جزئیات طرح مجلس درباره پهپادهای غیرنظامی

ابوالفضل عمویی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار پارلمانی خبرگزاری تسنیم، با اشاره به جلسه امروز این کمیسیون گفت: جلسه امروز کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی به بررسی طرح "نحوه واردات، تولید و بهره برداری از پرنده های هدایت پذیر با کاربری غیرنظامی" اختصاص داشت.

وی با بیان اینکه این طرح توسط تعدادی از نمایندگان تهیه شده و به کمیسیون امنیت ملی ارجاع شده است، افزود: در این جلسه نمایندگانی از سازمان هواپیمایی کشوری، ستاد کل نیروهای مسلح، پدافند هوایی ارتش، سازمان هوا و فضای سپاه پاسداران، مرکز همکاریهای علم و فناوری ریاست جمهوری، وزارتخانه های اطلاعات، دفاع و کشور و مرکز پژوهش های مجلس حضور داشتند و نقطه نظرات خود درباره الزامات ساماندهی بهره مندی از پهپادها در کشور و طرح پیشنهادی ارائه کردند.

سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس بیان کرد: با توجه به اینکه در کمیسیون های داخلی دولت هم اقدامات حقوقی برای تدوین لایحه‌ای با موضوع مشابه برای ارائه به مجلس در آینده نزدیک در جریان است، در این جلسه مقرر شد که برای اشتراک نظر، اقدامات لازم برای هم افزایی دولت و مجلس در تصویب قواعد حقوقی ساماندهی بهره برداری از پهپاد در کشور صورت بگیرد.

به گزارش تسنیم، محمد رشیدی عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی روز (چهارشنبه 5 بهمن ماه سال گذشته) قوه مقننه طرح نحوه واردات، تولید و بهره برداری از پرنده‌های هدایت‌پذیر با کاربرد غیرنظامی را اعلام وصول کرد.

در ادامه متن طرح نحوه واردات، تولید و بهره‌برداری از پرنده‌های هدایت‌پذیر با کاربرد غیرنظامی را می‌خوانیم:

ماده 1) پرنده های هدایت پذیر، پرنده هایی هستند که با قابلیت کنترل توسط کاربر ویا سیستم هوشمند از قبیل اتوپایلوت، هوش مصنوعی به پرواز در می آیند.

ماده 2) به منظور سیاست گذاری و تعیین ضوابط و مقررات برای موسسات و شرکت های وارد کننده، تولید کننده، عرضه و ارائه خدمات هوایی و تحقیقاتی با کاربرد غیر نظامی هیات سیاست گذاری پرنده های هدایت پذیر با اعضای زیر تشکیل می گردد. 1- رئیس سازمان هواپیمایی کشوری (به عنوان رئیس) 2- نماینده ستاد کل نیروهای مسلح 3- نماینده وزارت کشور 4- نماینده وزارت صمت 5- نماینده وزارت اطلاعات 6- نماینده وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح 7- نماینده سازمان اطلاعات سپاه 8- نماینده نیروی انتظامی 9- نماینده قرارگاه پدافند هوایی خاتم الانبیاء (ص). تبصره: آیین نامه داخلی هیأت توسط سازمان هواپیمایی کشوری تدوین و به تصویب هیأت خواهد رسید.

ماده 3) واردات هرگونه پرنده هدایت پذیر غیرنظامی با هر کاربردی از جمله تفریحی، ورزشی، خدماتی و تحقیقاتی ممنوع است. تبصره: در موارد ضروری با مجوز وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و هماهنگی وزارت اطلاعات و با رعایت استانداردهای اعلامی از سوی هواپیمایی کشور واردات امکانپذیر خواهد بود.

ماده 4) ساخت و تولید انواع پرنده های هدایت پذیر تفریحی، ورزشی و خدماتی غیر نظامی صرفا توسط شرکتها و مؤسساتی که از سوی سازمان هواپیمایی کشوری دارای پروانه فعالیت هستند پس از تأیید هیات سیاست گذاری پرنده های هدایت پذیر امکان پذیر می باشد.

ماده 5) مالکیت اشخاص حقیقی و حقوقی نسبت به پرنده های هدایت پذیر مجاز است و بهره برداری از آنها تحت نظارت شرکتها و موسسات دارای پروانه فعالیت از سازمان هواپیمایی کشوری خواهد بود.

