کلانشهر اراک برهوت سیاست‌ها و فعالیت‌های فرهنگی راهبردی است

اراک - صاحب نظران در میزگرد «بررسی سیاست‌های فرهنگی و اجتماعی در مدیریت کلانشهر اراک» به ناکارآمدی شورای فرهنگ عمومی استان و فقدان برنامه راهبردی فرهنگی در کلانشهر اراک اشاره کردند.

خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها - کورش دیباج: رشد شهر نشینی و صنعتی شدن جوامع شهری و فرهنگ جامعه را به سرعت از اعتقادها و آداب و سنن دور کرد و تمایل به زندگی امروزی و استفاده از رفاه و ارزشهای مادی به نوعی ارزش اجتماعی تبدیل شد به گونه‌ای که رشد تجملات و تزئینات در سیمای شهر و خانه‌ها از همیشه نمایان‌تر شد و جامعه‌ها را از پایبندی به یکدیگر و مناسبات خانوادگی و خویشاوندی دور کرد.

در جوامع سنتی روابط اجتماعی به هم پیوسته بود و باورهای مشترک و مشخصی وجود داشت و افراد همدیگر را می‌شناختند و اعتماد میان افراد بیشتر بود و روابط اجتماعی براساس آشنایی‌های دراز مدت و دوستی و مناسبات فامیلی و خانوادگی استوار و پایدار بود.

ولی جوامع بزرگ شهری امروز به خاطر وجود شرایطی خاص، فرصتی برای شناختن افراد نگذاشته است. افراد به جای خانه و محیط زندگی در محیط کار با افراد بسیاری روابط برقرار می‌کنند و اما به دلیل شغل‌های متفاوت و موقعیت اجتماعی افراد و روابط با روابط سنتی متفاوت است که در این ارتباط بیشتر به جای وجود علایق و احساسات، غلبه با موقعیت اجتماعی افراد است.

در شهرهای بزرگ تحرک اجتماعی و تغییر پایگاه طبقاتی به راحتی صورت می‌گیرد و ضمن آنکه نامتجانس بودن فرهنگ شهری بیشتر مواقع، سازمان شکنی اجتماعی و تغییر ساختار سنتی را به همراه دارد. این موضوع بیشتر ناشی از تراکم بالای جمعیت و وجود فرهنگ‌های گوناگون و رنگ باختن برخی از آنها و اختلاط با هویت شهری و گسترش منطقه‌های حاشیه نشین و در نتیجه ایجاد فاصله میان قشرهای مختلف در این جوامع است. امروزه شهرها بیگانگی را در انسان‌ها تقویت می‌کنند و احساس تنهایی و جدایی و تمایل به تنهایی را در میان طبقات مختلف جامعه رشد می‌دهند.

وجود معضل‌های بزرگ شهری مانند ترافیک‌های سنگین و گسترده و بیکاری و کمبود و یا گرانی مسکن و گسترش جرم و جنایت و آلودگی‌های زیست محیطی و فرهنگی علاوه بر گسترش زمینه‌های بی اعتمادی میان انسان‌ها این احساس را در شهرنشینان ایجاد می‌کند که شاید مسئولان شهری قادر به اداره شهر نیستند و این امر در پاره‌ای مواقع میل به قانون گریزی را در جامعه دامن می‌زند و جلوگیری از این کار نیازمند برنامه ریزی های فرهنگ و ایجاد بستر فعالیت‌های سالم و سازگار از سوی مدیران و مسئولان است.

مدیریت فرهنگی نیاز ضروری شهر اراک

در این چند سال افزایش جمعیت و گسترش ترافیک و آلودگی‌های زیست محیطی و کمبود و گرانی مسکن ذهن بسیاری از برنامه ریزان شهری و مدیران اجرایی شهر را بیش از پیش به خود مشغول کرده بود و جلسه‌های بسیاری هم برای حل آنها تشکیل شده و می‌شود, ولی همه اینها بیشتر با فیزیک و ظاهر شهرها در ارتباط است و ضمن اینکه هنوز پاسخ منطقی و مناسب برای این مسائل پیشنهاد نشده است ولی آنچه فراموش شده نیازهای فرهنگی و رسیدگی به آرمان‌ها و خواست‌های درونی جامعه است.

هر شهری در کنار ساخت فضاها و کالبد شهر نیازمند برقراری روابط معقول بین محیط طبیعی و فیزیکی با وضع اجتماعی و فرهنگی است. به طور معمول در کلانشهرها و شهرهای بزرگ, ریشه بسیاری از بحران‌های بزرگ و زنجیره‌ای را باید در ضعف فرهنگ بومی و محله‌ای دنبال کرد.

