دوشنبه 5 آذر 1403

تشریح طرح‌های ویژه وزارت علوم برای آموزش عالی پیشرو / از اصلاح پذیرش دانشجوی دکترا تا دوره کارورزی 30 واحدی

خبرگزاری فارس مشاهده در مرجع
تشریح طرح‌های ویژه وزارت علوم برای آموزش عالی پیشرو / از اصلاح پذیرش دانشجوی دکترا تا دوره کارورزی 30 واحدی

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری فارس، در آخرین روزهای اسفند سال گذشته، محمدعلی زلفی گل وزیر علوم تحقیقات و فناوری طی حکمی قاسم عموعابدینی را به سمت پرحاشیه ترین معاونت این وزارتخانه، یعنی معاون آموزشی منصوب کرد. عموعابدینی سمت‌هایی همچون معاون پژوهشی دانشگاه تهران، رئیس پارک علم و فناوری دانشگاه تهران، مدیرکل پایش و آینده‌نگری علم و فناوری ستاد راهبردی نقشه جامع علمی کشور، سرپرست دانشکده علوم و فنون نوین دانشگاه تهران و رئیس مرکز پژوهشی فناوری‌های نوین در مهندسی علوم زیستی دانشگاه تهران را در پرونده کاری خود دارد.

عموعابدینی، مبدع ایده «دانشگاه حکمت‌بنیان» که این ایده را در جریان دیدار دانشگاهیان با مقام معظم رهبری ارائه کرده و مسئول پروژه تدوین سند دانشگاه حکمت بنیان دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی است، انتشار 81 مقاله ISI و 20 مقاله علمی پژوهشی و ارائه 130 مقاله در کنفرانس‌های معتبر داخلی و بین‌المللی و تألیف دارد.

این عضو هیأت تحریریه ژورنال بین‌المللی Fermentation Technology، هفتاد ثبت اختراع داخلی، هفت ثبت اختراع بین‌المللی، راهنمایی 113 پایان‌نامه ارشد و رساله دکتری، 27 مورد تولید دانش فنی و محصول دانش‌بنیان و تجاری‌سازی چهار محصول دانش‌بنیان را به نام خود ثبت کرده است.

در اولین فرصت پس از تعطیلات رسمی نوروز قرار مصاحبه‌ای هماهنگ می‌کنیم و برای گپ و گفتی با وی به دفترش در وزارت علوم می‌رویم، در این نشست عوعابدینی از برنامه‌های تحولی وزارت علوم می‌گوید، برنامه‌هایی که برای تدوینش دستی بر آتش داشته و با تمام ابعادش آشناست. از طرح‌ها و ایده‌های زلفی گل وزیر علوم می‌گوید و تحولی که قرار است در این وزارتخانه رقم بخورد.

گفت‌وگوی فارس با معاون جدید وزارت علوم در زیر ارایه می‌شود.

فارس: چندین برنامه جدید با حضور شما در معاونت آموزشی وزارت علوم در حال رخ دادن است، در این باره توضیح می‌دهید.

عموعابدینی: برنامه اصلی دولت سیزدهم جناب آقای دکتر رئیسی، حول محور تحول است. محورهای تحول دولت ابلاغ شده است و در بخش آموزش عالی، حوزه نوآوری و اصول دانش بنیان هم شاهد این ابلاغیه هستیم. برنامه اصلی معاونت آموزشی، اجرایی سازی محورهای تحول است که این مباحث جدید هستند. این کار با مطالعه شکل گرفته و چالش های اساسی و مهمی را که در حوزه آموزش عالی وجود دارد، مورد توجه قرار داده است.

همچنین در پیش نویس طرح تحول، محورهای تحول آفرین در بخش های مختلف و زمینه هایی که باید انجام داده شود، دیده شده است که بتوانیم یک آموزش عالی پیشرو داشته باشیم و مشکلات را با استفاده از زیرساخت هایی که حوزه آموزش عالی دارد، بتوان حل کرد. تمدن نوین اسلامی که در بیانیه گام دوم آمده هم مورد توجه ویژه وزیر علوم و دولت سیزدهم است.

اگر آنچه مقام معظم رهبری در داخل بیانیه گام دوم فرمودند، قرار باشد که شکل بگیرد، در این صورت دانشگاه ها، مراکز تحقیقاتی، نخبگان و اساتید دانشگاه نقش بسیار مهمی دارند و جهت‌گیری های آن تحولی که مطرح می شود، همین مسیر گام دوم است.

