خروج از عراق عاقلانه‌ترین انتخاب واشنگتن
«اهرم ایالات متحده آمریکا در منطقه خاورمیانه بدون حضور نیروهایش در عراق می‌تواند موثرتر باشد.» دیوید شنکر کارشناس ارشد موسسه واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک 26 فوریه در نشریه فارن پالیسی نوشت: در انتقام از کشته شدن سه سرباز آمریکایی در اردن در اواخر ژانویه، ایالات متحده در اوایل ماه جاری دو مجموعه حملات هوایی را علیه شبه‌نظامیان مورد حمایت ایران در عراق انجام داد. در حالی که برخی در واشنگتن...
از زمان حمله حماس به اسرائیل در 7اکتبر، نیروهای آمریکایی و پرسنل دیپلماتیک در عراق و سوریه نزدیک به 180 بار توسط شبه‌نظامیان تحت حمایت ایران مورد حمله قرار گرفته‌اند. گروه‌هایی که بخشی از ارتش عراق به شمار می‌روند. دولت بایدن در تلاش برای تنش‌زدایی با تهران و اجتناب از عوارض دیپلماتیک با بغداد - و با توجه به عدم‌تلفات آمریکایی‌ها قبل از حمله 28 ژانویه - با خویشتنداری عمل کرده است. با این حال، در 2فوریه، نیروهای آمریکایی 85 هدف در عراق و سوریه، از جمله دو پایگاه شبه نظامیان در استان الانبار عراق را هدف قرار دادند و در 5 فوریه یکی از رهبران ارشد کتائب حزب الله - گروه مسوول حمله اردن - را با یک هواپیمای بدون سرنشین ترور کردند.
حملات ایالات متحده واکنش‌ها در عراق را از طرف دوست و دشمن به همراه داشته است. به‌طور قابل پیش‌بینی، رهبران شبه‌نظامیان و متحدان عراقی ایران این حملات را به شدت محکوم کرده‌اند. به همان اندازه محکومیت‌های دولت عراق از ایالات متحده - و بیانیه‌های حمایت از شبه‌نظامیان حشدالشعبی - نیز قوی بوده است. دفتر محمد شیاع السودانی، نخست وزیر عراق، عملیات ایالات متحده را «اقدامی تجاوزکارانه به حاکمیت عراق» توصیف کرد و سربازان حشد الشعبی را که به دلیل نقش آنها در حمله به نیروهای آمریکایی کشته شدند، «شهید» توصیف کرد. السودانی همچنین از شبه‌نظامیان مجروح در بیمارستان عیادت و برای آنها آرزوی «شفای عاجل» کرد و سه روز عزای عمومی اعلام کرد. همزمان، دولت عراق با انتشار بیانیه‌ای در ایکس (توییتر سابق) نیروهای آمریکایی و ائتلاف بین‌المللی علیه داعش را متهم به «به خطر انداختن امنیت و ثبات در عراق» کرد.
سرلشکر یحیی رسول، سخنگوی نیروهای مسلح عراق فراتر رفت و اظهار کرد که اقدامات ایالات متحده که «صلح مدنی را به خطر می‌اندازد»، همزمان دولت عراق را مجبور می‌کند به ماموریت این ائتلاف که عراق را در چرخه تنش درگیر کند، خاتمه دهد. این احساس توسط بلوک سیاسی مورد حمایت ایران، معروف به چارچوب هماهنگی السودانی که از دولت خواسته بود به حضور ائتلاف بین المللی پایان دهد، منعکس شد. به طور قطع، درخواست برای پایان دادن به حضور نظامی ایالات متحده در عراق جدید نیست. از زمانی که دولت ترامپ کمپین فشار حداکثری خود علیه ایران را در سال 2018 و متعاقب آن شکست سرزمینی داعش در عراق در سال 2019 اتخاذ کرد، حشد الشعبی به امید عقب نشینی واشنگتن، پرسنل آمریکایی را در عراق هدف قرار داده اند.
پس از ترور سردار قاسم سلیمانی این حملات افزایش یافته و پس از طبقه‌بندی مجدد، نیروهای آمریکایی از «مبارزه» به نیروهای «آموزش و تجهیز» کاهش یافته است، اما این تهدید همچنان پابرجا بوده است. با همه اینها، امنیت سربازان آمریکایی و همچنین دیپلمات های آمریکایی نه‌تنها توسط شبه نظامیان، بلکه به دلیل انفعال این نیروها به خطر افتاده است. دولت عراق اراده و توانایی حفاظت از پرسنل آمریکایی را از خود نشان نداده است. متاسفانه این قابل درک است. نه‌تنها شبه نظامیان حشدالشعبی در فهرست حقوق و دستمزد دولت عراق هستند، بلکه برخی از این شبه نظامیان تشکیل دهنده - از جمله عصائب اهل الحق و کتائب حزب الله - ائتلاف با دولتی السودانی هستند.
ماه گذشته، السودانی اعلام کرد که دولت او به زودی مذاکرات خود را با واشنگتن برای پایان دادن به حضور ائتلاف در عراق آغاز خواهد کرد. هنوز مشخص نیست که آیا السودانی خود طرفدار خروج ائتلاف است یا، همان‌طور که یکی از مشاورانش به رویترز گفت، بیانیه وی صرفا به منظور «آرامش دادن احزاب خشمگین در ائتلاف شیعی حاکم» بوده است. تنها یک سال پیش، السودانی در مورد سرریز تروریسم از سوریه، جایی که داعش همچنان فعال است، ابراز نگرانی کرد و در مصاحبه‌ای با وال‌استریت ژورنال اظهار کرد که «ما به نیروهای خارجی نیاز داریم». بدون شک ترکیب جنگ اسرائیل علیه حماس و آخرین حملات هوایی ایالات متحده به خاک عراق، هزینه سیاسی السودانی برای حمایت از ادامه حضور ائتلاف را افزایش داده است.