در شهرهایی که زندگی ماشینی و روابط مجازی غربی, فروشگاه‌های بزرگ, مراکز فروش دور از منزل و نبود یا کمبود فضاها و عرصه‌های عمومی در محدوده محله‌ها و نواحی, منجر به از بین رفتن روابط محله‌ای و منطقه‌ای شده است، خصوصی شدن اوقات فراقت، گذراندن زمان زیاد در منزل، کاهش ارتباط میان همسایگان، نبود زمان و فرصت کافی برای تخلیه فشارهای ناشی از مشکلات زندگی روزانه و مانند اینها گسترش یافته و بر ایجاد و تشدید بحران‌های شهری مؤثر واقع شده است.

ضمن آنکه بی توجهی و آگاهی نداشتن حکومت‌های محلی یا همان شهرداری‌ها به مسائل اجتماعی و فرهنگی روز زمینه را برای افزایش این بحران‌ها و نابسامانی‌های شهری هموار کرده است. این امر دلیل محکمی بر نیاز ضروری شهرها به مدیریت کامل و جامع شهری در همه مسائل بویژه مسائل فرهنگی و اجتماعی است.

هر چند وظایف شهرداری‌ها برای ما بیشتر در ظاهر شهرها خلاصه و نمود داشته است اما وظایف دیگری هم بر عهده شهرداری‌ها قرار دارد و حمایت از نهادهای متولی فعالیت‌های هنری، سرگرم کننده، تفریحات جمعی، شهری و نظایر آنها، حمایت و تقویت فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی از آن جمله است. از این رو خبرگزاری مهر میزگرد تخصصی «بررسی سیاست‌های فرهنگی و اجتماعی در مدیریت کلانشهر اراک» با حضور مرتضی سورانه، رئیس سابق شورای اسلامی کلانشهر اراک، اکبر رضایی، سرپرست سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری اراک، محسن مرادی دبیر مجمع مشورتی نظام مسائل استان مرکزی، احسان منصوری نویسنده و فعال فرهنگی، و محمد قربانی فعال رسانه‌ای و مدیر مرکز فضای مجازی سراج در استان مرکزی پیرامون آسیب شناسی فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی کلانشهر اراک، اهمیت مبناها و پیوست‌های فرهنگی و اجتماعی در برنامه‌ریزی شهری اراک و... انجام داده است که مباحث مطرح شده در بخش اول این میزگرد را در ذیل از نظر می‌گذرانید.

نکته قابل توجه آن است که مرتضی سورانه پس از سه دوره عهده دار بودن مسئولیت کمیسیون فرهنگی اجتماعی در سال پایانی فعالیت شورای پنجم به عنوان رئیس شورای شهر اراک انتخاب می‌شود و این نشست در زمانی برگزار شده که وی هنوز بر مسند ریاست شورا حضور داشته است.

فعالیت و اقدامات شورای شهر دستخوش سلیقه هاست

به گزارش خبرنگار مهر مرتضی سورانه در ابتدا اظهار کرد: وقتی می‌خواهیم چیزی را معرفی کنیم از فرمول یا معیار مقایسه استفاده می‌کنیم، اگر اضداد هم نباشد حداقل مقایسه می‌کنیم به عنوان مثال زمان را با زمان مقایسه می‌کنیم، شورای شهر دوره چهارم را با سوم یا دوره سوم را با پنجم مقایسه می‌کنیم.

وی ادامه داد: شورای اسلامی شهر، چه در کلانشهر اراک چه در شهرهای دیگر کشور به دلیل اینکه دیرینه و قدمت چندانی ندارد و نهایتا 22 سال از تشکیل آن می‌گذرد، هنوز در مرحله استحکام و بلوغ خود است. به تعبیر من شوراهای شهر در کشور هنوز به بلوغ نرسیده‌اند و به تعبیری در مراحل نونهالی و نوجوانی قرار دارد.

رئیس اسبق شورای شهر اراک تصریح کرد: هر کاری که در شورای شهر اراک صورت می‌گیرد بیشتر دستخوش سلیقه‌ها و تجربه‌هاست تا اینکه دست‌خوش برنامه‌ی تجربه شده و قانون مدون کارشناسی شده باشد. به همین دلیل قانون شوراها یک قانون متزلزل و کم ثباتی هست و مرتب دست‌خوش تغییرات می‌شود و این تغییرات هم غالبا مایه‌ی نقد قرار می‌گیرند.

سورانه عنوان کرد: اینکه شوراها، دستگاه‌هایی هستند برای تمرکززدایی؛ حرفی نیست ولی نکته اصلی اینجاست که متأسفانه قدرت مرکزی یا دولت مرکزی گویی که پشیمان شده باشد، مادام و به مرور زمان تکیه از این قدرت را دوباره به نفع خودش برمی‌گرداند.

