درخواست مهم گوترش از آمریکا درباره توافق هسته‌ای
اقتصادنیوز: دبیر کل سازمان ملل در چهاردهمین گزارش خود خواستار لغو تحریمهای یکجانبه آمریکا علیه ایران و همچنین از سرگیری مذاکرات برجام شد.
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از ایرنا، نشست دوره ای و عادی شورای امنیت سازمان ملل برای بررسی چهاردهمین گزارش دبیر کل این سازمان درخصوص قطعنامه 2231 و برجام امروز دوشنبه 19 دسامبر (28 آذرماه) در نیویورک برگزار شد.
اظهارات جدید «گوترش» درباره برجام
مطابق قطعنامه 2231، هر شش ماه یکبار گزارش دبیرکل سازمان ملل در نشست عادی شورای امنیت سازمان ملل ارائه و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل نیز در این نشست سخنرانی می‌کند.
گوترش در تازه ترین گزارش خود که رزماری دی کارلو معاون دبیرکل سازمان ملل در امور سیاسی و صلح آن را قرائت کرد، آورده است: انعقاد برنامه جامع اقدام مشترک از سوی چین، فرانسه، آلمان، فدراسیون روسیه، انگلیس، ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا با جمهوری اسلامی ایران در تاریخ 14 ژوئیه 2015 و تایید آن توسط شورای امنیت در قطعنامه 2231 (2015)، در 20 ژوئیه 2015، وحدت هدف را در میان اعضای توافق برای دستیابی به اهداف مشترک عدم اشاعه و امنیت منطقه ای نشان داد، به نحوی که منافع اقتصادی ملموسی را برای مردم ایران به ارمغان آورد.
دبیر کل سازمان ملل تصریح کرد: به باور من که این طرح بهترین گزینه موجود برای دستیابی به این اهداف است، بدون تغییر باقی مانده است.
رزمایش شرایط اضطراری در فرودگاه خوی برگزار شد
گوترش افزود: بنابراین بسیار نگران‌کننده است که به رغم تلاش‌های خستگی‌ناپذیر و مکرر برای حل و فصل اختلافات باقیمانده، تعامل‌های دیپلماتیک در کمیسیون مشترک (برجام) هنوز به بازگشت ایالات متحده و جمهوری اسلامی ایران به اجرای موثر و کامل توافق و قطعنامه منتهی نشده است.
دبیر کل سازمان ملل تصریح کرد: از تلاش‌های همه اعضای توافق از زمان از سرگیری مذاکرات در نوامبر 2021 سپاسگزارم و قویاً از آنها می‌خواهم که خود را مجدداً به شروع دوباره آن بدون تأخیر بیشتر از این متعهد کنند. پایان موفقیت آمیز این تعاملات دیپلماتیک برای بازگرداندن اعتماد جامعه بین المللی به قابلیت برنامه هسته‌ای به منظور تضمین ماهیت صلح آمیز برنامه هسته ای ایران لازم است.
گوترش ادامه داد: بنابراین، برای جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده بسیار مهم است که مسائل باقیمانده را حل و فصل کنند؛ با درنظر گرفتن اینکه هرگونه دستاوردی که ممکن است با بازگرداندن این توافق به دست آید، با ادامه تأخیرها کمرنگ می‌شود. من مجدداً از ایالات متحده درخواست می‌کنم تحریمهای خود را همانطور که در توافق مشخص شده، لغو و معافیت‌ها در رابطه با تجارت نفت با جمهوری اسلامی ایران را تمدید کند.
تیراندازی افراد مسلح به ماموران یگان تکاوری + تعداد مجروحان
دبیرکل سازمان ملل اضافه کرد: همچنین مجدداً از جمهوری اسلامی ایران می‌خواهم که به اجرای کامل توافق بازگردد، از برداشتن گام‌های دیگر در عدم اجرای کامل توافق خودداری کند و از گام‌هایی که از ژوئیه 2019 برداشته، عقب نشینی کند.
گوترش ادامه داد از زمان گزارش قبلی، جمهوری اسلامی ایران به کاهش اجرای تعهدات هسته ای ذیل توافق، ادامه داده است. در 22 نوامبر 2022، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) از قصد جمهوری اسلامی ایران برای نصب آبشارهای جدید سانتریفیوژها در نیروگاه غنی‌سازی سوخت نطنز و تولید اورانیوم غنی‌شده تا 60 درصد در نیروگاه غنی‌سازی سوخت فردو گزارش داد. اگرچه آژانس از فوریه 2021 قادر به راستی آزمایی کل ذخایر اورانیوم غنی شده در جمهوری اسلامی ایران نبوده، تخمین زده است که در 22 اکتبر 2022، کل ذخایر 3673.7 کیلوگرم (بیش از حد مجاز 202.8 کیلوگرم) از جمله 417.2 کیلوگرم اورانیوم -235 غنی شده 20 درصد و 64.3 کیلوگرم اورانیوم -235 غنی شده 60 درصد بوده است.