* دانشگاه تمدن ساز دانشگاهی است که خروجی های آن مشکلات کشور را حل کند

دانشگاه تمدن ساز دانشگاهی است که خروجی های آن مشکلات کشور را حل کند، بتواند مرزهای دانش را بشکافد و همچنین سبک زندگی را ترویج دهد. به فرمایش حضرت امام (ره) سعادت یک جامعه از دانشگاه ها و حوزه های آن است، یعنی مرجع تولید علم، بصیرت و حرکت های عمیق فرهنگی، اجتماعی، دینی، اعتقادی و اسلامی هستند. برنامه‌های معاونت آموزش معطوف به بحث های بالادستی و طرح تحول دولت است که ما برای آن برنامه ریزی می کنیم. امیدواریم با همدلی و همیاری همه مجموعه ها در حوزه علم بتوانیم این مسیر را طی کنیم و تکلیفی که بر عهده وزارت علوم تحقیقات و فناوری است را انجام دهیم.

خوشبختانه همه وزرا به همراه وزیر علوم، تحقیقات و فناوری دانشگاهی هستند و در مجموعه وزارت علوم هم یکی از دانشمندان برای اولین بار وزیر شده است. ایشان طرح ها و برنامه های بسیار پیشرویی را تحویل مجلس شورای اسلامی داده‌اند که مسیرش دقیقا همین طرح تحول دولت و جریان تمدن سازی است. تلاش می کنیم این مسیر با مشارکت حداکثری، هماهنگی و ارتباطات مختلف با مجموعه های بالادستی، شورای عالی انقلاب فرهنگی، مجلس شورای اسلامی و مجموعه های مرتبط در خود فضای فرهنگی و اجتماعی کشور هموار شود.

فارس: برای رسیدن به این اهداف چه اقداماتی انجام داده‌اید؟

عموعابدینی: زمانی که فضای کشور حال و هوای عید نوروز بود ما حضور داشتیم؛ ستاد وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و شخص وزیر حضور داشتند و جلسات متعدد گذاشتیم. با توجه به سبقه کاری، اسناد موجود و همینطور طرح تحول که توسط دولت ابلاغ شده بود، برنامه ها را در سه بخش دیدیم. بخش اول محورهای تحول و تحول آفرینی منطبق با بیانیه گام دوم، اسناد بالادستی، طرح تحول دولت سیزدهم، نقشه جامع علمی کشور و مطالعاتی که در حوزه دانشگاه های نسل جدید است.

دانشگاه های نسل جدید دانشگاه هایی مبتنی بر بصیرت، دانایی و حکمی هستند. علم این دانشگاه های مطرح در دنیا نافع است، خروجی های اثرگذاری دارند، لب مرز دانش حرکت می کنند، نوآوری در آنها کاملا دیده می شود و شاخصه های خیلی مهمی را برای آینده بهتر کشورهای خود برنامه ریزی می کنند. با در نظر گرفتن این موارد برنامه های اجرایی کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت درنظر گرفته‌ایم.

فارس: این برنامه ها تدوین شده است؟

عموعابدینی: بله تدوین کردیم اما برنامه ها اول راه هستند. دائم از نظرات نخبگان و افراد صاحب تجربه استفاده می کنیم که سالیان سال در این حوزه ها کار کرده اند. دوستان و عزیزان صاحب تجربه ای هم در اینجا حضور دارند و به صورت مشاوره ای کمک می کنند. حداقل یک ماه لازم است که فضای اولین نمونه را داشته باشیم و نیز برای هماهنگ شدن با شورای عالی انقلاب فرهنگی، ستاد نقشه جامع علمی کشور، ستاد تحول علوم انسانی و اسلامی سازی و مجموعه هایی که در این حوزه در حال فعالیت هستند.

فارس: یکی از مواردی که برای آموزش عالی مشکل ایجاد کرده مباحث کارورزی، کارآموزی و فن آموزی دانشجویان است. این نقد بر وزارت علوم وارد بوده که عمده رشته های مرتبط با علوم انسانی و تا حدودی رشته های علوم پایه بیشتر تئوری محور هستند، در این مورد چه برنامه ای دارید؟

عمو عابدینی: این بحث جزء محورهای تحول آفرین است که در برنامه دولت سیزدهم و نقشه جامع علمی کشور آمده است. به هر حال تلاش هایی از قبل انجام شده که به نظر می رسد این تلاش ها کافی نبوده یا شرایطش مهیا نبوده است. تنوع بخشی در دانشگاه ها هم جزء برنامه های اصلی است.