نگاه فرهنگی در شوراهای شهر هنوز جان نگرفته است

وی با بیان اینکه در شوراها مسأله‌ی نگاه فرهنگی به مدیریت شهر هنوز آن‌چنان که باید جان نگرفته است، گفت: خاستگاه شهرداری‌ها اصلا خاستگاه فرهنگی و اجتماعی نبوده و نیست و نشانه‌اش هم این است که شهرداری‌ها هیچ وقت در چارت سازمانی تعریف شده خودشان برای استخدام نیروی تخصصی فرهنگی و اجتماعی فراخوان نزدند.

رئیس اسبق کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر اراک ادامه داد: هیچ وقت معیار تعریف نکردند که چه افرادی با چه ویژگی‌هایی می‌توانند در شهرداری متولی امور فرهنگی و اجتماعی و حتی ورزشی باشند. پس بنابراین اولین اصل مهم در شوراها و در شهرداری، مسأله بازتعریف جایگاه شهرداری و جایگاه شورا در زعامت فرهنگی شهرداری است.

فرهنگ در کلانشهر اراک اولویت اول نیست

سورانه ادامه داد: شهر اراک هم متأثر از همین نگاه است و متأسفانه در شهرداری اراک فرهنگ اولویت اول نیست، این پرسش مطرح می‌شود که چرا فرهنگ اولویت اول شهرداری اراک نیست؟ که باید در پاسخ گفت علت این امر بدین بر می‌گردد که جایگاه سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اراک حتی از نظر مکانی دستخوش تغییر است تا چه رسد نیروهای این سازمان، یعنی نیروهای سازمان فرهنگی اجتماعی شهرداری، نیروهایی بی‌ثبات هستند و نیروهایی که به تعبیری شاید کارایی لازم را در قسمت دیگر ندارند و آنها را به سمت سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اراک سوق می‌دهند.

شهروندان هم از شهرداری اراک مطالبه فعالیت فرهنگی به معنای فرهنگی ندارند

رئیس اسبق شورای شهر اراک گفت: علاوه بر این موارد آن‌چنان که باید شهروندان هم از شهرداری اراک مطالبه‌ی فعالیت فرهنگی به معنای فرهنگی ندارند. بیشتر از شهرداری، مطالبه خدمات ساختمانی، خدمات عمرانی، زیربنایی و نهایتا فرض کنید که زیبایی شهر و نظافت شهر را دارند. ضمن اینکه در چند سال گذشته برای سازمان فرهنگی و اجتماعی بودجه و اعتبار قابل ملاحظه‌ای توسطی شهرداری اراک تعریف نشده است.

وی در پاسخ به صحبت رئیس اسبق کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر اراک مبنی بر اینکه به دلیل نبود برنامه از سوی سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری اراک، بودجه و اعتبار کم به این سازمان اختصاص یافته است، گفت: این نگاه، نگاه جدید است که عنوان می‌کنند به دلیل نبود برنامه بودجه اختصاص نمی‌یابد و این امر یک نوع فرار است. مگر شهرداری برای قسمت‌های دیگر برنامه دارد که برای این قسمت برنامه داشته باشد؟

رئیس اسبق شورای شهر اراک تصریح کرد: وقتی شورای پنجم را تحویل گرفتیم، در شورای چهارم اعتبار سازمان فرهنگی 2 میلیارد تومان بود که عنوان می‌کردند از این 2 میلیارد تومان، یک میلیارد یا یک و نیم میلیارد تومان هزینه شده است؛ پس بنابراین چیزی نیست که بحث جدیدی باشد به همین جهت با این نگاه، شاید بتوانیم نظر دوستان در کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر اراک را قبول کرد.

سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری اراک فاقد برنامه عمیق استراتژیک است

سورانه با اشاره به ضعف نیروهای سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری اراک عنوان کرد: وقتی که نیروی با کیفیت به سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری اراک تزریق نمی‌شود، آن نیرو به دلیل نداشتن کیفیت، برنامه هم ندارد و در نهایت یک نیروی تقویم اجرایی است کما این‌که هم اکنون نیروهای سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری اراک بدین گونه هستند یعنی برنامه‌های سازمان فرهنگی، تقویم اجرایی‌اند و فاقد یک برنامه‌ی عمیق استراتژیک برای پیشرفت فرهنگ شهر، ایده‌های فرهنگ شهروندان و افزایش آگاهی در شهر باشد.

حس تعلق شهری در بعضی از مناطق شهر اراک بسیار ضعیف است و در کنار آن مردم اراک روحیه‌ی واگرایی دارند

رئیس اسبق کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر اراک گفت: نگاه کمیسیون فرهنگی و اجتماعی، نگاه هویت شهری اراک بوده و ایجاد حس تعلق در شهروندان بوده است و دلیل این امر بدین بر می‌گردد که حس تعلق شهری در بعضی از مناطق شهر اراک بسیار ضعیف است و در کنار آن مردم اراک روحیه‌ی واگرایی دارند و مدیرانی که حتی از خارج از اراک می‌آیند، اولین چیزی که برایشان ملموس است این روحیه‌ی واگرایی مردم اراک است. این واگرایی که نمود خودش را در بی تفاوتی نشان می‌دهد و متأثر از این است که مردم در مدیریت شهری مشارکت پیدا نمی‌کنند یا نسبت به تحولات شهری، آن‌چنان که باید برایشان خبررسانی یا آگاهی ایجاد نمی‌شود.