دبیر کل سازمان ملل اضافه کرد: لازم است جمهوری اسلامی ایران به دقت سایر نگرانی های مطرح شده از سوی اعضای توافق و سایر کشورهای عضو در رابطه با قطعنامه 2231 را بررسی و به آنها رسیدگی کند. با این حال، مسائلی که به توافق مربوط نمی‌شوند، باید بدون لطمه به حفظ توافق و دستاوردهای آن مورد رسیدگی قرار گیرند.
در بخش دیگری از گزارش گوترش آمده است: در حالی که جامعه بین المللی همچنان از برنامه جامع اقدام مشترک و قطعنامه 2231 حمایت می کند، تعاملات دیپلماتیک کنونی همچنان در بن بست باقی مانده و ابتکارات دوجانبه و منطقه ای جاری برای بهبود روابط با جمهوری اسلامی ایران را بیش از پیش لازم می‌کند. از طرف‌های مربوطه می‌خواهم این ابتکارات را که ممکن است به دستیابی به ثبات منطقه‌ای کمک و احیای توافق را دنبال کند، پی بگیرند.
آمادگی روسیه برای گسترش همکاری هسته‌ای با بلاروس
دبیر کل سازمان ملل همچنین افزود: آژانس بین المللی انرژی اتمی به ایفای نقش ضروری در نظارت و راستی آزمایی تمامی فعالیت های هسته ای در جمهوری اسلامی ایران ادامه می دهد. آژانس در آخرین گزارش سه ماهه خود به تاریخ 10 نوامبر 2022 خاطرنشان کرد که از 23 فوریه 2021، «فعالیت های راستی آزمایی و نظارت آن به طور جدی از تصمیم ایران برای توقف اجرای تعهدات هسته ای خود تحت برنامه جامع اقدام مشترک، از جمله پروتکل الحاقی» تاثیر گرفته است. آژانس همچنین خاطرنشان کرد همانطور که در 8 ژوئن 2022 به آژانس اعلام شد، تصمیم ایران برای حذف تمام تجهیزات آژانس که قبلا در ایران برای فعالیت‌های نظارتی در رابطه با [برنامه جامع اقدام مشترک] نصب شده بود، پیامدهای زیان آور برای توانایی آژانس در تضمین ماهیت صلح آمیز برنامه هسته ای ایران داشته است.
گوترش تصریح کرده است که این گزارش، چهاردهمین گزارش او در مورد اجرای قطعنامه 2231، ارزیابی اجرای قطعنامه شامل یافته ها و توصیه ها را از زمان صدور گزارش قبلی من در 23 ژوئن 2022 ارائه می کند. مطابق با گزارش های قبلی، تمرکز گزارش حاضر بر مفاد مندرج در پیوست B قطعنامه است.
در بخش دیگری از این گزارش آمده است، از 24 ژوئن 2022، هیچ پیشنهاد جدیدی برای مشارکت یا مجوز فعالیت‌های مندرج در بند 2 الحاقیه ب قطعنامه 2231 از طریق کانال تدارکات به شورای امنیت ارائه نشده و مورد تایید قرار نگرفته است. شورای امنیت هشت اطلاعیه جدید را بر اساس بند 2 برای برخی فعالیت‌های هسته‌ای منطبق با برنامه جامع اقدام مشترک دریافت کرده که نیازی به تایید ندارد، اما نیازمند اطلاعیه شورا به تنهایی یا شورا و کمیسیون مشترک است. در این گزارش به تمدید معافیت های آمریکا در خصوص برخی پروژه های هسته ای اشاره و از آن استفاده شده است. در این گزراش همچنین بند 3 الحاقیه ب قطعنامه 2231 یادآور شده و همچنین آمده است که در نامه‌های مشابهی خطاب به رئیس شورای امنیت، تسهیل‌کننده شورای امنیت برای اجرای قطعنامه 2231 و اینجانب در تاریخ 24 ژوئن 2022، نماینده دائم آمریکا در سازمان ملل پرواز وسیله نقلیه فضایی توسط جمهوری اسلامی ایران را در مارس 2022 به اطلاع من رساند.
در این گزارش آمده است که نماینده دائم آمریکا ادعا کرد که وسایل پرتاب فضایی دارای فناوری هایی هستند که تقریباً مشابه و قابل تعویض با آنهایی هستند که در موشک های بالستیک طراحی شده برای حمل سلاح هسته ای استفاده شده‌اند و بنابراین پرتاب وسایل نقلیه فضایی... فعالیتی است که شورای امنیت به وضوح از ایران خواسته این کار را انجام ندهد.
گوترش تصریح کرده است نظرات نمایندگان دائم فرانسه، آلمان، انگلستان، رژیم صهیونیستی، جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه در سازمان ملل در مورد این پرواز در سیزدهمین گزارش من در مورد اجرای قطعنامه 2231 منعکس شده است.