* اکثر دانشگاه‌های کشور مهارت محور هستند

هم اکنون اکثر دانشگاه ها با توجه به آمار، آموزش محور هستند؛ یعنی بیشتر دروس تئوری را آموزش می دهند. تنوع بخشی در دانشگاه ها مهم است و دانشگاه ها برحسب تکالیف و مأموریتشان که در آمایش آموزش عالی آمده، مأموریت گرایی دارند. پس باید بتوانیم دانشگاه ها را به سمتی ببریم که قطعا دانشجویی که از آن فارغ التحصیل می شود، مهارت کافی را در حوزه خودش داشته باشد.

این مهارت می تواند در جهت رفع مشکلات کشور و ایجاد یک شغل باشد یا در این جهت باشد که دانشجو یک استاد بسیار خوب شود که باز شغل ایجاد می کند. الآن که کشور به سمت نوآوری و فناوری می رود، مهارت باید جزء اصول و محور اصلی آموزش قرار گیرد. نظر وزیر محترم هم این است که نگاه آموزش به پژوهش، فناوری و نوآوری باشد و آموزش برای آموزش نباشد.

یکی از دلایلی که اینجانب اینجا هستم به سبب سبقه آموزشی و پژوهشی بنده است، در سوابقم تأسیس دانشکده و سبقه دانشگاه حکمت بنیان است که حدود ده سال مسئول اجرایی طرح دانشگاه حکمتی بوده ام. دانشگاه های کشورمان باید مسیر دانشگاه های دانایی محور که علم نافع دارند را طی کنند و اینجانب در این زمینه کار کرده ام. با توجه به کارهای مدیریتی ام و اینکه در سبقه اینجانب بسیار پژوهش و فناوری بوده است، یکی از نظرات آقای وزیر وارد کردن این دید بود برای ایجاد هم افزایی است، زیرا نهایتا حرکت های علمی، توسعه و تولید علم چند شاخصه را به همراه می آورد.

یکی اینکه برای ما قدرت ایجاد می شود و دوم اینکه علم نافع باشد، مشکلات مملکت را حل می‌کند و سوم به سمت اقتصاد دانش بنیان، اقتصاد دانایی محوری و اقتصاد دانش بنیان دانایی محور عدالت محور می‌رویم، البته مبانی فرهنگی هم در آن بسیار مهم است اما وقتی جریانی را ایجاد کنیم که افراد تحصیل کرده، بیکار باشند، این اقتصاد خوبی نیست.

لذا در این فضا مسیر را به گونه ای می بینیم که در این تحول، مهارت آموزی را در تمام دانشگاه ها داشته باشیم و البته این دانشگاه ها باید متنوع باشند. دانشجویان دانشگاهی مثل دانشگاه شریف و دانشگاه تهران مسئولیت تولید علم و شکاف مرزهای دانش را بر عهده دارند باید حرفه و فناوری را آموخته باشند و فناوری در حرفه شان باید به سمت حرفه های فناوری امروزی برود. بنابراین، این مدل باید در دستور العمل ها، آئین نامه ها و برنامه ها دیده و اجرایی شود.

بحث های سیاستی یا حکمرانی هم مهم هستند و اینکه چگونه این حکمرانی در مجموعه آموزش عالی کشور جاری شود که اتفاق و هماهنگی رخ دهد. با توجه به اینکه در آموزش عالی کشور دانشگاه فنی حرفه ای را داریم، این ظرفیت باید به سمتی برود که دانشجویان دانشگاه‌هایی همچون دانشگاه تهران، یزد و دانشگاه های مختلف، حرفه های معمول مورد نیاز کشور را بیاموزند؛ در این صورت اگر فردی فارغ التحصیل مهندسی مکانیک شد، مسائل خودرو را هم می آموزد.

برای اینکه این قضیه روشن شود، یک مثال خوب می زنم. اگر مدیر یک رستوران یک فرد تحصیلکرده و دانش بنیان در رشته صنایع غذایی باشد، آن رستوران غذای سالم‌تر با محاسبات مختلف به مردم ارائه می‌دهد.

