درباره شاه محمود قریشی

پاکستان، کشوری با نظام سیاسی جمهوری اسلامی است. طبق آخرین قانون اساسی این کشور، رئیس جمهور نخست وزیر را از میان اعضای مجلس ملی انتخاب می‌کند. نخست وزیر به عنوان رئیس قوای اجرایی در دولت صلاحیت و اختیاراتی به مراتب بیشتر از رئیس جمهور دارد. در انتخابات عمومی مرداد سال گذشته حزب تحریک انصاف توانست ضمن ائتلاف با دیگر احزاب نخست وزیری عمران خان رهبر حزب تریک را قطعی کند. آنچه در ترکیب کابینه عمران خان بسیار جلب توجه می کند نزدیک بودن بسیاری از اعضای کابینه به پرویز مشرف و ارتش پاکستان است. در این میان انتخاب خدوم شاه محمود قریشی از سوی عمران خان نخست وزیر پاکستان به عنوان وزیر امور خارجه آینده سیاسی روشنی را پیش روی این کشور قرار داد. شاه محمود قریشی در کابینه یوسف رضا گیلانی نخست وزیر اسبق پاکستان در فاصله سال‌های 2008 تا2012 میلادی عهده دار سمت وزارت خارجه بود. قریشی با انتشار پیامی در توئیتر با اعلام انتصاب دوباره خود به عنوان وزیر خارجه جدید پاکستان نوشت: برای من افتخار بزرگی است تا بار دیگر به عنوان وزیر خارجه پاکستان خدمت کنم. از نخست وزیر عمران خان به دلیل اعتمادی که به من کرده تشکر می کنم و شکر خدا را می گویم تا ما را در فائق آمدن بر چالش ها و عمل به تعهداتمان در قبال مردم پاکستان یاری دهد.

زندگینامه شاه محمود قریشی

مخدوم شاه محمود قریشی در 22 ژانویه 1956 میلادی در شهر مری نزدیک اسلام‌آباد پایتخت پاکستان به دنیا آمد. قریشی متعلق به یک خانواده سنتی است که از زمین‌داران یا فئودال‌های ثروتمند محسوب می‌شدند. خانواده قریشی افزون بر داشتن ثروت و زمین‌های فراوان، از سلسله پیرهایی بودند که با گرایش به صوفی‌گری مریدان زیادی در پاکستان دارند.

خانواده قریشی سلسله نسب خود را به بهاء الدین زکریا عارف مشهور می‌رساند و در حال حاضر شاه محمود قریشی وارث و متولی زیارتگاه بهاءالدین زکریا است. مخدوم سجاد حسین قریشی پدر شاه محمود قریشی از سناتورهای با نفوذ پاکستان بود. سجاد حسین قریشی پانزدهمین فرماندار ایالت پنجاب هم بود که ارتباط بسیار نزدیک با ژنرال ضیا الحق و ارتش پاکستان داشت.

فعالیت های اجتماعی و سیاسی شاه محمود قریشی

شاه محمود قریشی به زبان‌های اردو، پنجابی، سرائیکی و تمام زبان‌های محلی پاکستان مسلط است. وی از 2002 تا 2018 میلادی عضو مجلس ملی پاکستان است. وی مدارک تحصیلی خود را در رشته علوم سیاسی از دانشگاه‌های کمبریج و لاهور دریافت کرده است.

قریشی از 1985 تا 1993 میلادی عضو مجلس ایالتی پنجاب بود. وی مدتی به عنوان وزیر امور پارلمانی پاکستان خدمت کرد. قریشی مدتی به عنوان وزیر اقتصاد کابینه دولت نواز شریف مشغول خدمت بود اما در سال 1993 میلادی نواز شریف اجازه نداد وی به نمایندگی از این حزب در انتخابات شرکت کند و یا پست و مقامی به دست آورد.

شاه محمود قریشی در 1993 میلادی با عضویت در حزب مردم از شهر مولتان در انتخابات شرکت و پیروز شد. بی‌نظیر بوتو نخست وزیر وقت پاکستان شاه محمود قریشی را به عنوان وزیر امور پارلمانی انتخاب کرد. در نوامبر 1996 میلادی شاه محمود قریشی به عنوان سخنگوی حزب مردم انتخاب شد.

