نگران چه باشیم؟ / ضرورت استفاده ایران از فرصت مذاکره فینال برجامی / من نبودم دستم بود

به گزارش «تابناک» روزنامه‌های امروز پنجشنبه 6 مردادماه در حالی چاپ و منتشر شد که تکرار اتهام جاسوسی به تاج زاده و حجاریان، فروش سوری مسکن، متن پیشنهادی اتحادیه اروپا روی میز تصمیم‌گیری ایران - امریکا و بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار امامان جمعه از مواردی است که موضوع گزارش‌های خبری و تحلیلی روزنامه‌های امروز شده است.

در ادامه تعدادی از یادداشت‌ها و سرمقاله‌های منتشره در روزنامه‌های امروز را مرور می‌کنیم:

نگران چه باشیم؟

محسن پیرهادی طی یادداشتی در شماره امروز رسالت با عنوان نگران چه باشیم؟ نوشت: دیدار ائمه جمعه با مقام معظم رهبری و بیانات ایشان، حاوی نکات و رهنمود‌های متعددی بود که چند نکته از آن بدین شرح است: یک. رهبر معظم انقلاب، ائمه جمعه و ستاد‌های نماز جمعه را به‌صورت مطلق از فعالیت اقتصادی منع کرده و حتی تأکید کردند که در جهت تأمین هزینه‌های برگزاری نماز جمعه نیز به سمت فعالیت اقتصادی نروند. ایشان اضافه کردند که هنوز هزینه‌های برخی فعالیت‌های این‌چنینی از دامن نظام پاک نشده است. این نکته می‌تواند به بسیاری از دستگاه‌های ذی‌نفوذ و صاحب قدرت در کشور قابل‌تعمیم باشد. ورود به عرصه اقتصاد برای نهاد قدرت، معمولا مفسده برانگیز است و اگر هم بخواهد سالم باشد، ضرورت ورود به این عرصه، رقابت‌پذیری با دیگر بازیگران زمین اقتصاد است. مصلحت امام‌جمعه، ستاد نماز جمعه یا هیچ فرد و دستگاه مشابهی که قرار است به فرمایش مقام معظم رهبری، نسبت به جامعه همچون پدر باشد، ورود به رقابت با افراد و گروه‌های جامعه، ولو رقابت سالم نیست و این مسئله آن‌ها را از هدف اصلی دور می‌کند. دو. مسئله دوم، تحلیل و تشخیص واقعیت جامعه امروز است. در مسائل پیچیده اجتماعی، باید دقت کرد که همه‌چیز، با رابطه علت و معلولی ساده تفسیر نمی‌شود. هرچند بخشی از جامعه، ممکن است حجاب را به‌صورت کامل نپذیرد یا حتی پذیرش داشته باشد، ولی مقید نباشد، اما نمی‌توان این مسئله را مقارن و مترادف دین‌گریزی جامعه ایران دانست. واقعیت ایران ما، حضور میلیونی مردم، حتی همان افراد در عرف، بدحجاب در جشن خیابانی عید غدیر است. باید تمام سلایق را اولا درون دایره دین و انقلاب دانست، ثانیا بر سفره انقلاب اسلامی نشاند و ثالثا ارتباط مؤثر و مداوم را با همه حفظ کرد. این سه مسئله، هر سه توصیه مستقیم مقام معظم رهبری به ائمه جمعه و فعالان ذی‌ربط بوده است. سه. جالب است که مقام معظم رهبری در دیدار با ائمه جمعه، در حوزه‌های بسیاری از دغدغه‌های امروز جامعه ازجمله حجاب و بی‌حجابی و تهاجم فرهنگی غرب سخن گفتند، اما در هیچ موردی اظهار نگرانی نکردند، جز آنجا که فرمودند «اگر جمعیت حاضران در نماز جمعه از ماه قبل کمتر است، باید نگران شد». این نکته، دید بلند رهبر انقلاب است. از هجمه دشمن نباید ترسید، از سهل‌انگاری و غفلت چند جوان نباید واهمه داشت (هرچند برای آن‌هم باید تدبیر متین و منطقی و به‌دوراز احساسات بی‌مورد داشت)، ولی از فاصله گرفتن مردم از واسطه‌های حکومت باید ابراز نگرانی کرد. ایشان در همین دیدار تأکید کردند که جامعه ایران متدین‌تر شده است، اما از راندن مردم و به‌ویژه جوانان با دلایلی همچون حاشیه پردازی، رفتار دوگانه حاکمان و کم جاذبگی باید نگران بود. دکتر گلپایگانی که سال‌ها مسئول بررسی و کنترل سلامت امام خمینی بوده‌اند، نقل می‌کنند که بحران‌ها و خطرات بزرگی همچون آغاز حمله عراق و یا سقوط خرمشهر، در فشارخون و ضربان قلب امام مطلقا تأثیری نداشت، اما اگر به ایشان خبر می‌رسید که مثلا در بندرعباس، امام‌جمعه و استاندار باهم اختلاف دارند و آن را به میان مردم کشانده‌اند، حال ایشان دگرگون می‌شد و به‌وضوح در فشار و ضربانشان اثر می‌گذاشت. این مشی امام و رهبری است. نماز جمعه به‌عنوان سخنگوی انقلاب و تمام اجزای انقلاب، باید پدر و مأمن و پذیرای مردم بدون هیچ قید و شرطی باشد، همان‌طور که یک پدر فرزندانش را می‌پذیرد.

