نگاه کردن به آینده و آماده شدن برای آینده مهم است
در قضایای برجام، در سال 94 و 95، ایرادی که بنده میگرفتم این بود که یک نکاتی باید در برجام رعایت میشد که مشکلات بعدی پیش نیاید؛ اعتراض من عمدتاً به این بود؛ من میگفتم این نکات را باید در نظر بگیرید، در تذکرات هم آن را مکرر [میگفتم]. خب بعضی از اینها در نظر گرفته نشد، مورد توجه قرار نگرفت، این مشکلات بعدی پیش آمد که همه مشاهده میکنند. بنابراین، نگاه کردن به آینده و آماده شدن برای...
خبرگزاری میزان - بنا به اعلام پایگاه اطلاع رسانی KHAMENEI.IR، رهبر معظم انقلاب بیست و هشتم بهمن 1400 در ارتباط تصویری با مردم آذربایجان شرقی بیاناتی ایراد فرمودند که در این مجال بازخوانی میشود.
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله رب العالمین و الصلاه و السلام علی سیدنا محمد و آله الطیبین الطاهرین و لعنه الله علی اعدائهم اجمعین.
ای کاش امکان میداشت نَفَس گرم شما عزیزان تبریزی و آذربایجانی را مثل سال‌های گذشته در این حسینیه احساس میکردیم! امسال هم نتوانستیم شما را از نزدیک زیارت کنیم. امیدواریم خدای متعال به شما توفیق بدهد، کمک کند و تفضلاتی را که بر مردم آذربایجان و مردم تبریز در طول زمان مبذول داشته است، به بهترین وجهی ادامه بدهد.
این جلسه به مناسبت بیست‌ونهم بهمن سال 56 است که این دیدارِ همه‌ساله‌ی ما و شما است و این روز در واقع روز درخشش تبریز در تاریخ انقلاب است؛ روز بیست‌ونهم بهمن یک روز پُرافتخار و مایه‌ی درخشش تبریز است در طول تاریخ انقلاب ما.
ارتباط با خدا به زندگی شما برکت میبخشد، به کشور هم برکت میبخشد، به آینده انقلاب هم برکت میبخشد
قبل از اینکه وارد صحبت به مناسبت این بزرگداشت و یادبود بیست‌ونهم بهمن بشوم، چون امروز روز نیمه‌ی رجب و روز عمل و عبادت و تضرع است، مناسب میدانم که عرض کنم جوان‌های ما، عزیزان ما، به تقویت بنیه‌ی معنوی نیاز دارند؛ همه‌ی ما نیاز داریم، جوان‌ها بیشتر و بهتر جذب میکنند عوامل معنویت را. ممکن است اعمال امروز را یک کسی مثل بنده هم انجام بدهد، اما وقتی یک جوان انجام میدهد، فیضی که او میبرد و استفاده‌ای که او میکند از فیضی که امثال این حقیر میبریم بسیار بیشتر است؛ این خاصیت جوانی است. جوان‌ها را توصیه میکنم که فرصت ماه رجب را مغتنم بشمرند، فرصت امروز را که نیمه‌ی ماه رجب است مغتنم بشمرند. البته اعمال امروز را متوقف دانسته‌اند یا همراه کرده‌اند با سه روز روزه، لکن بدون روزه هم به قصد رجاء میشود عمل ام‌داوود را به جا آورد. این ارتباط با خدا به زندگی شما برکت میبخشد، به کشور هم برکت میبخشد، به آینده‌ی انقلاب هم برکت میبخشد.
اما درباره‌ی بیست‌ونهم بهمن، اولاً بیست‌ونهم بهمن برای تبریز و برای همه‌ی ما روز شکرگزاری است؛ بحث من مربوط به همین مقوله است که حالا انشاءالله ادامه خواهم داد. روز شکرگزاری است؛ چرا شکرگزاری؟ زیرا حادثه‌ای که در این روز در تبریز به وجود آمد موجب ثمردهی انقلاب شد؛ این حادثه موجب شد که انقلاب و فعالیتها و تلاش‌های میدانی و سیاسی قبل از انقلاب به ثمر بنشیند؛ این خاصیت حادثه‌ی بیست‌ونهم بهمن تبریز بود؛ چرا؟ زیرا این حرکت، حرکت ابتکاری‌ای بود، حرکت مهمی بود که استمرار قیام نوزدهم دی قم را به همه یاد داد و نشان داد. اگر تبریز در روز بیست‌ونهم بهمن آن حرکت عظیم را انجام نمیداد، سنت چهلم‌گیری و استمرار مبارزه برای ملت ایران راه نمی‌افتاد و باب نمیشد. وقتی که چهلم شهدای قم در تبریز با ابتکار تبریزی‌ها به وجود آمد، این شد سرمشق. در شهر‌های گوناگون دیگر - در یزد، در کرمان، در شهر‌هایی از استان فارس و در مناطق گوناگون دیگر - این حرکت به راه افتاد و این جریان، آحاد مردم را به میدان مبارزه و انقلاب کشاند و همین شد که [حضور مردم] به پیروزی انقلاب منتهی شد. پیروزی این انقلاب به خاطر حضور مردم در عرصه و در میدان و در خیابان بود؛ این انقلاب نه با تفنگ، نه با سیاسی‌کاری، نه با حزب‌بازی پیروز نشد؛ با حضور مردم پیروز شد. حضور مردم ناشی از همین حرکتها بود، سرآغاز این حرکتها هم در تبریز انشاء شد و ابتکار شد. بنابراین، ما همه، از جمله خود شما تبریزی‌های عزیز، بایستی خدا را شکر کنیم که این حرکت شما برکت پیدا کرد و به ثمردهی انقلاب منتهی شد.
