شنبه 3 آذر 1403

ژاپن میانجی جدید احیای برجام / پیشنهاد ژاپن چیست؟

وب‌گاه عرشه آنلاین مشاهده در مرجع
ژاپن میانجی جدید احیای برجام / پیشنهاد ژاپن چیست؟

حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران گفت که ژاپن ابتکاری برای احیای توافق هسته‌ای 2015 ایران و شش قدرت بزرگ را پیشنهاد کرده است. وزیر خارجه ایران از ابتکار دولت ژاپن برای احیای توافق برجام خبر داد. حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران گفت که ژاپن ابتکاری برای احیای توافق هسته‌ای 2015 ایران و شش قدرت بزرگ را پیشنهاد کرده است.

وزیر خارجه ایران از ابتکار دولت ژاپن برای احیای توافق برجام خبر داد.

حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران گفت که ژاپن ابتکاری برای احیای توافق هسته‌ای 2015 ایران و شش قدرت بزرگ را پیشنهاد کرده است.

امیرعبداللهیان به روزنامه ژاپنی کیودونیوز گفت که هرگونه ابتکار ژاپن که با «منافع ایران» همسو باشد، از سمت تهران مثبت تلقی خواهد شد. او تصریح کرد: «ما از نقش سازنده ژاپن در احیای توافق هسته‌ای حمایت می‌کنیم». وزیر امور خارجه ایران جزئیاتی از این ابتکار را ارائه نکرد. او گفت که در جریان سفر ماه آگوست خود به توکیو، با فومیو کیشیدا، نخست‌وزیر ژاپن و سپس یوشیماسا هایاشی، وزیر امور خارجه این کشور دیدار کرد و این پیشنهاد را از دولت ژاپن دریافت کرد.

یک هفته پس از توافق ایران و آمریکا بر سر مبادله زندانیان و آزادسازی درآمدهای بلوکه‌شده ایران، خبرها حکایت از ابتکار ژاپن برای احیای مذاکرات هسته‌ای دارد. وزیر امورخارجه ایران روز سه‌شنبه گفت که ژاپن ابتکاری را برای ازسرگیری مذاکرات هسته ای پیشنهاد داده است.

توکیو پیش‌تر و در بحبوحه درگیری‌ها در خلیج فارس و در اوج تنش ایران با دولت ترامپ و کشورهای عربی خلیج فارس در سال 2019، به میانجی‌گری بین تهران و واشنگتن بود. حال معامله‌گران یک سوال مهم در ذهن خود دارند. آیا توکیو مشکل‌گشای احیای برجام می شود؟

در واقع اهمیت نقش ژاپن به چند مساله بازمی‌گردد. مساله اول تنش‌های ایران با تروئیکای اروپایی است که در عمل اروپا را نه تنها از مذاکرات خارج کرده، بلکه خود به یک مشکل دیگر یعنی تنش بین تهران و پایتخت‌های اروپایی منجر شده است. مذاکرات سال گذشته که متوقف شد، با ابتکار طرف اروپایی و شخص جوزپ بورل مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا صورت گرفت. اما در شرایط کنونی و به‌رغم دیدار اخیر امیرعبداللهیان و بورل در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل و گفت‌وگو درخصوص مذاکرات احیای برجام، اما در عمل نقش اروپا بسیار کمرنگ است.

مساله دوم به فقدان میانجی‌گرهای فعال دیگر برمی‌گردد که اگرچه عمان و قطر در حال ایفای چنین نقشی حداقل از سال گذشته تاکنون هستند، اما واقعیت این است که نقش مسقط و دوحه بیشتر معطوف به میزبانی و ارسال پیغام میان ایران و آمریکا آن‌هم به دلیل فقدان مذاکرات مستقیم است. طبیعتا اگر مذاکرات مستقیم بین ایران و آمریکا وجود داشت، عمان و قطر هم تبدیل به یکی از چند مقصد میزبانی مذاکرات می‌شدند که در طول دو دهه گذشته از بغداد و آلماتی تا وین و ژنو در آن نقش‌آفرینی کرده‌اند. این دو بازیگر عربی خلیج فارس به‌رغم حسن نیت و تلاش‌های بی‌وقفه، ظرفیت و وزن سیاسی قابل‌توجهی برای میانجی‌گری ندارند و نمی‌توانند حداقل در این مرحله آمریکا را متقاعد به بازگشت به میز مذاکرات کنند.