ضرورت استفاده ایران از فرصت مذاکره فینال برجامی

افشار سلیمانی تحلیلگر مسائل سیاسی و بین‌المللی طی یادداشتی در شماره امروز جهان صنعت نوشت: - جوزف بورل در بخش‌هایی از مقاله‌اش که در فایننشال‌تایمز منتشر شد، تاکید کرده در حال حاضر متن برجام بهترین توافق مورد نظر است و امضای این توافق از طریق لغو قابل توجه تحریم‌های آمریکا، برای مردم ایران منافع اقتصادی ملموسی خواهد داشت. به گفته هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپا، این توافق شامل تعهد بایدن و تضمین‌های آمریکاست. همزمان علی باقری مذاکره‌کننده ارشد ایران با توئیتی از تبادل‌نظر‌های جدی و سازنده با طرف‌های مذاکره‌کننده و مبادله ایده‌هایی با جوزف بورل و مذاکره پیرامون آن‌ها خبر داد. در همین حال ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اعلام کرده که آمریکا در حال بررسی پیش‌نویس تفاهم برای بازگشت متقابل به پایبندی کامل برجام است. او تاکید کرده که ایالات متحده همچنان بازگشت متقابل به پایبندی به برجام را دنبال خواهد کرد و این تلاش تا زمانی ادامه خواهد داشت که بازگشت به برجام در راستای منافع آمریکا باشد. به باور ند پرایس احیای برجام همچنان به سود منافع ملی واشنگتن است، اما این فرصت نامحدود نیست. با توجه به محتوای اظهارات جوزف بورل و ند پرایس به نظر می‌رسد ایران تا پیش از نشست بعدی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که حدود دو ماه به برگزاری آن باقی مانده است، زمان دارد تا در توافق احیای برجام با آمریکا به جمع‌بندی برسد. در غیراین صورت به احتمال زیاد پرونده فعالیت‌های هسته‌ای ایران از سوی شورای حکام به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع خواهد شد و سیستم ماشه با شکایت یکی از اعضای اروپایی برجام بدون اینکه روسیه و چین بر اساس ماده‌های 37 و 38 مفاد برجام بتوانند از حق وتوی خود استفاده کنند، وارد عمل خواهد شد و تمامی قطعنامه‌های بین‌المللی تحریم بازخواهند گشت، در این صورت احتمال قرار گرفتن ایران ذیل فصل هفتم منشور ملل متحد به عنوان مخل امنیت و صلح جهانی که تا مرحله اقدام نظامی علیه ایران را توجیه می‌کند، افزایش خواهد یافت. تحولات برجامی بار دیگر نشان داد که آمریکا نقش تعیین‌کننده نهایی را دارد و محور نظام بین‌الملل قدرت همه‌جانبه است و چین، روسیه، آلمان، بریتانیا و فرانسه در دوره فطرت برجام نتوانستند مفاد برجام را اجرا کنند. در شرایط کنونی نیز که روسیه در موقعیت بحرانی قرار گرفته و چین هم عمل به تحریم‌های آمریکا علیه روسیه را با کنار گذاشتن مسکو از پروژه «کمربند - جاده» آغاز کرده، فرصت‌ها برای ایران محدودتر شده است. از سوی دیگر بحران اقتصادی و معیشتی در ایران موجب نارضایتی اکثر مردم شده است. جو بایدن رییس‌جمهور آمریکا هم با توجه به بحران انرژی ناشی از تجاوز روسیه به اوکراین و تحریم روسیه و نیاز اروپا به انرژی، ضرورت عدم افزایش قیمت نفت، کنترل تورم و در پیش بودن انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره به امضای توافق احیای برجام نیاز دارد. از همین رو امضای توافق احیای برجام به دلایل مختلف داخلی و منطقه‌ای و بین‌المللی بر آمریکا واجب و بر ایران واجب‌ترین است.