خب، روز بیست‌ونهم بهمن یک حادثه است. آذربایجان حوادث گوناگونی را گذرانده است و در طول تاریخ، از چند قرن پیش به این طرف - حالا آن مقداری که میتوان بجرئت گفت، از سه چهار قرن پیش به این طرف - آذربایجان پیش‌ران وحدت ملی و ایستادگی ملی بوده؛ یعنی آذربایجان و تبریز یک نقطه‌ی اساسی برای ایجاد اتحاد ملت ایران و یک مرکز مهم برای تعلیم ایستادگی مردم ایران در مقابل حوادث گوناگون، بوده. این افتخاراتی را برای این شهر و این استان به وجود می‌آورد و برای خود این استان و این شهر هم البته افتخار بزرگی است.
یکی از امتیازات بزرگ آذربایجان که این را هم خوب است عرض بکنیم، این است که همیشه پرچم ارادت به اهل‌بیت در دست مردم آذربایجان بوده؛ یعنی در این چند قرنی که اشاره کردم، هیچ وقت این پرچم در دست مردم آذربایجان از اهتزاز نیفتاده است. در بسیاری از شهر‌های دیگر هم همین جور است، لکن آذربایجان در این مسئله یک خصوصیتی دارد که این هم جزو افتخارات بزرگ آذربایجان است.
پس حرکت بیست‌ونهم بهمن شد [موجب] استمرار مبارزه؛ من امروز میخواهم روی این «استمرار» چند جمله‌ای عرض کنم.
استمرار یک حرکت، کلید پیروزی آن حرکت است؛ اگر چنانچه حرکتی آغاز بشود و نتواند استمرار پیدا کند، نتواند گام‌های بعدی را مرتب بعد از گام اول بردارد، این حرکت عقیم خواهد ماند، باطل خواهد شد، بی‌اثر خواهد شد. ما نهضت‌ها و انقلاب‌هایی را در دنیا سراغ داریم که اینها خوب شروع شدند، گام‌های مهمی هم برداشتند، منتها به پیروزی دست پیدا نکردند؛ چرا؟ چون اصحاب نهضت - حالا «اصحاب نهضت» یا سردمداران نهضت هستند یا پیروان و آحاد مردمی که دنباله‌روِ آن‌ها بودند - از راه رفتن و از ادامه‌ی مسیر منصرف شدند؛ یا خسته شدند یا ناامید شدند یا سرگرم به بازیچه‌های مادی شدند یا دچار یأس شدند یا دچار ترس شدند و یا دچار اختلافات داخلی شدند، بالاخره نتوانستند گام‌های بعدی را بردارند، لذا نهضتشان به پیروزی نرسیده؛ لذا ما این جور میگوییم که ادامه‌ی حرکت و استمرار حرکت، رمز پیروزی هر حرکتی است.
ماجرای بیست‌ونهم بهمن پایه‌گذار استمرار نهضت میدانی مردم است. مردم تبریز کاری کردند که حرکت میدانی مردم آغاز شد. خب مبارزه از سال‌ها قبل از آن بود، انواع و اقسام مبارزات در گوشه و کنار کشور وجود داشت، اما حضور میدانی مردم از قم شروع شد و اگر چنانچه حادثه‌ی تبریز نبود، مسئله‌ی قم فراموش میشد؛ تبریزی‌ها استمرار را به همه یاد دادند و حرکت بیست‌ونهم بهمن آغاز استمرار و ادامه دادن حرکت عظیمی بود که شروع شده بود. این ابتکار به مردم جرئت داد که بتوانند بیایند در میدان، این موجب شد که فریاد رسای امام راحل (رضوان الله تعالی علیه) بلندتر از همیشه به گوش همه‌ی مردم ایران برسد - در همین قضیه‌ی تبریز، امام حداقل دو پیام دادند خطاب به مردم و ملت ایران و خطاب به مردم تبریز و آذربایجان (2) - و مسیر انقلاب روشن شد؛ معلوم شد که اگر این انقلاب بخواهد ادامه پیدا کند، چه کار باید کرد. این را بیست‌ونهم بهمن به همه یاد داد، نشان داد که باید این جور حرکت کرد، باید آمد وسط میدان و از زَرق و بَرق دستگاه طاغوت که در واقع پوک بود و توخالی بود، باید نترسید.
خب؛ این مسئله‌ی استمرار که گفتیم مسئله‌ی مهمی است، در منطق امام بزرگوار هم یکی از امهات سیاست‌های انقلابی امام بود. بعد از پیروزی انقلاب و بعد از شکل‌گیری نظام اسلامی، همه‌ی همت امام عظیم‌الشأن این بود که این حرکت استمرار پیدا کند. بیانات روشنگر امام، پیدرپی به همه روحیه میداد، راه را نشان میداد، هدفها را به یاد مردم می‌آورد که فراموش نکنند هدف این مبارزه و هدف این حرکت چیست و همه را به حرکت درمی‌آورد؛ یعنی امام، در همان اولین گام‌های بعد از پیروزی انقلاب، از این نکته‌ی مهم غفلت نکردند؛ حتی بعد از آنکه امام دچار بیماری شدند و بیمارستان افتادند و محدودیتهای فراوان جسمی پیدا کردند، این مسئله‌ی قدم‌های پیدرپی و استمرار حرکت انقلابی را از یاد نبردند و به طور پیگیر دنبال کردند؛ این موجب شد که ترفند‌های دشمنان خنثی بشود و انقلاب زنده نگه داشته بشود.