ماده6) صدور پروانه فعالیت برای شرکتها و مؤسسات وارد کننده، تولید کننده، تحقیقاتی و ارائه دهنده خدمات با رعایت مفاد آیین نامه اجرایی این قانون با سازمان هواپیمایی کشوری می باشد.

ماده7) عرضه پرنده های هدایت پذیر تفریحی، ورزشی، خدماتی، تحقیقاتی با کاربرد غیر نظامی صرفا از طریق شرکتها دارای پروانه و یا نمایندگی مجاز امکان پذیر می باشد.

ماده 8) بهره برداری از پرنده های هدایت پذیر تفریحی ورزشی در مناطق تعیین شده با نظارت وزارت ورزش و جوانان برای عموم آزاد و در خارج از این مناطق ممنوع می باشد.

ماده9) واردات، تولید و بهره برداری از پرنده های هدایت پذیر اسباب بازی برابر ضوابط خرید و فروش وسایل اسباب بازی و مقررات صنفی مربوطه است.

ماده10) بهره برداری از پرنده های هدایت پذیر اسباب بازی صرفا در نقاطی که توسط شهرداری ها در سراسر کشور با هماهنگی شورای تأمین استان و در استان البرز و تهران قرارگاه ثارالله و با رعایت الزامات سازمان هواپیمایی کشوری تعیین می گردد، مجاز خواهد بود. تبصره: نقاط قابل بهره برداری در استان های تهران و البرز توسط قرارگاه ثارالله (عج) تعیین خواهد شد.

ماده11) پرنده های هدایت پذیر با کاربردی امور خدماتی، تحقیقاتی، تفریحی و ورزشی باید دارای سند مالکیت و شماره شناسایی بوده و مجهز به سیستم های رهگیری و کنترلی، به منظور امکان رهگیری آنها در حین پرواز باشند.

تبصره 1: مسئولیت صدور سند مالکیت و تعیین شماره شناسایی بر عهده سازمان هواپیمایی کشوری و تجهیز آنها به سیستم های رهگیری و کنترلی و همچنین تعریف فضای ممنوعه کشور در نرم افزار رهگیری و کنترلی آنها، بر عهده شرکت های تولیدکننده خواهد بود.

تبصره 2: نصب سیستم های رهگیری و کنترلی در پرنده های هدایت پذیر وارداتی با شرکت های وارد کننده و تحت نظارت سازمان هواپیمایی کشوری و با هماهنگی وزارت اطلاعات می باشد.

تبصره 3: ستاد کل نیروهای مسلح با تشکیل کارگروه فنی با حضور نمایندگان وزارت اطلاعات، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، ارتش جمهوری اسلامی ایران، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نیروی انتظامی و وزارت کشور می‌تواند نسبت به طراحی و تولید سیستم های رهگیری و کنترلی و سامانه دریافت داده های آن اقدام نماید.

ماده12) هرگونه تغییر در رنگ، بدنه، موتور و مشخصات فنی پرنده صرفا با کسب مجوز از سازمان هواپیمایی کشوری امکان پذیر است.

ماده 13) انجام عملیات داده برداری به وسیله پرندهها به منظور اخذ و برداشت اطلاعات مکانی از جمله نقشه برداری، فتوگرامتری هوایی، ژئوفیزیک هوایی (رادیو متری)، مغناطیس سنجی، گرائی سنجی، لیزر سنجی ومادون قرمز برابر قوانین و مقررات مربوط امکان پذیر است.

ماده 14) واردات، خرید وفروش پرندههای هدایت پذیر بدون سرنشین و کلیه ادوات و تجهیزات آنها بدون مجوز موضوع این قانون به عنوان کالای قاچاق محسوب شده و مرتکبین مطابق قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز مورد پیگرد قانونی قرار می گیرند.

ماده15) هرکس پرندههای موضوع این قانون را بدون مجوز مالکیت، حمل و نگهداری نماید ضمن توقیف و ضبط دستگاه، مرتکب به مجازات تعزیری درجه هفت محکوم خواهد شد.

ماده 16) هرکس پرندههای موضوع این قانون را بدون مجوز در حریم هوایی کشور جمهوری اسلامی ایران به پرواز در آورد، ضمن توقیف یا ضبط دستگاه، مرتکب به مجازات تعزیری درجه شش محکوم خواهد شد.

تبصره 1: چنانچه پرواز در مناطق دارای رده حفاظتی، باشد مرتکب به حداکثر مجازات این ماده محکوم خواهد شد.