سورانه بیان کرد: متأسفانه بودجه هزینه کرد سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری اراک در زمان دوره چهارم انحراف مثبت داشته است یعنی حتی اعتباری 2 میلیارد تومان که به این سازمان تعلق گرفته کمتر از آن هزینه شده است و این نشان از عدم برنامه و ضعیف بودن کارمندان این سازمان دارد ولی در دوره پنجم شورای شهر اراک نگاه تقویت این سازمان بوده است و توانستیم بودجه این سازمان را از 2 میلیارد تومان به 13 میلیارد تومان ارتقا دهیم.

وی ادامه داد: این 13 میلیارد افزایش بودجه سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری اراک ربطی به تورم ندارد و اصلا سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری اراک تابع تورم و گرانی نیست، بلکه تابع برنامه و اجرا و عملیات است. اما این 13 میلیارد در سال 1400 به هزینه گرفته می‌شود یا خیر؟ این‌جا برنامه می‌خواهد.

برای کارمندان و مدیر مالی شهرداری اراک فرهنگ مهم نیست

رئیس اسبق شورای شهر اراک عنوان کرد: متأسفانه نگاه به فرهنگ به عنوان یک کالای لوکس است تا اینکه کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر و سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری اراک بخواهد ذهن کارمند بالاخص مدیر مالی شهرداری را به اولویت فعالیت‌های فرهنگی جلب کند، زمان بر است، کارمندان و مدیر مالی شهرداری اراک برایشان فرهنگ مهم نیست و اولویتشان بحث مالی است.

سورانه ادامه داد: فرهنگ را نمی‌شود همچون یک آمپول یا واکسن به دیگران تزریق و یک شبه ذهن‌شان را عوض کرد ولی اقدامات مثبتی در این زمینه در کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر در دوره پنجم شده است شده و مصوباتی که در کمیسیون فرهنگی گرفته شده، بیشترین این مصوبات کارآمد هستند.

وی اظهار کرد کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای پنجم اراک نسبت به دوره مشابه یا شوراهای قبل شهر اراک شهروندان اراکی را از انفعال و بی تفاوتی بیرون آورده است. در تمام فضاها بیشترین نگاه فعالان اجتماعی به عملکرد شهرداری و سازمان فرهنگی اجتماعی شهرداری است و این مطالبه‌گری نشان‌دهنده این است که کمیسیون فرهنگی و اجتماعی دور پنجم شورای شهر اراک توانسته جامعه را از بی‌تفاوتی خارج کند و به نگاه فرهنگی و فرهنگ‌مداری در شهرداری سوق بدهد.

شورای فرهنگی عمومی در ارتقا فعالیت‌های فرهنگی ناکارآمد بوده است

رئیس اسبق کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر اراک تصریح کرد: نه شورای شهر و نه شهرداری، به تنهایی مطالعه فرهنگی‌اش قوی نیست. سازمان‌های عریض و طویل دولتی و غیردولتی و حتی سالن‌ها و مکان‌هایی هست که همه مدعی زحمات فرهنگی شهر هستند. ولی خیلی راحت عرض کنم که کنار هستند و انگار نه انگار که باید پاسخگو باشند. نمونه‌اش اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی. چه کار می‌کند؟ جایگاهش کجاست؟ شورای فرهنگ عمومی چه کار کرده است؟ آن‌ها گزارش بدهند به ما بگویند که در مثلا چهل سال، ماهی یک بار جلسه شورای فرهنگی عمومی در شهر اراک تشکیل می‌شود. کدام شاخص فرهنگی در اراک را نیم سانتی‌متر ارتقا دادند؟! وی ادامه داد: بنابراین اینکه بخواهد شورای شهر اراک به تنهایی و یک تنه پاسخگوی کاستی‌های فرهنگی شهر باشد، امکان پذیر نیست. اصلا شورای شهر چه نوع مأموریت فرهنگی دارد؟ شهرداری چه نوع مأموریت فرهنگی دارد؟

*س_شهرداری اراک ماموریتش فعالیت‌های مذهبی نیست_س*

رئیس اسبق کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر اراک گفت: شهرداری مأموریتش این نیست که همچون سازمان تبلیغات اسلامی بیاید در مناسبت‌های مذهبی، فعالیت مذهبی انجام بدهد. این کار سازمان تبلیغات اسلامی است! در مناسبت‌های اعیاد و جشن‌های ملی، فرهنگ و ارشاد اسلامی چه کاره است؟ این نهاد باید این کار را انجام بدهد و خیلی سازمان‌های دیگری که مثل این هستند.

