اهمیت بین المللی انتخابات ریاست جمهوری ایران از نگاه "میدل ایست مانیتور"

به گزارش الف، پایگاه خبری "میدل ایست مانیتور" در گزارشی به تحلیل انتخابات ریاست جمهوری 1400 در ایران پرداخته و به طور خاص به این مساله اشاره کرده که این انتخابات، مهمترین انتخابات از زمان پیروزی انقلاب‌اسلامی در ایران است و می تواند تاثیرات و پیامدهای زیادی را مخصوصا در عرصه سیات خارجی ایران، و برای جامعه بین المللی داشته باشد.

میدل ایست مانیتور در این رابطه می نویسد: «جمهوری اسلامی ایران در روز جمعه 28 خردادماه، انتخابات ریاست جمهوری خود را برگزار می کند. این انتخابات در شرایطی برگزار می شود که ایران با چالش های اقتصادی و همچنین بحران شیوع ویروس کرونا دراین کشور رو به رو است. اگرچه بسیاری از رسانه های غربی مدعی هستند که نتیجه انتخابات ایران از پیش مشخص است، با این حال، حقیقت ماجرا این است که انتخابات هایی اینچنینی در ایران، تا حد زیادی غیرقابل پیش بینی هستند. به طور خاص، این غیرقابل پیش بینی بودن در مورد نتیجه انتخابات ریاست جمهوری ایران را می توان در سال 1997 که "محمد خاتمی" رئیس جمهور اصلاح طلب ایران (علی رغم بسیاری از پیش بینی ها) قدرت را به دست گرفت، مشاهده کرد. در سال 2005 میلادی نیز "محمود احمدی نژاد" در شرایطی قدرت را به دست گرفت که کمتر کسی فکر می کرد او بتواند کرسی ریاست جمهوری ایران را به دست آورد.

با این همه، هر کسی که در انتخابات ریاست جمهوری ایران پیروز شود (از میان چهار نامزد نهایی انتخابات)، با چالش هایی اساسی رو به رو خواهد بود که مهمترین آن ها، چالش و مشکلات اقتصادی است. در سطح اقتصاد کلان، بزرگترین چالش رئیس جمهور جدید ایران، خنثی سازی فلسفه اقتصاد نئولیبرال است که در بیش از سه دهه گذشته، تا حد زیادی بر ایران و اقتصاد آن سایه افکنده است. رئیس جمهور جدید ایران از هر طیف فکری که باشد باید کارزاری گسترده را در نبرد با فساد و بازیابی اعتماد و سرمایه اجتماعی مدیریت کند. در عرصه سیاست خارجی نیز، احتمالا ایران پس از انتخابات ریاست جمهوری این کشور، با وضعیت منسجم تری رو به رو خواهد بود که نوعی توازن را در مراودات خارجی این کشور ایجاد خواهد کرد. حتی اگر توافق برجام نیز احیا شود، تنش های ایران با آمریکا و اسرائیل همچنان سر جای خود باقی خواهند ماند و احتمالا تشدید نیز می شود. همه این ها در شرایطی اتفاق می افتند که ایران قویا در حال تقویت بنیان های دفاعی خود نیز است.

در مورد همسایگان منطقه ای ایران نیز به احتمال فراوان شاهد نوعی تنش زدایی در روابط تهران و کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس خواهیم بود. در این زمینه به طور خاص می توان به تنش زدایی در روابط ایران با عربستان سعودی و امارات اشاره کرد. کشورهایی که به نوعی، نقش غالب و برتر سیاسی و امنیتی ایران در عرصه معادلات میدانی منطقه غرب آسیا را پذیرفته اند و به این باور رسیده اند که باید این نقش به روشنی مورد شناسایی قرار گیرد.

بسیاری از ناظران و تحلیلگران بر این باورند که انتخابات سال 1400 ایران، مهمترین انتخابات این کشور پس از وقوع انقلاب اسلامی در سال 1357 در آن است. شرایط اقتصادی خاص ایران (ناشی از تحریم های غرب) به همراه تشدید تنش های این کشور با آمریکا و اسرائیل، عملا ایران را در وضعیتی خاص قرار داده است. شاید به همین دلیل باشد که آیت الله خامنه ای رهبر جمهوری اسلامی ایران در یکی از سخنرانی های خود قبل از برگزار انتخابات ریاست جمهوری این کشور، از مردم خواست در انتخابات، مشارکت حداکثری داشته باشند و از این طریق راه را برای خنثی سازی فشارهای خارجی هموار سازند.

با این همه باید این سوال را پرسید که آیا انتخابات جاری در ایران را آنگونه که تحلیلگران غربی ادعا می کنند، می توان یک نقطه عطف سیاسی و ایدئولوژیک در تاریخ جمهوری اسلامی ایران در نظر گرفت یا خیر؟ در این رابطه، دو نفر از تحلیلگران "انیسیتو بلر برای تغییرات جهانی" معتقدند که انتخابات ریاست جمهوری 1400 در ایران را بایستی نوعی حرکت به سوی"حکومت اسلامی" دانست. در واقع آن ها مدعی هستند که انتخابات جاری در ایران تا حد زیادی ماهیتی ایدئولوژیک برای این کشور دارد و بایستی در چهارچوب کلی تر مسائل ایدئولوژیک درک شود. اگرچه که این مساله تا حد زیادی معقول و منطقی به نظر نمی رسد و باید آن را تابعی از رویکردهای مغرضانه "انیسیتو بلر" نسبت به ایران و تحولات این کشور ارزیابی کرد.