اگر السودانی واقعا خواهان ماندن نیروهای آمریکایی در عراق است، راه عجیبی برای نشان دادن آن دارد. در ماه دسامبر، آلینا رومانوفسکی، سفیر ایالات متحده در عراق، السودانی و دولت او را به دلیل دستگیری سه نفر از مسوولان حمله موشکی به سفارت ایالات متحده مورد تحسین قرار داد. این یک موقعیت نادر بود که السودانی عاملان خشونت علیه آمریکایی‌ها را دستگیر کرد. در حالی که السودانی از حملات تلافی‌جویانه اخیر ایالات متحده در عراق انتقاد کرده است، اما به نظر می‌رسد که او تحقیر حشدالشعبی را در دستورکار ندارد. ایالات متحده خون و پول قابل‌توجهی را وقف عراق کرده و وضعیت دولت بغداد همچنان مورد توجه واشنگتن است.
در فوریه، پارلمان عراق جلسه‌ای را برای رای‌گیری در مورد ادامه حضور ایالات متحده تعیین کرد، اما به حد نصابی برای تشکیل جلسه دست نیافت. بغداد ممکن است در نهایت تصمیم بگیرد که زمان خروج ایالات متحده و ائتلاف فرارسیده است. عراق می‌تواند این تصمیم را بگیرد و تهدید فعلی داعش را به تنهایی مدیریت کند. با این حال، حتی اگر دولت السودانی حضور نیروهای ائتلاف را تمدید کند، اما حضور نظامی قابل‌توجه ایالات متحده به وضوح غیرقابل دفاع شده است.
بیست سال پس از تهاجم آمریکا به عراق، زمان آن فرارسیده که دولت بایدن بهترین روش برای کاهش ردپای نظامی ایالات متحده در عراق را مورد ارزیابی قرار دهد. ایالات متحده از حضور خود در عراق برای عقب راندن نفوذ ایران در بغداد یا قطع کردن خط ارتباطی تهران با متحدانش از جمله حزب الله در لبنان استفاده نمی کند. در حالی که نیروهای آمریکایی در کردستان عراق به عنوان پشتیبانی لجستیکی برای نیروهای ضد داعش در سوریه عمل می کنند، اما در صورت خارج کردن نیروهای نظامی محدود آمریکا در سوریه، این حضور ممکن است دیگر ضروری نباشد. حتی اگر نیروهای آمریکایی در سوریه باقی بمانند، واشنگتن ممکن است بتواند حضور محدود و باقی‌مانده در منطقه کردستان عراق برای حمایت از این ماموریت ضد تروریسم را پشت سر بگذارد.
خارج از اقلیم کردستان عراق، استقرار نظامی مستمر ایالات متحده در عراق کمتر و کمتر است. مطمئنا، خروج سریع و پر‌هرج و مرج از عراق به سبک افغانستان به اعتبار ایالات متحده آسیب می‌رساند. خروج از عراق همچنین می‌تواند ادراک مخرب منطقه ای از کاهش نظامی ایالات متحده در سایه چرخش به آسیا را تقویت کند. بدتر از آن، سفارت عظیم آمریکا در بغداد در برابر حمله به نیروهای آمریکایی آسیب‌پذیرتر خواهد بود، که با توجه به تمایل دولت عراق به نادیده گرفتن تعهدات کنوانسیون ژنو برای دفاع از تأسیسات دیپلماتیک، این یک نگرانی بسیار واقعی به شمار می‌رود. عملیات ضد داعش و حضور مستمر نیروهای آمریکایی کمک چندانی به جلوگیری از پیشرفت ایران در جهت ایجاد نفوذ هژمونیک بر عراق نمی‌کند.
یک ردپای سبک تر و یکپارچه می‌تواند به کاهش این تهدید کمک کند. در صورت انتخاب ارتش عراق برای ادامه تعامل نظامی دوجانبه، از جمله تمرینات مشترک معمول، می‌تواند همچنان قابلیت‌های کافی را حفظ کند. خارج کردن اکثر نیروهای آمریکایی از مسیر آسیب‌دیده در عراق می‌تواند واشنگتن را در موقعیت بهتری در برابر دولت تحت نفوذ ایران عراق قرار دهد، به‌خصوص اگر نیروها در کردستان عراق باقی بمانند، جایی که ایالات متحده هنوز از آن استقبال می‌کند. بدون نگرانی در مورد حفاظت از این نیروها، واشنگتن آزادتر خواهد بود تا با عراق در مورد روابطش با ایران، نقض تحریم‌ها و فساد عمومی تعامل داشته باشد.
در حالی که عراق باثبات و مستقل اولویت ایالات متحده است، واشنگتن باید به ابزارهای دیگر قدرت ملی - به ویژه اهرم اقتصادی - برای تحت فشار قرار دادن منافع خود در آینده عراق تکیه کند. کاهش تدریجی یا کاهش حضور دیرینه نیروهای واشنگتن به معنای پایان تعامل نظامی ایالات متحده با عراق، عقب‌نشینی ایالات متحده از منطقه، یا تن دادن به هژمونی منطقه‌ای ایران نیست.
--> اخبار مرتبط