مساله سوم، انگیزه‌های خود ژاپن برای فعال‌تر شدن در این چارچوب است که هم به نیازهای نفتی توکیو برمی‌گردد و هم خیزی که این کشور برای حضور اقتصادی در خلیج فارس برداشته است. ایران تا زمانی که آمریکا معافیت های خرید نفت ژاپن را لغو کند یکی از تامین‌کنندگان اصلی انرژی توکیو بوده است. از سوی دیگر تور منطقه‌ای اخیر نخست‌وزیر ژاپن به عربستان سعودی، قطر و امارات و انعقاد 26 توافق‌نامه و یادداشت‌های تفاهم مشترک آن‌هم به تنهایی در ریاض نشان می‌دهد که ژاپن نیز مانند چین مساله ثبات سیاسی در خلیج فارس را عنصری حیاتی برای دادوستد و تجارت خود با این منطقه می‌بیند.

توافق هسته‌ای ایران با شش کشور بریتانیا، چین، فرانسه، آلمان، روسیه و ایالات متحده برای محدودکردن برنامه هسته‌ای خود در ازای لغو تحریم‌های اقتصادی به دست آمد. از زمانی که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا در سال 2018 از این توافق خارج شد، مذاکرات بر سر آن به بن‌بست رسیده است. متعاقباً، ایران نیز برخی از محدودیت‌های توافق را زیر پا گذاشت.

در سال 2021، ایالات متحده تحت ریاست‌جمهوری جو بایدن به همراه سایر طرف‌های توافق سال 2015، مذاکرات را با هدف تسهیل ورود مجدد واشنگتن به این توافق از سر گرفتند. امیرعبداللهیان گفت که با این حال، «تقاضای بیش از حد» آمریکا، انگلیس، فرانسه و آلمان در مورد توافق هسته‌ای، پیشرفت مذاکرات را به تأخیر انداخته است. او همچنین دلیل این تأخیر را «مداخله» کشورها در مسائل داخلی ایران دانست.

درخواست جدید آمریکا از ایران

کدخبر: 6005641402/07/05 - 08:20

وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد که چنانچه ایران خواهان گشایش در زمینه دیپلماسی با ایالت متحده است، باید گام‌هایی را برای «کاهش تنش‌ها» درباره برنامه هسته‌ای خود اتخاذ کند که اولین این گام‌ها همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است.

درخواست جدید آمریکا از ایران

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از ایسنا، متیو میلر، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در نشستی خبری که مشروح آن در وبگاه وزارت امور خارجه آمریکا منتشر شده است، در پاسخ به این سوال که آیا طبق اظهارات وزیر امور خارجه ایران مبنی بر این که ژاپن طرحی را برای ازسرگیری مذاکرات احیای توافق هسته‌ای ارائه داده، آمریکا از این طرح باخبر است یا نه، گفت: من از این ابتکار بخصوص اطلاعی ندارم. نمی‌دانم این اظهارات به چه چیزی اشاره دارد. همان طور که قبلا گفته‌ایم، دیپلماسی بهترین راه اطمینان یافتن از این است که ایران هیچ گاه به یک سلاح هسته‌ای دست پیدا نکند. تغییری در این موضع ایجاد نشده است.

میلر در ادامه این نشست خبری در پاسخ به این که با توجه به تمایل برخی کشورهای منطقه، از جمله قطر و عمان برای میانجیگری در زمینه مذاکرات توافق هسته‌ای و کشورهای دیگری مانند ژاپن که به آن اشاره شد، آیا تمام تکه‌های پازل برای آغاز مذاکراتی درباره احیای برجام (توافق هسته‌ای) کنار هم قرار نگرفته‌اند، بیان کرد: ما همواره گفته‌ایم که نسبت به اطمینان‌یابی از دست نیافتن ایران به یک سلاح هسته‌ای متعهدیم و ترجیح می‌دهیم که نگرانی‌هایمان درباره برنامه هسته‌ای ایران را از طریق دیپلماسی بیان کنیم.

او با ادعاهایی علیه عملکرد ایران در روند احیای توافق هسته‌ای افزود: اگرچه، همان طور که وزیر امور خارجه بلینکن گفت، ایران باید برای کاهش تنش‌ها و ایجاد فضایی برای دیپلماسی، اقدامات تنش‌زدایی را انجام دهد. تا به حال نشانه‌ای جز این اظهارات علنی ندیده‌ایم که بیانگر جدیت ایران در رسیدگی به نگرانی‌هایی باشد که ما و دیگر کشورها داریم. در هفته‌های اخیر، شاهد این بوده‌ایم که ایران گام‌هایی در جهت تضعیف توان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در انجام دادن فعالیت‌هایش برداشته است. بنابراین، اگر ایران درباره انجام دادم اقدامات تنش‌زدا جدی است، اولین کاری که می‌تواند انجام دهد، همکاری با آژانس است. شاهد نبوده‌ایم که این کار را کامل انجام دهند.