در بخش دیگری از گزارش دبیر کل سازمان ملل آمده است که در 23 نوامبر 2022، اینجانب و رئیس شورای امنیت نامه هایی از نمایندگان رژیم صهیونیستی و فرانسه، آلمان و انگلیس درباره فعالیت های جمهوری اسلامی دریافت کردیم که این فعالیت‌ها را مغایر با قطعنامه 2231 تشخیص دادند.
در ادامه این گزارش آمده است که در نامه های مورخ 5 ژوئیه و 28 و 29 نوامبر 2022 نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران خطاب به رئیس شورای امنیت و اینجانب، قاطعانه ادعاهای مطرح شده توسط نمایندگان دائم ایالات متحده، اسرائیل، فرانسه، آلمان و بریتانیا را «بی‌اساس» و «غیر مستند» خواند. در سند دیگری نماینده دائم تاکید کرد که تعریف رژیم «کنترل فناوری موشکی» به لحاظ جهانی پذیرفته نشده و اینکه بند 3 الحاقیه ب قطعنامه 2231 «به وسایل نقلیه فضایی مربوط نمی‌شود. وی همچنین تاکید کرد که برنامه‌های موشکی و فضایی ایران، از جمله پرتاب موشک‌های بالستیک یا پرتابگر فضایی، «خارج از حوزه یا صلاحیت قطعنامه 2231 شورای امنیت و پیوست‌های آن است.
در بخش دیگری از این گزارش آمده است که در نامه‌های مورخ 13 جولای و 29 نوامبر 2022 خطاب به رئیس شورای امنیت و اینجانب، نماینده دائم و کاردار نمایندگی دائمی فدراسیون روسیه در سازمان ملل متحد موضع کشور خود را در مورد تفسیر بند 3 پیوست ب قطعنامه 2231 تکرار کرد. آنها مجدداً تأکید کردند که معیارهای دسته اول رژیم «کنترل فناوری موشکی» نمی‌توان برای تعیین اینکه آیا موشک‌های بالستیک خاص طراحی شده‌اند تا قادر به حمل سلاح‌های هسته‌ای باشند، استفاده شود.
آنها در هر دو نامه تاکید کردند که فدراسیون روسیه همچنان بر این عقیده است که جمهوری اسلامی ایران "با حسن نیت به بند 3 پیوست ب قطعنامه 2231 که اشاره به خودداری از فعالیت‌های مرتبط با موشک‌های بالستیک دارد، احترام می‌گذارد.
در بخش دیگری از این گزارش آمده است که نماینده دائم اوکراین در سازمان ملل در نامه ای خطاب به اینجانب در تاریخ 17 اکتبر 2022 مدعی شد که چندین هواپیمای بدون سرنشین (پهپاد) مغایر با مفاد بند 4 پیوست ب قطعنامه 2231 از جمهوری اسلامی ایران به فدراسیون روسیه منتقل شده است.
در نامه‌هایی خطاب به رئیس شورای امنیت و اینجانب در تاریخ 21 اکتبر 2022، نمایندگان دائم فرانسه، آلمان و انگلیس در سازمان ملل متحد و نماینده دائم ایالات متحده در سازمان ملل متحد سازمان ملل متحد همچنین مدعی شدند که پهپادها از جمهوری اسلامی ایران به فدراسیون روسیه به نحوی مغایر با قطعنامه منتقل شده است.
اوکراین، فرانسه، آلمان و انگلیس و ایالات متحده نیز در نامه های خود خواستار بازرسی شدند. نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد در نامه‌های 19 و 24 اکتبر 2022 خطاب به رئیس شورای امنیت و اینجانب ادعای بی‌اساس مبنی بر اینکه ایران هواپیماهای بدون سرنشین برای استفاده در درگیری‌های اوکراین تهیه کرده را قاطعانه رد کرد. علاوه بر این، او این دیدگاه را بیان کرد که بند 4 الحاقیه ب قطعنامه 2231 تنها انتقال اقلام، مواد، تجهیزات، کالاها و فناوری را محدود می کند که «کشور تشخیص می دهد می تواند به توسعه سیستم های حمل سلاح هسته ای منجر شود» و اینکه کشورش «هرگز اقلام، مواد، تجهیزات، کالاها و فناوری‌هایی که بتواند به توسعه سیستم‌های حمل سلاح هسته‌ای منجر شود را تولید یا عرضه نکرده است» و قصد آن را هم ندارد.
در بخش دیگری از گزارش گوترش آمده است، نماینده دائم فدراسیون روسیه در سازمان ملل متحد همچنین نامه ای به رئیس شورای امنیت و اینجانب به تاریخ 21 اکتبر 2022 ارسال کرد که در آن "جدی ترین نگرانی" را در رابطه با نامه فرانسه، آلمان و انگلیس بیان کرد. دبیرخانه در حال بررسی اطلاعات موجود است. هر گونه یافته در زمان مقتضی به شورای امنیت گزارش خواهد شد.
همچنین بخوانید