سورانه عنوان کرد: سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری و کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر اراک، ماموریتش ارتقای فرهنگ شهروندی برای کاهش هزینه‌های خدمات شهری است، یعنی وظیفه اش این است که شهروند آگاهی بسازد که هم اصول ترافیک را رعایت کند تا شهر آرامش پیدا کند.

رئیس اسبق شورای شهر اراک عنوان کرد: رسالت فرهنگی شهرداری اراک این است که بایستی فرهنگ ترافیک را اصلاح کند. شهرداری بایستی فرهنگ حفظ زیبایی شهر را ارتقا بدهد. شهرداری بایستی شهروندانش را نسبت به وظایف اجتماعی خودشان در زیست شهری آگاه کند. اگرچه شورای شهر سعی کرده که جبران تمام کاستی‌ها را چه در زمینه سازمان تبلیغات اسلامی و داشته باشد، به عنوان مثال وقتی که مثلا موسم عزاداری می‌شود تمام شهر را فقط شهرداری سیاه‌پوش می‌کند. غیر از این است؟ اگر دیگران این کار را می‌کنند نمونه اش را بیاورند.

وی ادامه داد: شهرداری یک تنه توی میدان است و کمیسیون فرهنگی و شورای شهر دارد مدیریت می‌کند که توسعه فرهنگی در شهر اراک اتفاق بیافتد. اما هم در این سند چشم‌انداز و هم در منشور اجتماعی فرهنگی شهر اراک، ما با دانشگاه اراک قرارداد بستیم.

رئیس اسبق کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر اراک تصریح کرد: قرارداد منشور اجتماعی و فرهنگی شهر اراک حدود 500 میلیون است. که تاکنون حدود 40 درصد از کار پیشرفت داشته است منشور اجتماعی و فرهنگی برای شهر اراک بر مبنای وضع موجود، شاخص‌های فرهنگی اجتماعی اراک و نگاه به وضع مطلوب که چه رویکردی می‌خواهیم داشته باشیم در جال تنظیم است.

کمیسیون فرهنگی و اجتماعی اراک را از حالت بی تفاوتی خارج کرده است

سورانه با اشاره به عملکرد کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر اراک، گفت: همین که کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر اراک روزی به نام اراک را در شورای شهر به تصویب رساند و اراک را از حالت بی تفاوتی، بی حرکتی به پویایی و پرسشگری سوق داد، اقدام بزرگ و ارزشمندی کرده است.

رئیس اسبق کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر اراک عنوان کرد: بنده در موضع کارشناسی بیان می‌کنم که واقعا سازمان فرهنگی اجتماعی شهرداری، به اشتباه راهی را می‌رفته در نقش سازمان تبلیغات کار می‌کرده است. هم اکنون هم مخالف این هستم که سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری اراک به برنامه‌های دینی و مذهبی بپردازد به عنوان مثال بنیاد بین‌المللی غدیر که از اعتبارات دولتی برخوردار است، بیاید از شهرداری کمک بگیرد غلط است و بنده نسبت به این مساله اعتراض و اعتقاد دارم که نباید این کار انجام شود ولی متأسفانه این روال در شهرداری اراک در حال انجام است.

سورانه با تاکید بر اینکه سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری اراک طبق وظایفی که برای کلیت شهرداری تعریف شده، باید عمل کند، عنوان کرد: نباید برای سازمان فرهنگی اجتماعی شهرداری، وظایف سایر سازمان‌های دیگر ابلاغ و تاکید بر اجرایش شود ولی این امر در سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری اراک در حال انجام است.

وی ادامه داد: این اقدام سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری اراک انحراف از هدف است و ما در کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر، بارها سعی کردیم که اصلاح مسیر کنیم و مسیر را به سمت درست سوق دهیم.

رئیس اسبق شورای شهر اراک گفت: بنده بارها به رئیس سازمان و فرهنگی و اجتماعی شهرداری اراک عنوان کردم سازمان فعالیت مذهبی انجام ندهد زیرا متخصص فعالیت‌های مذهبی این سازمان نیست و این اقدامات باید توسط دستگاه‌های که متخصص فعالیت‌های مذهبی هستند، صورت گیرد.

سورانه تصریح کرد: تا مساله ترافیک شهر در شهرداری اراک بر روی زمین مانده است، تا مشکل دفع پسماند در شهر اراک حل نشده است تا مسائل بهداشت محیط زیست مانده است، سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری اراک نباید وارد کارها و مسائل اعتقادی و مذهبی جامعه شود که ما حصل آن باعث زدن پلاکاردی در شهر شود که محتوای پلاکارد دستمایه تمسخر شهروندان شود.