ادعای میلر مبنی بر جدی نبودن ایران در روند احیای توافق هسته‌ای در حالی مطرح می‌شود که این طرف غربی بوده است که با مطرح کردن مسائل فرابرجامی، از جمله امور داخلی ایران و ادعای «نقض حقوق بشر» علیه آن و ادعای حمایت نظامی ایران از روسیه در جنگ اوکراین، ادعایی که از سوی تهران و مسکو رد شده است، در چند ماه اخیر و حالا با مطرح کردن ادعایی درباره سطح همکاری ایران با آژانس حصول توافق در وین برای احیای برجام را به تعویق انداخته است.

با این وجود، مقامات ایران تاکید کرده‌اند در صورتی که شرکای توافق اراده سیاسی لازم را نشان دهند، آماده نهایی کردن «توافقی خوب» در وین هستند که در راستای منافع ملت ایران باشد.

میلر در حالی مدعی همکاری نکردن ایران با آژانس انرژی اتمی است که محمد اسلامی، رییس سازمان انرژی اتمی، اخیرا در کنفرانس عمومی آژانس گفت: آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پرحجم‌ترین و بیشترین بازرسی‌ها را از موسسات هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران انجام می‌دهد. بر این اساس، نباید این گونه همکاری‌های مستمر و عمیق جمهوری اسلامی ایران نادیده گرفته شود.

اسلامی همچنین تاکید کرد که «جمهوری اسلامی ایران، همان گونه که تاکنون نشان داده به تعهدات خود براساس موافقت نامه پادمان جامع (CSA-INFCIRC/214) پایبند است و تمام تلاش خود را به کار گرفته تا آژانس قادر باشد به راحتی فعالیت های راستی آزمایی خود را در ایران ادامه دهد. تمامی مواد و فعالیت‌های هسته‌ای ایران به طور کامل اظهار و توسط آژانس راستی آزمایی شده است، لذا جمهوری اسلامی ایران قویا انتظار دارد که آژانس فعالیت‌های راستی آزمایی ایران را براساس اصول بی‌طرفی، حرفه‌ای و واقع‌بینانه گزارش نماید. جمهوری اسلامی ایران با بیشترین آمار بازرسی پادمانی از برنامه صلح آمیز هسته‌ای خود سابقه مثال زدنی در همکاری با آژانس در این زمینه داشته بنابراین انتظار دارد پرونده «موضوعات باقیمانده» در اسرع وقت با همکاری آژانس مختومه اعلام شود.»

سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در پاسخ به این که آیا دولت بایدن از مذاکرات مستقیم با ایران استقبال خواهد کرد، گفت: ما همواره گفته‌ایم که از دیپلماسی با ایران استقبال می‌کنیم. نمی‌خواهم وارد این شوم که این مذاکرات ممکن است چگونه باشد یا نباشد اما دیپلماسی بهترین راه جلوگیری از دست‌یابی ایران به یک سلاح هسته‌ای است. ما ترجیح می‌دهیم دیپلماسی را دنبال کنیم. اما همان طور که گفتم، برخی اقدامات تنش‌زدایی وجود دارند که مایلیم ایران انجام دهد.

همواره گفته‌ایم که از دیپلماسی با ایران استقبال می‌کنیم. اما اقدامات تنش‌زدایی وجود دارد که مایلیم ایران انجام دهداو در بخش دیگری از این نشست خبری در پاسخ به این که با توجه به ادعای مطرح شده در گزارشی مبنی بر این که ایران یک کارزار اثرگزاری گسترده درباره برنامه هسته‌ای‌اش به راه انداخته بود که گروهی از افراد دانشگاهی در آمریکا را هدف قرار می‌داد که یکی از آن‌ها دستیار رابرت مالی، نماینده پیشین آمریکا در امور ایران بوده است، چه نظری در این باره دارد، گفت: بله من این گزارش را خوانده‌ام و بر اساس آنچه خواندم، گویا به رخ‌دادهای حدود ده سال پیش اشاره داشت که بیشتر شامل افرادی بود که در حال حاضر در دولت فعالیتی ندارند. تنها مقام رسمی فعلی آمریکایی که در این گزارش به آن اشاره شده بود، پیش از پیوستن به دولت، گاهی اوقات گزارش‌های انتقادآمیزی درباره ایران نوشته بود و پیش از ملحق شدن به وزارت امور خارجه، تحقیقات کاملی برای صدور مجوز امنیتی او انجام شده بود.

منبع: اکو ایران هم اکنون دیگران می خوانند -->

بیشتر بخوانید

ژاپن میانجی جدید احیای برجام / پیشنهاد ژاپن چیست؟ 2