من باز یک نمونه از تبریز مثال بزنم. در اواسط سال 58، تبریز با حمله‌ی ضدانقلاب مواجه شد؛ با یک تدابیری، با یک مقدماتی که حالا در بعضی جا‌ها ثبت هم شده، نوشته شده و خیلی‌ها هم میدانند، قدیمی‌ها هم یادشان هست، تبریز مواجه شد با یک حرکت ضدانقلابی. در خود تبریز تعداد معدودی عناصرِ ناباب بودند، لکن عمده از بیرون ریختند داخل تبریز، تبریز را شلوغ کردند و از مرکز هم به نحوی به آن‌ها کمک میشد، از طرف بعضی‌ها به آن اخلالگران کمک‌هایی انجام میگرفت. بعضی‌ها نگران بودند؛ ما در شورای انقلاب، آن وقت این قضیه را مطرح میکردیم، بحث میکردیم، بعضی‌ها بشدت نگران بودند؛ امام فرمود که خود مردم غیور تبریز این را علاج میکنند، لازم نیست هیچ کس دخالت کند؛ منطق امام این بود. در سخنرانی هم امام این را بیان کردند؛ (3) گفتند تبریز احتیاج به دخالت دیگران ندارد، خود تبریز غائله را خواهد خواباند، و خواباند. شهید مدنی که آن روز بعد از شهید قاضی (رضوان الله علیهما) امام‌جمعه‌ی تبریز بودند، آن روز وسط میدان بود؛ خود شهید مدنی وسط میدان بود، جوان‌ها هم دُورش لحظه‌به‌لحظه زیاد شدند، هزاران جوان همراه او [آمدند] و توانستند بر این توطئه غلبه بکنند. این حرکت امام، این نگاه امام، این نوع رفتار امام موجب شد که یک چنین موفقیت بزرگی به وجود بیاید، که این یک گام بود؛ طبیعت کار امام این بود.
امام از جنگی که بر ملت ایران تحمیل شده بود، یک وسیله‌ای برای اقتدار ملت به وجود آورد
یک نمونه‌ی بسیار مهم از تدابیر امام در باب استمرار حرکت و تداوم حرکت انقلاب، آن تدابیری بود که در دوران دفاع مقدس از امام مشاهده میشد و صادر میشد. از همان روز اولی که حمله‌ی صدام آغاز شد به بعضی از فرودگاه‌ها و مناطق، تا روز آخر هشت سال جنگ و قبول قطعنامه، امام پیدرپی نَفَس تازه میداد و روحیه میداد به رزمندگان، به مردم، به پشتیبانی‌کنندگان، به مسئولان کشور؛ و در واقع امام از جنگی که بر ملت ایران تحمیل شده بود، یک وسیله‌ای برای اقتدار ملت به وجود آورد. خب آن روز دست ما در داخل کشور انصافاً خالی بود؛ از سلاح، از امکانات، از یک سازمان‌دهیِ منظمِ مرتب در مواجهه‌ی با دشمن، دستمان خالی بود؛ یعنی امکاناتمان خیلی ضعیف بود؛ اوایل انقلاب بود، مشکلات خیلی زیاد بود. در یک چنین وضعی، امام از جنگ برای یک ملت انقلابی فاقد امکانات یک وسیله‌ای ساخت برای اقتدار و اعتبار ملی و بین‌المللی. جنگ را دشمنان طراحی کرده بودند که انقلاب را نابود کنند، امام جنگ را وسیله‌ای قرار داد برای اینکه انقلاب را تقویت کند و آن را استمرار ببخشد و این تهدید را به یک فرصت تبدیل بکند. مسئله‌ی «استمرار» در سیاست‌های امام این است.
خب، باز من از تبریز مثال بزنم. بنده شهید باکری را قبل از انقلاب دیده بودم؛ یک دوست مشهدی که در دانشگاه تبریز تحصیل میکرد، مرحوم آقا مهدی باکری را آورد مشهد، من ایشان را دیدم؛ یک دانشجوی معمولی بود. امام از یک دانشجوی دانشگاه، یک شخصیت بزرگ، یک فرمانده بزرگ، یک الگو به وجود آورد و خلق کرد؛ این کار امام بود. امثال مهدی باکری و شهید قاسم سلیمانی را امام تولید کرد، امام اینها را به وجود آورد. حرکت تداوم انقلاب این جوری است؛ جوان‌ها را پیدرپی به شخصیت‌های انقلاب، به مردان انقلاب، به پیشروان انقلاب تبدیل میکند و پیش میبرد.
بنابراین، مسئله‌ی استمرار و تداوم حرکت انقلابی - که گفتیم ماجرای بیست‌ونهم بهمن پیش‌ران این استمرار انقلابی بود - یکی از مهم‌ترین مقوله‌های جذاب زندگی امروز و فردای کشور ما است؛ این را باید همواره در نظر داشته باشیم، این را دنبال کنیم، روی این فکر کنیم، روی این کار کنیم؛ و این درس را البته همه از امام آموختند؛ این را همه‌ی ما از امام یاد گرفتیم.
خب، حالا «استمرار حرکت انقلابی» یعنی چه؟ نمونه‌هایی عرض کردیم، اما به شکل کلی مصادیق این استمرار حرکت چیست؟ «استمرار حرکت انقلابی» یعنی اینکه ما هدف‌های انقلاب را در نظر داشته باشیم، در مد نظر قرار بدهیم و همه‌ی نیاز‌های امروز و فردا، نیاز‌های اکنون و آینده را که ما را به آن هدفها میرساند، در نظر بگیریم و این نیاز‌ها را به هر شکلی که میتوانیم تأمین کنیم؛ معنای این، استمرار انقلاب است؛ هدف‌های انقلابی در نظر گرفته بشود؛ و برای رسیدن به این هدفها طبعاً نیاز‌هایی وجود دارد که این نیاز‌ها بعضی‌اش مربوط به کوتاه‌مدت است، مربوط به اکنون است، بعضی از این نیاز‌ها مربوط به آینده است، مربوط به فردا است که از امروز باید برای فردا آن را آماده کرد. این نیاز‌ها را در حد توانِ خودمان تلاش کنیم به وجود بیاوریم؛ این، حرکتِ تداومِ انقلاب و استمرارِ انقلاب را به وجود می‌آورد که حالا من نمونه‌هایی را عرض خواهم کرد. حالا «هدف‌های انقلاب» که گفتیم، یعنی چه؟ یعنی پیشرفت کشور، عدالت اجتماعی در کشور، اقتدار کشور، تشکیل جامعه‌ی اسلامی در کشور و در نهایت رسیدن به تمدن نوین اسلامی و تمدن بزرگ اسلامی؛ هدف‌های انقلاب اینها است. باید دید برای رسیدن به این هدفها، برای رسیدن به عدالت اجتماعی، برای رسیدن به پیشرفت واقعی کشور - نه پیشرفت‌های پوشالی و ادعایی؛ پیشرفت‌های همه‌جانبه، مادی و معنوی - و برای رسیدن به جامعه‌ی اسلامی که احکام اسلام به معنای واقعی در آن پیاده بشود و مردم بهره‌مند بشوند از تحقق این احکام و در نهایت برای رسیدن به تمدن نوین اسلامی، چه کار‌هایی لازم است، آن کار‌ها را در حد توانمان [انجام بدهیم]؛ هر کسی در حد توان خودش؛ بنده یک جور، آن مسئول یک جور، آن دانشجو یک جور و امثال اینها که حالا عرض خواهیم کرد.