رئیس اسبق شورای شهر اراک با اشاره به انتقادهایی که به شهر دوست دار کودک که توسط شهرداری اراک دنبال می‌شد اظهار کرد: ما نمی‌توانیم در و دیوار کشور را ببندیم و از سازمان‌های جهانی به نفع شهرمان کمک نگیریم. کمک اینگونه سازمان‌ها بدین گونه است که اگر مثلا فرض کنید اراک بتواند عنوان «شهر دوست‌دار کودک» را کسب کند، بعد از آن شهرداری می‌تواند از کمک‌های بین‌المللی یونسکو و یونیسف، به نفع شهر اراک جلب و جذب کند.

وی ادامه داد: این نکته مهم را باید در نظر داشت جدا از بحث اقتصادی که برنامه بین المللی در شهرها اجرا می‌شود این گونه اقدامات ارزشمند است و ارزش معنوی دارد. اراک اگر بتواند «شهر دوست‌دار کودک» شود و کودکان در یک بستر مناسب تربیت و بزرگ شوند، قطعا در آینده شهروندهای خوبی برای جامعه خواهند شد. شهروند خوب که باشد، هزینه‌ی کمتری برای شهرداری و سایر دستگاه‌ها خواهد داشت.

رئیس اسبق کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر اراک تصریح کرد: این یک پرسش اساسی است که من شهروند بر اساس چه داده‌ای، آگاهانه به اعضای شورای شهر رأی داده‌ام تا از این 11 نفر انتظار داشت که فعالیت‌های فرهنگی در راستای توسعه اراک انجام دهند، در واقع 11 کورسویی که به عنوان اعضای شورای شهر انتخاب می‌شوند اصلا برایشان مساله فرهنگ مهم نیست.

سورانه تصریح کرد: در مجلس شورای اسلامی وقتی که برای کمیسیون‌ها ثبت‌نام می‌کنند، کمیسیون فرهنگی از آن کمیسیون‌هایی است که مشتری ندارد! در شورای شهر هم قطعا همین است. چرا؟ برای اینکه فرهنگ در جامعه ما به یک ضرورت تبدیل نشده است. در واقع ما هنوز در کف نیازهایمان هستیم. یعنی اگر ما آن سلسله هرم نیازهایی را که «مازلو» بیان کرده است را بخواهیم بررسی کنیم به این نتیجه دست خواهیم یافت که ما در مسائل اولیه‌ی معیشتمان هنوز داریم دست و پا می‌زنیم. یعنی هنوز دنبال تن‌پوشیم. حالا شهرداری هم همین است و باز به همین نسبت، کجا بیشتر دیده می‌شود؟

شهردار اگر بخواهد بر روی مسائل فرهنگی تمرکز کند، دیده نمی‌شود!

وی ادامه داد: شهردار اگر بخواهد بر روی مسائل فرهنگی تمرکز کند، دیده نمی‌شود! شاید هم شهردارها به دنبال دیده شدن هستند به دنبال اینکه در برنامه عملکردی خود عنوان کنند که چه مقدار پل، چه میزان آسفالت و چه تعداد پروژه عمرانی در شهر در زمانی که به سمت شهردار بوده است اجرا کرده است ولی اگر بخواهد 10 همایش یا جنگ بزرگ فرهنگی هم برگزار کند، به دلیل اینکه تعریف مشترکی از فرهنگ وجود ندارد مورد حمله سایر دستگاه‌ها قرار می‌گیرد به عنوان مثال شهرداری اراک برنامه‌ای را در راستای نشاط اجتماعی شهروندان انجام داد ولی رئیس کل وقت دادگستری استان مرکزی در مقابل این اقدام شهرداری گفت: یک مشت آدم‌های ولنگار آمدند و از نشاط اجتماعی حرف می‌زنند! حالا بیا و درستش کن! ما می‌خواهیم خیابان یا کوچه‌ای را نام‌گذاری کنیم، برخی نهادها گیر می‌دهد که آقا تابلو بزنید ما فردا می‌رویم تابلویتان را می‌کنیم و از این حرف‌ها! اما حالا اگر بخواهیم فلان خیابان و کوچه را آسفالت کردیم، نهاد و سازمانی کاری به شهرداری ندارد!

نیاز عمده‌ی مردم اراک، نشاط اجتماعی و وجود زیرساخت‌هایی برای تفریح یا گردشگری است

رئیس اسبق شورای شهر اراک عنوان کرد: نیاز عمده مردم اراک، نشاط اجتماعی است. نیاز عمده مردم اراک، وجود زیرساخت‌هایی برای تفریح یا گردشگری است. این موارد کار فرهنگی است و باید در شهر اراک اتفاق بیافتد و فضا فراهم شود تا مردم بتوانند از این فضاها استفاده کنند.