فارس: اما دانشجویان کشور اینطور نیستند، برنامه های اجرایی در این باره چیست؟

عموعابدینی: همین الآن برنامه اجرایی باامکانات موجود به راحتی می تواند شکل بگیرد، مدل‌هایش در خیلی از کشورها مثل آلمان و کشورهای پیشرفته وجود دارد. واحدهای درسی را برای دانشجویان کشور باید تقسیم بندی کنیم. وقتی این هدایت شده باشد، ما همین کارورزی، کارآموزی و دروس حرفه ای و دروسی که به حرفه ختم می شوند را هم تقسیم بندی می کنیم. دانشجویان در شرایط فعلی هفتاد واحد را باید به صورت تئوری و درس های پایه شان بگذرانند و بیست واحد دیگر را به دانشجویان بدهیم اما این دروس تئوری نشود بلکه به همان مجموعه فنی حرفه ای یا ایران خودرو و صنایع بزرگ کشور، وزارت صنایع و وزارت کشاورزی وصل شوند و شکل بگیرند.

این مدل در پزشکی موفق است چون در رشته پزشکی هم مبانی علمی تدریس می شود و هم کارورزی، کارآموزی و بخش حرفه ای آنها خیلی جدی شکل گرفته است. آنها به بیمارستان ها و مراکز درمانی می روند، ارتباطات شکل گرفته است و حتی به بخش های خصوصی می روند.

یک دانشجوی تازه فارغ التحصیل مکانیک نزد من آمد و به وی مشورت دادم که چرا قصد دارد وارد کار اداری شود پس به جای آن مکانی را بگیرد، در آنجا بالانس برای ماشین ها انجام دهد که کار تخصصی است. به او توصیه کردم آموزش ببیند، از امکانات بهره‌مند و وارد این کار شود و آن فارغ التحصیل مکانیک این کار را انجام داد. الآن کار این فرد بسیار رونق گرفته است، با او تماس می گیرند، حتی به محل درخواست می رود و علاوه بر بالانس، کارهای دیگر را هم انجام می دهد. این فرد دانش کار را دارد و نام دانشگاه خود را بالای محل کار خود نصب کرده و کارش رونق خوبی دارد، مشتری ها راضی اند، کار این فرد اعتبار علمی هم دارد پس مردم اطمینان بیشتری می‌کنند.

البته برای همه فارغ التحصیلان این فضا وجود ندارد، اما در طرح تحول ایجاد زیرساخت ها درنظر گرفته شده است، اصل موضوع این است که چون به جوانان کشور نتوانستیم فضای کارورزی، کارآموزی، حرفه و اطمینان بخشی را بدهیم و فقط تئوری خوانده اند، تمام فکر و دغدغه شان این شده که چه کنند؛ پس در مقاطع فوق لیسانس و دکترا درس می خوانند که استاد دانشگاه و محقق شوند که این امکان وجود ندارد.

* همه چیز برای طرح تحول نظام آموزش عالی مهیاست

بعضی ها فکر می کنند برای طرح تحول هیچی نیست و باید ایجادش کنیم. خیر، ما همه چیز داریم و ممکن است با یک مدیریت و روش جدید بتوانیم از آن خروجی بهتری به دست آوریم و برای افراد بهره وری بالاتری از نظر علم، عمل و خروجی زندگی اش داشته باشیم و بتوان زندگی بهتری برای وی فراهم کرد. مطمئنا این اتفاق در کشور با زیرساخت هایی که داریم می افتد و با هماهنگی، فکر پویا، جریان سازی و باور جدید می توان این کار را انجام داد.

فارس: یکی از برنامه های طرح تحول بحث کارورزی، کاربینی و آموزش مهارت محور است یعنی علاوه بر اینکه دانشجو در محیط مهارتی قرار می گیرد، آموزش های مهارتی هم دریافت می کنند.

عموعابدینی: بله ما باید ابعاد این موضوع را ببینیم و آن را عملیاتی کنیم. مثلا در کشورمان بسیار زمین کشاورزی داریم که خیلی از زمین ها بایر و خیلی از زمین ها آباد هستند، تعداد کمی از مهندسین کشاورزی روی این زمین ها کار می کنند. قبلا بدین صورت بود مهندس کشاورزی در کنار کشاورز قرار می گرفته که سیستمی را تعریف کنند.