بنابراین، من حالا مصداق‌هایی را عرض میکنم. تلاش دانشمندان و پژوهشگران؛ تلاشی که دانشمندی میکند و پژوهشگری انجام میدهد، این یک حرکتی است برای تداوم انقلاب. تلاش علمای حوزه و دانشگاه، تدریس علمای حوزه و دانشگاه. فعالیت کارآفرین و کارگر، از صنعت و کشاورزی و خدمات و امثال اینها؛ اینها همه جزو چیز‌هایی است که وقتی با نگاه به هدف‌های انقلاب انجام بگیرد، مصداق‌های استمرار بخشیدن به انقلاب است. کوشش جوان دانش‌پژوه، چه در دانشگاه، چه در حوزه؛ فعالان عرصه‌ی خدمات اجتماعی فعالان میدان کمک‌های مؤمنانه که موارد زیادی‌اش را در این یکی دو سه سال اخیر در قضایای مختلف، ملت ایران به بهترین وجهی انجام دادند و شاهد بودند؛ فعالان حوزه‌ی دفاع نظامی؛ فعالان جهاد تبیین؛ همین چیز‌هایی که جناب آقای آل‌هاشم الان در سخنرانی‌شان گفتند و گزارش دادند که دارد انجام میگیرد. کارکنان خدوم حکومتی؛ در مجموعه‌ی حکومت، در سه قوه، کارکنانی که مشغول خدمت صادقانه و مخلصانه هستند. روشنگری‌های روشنگران عرصه‌ی سیاسی؛ بسیاری از افراد هستند که در عرصه‌ی سیاسی روشنگری میکنند، حقایق را برای مردم در رسانه‌های مختلف [روشن میکنند] و امروز خوشبختانه در فضای مجازی، این کار به صورت خوبی از طریق افرادی که احساس مسئولیت میکنند در حال انجام است، و همچنین در مطبوعات و عمدتاً در رسانه‌ی ملی.
کمک به مراکز مقاومت؛ آن کسانی که مراکز مقاومت در منطقه‌ی ما و دنیای اسلام را کمک میرسانند، اینها در حقیقت برای تداوم انقلاب و برای استمرار انقلاب دارند کار میکنند؛ و همین طور کسانی که آماده‌ی حضور در میدان‌ها هستند در حوادث گوناگون؛ فرض کنید قضیه‌ی دفاع از حرم پیش می‌آید، کسانی می‌آیند وارد میدان میشوند؛ گاهی مسائل گوناگونی در داخل به وجود می‌آید، مثلاً نهم دی - که البته در تبریز هشتم دی، یک روز زودتر از همه وارد میدان شدند - کسانی می‌آیند وارد میدان میشوند. همه‌ی این حرکتها، حرکت‌های استمرار انقلابند؛ همه‌ی اینها اجزای یک حرکت عمومی هستند که ما اسم آن حرکت را میگذاریم «حرکت تداوم انقلاب و استمرار انقلاب» که همه با نگاه به هدف‌های بزرگ انقلاب و هدف‌های بلند انقلاب انجام میگیرد.
هوشیاری ملت ایران واقعاً خیره‌کننده است! چطور در مواقع لازم، هوشیارانه وارد میدان میشوند
البته این تلاش‌ها دو جور هستند؛ بعضی از این تلاش‌ها مربوط به امروزند، مسائل نقد امروزند، بعضی‌ها مسائل مربوط به آینده‌اند. نیاز‌های اکنون را، نیاز‌های نقد را، معمولاً آحاد ملت بزودی تشخیص میدهند یا با اندک‌اشاره‌ای تشخیص میدهند و بی‌محابا وارد میدان میشوند. در دفاع مقدس این جور بود؛ یک اشاره‌ی امام بزرگوار، سیل جمعیت را روانه میکرد به سمت میدان‌های نبرد؛ در این قضایای اخیر هم همین جور بود، در قضایای دفاع از حرم هم همین جور بود. البته در این باب، هوشیاری ملت ایران واقعاً خیره‌کننده است! چطور در مواقع لازم، هوشیارانه وارد میدان میشوند که مثال بارز آن، همان طور که عرض کردم، در دهه‌های گذشته مسئله‌ی حضور در جبهه بود، حضور در مقابله‌ی با ضدانقلاب بود، همان قضیه‌ی تبریز در سال 58 یک نمونه است و از این نمونه‌ها در سایر نقاط کشور هم وجود داشت و فعالیتهای گوناگون [دیگر]. نهم دی یکی از این فعالیتها بود؛ مردم، به صورت خودجوش، خودشان آمدند وارد میدان شدند، احساس نیاز کردند و این نیاز را برآورده کردند.
