کودتاچی نوژه چگونه رابط مذاکره هاشمی و مک فارلین شد؟ / همیشه پای یک حجاریان در میان است!

گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو - حسین قاسمی؛ منوچهر قربانی‌فر، مدیرعامل شرکت اسرائیلی / ایرانی «استارلاین»، فعال در زمینه حمل و نقل نفتی در سال‌های 1970 تا 1978 بود. مدیر عامل این شرکت معاون نخست وزیر اسرائیل و اعضای اصلی آن را 15 اسرائیلی دیگر تشکیل می‌دادند. رئیس هیئت‌مدیره دفتر این شرکت در ایران «یدالله شهبازی» بود. هوشنگ طالع نماینده عضو حزب پان ایرانیست در مجلس دوران پهلوی در این خصوص می‌گوید: آقای یدالله شهبازی، پس از کناره گذارده شدن از ریاست سازمان مرکزی تعاون با آقای منوچهر قربانی‌فر اقدام به تأسیس یک شرکت حمل‌ونقل دریایی کردند. منوچهر قربانی‌فر، عضو ساواک بود و مأمور این سازمان در هتل شرایتون (هما). در نتیجه قربانی‌فر با بسیار از مسافران و از جمله با رییسان برخی شرکت‌های ژاپنی آشنا شده بود. آقایان یدالله شهبازی و منوچهر قربانی‌فر در سال 1356 چند میلیون دلار از شرکت‌های حمل‌ونقل دریایی ژاپنی کلاه برداری کردند و هر دو از کشور گریختند. " (1) محسن کنگرلو سوابق منوچهر قربانی‌فر را این‌گونه بیان می‌کند: '' * قبل از انقلاب قربانی‌فر چه‌کاره بود؟ - مدیر یک شرکت حمل‌ونقل بود، مدیرعامل حمل‌ونقل استارلاین بود. چندین کشتی داشتند. صاحبان این شرکت مقامات آمریکایی و اسرائیلی بودند. * می‌گفتند قربانی‌فر، مأمور ساواک بود؟ - این موضوع غلط است. حد قربانی‌فر بالاتر از این بود که مأمور حقوق‌بگیر ساواک باشد. قطعا وزارت اطلاعات پرونده‌ای از قربانی‌فر در اختیار دارد. ممکن است با ساواک رابطه داشته باشد. چون گفتم مدیرعامل یک شرکت بسیار عظیم حمل‌ونقل بین‌المللی بوده، اما مأمور حقوق‌بگیر و این حرف‌ها نبوده. رده‌بالایی داشت... خیلی به ایران خدمت کرد. " (2) قربانی‌فر از قبل از انقلاب با برخی چهره‌های نزدیک به برخی روحانیون انقلابی ارتباط داشته است. امید نجف‌آبادی نماینده دوره نخست مجلس شورای اسلامی و قاضی شرع اصفهان و از نزدیکان آیت‌الله منتظری از این جمله است. آیت‌الله منتظری درباره ارتباط امید نجف‌آبادی و منوچهر قربانی‌فر و توجیه ارتباط مالی آنها، دریافت پول را این‌گونه توجیه می‌کند: "در همان روز‌ها که مصادف با افشای جریان مک‌فارلین بود، روزی مرحوم آقای امید نجف‌آبادی نزد من آمد و گفت من قبل از انقلاب با شخصی به نام منوچهر قربانی‌فر دوست بودهام و او در آن زمان برای چاپ تحریرالوسیله و [جزوه] حکومت اسلامی امام (آیت‌الله خمینی) مبلغ قابل‌توجهی کمک کرد؛ او فعلا دلال اسلحه شده و با مقامات آمریکا و انگلیس نیز رفت‌وآمد دارد و اوست که واسطه خریدن موشک‌های تاو توسط ایران از آمریکا می‌باشد. " (3) تاکنون توضیحاتی درباره این رابطه و دوستی و چرایی و چگونگی شکل‌گیری آن داده نشده است. چگونه و چرا عضو برجسته شبکه اطلاعاتی اسرائیل در ایران سال‌ها پیش از انقلاب ارتباط و کمک مالی به امید نجف‌آبادی یک چهره به‌ظاهر مخالف حکومت داشته است؟ گفته می‌شود منوچهر قربانی‌فر از اعضای مافیای شبکه جهانی پول‌شویی فرقه بهائی است و با مسیح و مسعود طیبی، ساکن کالیفرنیا که به‌عنوان پیمانکار با پنتاگون رابطه نزدیک دارند، شریک و همکار است. برادران طیبی از گردانندگان فرقه بهائیت در آمریکای شمالی و اهل سنگسر هستند. یدالله شهبازی رئیس هیئت‌مدیره این شرکت اسرائیلی و شریک و دوست دیگر قربانی‌فر نیز دارای سوابق قابل تأملی است. شهبازی از افراد مورد اعتماد افسران اسرائیلی که با دکتر المودی - فرماندار سابق تل‌آویو - رفت‌وآمد‌های نزدیک داشت. پوران صنیعی - خواهر اسدالله صنیعی، وزیر جنگ بهایی کابینه‌های منصور و هویدا و آجودان مخصوص محمدرضا پهلوی - را به همسری گرفته بود. با تشکیل کابینه حسن‌علی منصور و قرار گرفتن هویدا در وزارت دارائی، به‌عنوان مشاور مخصوص او به وزارت دارایی رفت و از آنجا نیز با او راهی نخست‌وزیری و معاونت او شد. (4) 2- قربانی‌فر بخشی از هماهنگی‌های عملیات نیرو‌های متجاوز امریکایی دلتا به ایران (حمله طبس) را انجام داده است. این عملیات در 5 اردیبهشت 1359 در صحرای طبس شکست می‌خورد. بعد از شکست این عملیات و افشای نقش قربانی‌فر، در هنگام ورود به ایران به دلیل نقش او در عملیات طبس و درحالی‌که مسئولیت شاخه تدارکات و پشتیبانی کودتا را برعهده داشته در فرودگاه بازداشت می‌شود. پس از مدت نامعلومی و به شکلی مشکوک از زندان تحت عنوان فرار خارج می‌شود. علی‌رغم بازداشت او، کودتا کشف نمی‌شود. پیش از بازداشت قربانی‌فر نیز حداقل دو نفر از عناصر و سران مهم کودتا دستگیر شده بودند، ولی کودتا پنهان مانده بود. سعید حجاریان از گردانندگان اصلی کمیته اداره دوم [اطلاعات] ارتش در این خصوص می‌گوید: "یکی از افراد مهم و حساسی که قبل از کودتا دستگیر شد خادم بود که اطلاعات فراوانی داشت، ولی برخلاف انتظار تا روز کودتا، حتی مدت‌ها بعد از آن، مقاومت کرد و هیچ اطلاعی راجع به این جریان بروز نداد. متأسفانه قسمتی از بازجویی او توسط اداره‌ی دوم ارتش انجام گرفت و یکی از باز جویان اداره‌ی دوم به نام سروان انصاری جزو شبکه کودتا بود و این شبکه را در جریان آخرین بازجویی‌های خادم قرار می‌داد، لذا کودتاچیان زحمت پاک‌کردن رد‌هایی را که به اطلاعات خادم مربوط می‌شد، به خود نمی‌دادند، مضافا بر آنکه خادم چندان حرفی هم نزد. یکی دیگر از افرادی که به شبکه مربوط می‌شد و اطلاعات فراوانی داشت، سرهنگ زاد نادری یکی از افسران نوهد بود که در عین حال عضو شبک کودتا بود، شخصا نیز شبک کوچک‌تری را اداره می‌کرد. وی در بازجویی‌هایش اطلاعات مربوط به شبک کوچک‌تر را لو داد، ولی درباره‌ی کودتای اصلی هیچ حرفی نزد، به امید اینکه شبکه کودتا، رژیم را واژگون کند و او را نجات دهد. تنها پس از انهدام شبک اصلی، در بازجویی از کودتاچیان مشخص شد که زاد نادری یکی از اعضای مهم شبک