازی با کسب یک میلیون و 568 هزار و 759 رای یعنی 73.5 درصد، بیشترین و مهدی شاه آبادی با کسب 684 هزار و 722 رای یعنی 48.9 درصد، کمترین آرا را به خود اختصاص داده است.
علی اکبر هاشمی رفسنجانی در مجلس دوم یک میلیون و 891هزار و 264 رای یعنی با 81.9 درصد بیشترین و علی اکبر ناطق نوری با کسب 330 هزار و 859 رای با 50درصد، کمترین آرا را به خود اختصاص دادند.
در انتخابات مجلس سوم شورای اسلامی در تهران، اکبر هاشمی‌رفسنجانی برای بار دوم بیشترین رای را به دست آورد. یک میلیون و 294 هزار و 419 نفر از واجدان شرایط یعنی 82 درصد رای دهندگان به وی رای دادند و ابوالقاسم سرحدی‌زاده 182 هزار و 230 رای یعنی 51.9 درصد را کسب کرد.
علی‌اکبر موسوی حسینی در انتخابات چهارمین دوره مجلس شورای اسلامی از حوزه انتخابیه تهران 937 هزار و 302 یعنی 55 درصد آرا را به خود اختصاص داد و محمود صابر همیشگی با کسب 334 هزار و 817یعنی 32.6درصد آرا کمترین رای از مردم تهران را گرفت و به مجلس راه یافت.
علی اکبر ناطق نوری در انتخابات دور پنجم مجلس شورای اسلامی از تهران 879 هزار و 893 رای یعنی 35.9 درصد آرای مردم تهران، بیشترین و فاطمه کروبی با کسب 83 هزار و 792 رای یعنی 30درصد کمترین رای را به دست آورد.
محمدرضا خاتمی در دور ششم مجلس شورای اسلامی یک میلیون و 226 هزار و 418 رای یعنی 55.6 درصد آرا بیشترین میزان رای و علیرضا محجوب در این دور 645 هزار و 650 یعنی 29 درصد، کمترین آرا را به خود اختصاص دادند.
غلامعلی حدادعادل به در دوره های هفتم، هشتم و نهم مجلس شورای اسلامی به ترتیب با اخذ 888 هزار و 276 رای یعنی 45.5 درصد، 844 هزار و230 رای یعنی 49.48 درصد و یک میلیون و 133 هزار و 809 رای یعنی 53.33 درصد بیشترین آرا را بین نمایندگان حوزه انتخابیه تهران کسب کرد و در این سه دوره به ترتیب سهیلا جلودارزاده با کسب 307 هزار و 618 رای یعنی 14.57 درصد، بیژن نوباوه وطن با کسب 537 هزار و 172 رای یعنی 30.85 و حسین نجابت با کسب 254 هزار و 703 رای یعنی 22.41 کمترین میزان آرای مردم تهران را به دست آوردند.
محمدرضا عارف در دور دهم مجلس شورای اسلامی از حوزه انتخابیه تهران یک میلیون و 608 هزار و 929 رای یعنی 49.55 درصد، بیشترین و غلامرضا هاشم زایی یک میلیون و 78 هزار و 817 رای یعنی 33.22 درصد، کمترین میزان را کسب کرده است.
اما در دور یازدهم انتخابات مجلس شورای اسلامی، محمدباقر قالیباف با کسب یک میلیون و 265 هزار و 287 رای بیشترین و عزت الله اکبری تالارپشتی با کسب 642 هزار و 214 رای کمترین میزان را به خود اختصاص دادند.
با احتساب این آمار، اکبرهاشمی رفسنجانی با یک میلیون و 891 هزار رای بیشترین و فاطمه کروبی با 83 هزار و 792 رای کمترین میزان آرای مردم تهران را در 11 دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی به خود اختصاص داده‌اند.
*س_برچسب‌ها_س* *س_پرونده خبری_س*