ایران از زمان پیروزی انقلاب اسلامی در این کشور، به طور مرتب اقدام به برگزاری انتخابات در سطوح مختلف کرده است. تقریبا تمامی انتخابات های ایران در زمان مقرر خود برگزار شده اند و هیچ چیز نتوانسته مانع از برگزاری سر وقت انتخابات در این کشور و مشارکت مردم در آن ها شود.

در آخرین انتخابات ریاست جمهوری ایران که در سال 2017 میلادی برگزار شد، 73.3 درصد از واجدان رای دهی در انتخابات شرکت کردند که این میزان تا حد زیادی بیش از میزان مشارکت در اکثر کشورهای غربی است. شایان ذکر است که در جریان انتخابات اخیر ریاست جمهوری در آمریکا، تنها 66 درصد از واجدان رای دادن، در انتخابات شرکت کردند. انتخاباتی که در نوع خود یکی از پرشورترین انتخابات ها در کل تاریخ آمریکا بوده است. شاید در انتخابات ریاست جمهوری 1400 در ایران، تا حدی میزان مشارکت به نسبت سال های قبل پایین تر باشد، با این حال، این میزان به احتمال فراوان آن قدر خواهد بود که بتوانیم آن را قابل احترام بدانیم.

بدون تردید دولت جدید ایران به همراه مجلس این کشور، اولویت اصلی خود را در جنگ با فساد و تلاش جهت بازیابی و تقویت اقتصادی ایران قرار خواهند داد. از طرفی، دولت جدید سعی خواهد کرد تا به نحو فعالانه و موفقی در چهارچوب معادله توافق هسته ای ایران موسوم به "برجام" کنش ورزی کند و منافع این کشور را استیفا کند. در شرایط فعلی، دو نامزد اصلی انتخابات ایران یعنی "ابراهیم رئیسی" و "عبدالناصر همتی"، هر دو از احیای توافق برجام که آمریکا در سال 2018 از آن به صورت یکجانبه خارج شد، حمایت کرده اند. با این حال، دولت جدید آمریکا نیز با دقت، تحولات مرتبط با انتخابات ریاست جمهوری ایران را رصد می کند و سعی می کند متناسب با خط مشی دولت جدید ایران، در چهارچوب معادله برجام اقدام به کنش ورزی کند.

به احتمال فراوان دولت آتی ایران هرگونه درخواست دولت های غربی (مخصوصا آمریکا) جهت توسعه دامنه مذاکرات با ایران به مسائل موشکی و نفوذ منطقه ای این کشور را قویا رد خواهد کرد. در واقع، اینطور به نظر می‌رسد که اگر طرف های غربی بخواهند روند مذاکرات با ایران را فرسایشی کنند و یا درخواست های زیاده‌خواهانه مطرح کنند، احتمالا ایران و دولت آتی این کشور بیش از پیش مصمم خواهند شد تا رویکرد "زندگی بدون یک توافق هسته ای" را در پیش گیرند.

حضور قابل توجه مردم ایران در انتخابات این کشور و منسجم تر شدن بیش از پیش عرصه سیاست و مخصوصا سیاست خارجی ایران پس از روی کار آمدن دولت آتی در این کشور، به احتمال فراوان دشمنان ایران نظیر آمریکا و اسرائیل را در انجام اقدامات تحریک آمیز و خرابکارانه علیه ایران و بنیان های قدرت این کشور، بیش از پیش مایوس خواهد کرد. در واقع، روی کار آمدن یک دولت قوی در ایران، آن ها را شدیدا نسبت به عواقب اقدامات منفی‌شان علیه این کشور، نگران خواهد ساخت (زیرا می دانند که با واکنش شدید مردم ایران رو به رو خواهند شد). نباید فراموش کرد که دولت آتی ایران به احتمال فراوان بر خلاف دولت "حسن روحانی"، سیاست صبر راهبردی را در برابر رقبای منطقه ای ایران کنار خواهد گذاشت و سعی می کند بازدارندگی موثری را علیه آن ها برقرار سازد. امری که می تواند تا حد زیادی برای بازیگرانی نظیر رژیم اسرائیل نگران کننده باشد.

بدون تردید آنچه در جریان انتخابات آتی ایران مخصوصا درعرصه سیاست خارجی موجب ایجاد تحول می شود (در میان مدت و بلند مدت)، تغییر نگرش رقبا و دشمنان ایران و سازگار شدن آن ها با این منطق خواهد بود که: بایستی خود را با ساختار سیاسی ایران که متحد تر و منسجم تر از قبل خواهد بود هماهنگ کنند و تا جای ممکن از ایجاد تنش های دوره ای و ایجاد منازعات کوچک علیه این کشور خودداری کنند».

*لینک:

https://www.middleeastmonitor.com/20210617-irans-presidential-election-has-serious-implications-for-the-international-community/