چند نکته درباره میزبانی اردوغان از دیدار سران فتح و حماس

وب‌گاه عصر ایران 1402/05/05 - 16:40 مشاهده در مرجع

کشورهای جهان، البته دولت تشکیلات خودگردان (محمود عباس) را به عنوان دولت رسمی فلسطین به رسمیت می شناسند و سفارتخانه ها و دفاتر نمایندگی دیپلماتیک فلسطین در جهان از جمله ایران در اختیار نمایندگان تشکیلات خودگردان / دولت فلسطین است.

عصرایران؛ رضا غبیشاوی - رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه در آنکارا میزبان دیدار مشترک با محمود عباس رئیس دولت فلسطین (تشکیلات خودگردان) و اسماعیل هنیه رئس دفتر سیاسی حماس بود. - محمود عباس (ابومازن) علاوه بر ریاست دولت فلسطین، رهبری سازمان و حزب جنبش آزادیبخش فلسطین (فتح) را نیز برعهده دارد. محمود عباس جانشین یاسر عرفات (ابوعمار) در این سمت هاست. فتح حزب اصلی است که اختیار دولت فلسطین (تشکیلات خودگردان) و بخش های سیاسی - امنیتی و نظامی آن را در دست دارد. فتح و حماس (جنبش مقاومت اسلامی) دو حزب اصلی و رقیب در فلسطین هستند. فلسطین در حال حاضر دو دولت دارد. تشکیلات خودگردان با محوریت فتح و به رهبری محمود عباس، کنترل کرانه باختری به پایتختی رام الله را در دست دارد. حماس به رهبری اسماعیل هنیه نیز کنترل منطقه غزه (به مرکزیت شهر غزه) را برعهده دارد. مثلا فلسطین دو وزارت بهداشت و دو وزیر بهداشت دارد. یکی مستقر در کرانه باختری و دومی در غزه است. هر دو هم خود را وزیر بهداشت فلسطین معرفی می کنند.

رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه میزبان محمود عباس رئیس دولت فلسطین (تشکیلات خودگردان) و اسماعیل هنیه رهبر حماس - آنکارا

در سال 2006 به دنبال پیروزی حماس در انتخابات پارلمانی، اسماعیل هنیه به سمت نخست وزیری رسید اما اختلافات میان دو طرف به جایی رسید که نیروهای حماس در درگیری مسلحانه، نیروهای تشکیلات خودگردان را در غزه شکست دادند و خود کنترل این منطقه را در دست گرفتند. تشکیلات خودگردان این حادثه را کودتا می نامند اما حماس آن را واکنش طبیعی به انحصارطلبی محمود عباس و فتح می داند. حالا 17 سال بعد از آن حوادث، دوباره سران دو طرف باهم دیدار کردند. کشورهای جهان، البته دولت تشکیلات خودگردان (محمود عباس) را به عنوان دولت رسمی فلسطین به رسمیت می شناسند و سفارتخانه ها و دفاتر نمایندگی دیپلماتیک فلسطین در جهان از جمله ایران در اختیار نمایندگان تشکیلات خودگردان / دولت فلسطین است. - از این دیدار با عنوان تلاش اردوغان برای آشتی دو حزب اصلی فلسطینی یعنی فتح و حماس و دو دولت رام الله و غزه یاد می شود. هدف از این میانجیگری یکپارچه سازی دوباره سرزمین فلسطین (کرانه باختری و غزه) تحت حاکمیت یک دولت یعنی تشکیلات خودگردان است اما هیچ کس به این موضوع خوشبین نیست زیرا همه می دانند حماس از حاکمیت بر منطقه غزه دست نمی کشد و آن را تقدیم محمود عباس نمی کند. البته همزمان حماس به همه تلاش ها برای میانجیگری و مذاکرات آشتی با فتح و تشکیلات خودگردان پاسخ مثبت می دهد. ادامه مذاکرات بدون عقب نشینی از حاکمیت بر غزه. قبل از این هم در الجزایر و مصر و قطر و عربستان سعودی، چند مرتبه نشست های بی نتیجه ای میان محمود عباس و اسماعیل هنیه برگزار شده بود. - اردوغان تلاش می کند میانجیگری در موضوع داخلی فلسطین را به پرونده های میانجیگری های دیگر خود اضافه و از این طریق به قدرت آنکارا اضافه کند. مهمترین پرونده میانیجیگری فعلی ترکیه میان روسیه و اوکراین درباره توافق صادرات دریایی غله اوکراین است که فعلا از سوی مسکو لغو شده است.

- اردوغان یک شخصیت اسلامگراست و از او به عنوان چهره نزدیک به اخوان المسلمین یاد می شود. در خاورمیانه بیشترین چهره های اخوان در ترکیه اقامت دارند به ویژه بعد از کودتای ژنرال سیسی علیه دولت اخوانی محمد مرسی در مصر در سال 2019، بسیاری از رهبران اخوان مصر به ترکیه فرار کردند و در این کشور ساکن شدند. به همین دلیل هم دولت اردوغان، سرنگونی رئیس جمهور مرسی را قبول نکرد و دولت کودتایی در مصر را به رسمیت نشناخت. البته اینکه در ماه های اخیر دو طرف برای عادی سازی روابط توافق کردند. حماس نیز به عنوان حزب اسلامگرا و نزدیک به اخوان المسلمین شناخته می شود. حتی گفته می شود حماس شاخه اخوان در فلسطین است. اردوغان با اینکه شخصا به حماس و هنیه نزدیک است اما به لحاظ روابط دیپلماتیک، محمود عباس و دولت تشکیلات خودگردان را به رسمیت می شناسد. یکی از دلایل نزدیکی روابط ترکیه و حماس نیز همین اشتراک دیدگاه دو طرف نسبت به اخوان المسلمین است. در عکس منتشر شده محمود عباس در کنار اردوغان و هم سطح با او نشسته است چرا که هر دو رئیس کشور هستند اما اسماعیل هنیه در جایگاه پایین تر نشسته است. این یعنی دولت ترکیه جایگاه بین المللی محمود عباس را به رسمیت می شناسد. به هر حال اردوغان توانسته است با هر دو شاخه فلسطینی تشکیلات خودگردان و حماس روابط نزدیک برقرار کند. - ترکیه با وجود رئیس جمهوری اسلامگرا (اردوغان) اما با اسرائیل هم روابط رسمی دارد. ترکیه تلاش می کند میان روابط با اسرائیل و همزمان رابطه با دولت محمود عباس و حماس موازنه برقرار کند. - موقعیت ترکیه و اردوغان برای میانجیگری میان سران فتح و حماس را کمتر کشوری در منطقه دارد. به عنوان مثال در ایران، تهران رابطه گرم و نزدیکی با دولت محمود عباس ندارد. رابطه گرم قبلی تهران با حماس هم بعد از بحران سوریه، دچار فراز و فرودهایی شد. کشورهایی مثل سوریه و عربستان سعودی هم رابطه خوب و نزدیک با حماس ندارند.

کانال عصر ایران در تلگرام تماشاخانه