* کارورزی باید از ترم دوم و حدود 30 واحد درسی باشد

کارورزی باید در عمل اتفاق بیفتد و 20 یا 30 واحد باشد و اینگونه نباشد که دانشجویان فقط در یک ترم در کنار صنعت باشند. دانشجویان در کل 4 سال باید 20-30 واحد درسی را در صنعت بگذرانند، یعنی کارورزی در حال آموختن درس از ترم دوم شروع شود و اساتید هم با صنعت در ارتباط باشند.

ما در دنیا دو رشته و درس و گروه داریم، یک تعداد رشته و گروه درس مرتبط با نیازهای جامعه هستند و دانشجویان را در فلان رشته ها تحصیل می‌کنند چون جامعه نیاز دارد. از سوی دیگر درس هایی هم هستند که جامعه نیاز ندارد. دانشگاه های ما برنامه مهارت محوری را آغاز کردند اما آموزش های دانشگاه های آمریکا از حدود 40 سال پیش برای تربیت نیروی ماهر آغز شده و مهارت محور بودند؛ کشور ما هم چنین چیزی را شروع کرد اما آنها آموزششان را با پژوهش و کارآفرینی ادغام کردند.

پس جریان کارآفرینی در دانشگاه های پیشرفته دنیا مربوط به 40 یا 50 سال پیش است درحالیکه ما الآن درباره اش صحبت می کنیم. کشور در آموزش عالی مدام در جا می زند، آموزش محوری را پیش می برد و از کارآفرین محور بودن و کار آفرین کردن صحبت می کند.

کارآفرین کردن دانشگاه ها محور اول است. محور دوم مربوط به فناوری های نوظهور است. فناوری های نوین حاکمیتی می‌شوند و آن نوع دیگر، آموزش حاکمیتی نیست بلکه مردمی است و با صنعت و جامعه ارتباط دارد و با توجه به نیاز جامعه است. الآن 60 70 درصد فعالیت های آموزشی کشورهای پیشرفته از نوع مردم محوری، نیازمحوری، جامعه محوری و صنعت محوری است. به عبارت دیگر یک سال رشته ای تولید و ایجاد می شود و سه سال بعد برداشته می‌شود و رشته جدید می آید چون نیاز تغییر می کند. رشته مکانیک تغییر می کند چون خودرو هوشمند می شوند و افراد را باید در این زمینه تربیت کرد.

چنانچه فناوری نوین باشد، حاکمیتی می شود پس باید هوش مصنوعی، کوانتوم، نانو، بایو، هوافضا و حتی فضای مجازی را اولویت قرار دهیم، باید 20-30 درصد را برای این بخش ها هزینه کنیم و به دانشجوهای ویژه اختصاص دهیم. دانشجویانی که در این زمینه ها فعالیت کنند تا آن زمانی که فارغ التحصیل شوند، کم کم شغلشان ایجاد شود. آنها را برای شغل استاد و مربی تربیت شوند، در واقع استارت آپ ایجاد کنند. ما نیاز به تحول داریم و همه جا باید تحول صورت گیرد.

فارس: تحول به چه صورت است؟

عموعابدنی: دانشجویان ما در دانشگاه ها درس خوانده اند و برای کار به آنجا می روند اما تعدادی از افراد به بقیه دانشگاه‌ها نمی روند و از ابتدا به دانشگاه های علمی کاربردی و فنی حرفه ای می روند که آنجا هم باید تحول پیدا کند و مدل کامل‌تری شود. تعداد زیادی از دانشجویان به دانشگاه آزاد، دانشگاه سراسری و دانشگاه های مختلف می روند که فنی حرفه ای و علمی کاربردی نیستند.

* حدود 50 درصد از دانشجویان کشور اصلا مهارت یاد نمی‌گیرند

درسال 1399 تعداد 3 میلیون و 182 هزار و 989 نفر دانشجو داشتیم و از این تعداد در مقطع کارشناسی 35 درصد در دانشگاه آزاد و 21 درصد در دانشگاه‌های وزارت علوم و مابقی در سایر دانشگاه ها تحصیل می‌کنند، به عبارتی نزدیک 50 درصد دانشجویان در حال خواندن دروس تئوری هستند.

