استاد دانشگاه: قانون اقدام راهبردی لغو تحریم‌ها اشتباه تاکتیکی بود
شیراز - ایرنا - مواردی از جمله ایرادات قانونی، نگارشی و حقوقی قانون مصوب مجلس شورای اسلامی موسوم به اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و اینکه این مصوبه اشتباه تاکتیکی در روابط بین الملل بود، از جمله مباحث وبینار تخصصی بود که با حضور اساتید دانشگاهی در شیراز برگزار شد.
به گزارش ایرنا، استادیار حقوق بین الملل دانشگاه شیراز در این وبینار گفت: اینکه قانون اقدام راهبردی لغو تحریم‌ها الزاما واکنشی به ترور شهید فخری زاده و یا مساله ای از قبل مطرح شده بوده زیاد مهم نیست بلکه در روابط بین الملل زمانی که یک سیاستی در پیش گرفته می شود ابتدا باید نتیجه و هدف آن مورد بررسی دقیق قرار گیرد.
مسعود زمانی افزود: در سالهای گذشته کشور ما وارد یک توافق بین المللی به نام برجام شد که در زمان انعقاد پیروزی بزرگی برای دیپلماسی ما محسوب شد و امروزه در حالی منتقدان سخنان بسیاری در نقد آن مطرح می کنند اما همین افراد زمانی که برجام منعقد شد جور دیگری فکر می کردند.
وی از برجام بعنوان یکی از مفصل ترین توافقات قرن یاد کرد و گفت: در ادامه، ترامپ بعنوان رییس جمهور آمریکا و کشوری که یکی از ابعاد این توافق بود انتخاب و این فرد از برجام خارج شد.
استادیار حقوق بین الملل دانشگاه شیراز اضافه کرد: ترامپ با تحریم های یک جانبه و بهره از قدرت تمامی شرکای تجاری آمریکا موفق شد ابر گسترده تری از تحریم بر کشور ما تحمیل کند و حتی تلاش کرد با کارهای امنیتی کانالهای دور زدن تحریم ها را نیز ببندد.
برجام هنوز هم عامل مقبولیت ایران در جهان است
وی معتقد است که دولت ایران همچنان به دلیل پایبندی به برجام از مقبولیت جهانی بهره مند است و موقعیت ایران همچنان به لحاظ قانونی و سیاسی و حقوقی در دنیا قابل دفاع است.
زمانی با بیان اینکه در این بین اسرائیل که اتفاقا در انزوا نیز قرار گرفته و شرایط بین المللی سختی دارد اقدام به پیاده سازی یک عمیلات نظامی وحشیانه در خاک ایران و ترور شهید فخری زاده کرد، افزود: بعد از ترور شهید فخری زاده، قانونی در مجلس شورای اسلامی تصویب شد که کار را بسیار سخت کرده است.
قانون اقدام راهبردی لغو تحریم‌ها تعهداتی بیش از توان دولت تحمیل کرده است
وی ادامه داد: کشور اکنون در حال دست و پنجه نرم کردن با شیوع بیماری کرونا است و در این شرایط یک قانون در مجلس شورای اسلامی تصویب شده که تعهداتی بیش از توان دولت تحمیل کرده است.
این استاد دانشگاه شیراز گفت: دولت فعلی در چند ماه آخر عمر خود قرار دارد و بزودی باید قدرت را تحویل دولت بعدی دهد؛ تجربه نشان داده است که در این زمان احتمال بروز شرایط بحرانی و افزایش تنش میان دولت و مجلس وجود دارد که تصویب این قانون به این موضوع دامن زده است.
وی با بیان اینکه در قانون اقدام راهبردی لغو تحریم‌ها هیچ کدام از ضوابط سیاسی و بعضا حقوقی رعایت نشده است، گفت: زمانی که یک مساله مربوط به امنیت ملی است باید شورای امنیت ملی در مورد آن تصمیم گیری کند و این در همه دنیا نیزعرف است و در ایران هم تا قبل از تصویب این قانون، عرف بوده است.
قانونی خطرناک و ایراد دار
زمانی تاکید کرد: ماده 8 و 9 قانون اقدام راهبردی لغو تحریم‌ها که اخیرا در مجلس یازدهم تصویب شده بسیار خطرناک است و ضوابط حقوقی هم در آن رعایت نشده است.
وی با بیان اینکه بین 2 تا 25 سال حبس برای استنکاف از اجرای این قانون که معنی مشخصی هم ندارد در نظر گرفته شده است، گفت: تعداد زیادی از مسئولان اجرایی کشور در این قانون رسما تهدید شده اند.
استادیار حقوق بین الملل دانشگاه شیراز معتقد است که این قانون به چانه زنی دولت کمک نکرده و دولت را در وضعیتی شبیه منگنه قرار داده است.