فعالیتهای علمی مورد نیاز کشور همین طور است. فرض کنید در این قضیه‌ی کرونا، دانشمندان جوان کشور بلافاصله مشغول فعالیت شدند؛ خب ما از نزدیک مطلع بودیم که چه کار دارند میکنند. به مجرد اینکه این مسئله مطرح شد که یک واکسنی برای این باید تولید بشود، از جا‌های مختلف، در بخش‌های مختلف، مشغول کار شدند که حالا می‌بینید محصولش انواع واکسن‌ها در داخل کشور است که مردم استفاده کردند و کشور بی نیاز شد از اینکه دست حاجت به سمت این و آن دراز کند و دیگران منت بگذارند چند عدد واکسن را یا بدهند یا ندهند، که نمیدادند اگر چنانچه خودمان تولید نمیکردیم. این همان نیاز نقد است که احساس میکنند نیاز کشور است، آن را تولید میکنند.
تازه‌ترینِ این قبیل کار‌های نقد، حضور همین چند روز قبل است در مراسم بیست‌ودوم بهمن. امسال بیست‌ودوم بهمن، بیست‌ودوم بهمنِ عجیبی بود؛ واقعاً یک حرکت خودجوش بود؛ واقعاً به معنای حقیقی کلمه حرکت خودجوشی بود که مردم انجام دادند و حقاً تحسین‌برانگیز بود؛ حقاً این حرکت تحسین‌برانگیز بود. با این مشکلاتی که مردم را احاطه کرده - کرونا از یک طرف، مشکلات معیشتی از یک طرف، لجن‌پراکنی‌های بیگانگان از یک طرف، کمک‌های متأسفانه بعضی از عناصر داخلی به همان لجن‌پراکنی‌ها از یک طرف - در محاصره‌ی این همه موانع و مشکلات، ملت این راه‌پیمایی عظیم را انجام میدهد که آن کسانی که معمولاً معیار جمعیت دستشان هست و هر سال گزارش میدهند، با دوربین و مانند اینها میتوانند با تقریب به واقع جمعیت را حدس بزنند، به ما گزارش دادند که در همه‌ی استان‌های کشور، جز دو یا سه استان، امسال جمعیت از سال گذشته بیشتر بود؛ بعضی‌ها دو برابر سال گذشته بود، بعضی‌ها پنجاه درصد بیشتر بود، بعضی چهل درصد بیشتر بود؛ همه جا این جوری بود. این حرکتِ مردم هوشمندیِ عجیبی است؛ اینها واقعاً تحسین‌برانگیز است و این حرکت بسیار پُرمعنا است. خب اینها مربوط به نیاز‌های اکنون است که مردم تشخیص میدهند و خودشان وارد میدان میشوند و ابتکار میکنند.
امروز اگر ما محققین را تربیت نکنیم، یک حرکت علمی بزرگ و یک نهضت علمی به راه نیندازیم، پانزده سال دیگر، بیست سال دیگر، دانشمندان برجسته‌ای که بتوانند با دنیا برابری کنند یا از خطوط مقدم علم دنیا جلو بزنند دیگر نخواهیم داشت
یک چیز‌هایی هم هست که نیاز‌های آینده است؛ اینها را خیلی‌ها تشخیص میدهند و انجام میدهند، بعضی‌ها هم غفلت میکنند. مراد من از این نیاز‌های مربوط به آینده نیاز‌هایی است که اگر شما امروز به فکر نیفتید و برایش کاری انجام ندهید، فردا درخواهید ماند؛ یعنی فردا گیر میکنید؛ اگر امروز به فکرش نباشید، فردا مشکل برای شما درست میشود. مثلاً تربیت دانشمند و محقق از این قبیل است. امروز اگر ما محققین را تربیت نکنیم، یک حرکت علمی بزرگ و یک نهضت علمی به راه نیندازیم، پانزده سال دیگر، بیست سال دیگر، دانشمندان برجسته‌ای که بتوانند با دنیا برابری کنند یا از خطوط مقدم علم دنیا جلو بزنند دیگر نخواهیم داشت. امروز این کار - تربیت محققین و دانشمندان - یک کار بلندمدت است.
مسئله‌ی فرزندآوری و تکثیر نسل که من این همه روی آن تأکید میکنم، از این قبیل است. امروز اگر ما به فکر تکثیر نسل نباشیم، مسئله‌ی فرزندآوری را امروز اگر چنانچه برایش فکر نکنیم، پانزده سال دیگر، بیست سال دیگر، دیر خواهد بود؛ کشوری خواهیم شد که عنصر لازم برای حرکت پیشرفت را، یعنی جوان را، به قدر کافی در اختیار نخواهد داشت. امروز باید به فکر فردا بود.
ما هم دیر یا زود نیاز مبرم پیدا میکنیم به انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز. امروز اگر چنانچه به فکر نباشیم، امروز اگر دنبال نکنیم، فردا دیر خواهد بود، دستمان خالی خواهد بود
یا همین مسئله‌ی انرژی هسته‌ای که دنیا روزبهروز دارد به انرژی هسته‌ای وابسته‌تر میشود، ما هم دیر یا زود نیاز مبرم پیدا میکنیم به انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز. امروز اگر چنانچه به فکر نباشیم، امروز اگر دنبال نکنیم، فردا دیر خواهد بود، دستمان خالی خواهد بود. آن وقتی که دنیا مسلط بر تمام زوایای این مسئله باشد، آن روز برای ما حرکت کردن و پیش رفتن مشکل خواهد بود؛ لذا شما ملاحظه کنید ببینید جبهه‌ی دشمن روی مسئله‌ی انرژی هسته‌ای ما چه تکیه‌ی ظالمانه‌ای دارد میکند! تحریم، به خاطر انرژی هسته‌ای که میدانند هم صلح آمیز است. حالا اسم می‌آورند که [ایران] تا تولید بمب، فلان قدر فاصله دارد! اینها حرف‌های مهمل و بی‌معنا است؛ خودشان میدانند که ما دنبال این قضیه نیستیم، دنبال سلاح هسته‌ای نیستیم، ما دنبال بهره‌مندی صلح‌آمیز از [انرژی] هسته‌ای هستیم؛ این را فهمیده‌اند، تشخیص میدهند. نمیخواهند ملت ایران به این پیشرفت بزرگ و چشمگیر علمی دست پیدا کند و فشار می‌آورند، چون ملت فردا به این احتیاج خواهد داشت و میخواهند این حرکت استمرار پیدا نکند. اگر ما در این مسائل مربوط به آینده و مربوط به بلندمدت، امروز کوتاهی کردیم، فردا مشکل خواهیم داشت. در قضایای برجام، در سال 94 و 95، ایرادی که بنده میگرفتم این بود که یک نکاتی باید در برجام رعایت میشد که مشکلات بعدی پیش نیاید؛ اعتراض من عمدتاً به این بود؛ من میگفتم این نکات را باید در نظر بگیرید، در تذکرات هم آن را مکرر [میگفتم]. خب بعضی از اینها در نظر گرفته نشد، مورد توجه قرار نگرفت، این مشکلات بعدی پیش آمد که همه مشاهده میکنند. بنابراین، نگاه کردن به آینده و آماده شدن برای آینده مهم است.