فارس: یعنی 50 درصد دانشجویان اصلا مهارت یاد نمی گیرند؟

فارس: بله، ممکن است مقداری مهارت یاد بگیرند چون نمی توان مطلق گفت. اما نکته اینجاست اکثر این افراد دانشجویانی هستند که در کنکور رتبه های بالا می آورند و حدودا تا رتبه 10 هزار و 15 هزار می آورند. بالاخره این افراد دانشجویان مستعد و بسیار خوب هستند چون کنکور در کشورمان آزمون سختی است. این افراد وارد دانشگاه های شریف، تهران و مشهد و دانشگاه های دیگر می شوند و در رشته های مختلف توزیع می شوند و البته در دانشگاه‌ها بیشتر تئوری یاد می گیرند. یعنی آموزش محوری حاکم است یا یک مقدار پژوهش محوری، که تا فناور محور شدن خیلی مانده است. این دانشجویان تئوری یاد می گیرند و شغل که نمی توانند پیدا کنند، دنبال کارهای دفتری هستند پس تعداد زیادی از آنها برای یافتن شغل مشکل دارند. این آمار در فارغ التحصیلان بیکار بیشتر خودش را نشان می دهد. نرخ بیکاری تا سال 1394 در مقطع کاردانی 44 درصد، کارشناسی 40 درصد، کارشناسی ارشد 29 درصد و دکترای تخصصی 20 درصد است.

توجه داشته باشید که بیکاری کاردانی 44 درصد است در حالیکه قرار بود با کاردانی شغل ایجاد شود، پس نشان می دهد در آموزش نظام فنی حرفه ای هم مشکلی وجود دارد که هنوز فارغ التحصیلانش بیکار هستند. البته اشتباه نشود علتش فقط آموزش نیست، بلکه عوامل مختلفی برای بیکاری وجود دارد. مثلا 10 عامل باشد یکی از آنها آموزش است که باید زمینه را در داخل کشور فراهم کنیم.

بخش مهارتی و دانش افزایی مهارتی وظیفه آموزش عالی است، یعنی همه آموزش عالی که شامل وزارت بهداشت و دانشگاه‌ها می شوند همه باید این را مدنظر قرار دهند که با توجه به تنوع دانشگاه و رشته و نیازها در کشور، این مسیر طی شود.

* تغییر آیین‌نامه‌های وزارت علوم بر اساس طرح تحول

فارس: بر اساس طرح تحول آئین نامه‌های آموزش عالی باید تغییر کنند.

عموعابدینی: بله خیلی از آئین نامه ها تحت تاثیر قرار می گیرند. طبیعی است وقتی جریان آبی راه می افتد این گونه نیست که یک طرف برود بلکه باید توزیع شود، هم افزایی ایجاد صورت گیرد تا در نهایت فضای آموزش عالی بتواند به خوبی درختانش را آبیاری کند تا خوب رشد کنند و ما بتوانیم مسیر درستی را طی کنیم.

فارس: پیشبینی می کنید این طرح تحول چه موقع اجرایی شود؟

عموعابدینی: طرح های تحول ابلاغی دولت آقای دکتر رئیسی کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت هستند و آقای دکتر رئیسی خواستار این هستند که این اتفاق سال به سال بیفتد. برنامه اشتغال را در میان مدت داریم، طرح تحول دولت ابلاغ شده است و در موضوع تعامل دولت با بخش خصوصی به آن اشاره کردند یعنی ما با بخش خصوصی برای مهارت آموزی و نیازهای اجتماعی همکاری کنیم یا الگوی مشارکت در توسعه پژوهش و فناوری، به شکل میان مدت نوشته شده است، این میان مدت یعنی سال بعد باید جواب بگیرد اما آن طرح هایی که کوتاه مدت هستند باید امسال جمع شوند.

* اصلاح نظام پذیرش دانشجوی مقطع دکترا با رویکرد استاد محور باید انجام شود

اصلاح نظام پذیرش دانشجوی مقطع دکترا با رویکرد استاد محور باید انجام شود. هم اکنون به دانشگاه می گوییم 5 ظرفیت به شما می دهیم و براساس همان هم دانشجویان وارد مقطع دکترا می شوند و اصلا نمی دانند می خواهند چه کاری انجام دهند و بعد دانشجویان باید پروپوزال تحویل دهند.