اصلی بوده است. او که می‌دید همه چیز نقش براب شده است، کاملا روحیه خود را از دست داد و از آن پس اطلاعاتش را کاملا تخلیه کرد. " (5) حجاریان اطمینان خاطر و خیال راحت کودتاچیان از درون سیستم ضد کودتا را به یک عنصر نفوذی یعنی سروان انصاری محدود و خلاصه نموده و البته هیچ اشاره‌ای به نقش مسعود کشمیری و جواد قدیری در این رابطه نمی‌کند. خیال راحت با انصاری و کشمیری فقط ایجاد نمی‌شود. چرا قربانی‌فر به‌راحتی از زندان خارج می‌شود و در کودتای علیه امام خمینی ره و انقلاب اسلامی در تهران آزادانه فعالیت می‌کند؟ آیا در قصه کودتا همکاری کرده است؟ به فرض که گفته شود قربانی‌فر در بحث کودتای نقاب همکاری کرده و اخبار کودتا را داده و آزادشده تا در بین کودتاگران نفوذ کند، چرا به مسئولین کشور خصوصا امام (ره)، آیت‌الله خامنه‌ای و... اطلاع نداده‌اند؟ قربانی‌فر دو ماه بعد از کودتای نقاب، عامل خارج کردن تیمسارمدنی و سیروس آموزگار از کشور بوده است، آیا در این قصه با بازجو‌ها و عوامل دخیل در پرونده همکاری داشته است؟ اگر همکاری می‌کرد این‌ها را نباید خارج می‌کرد بلکه باید تحویل می‌داد. پس اینجا هم همکاری نکرده است. زمان کودتا وسران کودتای نقاب را هم که افشا نکرده است. پس این چه نوع همکاری بوده است؟ اگر قربانی‌فر درباره کودتا همکاری کرده، چرا اطلاعات کودتا را از مسئولین نظام مخفی کرده‌اند؟ آیا دنبال آن بوده‌اند که کودتا روال خودش را طی کند؟ اگر این باشد که بسیار ناخوشایند است. یا اینکه قربانی‌فر در این مرحله همکاری نداشته است. در ادامه بعد از فرار کردن قربانی‌فر از زندان (بخوانیم فرار دادن) با آن جرائم و خیانت‌ها، چگونه بدون دغدغه و خیلی راحت در خیابان‌های تهران جولان می‌دهد و پول جا بجا و تقسیم می‌کرده است. بالاخره فردی که از زندان فرار کرده است مدت‌ها باید مخفی زندگی می‌کرده است. چطور ممکن است که کسی که تحت تعقیب نظام است و در مسئله طبس فرار می‌کند، با خیال راحت مجدد شروع به فعالیت کند. این خیال راحت را چه کسی به او داده است؟ حالا به فرض که ایشان به خاطر همکاری از زندان تحت نام فرار، آزاد شده است لذا خیالش ازطرف نیرو‌های امنیتی نظام راحت بوده، این هم طبیعی است، هرچند که گفتیم همکاری هم سراغ نداریم، چگونه کودتاگران که آدم‌هایی اطلاعاتی، امنیتی و ساواکی و رکن دوم ارتش شاه و مرتبط با سازمان‌های اطلاعاتی بیگانه هم بوده‌اند، به چنین فردی که زندان بوده و تازه از زندان فرار کرده است اعتماد کرده‌اند و به او مسئولیت بسیار مهم تأمین سلاح و پول و سایر امکانات را سپردند؟ هم چنین علی‌رغم اطلاع از اقدامات سرهنگ بنی‌عامری به‌عنوان رئیس شاخه نظامی نسبت به دستگیری یا تعقیب و مراقبت از وی اقدامی به عمل نیامد. سعید حجاریان می‌گوید از ماه‌ها پیش از فعالیت بنی‌عامری مطلع بوده است: "ما ماه‌ها پیش از کودتا می‌دانستیم که بنی‌عامری نامی مشغول فعالیت است، اما از چند و، چون آن مطلع نبودیم. " (6) قربانی‌فر پس از فرار شاخه پشتیبانی و تدارکات کودتا را اداره می‌کند آزادانه در خیابان‌های تهران پول جا بجا و تقسیم می‌کند. ناصر رکنی از مسئولین کودتا در این خصوص می‌گوید:"مهندس جواد خادم به قربانی‌فر تلفن زد و گفت ساعت 4 بعدازظهر برو جلوی بیمارستان آبان، و قربانی‌فر به آنجا رفت. دو نفر که داخل بنز سفید رنگی بودند به او گفتند در صندوق عقب ماشینت را بازکن وفوری دو گونی پر از پول داخل صندوق عقب گذاشته وبا سرعت دور شدند. پس از شمارش معلوم شد 23 میلیون تومان است. فردای آن روز دومرتبه مهندس جواد خادم با قربانی‌فر تماس گرفت و گفت برو فیشرآباد و دکتر را ببین (مقصود فردی که قرار بود پول بدهد) قربانی‌فر به آنجا رفت و 18 میلیون تومان گرفت و یک بار دیگر هم 12 میلیون تومان گرفت. (7) شاخه تدارکات که ریاست آن با قربانی‌فر بود وظیفه‌ی تهیه‌ی پول، اسلحه، خانه، ماشین و دیگر ملزومات را به عهده داشت. از سوی دیگر، قربانی‌فر در شب کودتا جز تیم تصرف صداوسیما نیز بود. ''در شب کودتا (1359/4/18) بیش از 200 نفر از کودتاگران از جمله «قربانی‌فر» در منزل فردی به نام «نور» که در حوالی جام‌جم واقع بود، با لباس نظامی و با بازوبند‌هایی منقوش به شیر و خورشید اجتماع کرده بودند تا با دریافت علائم موفقیت کودتا، صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران را تصرف کنند. ولی در همان ساعات اولیه توسط تلفن به آنان اطلاع داده می‌شود که عملیات منتفی است در گروه‌های دو سه‌نفره پراکنده شوید. '' (8) آیا هویت فرد یا افرادی که تلفنی افشای کودتا را به کودتاچیان منزل نور اطلاع داده و آن‌ها را نجات داده مشخص است؟ قربانی‌فر پس از مدتی از ایران خارج می‌شود. قادسی نیز از طریق شرکت هواپیمایی سوئیس ایر از ایران خارج می‌شود. بنی‌عامری رئیس شاخه نظامی نیز از طریق سیستان و بلوچستان به خارج فرار می‌کند. (9) در کنار منوچهر قربانی‌فر خواهرش زهرا نیز در کودتا مشارکت داشته است که در تاریخ 1360/8/9 بازداشت می‌شود (10) منابع: (1) - https://goo.gl/z3YtJj (2) - روزنامه جمهوری اسلامی 1393/10/29 (3) - سعید منتظری، انتقاد از خود: گفتگویی بی‌پرده با آیت‌الله منتظری، صص 78-77 (4) - ابراهیم ذوالفقاری، قصه هویدا، مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی، چاپ اول بهار 1386، صص 103-102 (5) - کودتای نوژه مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی چاپ چهارم بهار 1384 صص 29777-296 (6) - محمد محمدی ری شهری، خاطره‌ها، جلد اول، انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چاپ دوم زمستان 1383، صفحه 113 (7) - کودتای نوژه، مؤسسه مطالعات پژوهش‌های سیاسی، چاپ چهارم 1384، صفحه 172 (8) - کودتای نوژه، مؤسسه مطالعات پژوهش‌های سیاسی، چاپ چهارم 1384، صفحه 278 (9) - کودتای نوژه، مؤسسه مطالعات پژوهش‌های سیاسی، چاپ چهارم 1384، صص 279-278 (10) - https://goo.gl/8xsHwc