خب، یک نکته‌ی مهم را من اینجا عرض کنم و آن، این است که در این چهار دهه‌ای که از پیروزی انقلاب گذشته، فعالیتهای بسیار زیادی برای استمرار انقلاب انجام گرفته، آن هم فعالیتهای ثمربخش؛ حالا بعضی فعالیتهای خودجوشِ مردمی بوده، بعضی فعالیتهای دولتی بوده. کار‌های بزرگی در این چند دهه انجام گرفته که بعضی میخواهند این را انکار کنند، میخواهند بپوشانند. من چند روز قبل از این هم در یک صحبتی گفتم ما نباید بگذاریم مشکلات نقدی که حالا در کشور وجود دارد، گرد و غبار بنشاند روی این همه فعالیت مهم و بزرگی که در این سال‌ها انجام گرفته؛ (4) اینها را نبایست ندیده گرفت.
ما پیشرفت‌های زیادی داشتیم، نمونه‌های متعددی داشتیم؛ یک قلم، پیشرفت علم است. ما در این سال‌های بعد از انقلاب، از لحاظ پیشرفت علمی، از همه‌ی دنیا جلوتر بودیم. این قضاوت من نیست، قضاوت مراکز بین‌المللی است؛ یعنی سرعت ما و شتاب پیشرفت علمی ما چندین برابرِ متوسطِ جهان است که حالا بعضی گفته‌اند دَه برابر، بعضی گفته‌اند سیزده برابر. خب علم خیلی مهم است: اَلعِلمُ سُلطان؛ (5) علم به معنای واقعی کلمه قدرت است. این شعرِ معروفِ «توانا بود هر که دانا بود» (6) حرف درستی است. «توانا بود هر که دانا بود»؛ دانش برای یک کشور توانایی می‌آورد، اقتدار می‌آورد. ما در بخش‌های مختلف علمی پیشرفت‌هایی کردیم که در اول انقلاب تصورش را هم نمیکردیم. ما‌ها خودمان در میدان‌های مقدم انقلاب حضور داشتیم؛ اصلاً باورمان نمی‌آمد که ما در قضیه‌ی انرژی هسته‌ای، در قضیه‌ی نانوتکنولوژی، در قضیه‌ی بیوتکنولوژی، در قضایای گوناگون پزشکی‌های پیچیده، عمل‌های جراحی بسیار دشوار، در قضیه‌ی ناباروری، در قضیه‌ی سلول‌های بنیادی و بخش‌های مهم علمی گوناگون، بتوانیم این جور پیشرفت بکنیم که بحمدالله پیشرفت کردیم؛ جوان‌های ما همت کردند، حرکت کردند، پیشرفت کردند.
زیرساخت‌های اساسی؛ حالا یک قلم مسائل علمی بود، یک قلم زیرساخت‌های کشور است. البته من بنا ندارم اینها را مقایسه بکنم؛ کسانی که اهل آمار هستند مقایسه کنند، مقایسه‌اش هم اتفاقاً جالب و شیرین است. در زمینه‌ی راه‌های امن، بزرگراه‌ها، آزاد‌راه‌ها، راه ریلی، مسئله‌ی سد، مسئله‌ی مسکن، مسئله‌ی آب و برق و گازرسانی به نقاط مختلف کشور، در این قضایا پیشرفت‌هایی که در این ده‌ها سال انجام گرفته پیشرفت‌های شگفت‌آوری است، پیشرفت‌های بسیار مهمی است که قطعاً اگر چنانچه انقلاب نبود و حرکت انقلابی و حرکت جهادی نبود، این پیشرفت‌ها به دست نمی‌آمد. [مثلاً] ایران شد محور خدمات سلامت و پزشکی منطقه. [قبلاً] برای کوچک‌ترین عمل جراحی، کسانی که میتوانستند و پولش را داشتند میرفتند خارج؛ امروز از کشور‌های منطقه برای پیچیده‌ترین جراحی‌ها افراد می‌آیند ایران. برخی از این خدماتی که انجام گرفته و پیشرفت‌هایی که شده واقعاً ده‌ها برابرِ آن چیزی است که قبل از انقلاب وجود داشته و اینها خیلی مهم است؛ خب این کار‌ها انجام گرفته، اینها خدماتی است که نبایست اینها را [ندیده گرفت].