وی همچنین می گوید که واکنش هیجانی بازار ارز هم به این قانون جالب توجه است زیرا در زمانی که بازار رو به سکون می رفت این قانون موجب آشتفتگی آن شد و در ادامه نیز وضع این قانون ممکن است موجب تنش داخلی نیز شود، یعنی همان هدفی که از سوی طرف‌های خارجی هم دنبال می شود.
زمانی هدف دشمن را از ترور شهید فخری زاده، ایجاد درگیری داخلی و خارجی برای ایران دانست.
وی همچنین معتقد است که تصویب این قانون اشتباه تاکتیکی در روابط بین الملل بوده و هرگز پاسخی مناسب به دشمنی آمریکا و اسرائیل نیز نبوده است.
مصوبه اقدام راهبردی لغو تحریم‌ها ایرادات نگارشی، قانونی و حقوقی دارد
وی در بخش دیگر سخنان خود با پرداختن به ایرادات قانونی و حقوقی این مصوبه مجلس گفت: زمانی که در حقوق از قانون نویسی صحبت می شود این موضوع اهمیت ویژه ای دارد که قانون اخیر مجلس ایرادات جدی در این رابطه دارد.
او ادامه داد: این قانون هم در زمانی نامناسب مصوب و هم بسیار بد نگارش شده است و همچنین باب تفسیرهای شخصی و مصادره قانون را هم باز گذاشته است.
استادیار حقوق بین الملل دانشگاه شیراز افزود: مشخص نیست این قانون مجازات برای ترک فعل درنظر گرفته است یا خیر و همچنین 23 سال فاصله بین مجازات حبس برای استنکاف درنظر گرفته شده که از لحاظ حقوقی اصلا پسندیده نیست.
مجهول مانده است
وی با بیان این مطلب که نسبت جرم تعریف شده در این قانون با جرم سیاسی مشخص نشده است، گفت: سوالات مهم بسیاری وجود دارد که در این قانون به آن پاسخی داده نشده است.
زمانی تاکید کرد: بدترین نوع نگارش قانون در این مصوبه دیده می شود که با هیچ اصل قانون نویسی مطابقت ندارد.
وی در بخش دیگر سخنان خود بیان کرد: برجام یک تفاهم نامه است که نباید از آن توقع داشت که تمام مشکلات کشور را با اتکا به آن حل کرد.
وی اضافه کرد: برجام شرطی لازم بود که به وقوع پیوست و اساسا مشکل بزرگ کشور ما مسایل بانکی است که اگر بخواهیم به شبکه بانکی دنیا متصل باشیم باید استانداردهای جهانی را رعایت کنیم.
استادیار حقوق بین الملل دانشگاه شیراز گفت: استاندارهای حاکم بر بانکداری بین المللی در کشور ما وجود ندارد و برجام قرار بود شروعی باشد که بانکهای ایران هم به سمت جهانی شدن حرکت کنند اما با برجام بدون اف ای تی اف هیچ موفقیتی در این حوزه نمی توان کسب کرد.
وی در پایان سخنان خود تاکید کرد: اگر همین فردا رییس جمهور آمریکا رسما هم از مردم ایران عذرخواهی کند بدون تصویب اف ای تی اف نمی توان مشکلات بانکی کشور را حل کرد.
قانون اقدام راهبردی لغو تحریم‌ها ارتباطی با ترور شهید فخری زاده ندارد
دکترای روابط بین الملل دانشگاه امام صادق (ع) و کارشناس مسایل آمریکا نیز در این وبینار گفت: قانون اقدام راهبردی لغو تحریم‌ها که در مجلس شورای اسلامی مصوب شد موضوعی بود که وزارت خارجه از ابتدا با آن مخالف بوده است.
مصطفی محمدی افزود: قبل از ترور شهید فخری زاده بخش هایی از این مصوبه در مجلس شورای اسلامی تصویب شده بود و این ترور ارتباطی با تصمیم مجلس شورای اسلامی نداشته است.
وی اضافه کرد: اینکه گفته می شود این قانون 24 ساعته به تصویب رسیده درست نیست زیرا که این طرح دوفوریتی چندین ماه در مجلس مورد بررسی قرار گرفته است.
دکترای روابط بین الملل دانشگاه امام صادق (ع) و کارشناس مسایل آمریکا بیان کرد: ایران با قبول برجام پذیرفت بعضی از فعالیت های خود را محدود و در قبال به منافعی دست پیدا کند و هدف اصلی این معاهده لغو تحریم ها بوده است.
توقف برنامه هسته‌ای منوط به توقف تحریم‌ها بود
وی ادامه داد: مقرر بود توقف برنامه هسته‌ای ایران در مقابل توقف تحریم ها باشد اما در واقع از ابتدای برجام و در دولت اوباما مشاهده کردیم روز بعد از اجرای برجام در سال 2016 رییس جمهور وقت آمریکا اعلام کرد ریسک همکاری با بانکهای ایران با برجام نیز کاهش پیدا نکرده و احتمال جریمه برای تخطی کنندگان وجود دارد.