قریشی از 2002 تا 2003 شهردار مولتان از شهرهای مهم جنوب ایالت پنجاب نیز بوده است. پرویز مشرف حاکم نظامی پاکستان قصد داشت شاه محمود قریشی را به عنوان وزیر اقتصاد انتخاب کند اما وی نپذیرفت، سرانجام قریشی با پیروزی در انتخابات و حمایت مشرف در 2002 میلادی شهردار مولتان شد. در 2014 میلادی شاه محمود قریشی متهم شد که از نفوذ مذهبی خود برای کسب منافع سیاسی استفاده می‌کند اما وی تمام این اتهامات را رد و خود را تبرئه کرد. شاه محمود قریشی در ابتدا عضو حزب مسلم لیگ بود اما بعد از مرگ مرموز ژنرال ضیا الحق این حزب در مقطعی دچار فروپاشی شد.

سفر وزیر امور خارجه پاکستان به تهران و دیدار با مقامات

پس از حمله موشکی ایران به پایگاه آمریکایی عین الاسد در عراق، عمران خان نخست وزیر پاکستان با تاکید بر اینکه کشورش بخشی از تنش ها نخواهد شد، شاه محمود قریشی وزیر امور خارجه پاکستان را مامور سفر به چند کشور از جمله ایران کرد تا با مقامات رایزنی کند.

سفر رییس دستگاه دیپلماسی پاکستان به ایران یعنی پیام واضح به بدخواهان و دشمنان مشترک 2 کشور که ایران و پاکستان در همه لحظات در کنار همدیگرند و اگر دولت‌ها تغییر کنند یا مسئولان جدید در منصب‌های مختلف ظاهر شوند، اولویت 2 کشور تعمیق روابط و مقابله مشترک با چالش‌ها و دسیسه‌های بدخواهان دو ملت است.

نقطه قوت دیگر در روابط دوستانه و برادرانه ایران و پاکستان، به همین جا ختم نمی‌شود، بلکه هر زمان با تغییر دولت‌ها در ایران و پاکستان، دولتمردان جدید این دو کشور در نخستین سخنرانی‌ها و بیان مواضع کلی درباره سیاست‌های کلی کشورهای یکدیگر بر این مهم تاکید کرده‌اند که اولویت آنان تعمیق روابط با همسایگان به ویژه تحکیم بیشتر روابط ایران و پاکستان است.

اما سفر شاه محمود قریشی، وزیر امور خارجه پاکستان به تهران برای دیدار و گفت وگو با مقامات ایران، سفری خاص از این نوع به تهران بود. وزارت امور خارجه پاکستان با صدور بیانیه‌ای گفت: شاه محمود قریشی در تهران با محمد جواد ظریف همتای ایرانی خود دیدار و طرفین درخصوص روابط 2جانبه، تحولات اخیر منطقه و تنش‌ها میان تهران و واشنگتن گفت وگو کردند. در این بیانیه به نقل از اظهارات وزیر امور خارجه پاکستان آمده است: خویشتنداری طرف‌ها و رویکرد خردمندانه برای گفت و گو و تعامل جهت غلبه بر تنش‌های اخیر در خاورمیانه اجتناب ناپذیر است. برای نجات منطقه از بی ثباتی و تنش زدایی لازم است تا تمامی طرف‌ها تلاش‌های جدی انجام دهند. وزیر امور خارجه پاکستان بار دیگر اطمینان داد که این کشور اجازه نمی‌دهد از قلمروی خود علیه کشورهای دیگر استفاده شود و هرگز به هیچ درگیری در منطقه نیز ملحق نخواهد شد. وزیر امور خارجه پاکستان در هنگام ورود به کشور ابتدا به مشهد و زیارت امام رضا (ع) رفت و مورد استقبال قرار گرفت. او در بدو ورود خود در میان خبرنگاران گفت: این برای من افتخار بزرگی است که سفر خود را با زیارت امام رضا (ع) آغاز کرده‌ام.