حتی در زمینه‌ی اقتصاد هم همین جور است. حالا خود بنده جزو کسانی هستم که در مسائل اقتصاد همیشه به خودمان انتقاد میکنم؛ در زمینه‌ی عدالت اجتماعی، در زمینه‌ی توزیع عادلانه‌ی ثروت، در زمینه‌ی نابرخورداری طبقات ضعیف و امثال اینها، بنده در گفتار‌های گوناگون انتقاد دارم؛ لکن در همین مقوله‌ی اقتصاد هم قضاوت مراکز اقتصادی معروف دنیا این است که ایران در شاخص‌های مهمی از شاخص‌های اقتصاد، نسبت به قبل پیشرفت‌های مهمی کرده، گام‌های بزرگی را برداشته و حرکات بزرگی انجام گرفته. علاوه‌ی بر اینها، خودکفائی ما در تولید بسیاری از چیز‌ها و اعتماد به نفس تولیدکننده‌ی ایرانی [هم حاصل شده] که اینها بایست منعکس بشود. البته رسانه‌ی ملی در این زمینه تکلیف بزرگی دارد که اینها را منعکس بکند، [اما] آن چنان که باید و شاید منعکس نکرده‌اند؛ باید بکنند؛ این جزو کار‌های لازمی است که بر دوش رسانه‌ی ملی است. همه‌ی فعالانی که در این بخشها کار کرده‌اند به استمرار انقلاب کمک کرده‌اند، به تداوم انقلاب کمک کرده‌اند؛ و البته کم‌کاری داشته‌ایم، غفلت داشته‌ایم در بین این سال‌های متمادی، احیاناً سوء نیتهایی هم وجود داشته، از این چیز‌ها هم بوده است، داشته‌ایم، اما این کار‌های بزرگ هم انجام گرفته که البته اگر این غفلت‌ها نبود، وضع بهتر بود.
من میخواهم عرض بکنم با همین حرکت تداوم انقلاب و استمرار انقلاب، امروز بحمدالله انقلاب، هم زنده است، هم زاینده و تولیدکننده است. اینکه شما می‌بینید جبهه‌ی استکبار این جور در مقابل انقلاب و در مقابل ملت انقلابی ایران می‌ایستد و این جور دشمنی میکند، به خاطر این است که انقلاب زنده است. اگر انقلاب نبود، اینها داعی (7) نداشتند این قدر خباثت و ملعنت به خرج بدهند در مقابل ملت ایران. حالا «زنده بودن انقلاب» یعنی چه؟ یعنی دلبستگی نسل‌های جدید کشور به آرمان‌های انقلاب. امروز مردم دلبسته‌ی همان آرمان‌هایی هستند که انقلاب مطرح کرد؛ یعنی استقلال ملی، عزت ملی، رفاه ملی، عدالت اجتماعی، تحقق جامعه‌ی اسلامی و در نهایت، همان طور که عرض کردیم، ایجاد تمدن نوین اسلامی؛ اینها هدف‌های بزرگ انقلاب است. مردم ما امروز به این هدفها دلبسته‌اند، علاقه‌مندند؛ کاری از دستشان بربیاید - هر کسی بتواند کاری انجام بدهد - واقعاً انجام میدهند؛ یعنی یک اکثریت عظیمی از کشور این [دلبستگی] را دارند. حالا افرادی هم ممکن است گوشه‌کنار وجود داشته باشند که یک مقداری کُند باشند در حرکت یا در حرکت داخل نشوند، لکن ملت ایران عموماً دلبسته‌ی به این آرمان‌ها است. ملت دلبسته است، انقلاب زنده است و دلیل زنده بودن انقلاب هم یکی همین دشمنی جبهه‌ی استکبار است که به خاطر ایستادگی نظام بر سر این هدفها است.
البته انسان از بعضی می‌شنود که انقلاب از هدف‌های خودش دور شده؛ نه، این جور نیست. اگر کشور از هدف‌های انقلاب دور شده بود، دشمنان انقلاب این قدر دشمنی با نظام کشور و جمهوری اسلامی و ایران اسلامی نمیکردند؛ خود این دشمنی‌ها نشانه‌ی این است که کشور و نظام اسلامی به هدفها وفادار بوده و پایبند به این هدفها بوده. حالا انسان می‌شنود که افرادی میگویند نظام از هدف‌های انقلاب دور شده؛ میخواهند نشان بدهند که به انقلاب دلبسته‌اند. من قبول ندارم این حرف را؛ من دلبستگی آن‌ها به انقلاب را هم قبول ندارم.
کسی که زندگی اشرافی را دنبال میکند و اصلاً حرکتش حرکت اشرافی است، نمیتواند شعار حمایت از پابرهنه‌ها را قبول داشته باشد
کسی که زندگی اشرافی را دنبال میکند و اصلاً حرکتش حرکت اشرافی است، نمیتواند شعار حمایت از پابرهنه‌ها را قبول داشته باشد. شعار انقلاب شعار حمایت از مستضعفین و حمایت از پابرهنه‌ها است؛ افرادی که دنبال زندگی اشرافی هستند و حرکتشان حرکت اشراف‌منشانه است، نمیتوانند به این شعار وفادار باشند. شعار انقلاب مقابله‌ی با استکبار است، مقابله‌ی با حرکت استکباری و قدرت‌های استکباری است؛ این کسانی که دم از تسلیم در مقابل استکبار میزنند، دم از تسلیم در مقابل آمریکا میزنند، نمیتوانند به این انقلاب و به این هدفها پابند باشند؛ این حرف قابل قبولی نیست؛ و خدا را شکر میکنیم که به ملت ایران منت نهاده و این ملت را دارای استقامت کرد که ایستادگی کردند و استقامت کردند و توانستند کشور را به اینجا برسانند و انشاءالله روزبهروز این استقامت باید ادامه پیدا کند. نه فقط در داخل کشور، بلکه در منطقه [هم] استقامت ملت ایران اثر گذاشت؛ امروز شما می‌بینید حرکت مقاومت در کشور‌های منطقه روبه‌رشد است و ابهت آمریکا، ابهت استکبار در منطقه شکسته است، ملتها جری شده‌اند، زبان ملتها باز شده است علیه آمریکا و علیه حرکت اینها.