وی اعلام کرد: در بند 29 برجام آمده که کشورها باید به روح برجام نیز متعهد باشند و اقدامی انجام ندهند که نشان از حسن نیت طرفین نباشد اما از دوره اوباما این موضوع محقق نشد و با آمدن ترامپ نیز آمریکا بطور کامل از این معاهده بین المللی خارج شد.
محمدی اظهار داشت: برجام تنها برای حصول منافع سیاسی نبود بلکه موارد اقتصادی نیز در آن دیده شده که بسیار بااهمیت است.
وی معتقد است که در مقابل خروج آمریکا از برجام، کشور ما کار مهمی انجام نداده است.
او ادامه داد: هرچند که اقداماتی بعد از خروج آمریکا از برجام از سوی مسولان کشور ما انجام و به منزوی شدن آمریکا منجر شد که جای تشکر دارد اما اهداف اقتصادی ناکام مانده است.
قانون مجلس تفاوتی با منطق دولت ندارد
دکترای روابط بین الملل دانشگاه امام صادق (ع) و کارشناس مسایل آمریکا با بیان اینکه قانون اخیر مجلس یازدهم چندان تفاوتی با منطق دولت نداشته است، گفت: انتقاد اصلی در این شرایط این است که اکنون در برابر فشارهایی که به کشور تحمیل شده چه برخوردی باید داشته باشیم، آیا باید خویشتنداری و صبر استراتژیک پیشه کرد یا اینکه با واکنشی متقابل و متناسب به طرف مقابل پاسخ دهیم؟
او در بخش دیگر سخنان خود بیان کرد: با روی کار آمدن بایدن برخی می گویند که باید روابط ایران و آمریکا تنش زدایی و رابطه برقرار شود که این موضوع بسیار نگران کننده است زیرا در شرایط کنونی از موضع ضعف وارد مذاکره با آمریکا خواهیم شد و هیچ ابزار چانه زنی نیز در اختیار نداریم.
محمدی افزود: بایدن هم می گوید که بازگشت به برجام نقطه شروع کار است و باید اصلاحات انجام و در حوزه موشکی، منطقه ای و حقوق بشری نیز مذاکره شود.
وی معتقد است که نباید مسایل امنیتی کشور دستاویز مذاکره با آمریکا باشد.
دکترای روابط بین الملل دانشگاه امام صادق (ع) و کارشناس مسایل آمریکا در پایان تاکید کرد: دو مسیری که دولت و مجلس در مواجهه با طرف‌های مقابل در معاهده برجام در پیش گرفته اند هزینه دارد اما احتمال موفقیت در مسیری که از سوی مجلس در پیش گرفته شده بیشتر است.
این وبینار را مرکز مطالعات راهبردی خلیج فارس دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز برگزار کرد.
نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسات اخیر خود طرح 9 ماده‌ای اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از حقوق مردم را تصویب کردند. دبیرخانه شورای‌عالی امنیت ملی در بیانیه‌ای درباره تصویب قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها اعلام کرد: همه مراحل مختلف تدوین طرح تا تصویب نهایی آن براساس روال و مقررات متعارف و قانونی مجلس انجام شده و دبیرخانه دخالتی در آن نداشته است. در این بیانیه آمده است: در مصوبه شورا از مجلس خواسته شده بود در بررسی و تدوین نهایی طرح با دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی و وزارت امور خارجه نیز تعامل و همفکری شود. «سعید خطیب زاده» سخنگوی وزارت امورخارجه هم تصریح کرد: «درباره این طرح، دولت نظرات خود را بیان و به صراحت تاکید کرده که موافق این طرح نیست. چرا که این طرح ضروری و مفید نبوده و معلوم نیست حقوق ملت با این طرح محقق شود. متاسفیم نظرات ما منعکس نشده و مجلس مسیر دیگری را طی کرده است. امیدواریم نظرات کارشناسی وزارت خارجه لحاظ شود.» در نهایت، دوازدهم آذرماه جاری، رییس مجلس شورای اسلامی قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت را به دولت ابلاغ کرد. سخنگوی شورای نگهبان پیش از آن، از تایید طرح اقدام راهبردی مجلس شورای اسلامی برای مقابله با تحریم‌ها و صیانت از حقوق ملت ایران در جلسه شورای نگهبان خبر داده بود. عباسعلی کدخدایی اظهار داشت: شورای نگهبان به ماده 6 این طرح ایراد گرفت و آن را به مجلس ارجاع داد که مجلس ایراد را رفع کرد و به شورای نگهبان فرستاد. شورای نگهبان هم در جلسه عصر خود این طرح را مغایر با شرع و قانون اساسی ندانست و آن را تایید کرد. اسحاق جهانگیری معاون اول رییس جمهوری عصر دوازدهم آذرماه جاری، نامه‌ای در مخالفت دولت با این طرح به شورای نگهبان ارائه کرده بود.
*س_برچسب‌ها_س*