گزارش فرهنگی و اجتماعی شورای پنجم باعث تأسف است

به گزارش خبرنگار مهر احسان منصوری نویسنده و فعال فرهنگی در ادامه میزگرد اظهار کرد: طی بررسی‌هایی که نسبت به عملکرد شورای پنجم در گزارش‌هایی که شهرداری اراک منتشر کرده بود، انجام دادم متوجه شدم همه گزارش عملکرد شورا پنجم شهر اراک هزینه و بحث‌های مالی است و عملکرد حوزه فرهنگی در آن بسیار کم بود.

همه گزارش عملکرد شورا پنجم شهر اراک هزینه و بحث‌های مالی است و عملکرد حوزه فرهنگی در آن بسیار کم است

وی ادامه داد: علاوه بر آن مصوبات شورای پنجم شهر اراک را در سال آخر فعالیتش بررسی کردم به این نکته دست یافتم که از میان صدها مصوبه شورا کمتر از پنج مصوبه مربوط به کمیسیون فرهنگی و اجتماعی بود. انتظار بنده به عنوان فعال فرهنگی، با نگاهی فرهنگی که از آقای سورانه سراغ دارم که بیشتر به فعالیت‌های فرهنگی شهر بها داده و در شورای شهر بیش‌تر پرداخته می‌شد.

این فعال فرهنگی تصریح کرد: با سبقه فرهنگی که از آقای سورانه سراغ داریم انتظار می‌رفت شورای پنجم شهر اراک جدی تر به حوزه فرهنگی و اجتماعی ورود پیدا می‌کرد و شهرداری موظف به فعالیت‌ها و اقدامات مؤثر در حوزه فرهنگی و اجتماعی می‌کرد زیرا هر اتفاق و اقدامی که در شهرداری صورت می‌گیرد با نظارت شورای شهر است.

واگذاری تدوین منشور فرهنگی و اجتماعی شهر اراک به دانشگاه اراک غیر کارشناسی بوده است

این مدرس دانشگاه بیان کرد: پرسش اساسی دیگر که در رابطه به منشور فرهنگی و اجتماعی شهر اراک مطرح می‌شود این است که شورای شهر پنجم و شهرداری اراک بر اساس چه معیاری تدوین این سند مهم را به دانشگاه اراک سپرده است؟ همانطور که مطلع هستیم اعضای هیأت علمی دانشگاه اراک، اکثرا غیر اراکی‌اند یعنی خیلی از گروه‌هایشان اصلا در اراک ساکن نیستند. تشریف می‌آورند اراک تدریس‌شان را می‌کنند و می‌روند. یعنی اصلا اشراف فرهنگی هم به اراک ندارند. تشریفات این واگذاری طبق چه فرایندی صورت گرفته است؟

منصوری عنوان کرد: پرسش مهم دیگر این است که آیا دانشگاه اراک تخصص لازم در حوزه علوم انسانی و مرتبط با این پژوهش‌ها دارد؟ باید تدوین این سند به دست دانشگاهی بیافتد که معاون فرهنگی و اجتماعی آن رشته تحصیلی اش علوم ورزشی است و هیچ ربطی رشته تحصیلی‌اش به مباحث فرهنگی ندارد و مهمتر از همه دانشگاهی که دانشکده علوم انسانی‌اش رشته فرهنگی ندارد بر اساس چه ظرفیت علمی می‌خواهد منشور این چنین مهمی را تدوین کند؟ باید شورای پنجم نسبت به این گونه اقدامات پاسخگو باشد.

سیاستگذاری‌های فرهنگی و اجتماعی مدیریت شهری اراک بر اساس برنامه بلند مدت و سند راهبردی نبوده است

وی عنوان کرد: از صحبت‌های آقای سورانه و آقای رضایی رئیس سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری اراک می‌توان این استنباط را کرد سیاستگذاری‌های فرهنگی و اجتماعی مدیریت شهری اراک بر اساس برنامه بلند مدت و سند راهبردی نبوده است به همین خاطر است که برنامه و فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی که توسط کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شواری پنجم و سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری اراک اجرا می‌شد از اثربخشی لازم برخودار نبوده است.

باید تصدی‌گری در حوزه‌ی فرهنگ از سازمان فرهنگی و اجتماعی و ورزشی شهرداری اراک گرفته شود

این فعال فرهنگی گفت: باید تصدی‌گری در حوزه‌ی فرهنگ از سازمان فرهنگی و اجتماعی و ورزشی شهرداری اراک گرفته شود. یعنی نباید سازمان فرهنگی و اجتماعی و ورزشی شهرداری تبدیل به یک مؤسسه یا سمن برای انجام فعالیت‌های فرهنگی شود.