تبصره2: حریم هوایی اماکن دارای رده حفاظتی (حیاتی حساس، مهم و قابل حفاظت) مربوط به مراکز نظامی توسط ستاد کل نیروهای مسلح و مراکز غیر نظامی توسط شورای امنیت کشور ابلاغ می گردد. ماده 17) درمواردی که پرواز برای ارتکاب جرائم علیه امنیت داخلی و خارجی از قبیل خرابکاری و جاسوسی صورت گرفته باشد مرتکب به حداکثر مجازات آن جرایم محکوم خواهد شد.

ماده 18) استفاده از پرنده های هدایت پذیر توسط کاربر بدون گواهی نامه معتبر ممنوع است و در صورت استفاده، پرنده به مدت سه ماه توقیف و فرد مرتکب به مدت شش ماه از اخذ گواهینامه محروم می گردد.

ماده 19) نیروهای مسلح در صورت مشاهده پرواز پرنده های مشمول این قانون بر فراز حریم های نظامی کشور، برابر دستورالعمل و طرحهای ابلاغی ستاد کل نیروهای مسلح و مقررات مربوطه، پرنده و کاربر را توقیف و بلافاصله مرتکب را جهت طی مراحل قانونی به مراجع قضایی ذی صلاح معرفی می نماید.

ماده20) ضابطین دادگستری برابر مفاد این قانون در صورت مشاهده یا اطلاع از هرگونه پرواز غیر مجاز و پرواز در حریم های ممنوعه نسبت به توقیف پرنده و مجوز بهره برداری کاربر اقدام و ضمن تشکیل پرونده مراتب را جهت طی مراحل قانونی به مراجعی که در دستورالعمل های شورای عالی امنیت ملی و شورای امنیت کشور تعیین گردیده اطلاع داده و مرتکب را به مرجع ذی صلاح قضایی معرفی می نمایند.

ماده 21) در صورت مفقود شدن و یا سرقت پرنده های هدایت پذیر، مالک یا اشخاص بهره بردار باید مراتب را در اسرع وقت به سازمان هواپیمایی کشوری و نیروی انتظامی گزارش نمایند و سازمان هواپیمایی کشوری مکلف است در اسرع وقت به مراجع امنیتی که در آیین نامه اجرایی این قانون تعیین می گردد اعلام نماید.

ماده 22) اشخاص حقیقی و حقوقی (شرکتها و موسسات بهره بردار مسئول ورود و جبران هر گونه خسارت مادی و معنوی از ناحیه پرنده های هدایت پذیر به افراد، اموال عمومی و خصوصی و ورود به حریم خصوصی افراد میباشند.

ماده 23) کلیه مالکین و کاربران پرنده های کوچک هدایت پذیر مکلف به تنظیم قرارداد بیمه مسئولیت مدنی نسبت به اشخاص ثالث با شرکتهای معتبر بیمه گذار می باشند.

ماده 24) هرگاه کاربر پرنده هدایت پذیریکی از شرایط جسمانی و روانی لازم و موردنیاز کمیسیون پزشکی سازمان هواپیمایی کشوری را از دست بدهد حق هدایت پرنده های هدایت پذیر را ندارد و در صورت هر گونه حوادث احتمالی که موجب بروز خسارات جانی و مالی به اشخاص ثالث گردد، حسب مورد مسئولیت آن متوجه شخص کاربر یا کارفرما خواهد بود.

ماده 25) دستگاههای دولتی و بخشهای خصوصی در صورت نیاز به بهره برداری از خدمات شرکتهای خدماتی خارجی در خصوص پرنده های هدایت پذیر باید قبل از هر اقدامی مجوز لازم را از وزارت اطلاعات و سازمان هواپیمایی کشوری اخذ نمایند.

ماده 26) سازمان هواپیمایی کشوری موظف است اعتبار لازم جهت راه انداری سامانه جامع مدیریت پرندههای هدایت پذیر کشور را در اولین قانون بودجه سنواتی پس از ابلاغ این قانون پیش بینی و پس از تامین اعتبار با هماهنگی نهادهای امنیتی به منظور یکپارچه سازی مدیریت جامع پرنده های هدایت پذیر اقدام نماید.

ماده 27) آیین نامه اجرایی این قانون ظرف مدت حداکثر شش ماه توسط وزارت راه و شهرسازی با همکاری هیات سیاست گذاری پرنده های هدایت پذیر تهیه و پس از تأیید ستادکل نیروهای مسلح، به تصویب هیأت وزیران می رسد.