پس از آن قریشی به تهران آمد و مورد استقبال محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان قرار گرفت. بعد از آن حسن روحانی از او دعوت رسمی به عمل آورد و ضمن گفت وگو بر روابط صمیمانه دو کشور تاکید کردند. روحانی در دیدار شاه محمود قریشی، وزیر خارجه پاکستان در تهران با تاکید بر اینکه ایران علاقمند است با همه کشورهای منطقه روابط نزدیک و دوستانه داشته باشند، اظهار داشت، جمهوری اسلامی ایران معتقد است اختلاف و جدایی در امت اسلامی به نفع هیچکس نیست و در این راستا کاملا از تلاش‌های پاکستان برای گسترش صلح و ثبات در منطقه استقبال می‌کند.

حسن روحانی در این دیدار با اشاره به شرایط حساس منطقه گفت: در شرایط کنونی همه باید برای صلح و ثبات در منطقه و نیز کاهش تنش در منطقه با یکدیگر همکاری کنند. رئیس جمهور اسلامی ایران همچنین با تاکید بر اهمیت گسترش و تعمیق روابط تهران - اسلام آباد اظهار داشت، مرزهای ایران و پاکستان باید مرزهای صلح و دوستی باشد و نباید اجازه دهیم که برخی گروهک ها مرزهای دو کشور را ناامن کنند. روحانی روابط با پاکستان را برای ایران بسیار پر اهمیت دانست.

رئیس جمهوری اسلامی در ادامه با قدردانی از ابراز همدردی دولت پاکستان نسبت به شهادت سپهبد سلیمانی و همچنین حادثه سقوط هواپیمای مسافربری گفت: این 2 تراژدی دردناکی که رخ داد مخصوص ایران نبود و در این غم ها کشورهای دیگر هم سهیم بودند. سردمداران آمریکا و کاخ سفید و همچنین رژیم صهیونیستی در کنار سران تروریست‌های دنیا از جمله داعش دو گروهی بودند که از ترور سردار سلیمانی خوشحال شدند و در مقابل مردمی که به دنبال صلح و ثبات در منطقه هستند غمگین و اندوهناک گردیدند.

شاه محمود قریشی نیز در این دیدار با تسلیت شهادت سپهبد سلیمانی و حادثه سقوط هواپیمای مسافربری گفت: ترور سردار سلیمانی بسیار شوک برانگیز بود. وزیر خارجه پاکستان همچنین با تاکید بر اینکه کشورش اجازه نمی‌دهد که از خاک آن برای تهدیدسایر کشورها به ویژه ایران استفاده شود، گفت: پاکستان خود را شریک صلح و ثبات برای جمهوری اسلامی ایران می‌داند.

بازتاب سفر شاه محمود در رسانه های پاکستان

مطبوعات پاکستان سفر وزیر خارجه این کشور به تهران و دیدار با مقام های ارشد ایران را به صورت گسترده بازتاب دادند. آنان پیامدهای تشدید تنش ها در منطقه را برای همسایگان از جمله پاکستان خطرناک می دانند و در این خصوص تکاپوی دولت عمران خان برای کمک به صلح را مورد تحلیل قرار دادند. رسانه های پاکستان و ستون نویسان این کشور از زمان آغاز تشدید تنش ها میان تهران و واشنگتن پس از شهادت سردار سلیمانی در حمله تروریستی آمریکا در خاک عراق، این اوضاع را برای تمام منطقه از جمله پاکستان به عنوان همسایه ایران خطرناک توصیف می کنند. آنان از تلاش های دولت پاکستان برای رایزنی با سایر کشورها با هدف غلبه بر تنش ها و کمک به پایداری صلح استقبال می کنند اما از دولت عمران خان می خواهند تا اصل بی طرفی را فراموش نکند زیرا پاکستان در گذشته نیز با پیوستن به جنگ دیگران متحمل ضررهای جبران ناپذیری شد. اغلب کارشناسان پاکستانی آمریکا را برای تحریک ایران و انجام اقدامات خشونت زا مورد سرزنش قرار می دهند. به عقیده آنان، سیاست های واشنگتن در منطقه با شکست روبرو شده و تنش های اخیر طرح جدیدی برای لاپوشانی ناکامی ها آمریکا تفسیر می شود.

• مشهد
• پاکستان
• تهران
• محمد جواد ظریف
• وزارت امور خارجه پاکستان
• شاه محمود قریشی
• حسن روحانی