من نبودم دستم بود

آرین احمدی طی یادداشتی در شماره امروز ابتکار با عنوان من نبودم دستم بود نوشت: اعتراف به یک اشتباه و یا قبول مسئولیت در قبال اتفاقی که افتاده و عذرخواهی از طرف مسئولان، می‌تواند بار روانی و اجتماعی مسائل را در جامعه کاهش دهد. عذرخواهی و استعفای مسئولان در قبال مسائل و خطا‌ها اگرچه تبعات اشتباهات را کم نمی‌کند، اما می‌تواند به ایجاد فضای آرام در جامعه برای رسیدگی منطقی و حقوقی موضوع کمک کند؛ اما با وجود این در کمتر حادثه‌ای در کشور، از باز نشدن کیسه هوای خودرو‌های تولید داخل در تصادفات جاده‌ای و یا سقوط اتوبوس دانشجویان دانشگاه آزاد و فوت 10 نفر گرفته تا برخورد قطار مسافربری طبس - یزد با یک دستگاه بیل مکانیکی و خروج قطار از ریل و کشته شدن تعدادی از مسافران و یا خسارات مالی و جانی ایجاد شده از جاری شدن سیلاب در رودخانه رودبال استهبان استان فارس و... شاهد عذرخواهی مسئولان در کشورمان بوده‌ایم و همین مسئله باعث شده تا در ذهن بخشی از جامعه این موضوع نقش ببندد که گویا هیچ مسئولی پاسخگوی خطای خود نیست و از مردم عذرخواهی نمی‌کند و علاوه براینکه برکنار نمی‌شود و یا استعفا نمی‌دهد، حتی مدتی بعد مسئولیتی جدید و مهم‌تر را می‌پذیرد؛ اتفاقاتی که به بی‌اعتمادی و نارضایتی در جامعه دامن می‌زند. اکنون و با گسترش ارتباطات در جوامع و دسترسی آسان همه افراد به اینترنت و شبکه‌های اجتماعی دیگر نمی‌توان خطا‌ها و اتفاقات را ازمردم مخفی کرد و هیچ فردی هم فرصتی برای توجیه و دفاع از خود ندارد به همین دلیل است که اگر مسئولی از یک عذرخواهی ساده سر باز بزند شیشه اعتماد بین او و مردم ترک برمی‌دارد و دیگر قابل ترمیم نخواهد بود. اما متاسفانه این روز‌ها علاوه بر سنت عدم عذرخواهی و استعفای مسئولان در قبال اشتباهاتشان با پدیده‌ای خشم آور و ناراحت کننده‌تر مواجه هستیم و آن هم استفاده از ادبیات طلبکارانه و حتی رکیک برخی مسئولان در قبال اشتباهتشان است، یعنی نه تنها بابت اشتباهات رخ داده عذرخواهی نمی‌کنند بلکه با قامتی حق به جانب و ادبیاتی عجیب یا اشتباه رخ داده را به گردن فرد دیگری می‌اندازند و یا به طور کلی اتفاق رخ داده را کتمان می‌کنند و این دیگر خنگ پنداری و ادبیات نامتعارف باعث ایجاد خشم و دلسردی در برخی از افراد جامعه می‌شود و البته موضوع زمانی غیر قابل تحمل‌تر می‌شود که بعضا نه تنها از مراجع بالاتر بازخواست نمی‌شوند بلکه در مواردی مشاهده شده که بعد از چند ماه همان مسئول خطاکار تشویق و حتی ارتقا مقام شده است و متاسفانه هر روز هم این پدیده رو به افزایش است و البته می‌توان وعده‌ها و آمار‌های عجیب تحقق نگرفته برخی از مسئولان را هم به لیست اشتباهات افزود، اشتباهاتی که برای روان و آرامش آحاد مردم جامعه بار منفی و برای کشور خسارات بعضا جبران ناپذیری دارد. به نظر می‌رسد برای جلوگیری از تکرار این اتفاقات باید نهاد‌های نظارتی به صورت جدی و بدون ملاحظات حزبی و سیاسی وارد عمل شوند و با مسئول خاطی برخورد قانونی صورت پذیرد.