نظام پذیرش دانشجوی تحصیلات مقطع دکترا قرار است به دو شیوه صورت گیرد، استاد برای این موضوع و رفع مشکلات کشور عنوان پروپوزال را می دهد، عنوان طرح تحقیقاتی را ارائه می کند، به ازای این موضوع یک دانشجو می خواهد و این دانشجو در اختیار استاد قرار می گیرد. استاد با دانشجویانی که در سطح جهانی و داخلی می آیند، مصاحبه انجام می دهد و یکی از آنها را انتخاب می کند. یا اینکه بعضی اساتید هم این کار را به عهده دانشگاه می گذارند. در این حالت دانشگاه اعلام می کند، پرونده ها ارسال می شوند و از بین پرونده ها دانشجویان دکترا انتخاب می شوند.

مدل فعلی اینگونه است که دانشجویان به سازمان سنجش می روند. سازمان سنجش یک آزمون برقرار می کند، مثلا از بین 10 نفر، 3 نفر را به دانشگاه معرفی می کند و یک کمیته تشکیل می دهند که این رویه باید اصلاح شود. در این حالت به دو شیوه می توانیم دانشجو بگیریم. در شیوه اول دانشجویانی که از طریق حاکمیت گرفته می شوند یعنی مثلا برای هوش مصنوعی دانشجو می گیریم و برای این افراد هزینه می کنیم که بتوانند هوش مصنوعی را توسعه دهند. این افراد وارد می شوند و به استاد مجوز می دهیم که این افراد را بپذیرد و هدایت کنند و در شیوه دوم اینکه استاد با صنعت قرارداد می‌ببندد پس در مورد 70 درصد دانشجوها این است که ما دانشجو را از این طریق می فرستیم که خودش انتخاب کند. اما هوش مصنوعی را هدایت شده با شاخص ها انتخاب می کنیم چون فناوری های آینده ساز ماست. این افراد باید خاص باشند و آنها را از روز اول باید بورسیه کنیم. به طور مثال از روز اول اگر روی فناوری نوین خط شکن آمد، اول استاد را پیدا می کنیم، سپس به دانشجو اجازه می دهیم. این دانشجو را از روز اول باید بورسیه کنیم چون بعدا خودش استاد می شود و استارت آپ و کارهای مهم ایجاد می کند. اینها حدود 30 40 درصد می شوند که براساس سیستم های ما حاکمیتی هستند و بقیه در اختیار اساتید باشند. این بخش کوتاه مدت گفته شده یعنی تا آخر سال باید تعیین تکلیف کنیم.

* نظام پذیرش دکترا تغییر می‌کند

فارس: یعنی تا آخر سال نظام پذیرش دانشجوی دکترا تغییر می کند؟

عموعابدینی: نظام پذیرش دانشجوی دکترا را طبق این ابلاغیه امسال می دهیم و اجرا کردن آن ممکن است به سال بعد اتفاق افتد. هماهنگی این اقدام باید با شورای عالی انقلاب فرهنگی و مراجع ذی صلاح صورت بپذیرد، این مدل از نظر جامعه دانش بنیان نخبگانی خوب است. این کار نیازمند هماهنگی های گسترد‌ه ای با اساتید دانشگاه و مراجع ذی صلاح است و پس از تایید نهایی ابلاغ می‌شود.

انتهای پیام /

شما می توانید این مطلب را ویرایش نمایید

این مطلب را برای صفحه اول پیشنهاد کنید وزارت علوم تحقیقات و فناوری قاسم عموعابدینی طرح های تحولی وزارت علوم اصلاح پذیرش دانشجوی دکترا این خبر توسط افراد زیر ویرایش شده است
تشریح طرح‌های ویژه وزارت علوم برای آموزش عالی پیشرو / از اصلاح پذیرش دانشجوی دکترا تا دوره کارورزی 30 واحدی 2
تشریح طرح‌های ویژه وزارت علوم برای آموزش عالی پیشرو / از اصلاح پذیرش دانشجوی دکترا تا دوره کارورزی 30 واحدی 3
تشریح طرح‌های ویژه وزارت علوم برای آموزش عالی پیشرو / از اصلاح پذیرش دانشجوی دکترا تا دوره کارورزی 30 واحدی 4
تشریح طرح‌های ویژه وزارت علوم برای آموزش عالی پیشرو / از اصلاح پذیرش دانشجوی دکترا تا دوره کارورزی 30 واحدی 5