منصوری تصریح کرد: وقتی گزارش عملکرد سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری اراک را مطالعه کردم واقعا تأسف خوردم بازدید از سرای سالمندان، بازدید از گلزار و گلباران مزار شهدا، شد سیاستگذاری و اقدام راهبردی؟ گزارش عملکرد 149 صفحه‌ای شورای پنجم را مطالعه می‌کردم از میان این تعداد صفحه فقط 2 الی سه صفحه آن فعالیت‌ها و اقدامات فرهنگی بود این موارد واقعا برای شهر اراک و شهروندانش تأسف بار است.

این فعال فرهنگی تاکید کرد: سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری اراک نباید وارد کارهای جزئی مثل عقد قرارداد برای تولید انیمیشن و غیره شود، این سازمان باید جریان ساز فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی شهر اراک باشد، چرا این قدر هزینه صرف کارهای که خروجی ندارد می‌شود، چرا بودجه فرهنگی برای هنرمندان تهران نشین هزینه می‌شود و از ظرفیت هنرمندان بومی استان و شهر اراک استفاده نمی‌شود، چرا باید بودجه کلان برای ساخت انیمیشن دیرین دیرین شود که برای اراک انیمیشن تولید شود، مگر این ظرفیت در شهر اراک وجود نداشت.

این نویسنده گفت: زمان تصدی گری گذشته است و سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری اراک همچون ارشاد باید تصدی گری خود را از فعالیت‌های فرهنگی بردارد وگرنه تبدیل به مؤسسه‌ای می‌شود که اعتبار دریافت می‌کند تا فعالیت‌های فرهنگی اجرا کند، اما وظیفه و رویکرد سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری اراک جریان سازی فرهنگی در شهر اراک است.

این مدرس دانشگاه اظهار کرد: نکته بعدی درباره‌ی مؤلفه‌های هویت‌زای شهری است باید بررسی شود این مؤلفه به چه میزان در منشور فرهنگی و اجتماعی شهر اراک لحاظ شده است. در حوزه هویت زای شهری باید مبنایی عمل کنیم و بر اساس یک برنامه ریزی بلند مدت این امر صورت گیرد.

وی ادامه داد: در بحث هویت زای شهری در اراک باید مفاخر این شهر ذیل روز اراک تعریف شود و فقط به مفاخر فوت شده اکتفا نشود و نخبگان زنده شهر به عنوان یک مؤلفه در نظر گرفته شود. حوزه‌های تأسیسی مثل موزه، ممکن است یک مبنا و مؤلفه‌ی هویت‌زا باشد.

انتخاب روز اراک ابتر است زیرا زیرساخت‌های لازم برای این روز هنوز فراهم نشده است منصوری گفت: بنده به صحبت آقای سورانه نقد دارم که روز اراک توانسته هویت و تعلق شهری را افزایش دهد در واقع می‌خواهم عنوان کنم نامگذاری روز اراک ابتر است زیرا زیرساخت‌های لازم برای این روز هنوز فراهم نشده است و اگر بخواهیم به این منوال روز اراک جلو برود در چند سال آینده روز اراک فقط تبدیل به یک اسم می‌شود.

این فعال فرهنگی با بیان اینکه عملکرد کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای پنجم شهر اراک بسیار ضعیف بوده است، گفت: این کمیسیون با طرح و برنامه‌ای می‌توانست محوطه اطراف بازار، مثلا از خیابان محسنی، خیابان قائم‌مقام، خیابان امام، میدان ارگ، که همچون شهرهای کاشان، یزد و... کاملا پتانسیل موزه شهر شدن را داشت، را احیا کند تا بافت تاریخی و سنتی قاجاری را تجلی دهد.

محور فعالیت‌ها و اقدامات فرهنگی در حوزه شهری باید فرهنگسراها باشند

وی ادامه داد: کمیسیون فرهنگی و اجتماعی ورای شهر می‌توانست در راستای هویت زای شهری یک موزه شهر در شهر اراک ایجاد کند یا همچون شهر ملایر که هم اکنون به شهر المان‌های بین المللی معروف شده است از این المان‌ها استفاده کنیم ولی در مقابل تنها عملکرد فرهنگی این بوده است که آقایان گزارش دهند در راستی هویت شهری 2 میلیارد تومان برای سقف بازار هزینه کرده‌ایم.

این فعال فرهنگی گفت: محور فعالیت‌ها و اقدامات فرهنگی در حوزه شهری باید فرهنگسراها باشند و سازمان فرهنگی و اجتماعی برنامه‌ها و اقدامات خود را به فرهنگسرای شهر اراک برون سپاری کند، بسیاری از شهرها فعالیت‌های فرهنگی شهری را به فرهنگسرا برون سپاری کرده‌اند و توانسته‌اند اقدامات و فعالیت‌های مؤثر فرهنگی را اجرا کند.