سفارش من به جوان‌های عزیزمان این است که امروز ببینند دشمن در چه خطی حرکت میکند، دشمن چه چیزی را هدف گرفته، نقطه‌ی مقابل آن را عمل کنند و حرکت کنند
خب ما باید این را قدر بدانیم و این حرکتِ استمرارِ انقلاب را ادامه بدهیم. سفارش من به جوان‌های عزیزمان این است که امروز ببینند دشمن در چه خطی حرکت میکند، دشمن چه چیزی را هدف گرفته، نقطه‌ی مقابل آن را عمل کنند و حرکت کنند. با نگاه من، آن طور که بنده اوضاع را مشاهده میکنم، دشمن ملت را هدف گرفته، افکار عمومی را هدف گرفته، فکر جوان‌ها را هدف گرفته؛ میلیارد‌ها دلار دارند خرج میکنند، در این اتاق‌های فکرشان - به اصطلاحِ خودشان اتاق‌های فکر و گروه‌های اندیشه‌ورز - دارند تلاش میکنند برای اینکه ملت ایران را و بخصوص جوان‌ها را از این راه برگردانند؛ و وسیله‌ای که آن‌ها دنبال میکنند فعلاً دو وسیله است: یکی فشار‌های اقتصادی است برای اینکه مردم را به تنگ بیاورند و از نظام اسلامی جدا کنند، یکی هم لجن‌پراکنی است؛ لجن‌پراکنی‌ها، دروغ‌پردازی‌ها، تهمت زدن‌ها، که به ارکان انقلاب تهمت میزنند، به ابعاض (8) انقلاب تهمت میزنند، به مراکزی که در پیشرفت انقلاب تأثیر دارند تهمت میزنند. یک روز به مجلس شورای اسلامی، یک روز به شورای نگهبان، یک روز به سپاه؛ امروز نوبت سپاه است، به سپاه تهمت بزنند، لجن‌پراکنی کنند و در ضمن به شهید بزرگ و بزرگواری مثل شهید سلیمانی. اگر جرئت میکردند، از خشم مردم و عکس‌العمل مردم نمیترسیدند، به امام هم اهانت میکردند؛ منتها خب جرئت نمیکنند و میدانند که عکس‌العمل مردم تند است در مقابل این. بنابراین، این دو وسیله در اختیار دشمن است برای جدا کردن مردم از نظام؛ برای دست‌کاری کردن فکر مردم و اندیشه‌ی مردم، دشمن این دو راه را در پیش گرفته: فشار اقتصادی - که یکی از طرقش همین تحریم و مانند اینها است - یکی هم لجن‌پراکنی و دروغ‌پردازی‌های رسانه‌ای؛ یعنی دشمنیِ اقتصادی، دشمنیِ رسانه‌ای.
کار عمده خنثی کردن تحریم‌ها است از طریق ایجاد حرکت تولید داخلی و تحرک اقتصادی داخلی
جوان‌ها در مقابل اینها باید بِایستند؛ ملت ایران باید در مقابل این دو حرکت بِایستد. فشار اقتصادی را با تلاش درونی، تلاش داخلی و با خنثی کردن تحریم‌ها و البته تلاش دیپلماسی - همان طور که مشغولند برادران خوب ما - [باید خنثی کرد]؛ برادران انقلابی ما در زمینه‌ی از بین بردن تحریم‌ها و مجاب کردن طرف مقابل هم مشغول کارند که این هم خوب است، لکن کار عمده خنثی کردن تحریم‌ها است از طریق ایجاد حرکت تولید داخلی و تحرک اقتصادی داخلی. این دانش‌بنیان‌ها خیلی مهمند و حقیقتاً این حرکت اقتصاد دانش‌بنیان و شرکت‌های دانش‌بنیانی که تولید شده‌اند، حرکت مهمی است؛ باید این را توسعه بدهند و گسترش بدهند. این از طرفی، و خنثی کردن حرکت رسانه‌ای دشمن و لجن‌پراکنی‌های دشمن [از طرف دیگر].
امیدواریم انشاءالله خدای متعال به ملت ایران روزبهروز توفیقاتش را، تفضلش را، برکاتش را افزایش بدهد، ملت ایران را انشاءالله موفق کند، بتوانند قله‌ها را طی کنند، شهدای عزیز ما را خداوند با پیغمبر محشور کند و امام بزرگوار ما که سلسله‌جنبان این حرکت عظیم است، با پیغمبر خدا و اولیای الهی محشور بشود و اجر و ثواب بزرگ خودش را ببرد و ملت ایران و مردم آذربایجان و مردم تبریز انشاءالله مشمول الطاف پیدرپی الهی باشند. امیدوارم انشاءالله همه‌ی شما موفق باشید. از برنامه‌هایی که اجرا کردید، تلاوت قرآن، این سرود بسیار خوب و بیانات جناب آقای آل‌هاشم و ذکر مصیبتی که آن برادر عزیزمان کردند، از همه‌ی اینها متشکرم. انشاءالله خداوند همه‌ی شما را موفق بدارد.
والسلام علیکم و رحمهالله و برکاته
(1 در ابتدای این دیدار - که به علت رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی، از طریق ارتباط تصویری با مردم حاضر در مصلای تبریز برگزار شد - حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمدعلی آل‌هاشم (امام‌جمعه‌ی تبریز و نماینده‌ی ولی فقیه در استان آذربایجان شرقی) مطالبی بیان کرد.
(2 از جمله: صحیفه‌ی امام، ج 3، ص 353، پیام به اهالی آذربایجان (1356/12/8)؛ همان، ص 359، پیام به ملت ایران به مناسبت اربعین شهدای تبریز (1357/1/4).
(3 از جمله صحیفه‌ی امام، ج 7، ص 449؛ سخنرانی در جمع اهالی تبریز و پرسنل شهربانی (1358/3/2)
(4 بیانات در دیدار جمعی از فرماندهان و کارکنان نیروی هوایی و پدافند هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران (1400/11/19)
5 شرح نهج‌البلاغه‌ی ابن ابی‌الحدید، ج 20، ص 319
(6 فردوسی. شاهنامه؛ «توانا بود هر که دانا بود / ز دانش دل پیر برنا بود»
(7 دلیل، انگیزه
(8 بخشها، قسمت‌ها
- بیشتر بخوانید:
- جهاد تبیین یک فریضه قطعی و یک فریضه فوری است
